Julia Ladnova

Co warto obejrzeć

Tegoroczny festiwal otworzy film „Szare pszczoły” Dmytro Mojsiejewa, który wygrał Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Odessie. Opowiada historię dwóch starszych mężczyzn, ostatnich mieszkańców małej wioski w „szarej strefie” w pobliżu linii frontu. Serhijowycz (Wiktor Żdanow) jest ponury i oszczędny, żyje ze swojej pasieki, podczas gdy jego przyjaciel, 59-letni Paszka (Wołodymyr Jamnenko), jest wesoły i beztroski. Serhijowycz uważa się za Ukraińca i wspiera Siły Zbrojne Ukrainy, Paszka wieczorami popija wódkę z bojownikami tzw. Donieckiej Republiki Ludowej. Mimo wszystko ci dwaj mężczyźni, przyjaciele z dzieciństwa, są wobec siebie lojalni. Ich życie zmienia się dopiero wtedy, gdy w wiosce pojawia się rosyjski snajper.

To głęboka opowieść o ludzkiej samotności w realiach wojny i życia zniszczonego przez Rosję. Fabuła oparta jest na powieści Andrija Kurkowa pod tym samym tytułem, chociaż film jest luźną adaptacją książki.

Jednym z głównych wydarzeń festiwalu będzie część poświęcona Tatarom krymskim i dokumentowi „Cicha deportacja”. Film otrzymał złotą nagrodę na New York Festivals TV & Film Awards 2024 w kategorii „Prawa człowieka”. Opowiada przejmującą historię o tym, jak rząd radziecki najpierw deportował Tatarów krymskich w bydlęcych wagonach – a teraz Rosja ponownie pozbawia ich dachu nad głową, bo życie na okupowanym półwyspie staje się dla wielu z nich niemożliwe. W filmie wykorzystano materiały z prywatnych archiwów bohaterów, z których część została upubliczniona po raz pierwszy.

Każdy film na festiwalu zasługuje na uwagę. Opowiadają o dorastaniu, zmianach społecznych, tożsamości – i wojnie, o której na świecie mówi się coraz mniej. W „Pod wulkanem” Damiana Kocura ukraińska rodzina spędzająca wakacje na Teneryfie dowiaduje się o wybuchu wojny na pełną skalę i w jednej chwili z turystów zmienia się w uchodźców. Film, pokazujący przemianę ludzi przyzwyczajonych do materialnego i psychicznego komfortu, którzy nagle to wszystko tracą, został zgłoszony przez Polskę do Oscarów '2025.

Na festiwalu pokazany zostanie również film „La Palisiada” Filipa Sotnyczenki. To gorzka ironia  na temat lat 90., która pokazuje absurdalność tamtych czasów. Film będzie reprezentował Ukrainę na Oscarach ‘2025.

Bilety na filmy dostępne są w „Kinotece” i w kinie „Atlantyk”.‍

Od października do grudnia festiwal odwiedzi kolejne miasta w Polsce, a już od 1 do 17 listopada 2024 r. filmy będą dostępne online na platformie MEGOGO.PL.

Co jeszcze

Oprócz pokazów filmowych, Ukraina! Festiwal Filmowy to wiele wydarzeń towarzyszących. To m.in. spotkania z twórcami, debaty z ekspertami na temat Tatarów krymskich i rosyjskiej propagandy, mniejszości ukraińskiej i białoruskiej w Polsce.

Widzowie będą mogli również obejrzeć wystawy fotografii Kariny Będkowskiej i plakatów Iwony Cichy. Na dzieci czekają warsztaty i zabawy z animatorami, odbędzie się też kilka koncertów muzycznych. Organizatorzy zaprosili około pięćdziesięciu aktorów, reżyserów, producentów i dziennikarzy, w tym Rimmę Ziubinę, Witalija Salija i Ołeksandra Jaremę, a także krymskotatarskiego reżysera Ernesa Sarychaliła.

Żeby stypa była wesoła

Chorowała od ponad 10 lat. Na początku leczenie działało, była w remisji. Ale potem nastąpił nawrót. W Ukrainie nie dawano jej już żadnych szans, postanowiła więc wziąć udział w eksperymentalnym badaniu klinicznym nowego leku w Hiszpanii. Informację o tym znalazła na Facebooku. Dzięki temu wygrała dodatkowe ponad trzy lata życia.

– Nie chciałam sprzedawać swojego mieszkania, zaciągać pożyczek, zostawiać dzieci, męża i teściowej bez dachu nad głową (mieszkaliśmy razem). Zdecydowałam więc, że jeśli zostanę zakwalifikowana do badań nad tym lekiem, jeśli tylko będę się nadawać, pójdę na leczenie – mówi Switłana. – A jeśli nie, to po prostu umrę w domu – chociaż naprawdę nie chciałam, żeby moja rodzina widziała mnie słabą.

Poza tym wydaliśmy już mnóstwo pieniędzy na leczenie i wszyscy byliśmy wyczerpani. Nie chciałam też uruchamiać jakiejś zbiórki. Ale przyjaciele i nieznani mi życzliwi ludzie zebrali kilka tysięcy euro na bilet do Hiszpanii i życie tam przez pierwszych kilka miesięcy. Dopóki nie znajdę sobie miejsca i trochę się nie przystosuję.

Osoby biorące udział w badaniach klinicznych nie płacą za leczenie, badania i testy. Nawet taksówka, jeśli pacjent poczuje się źle po chemioterapii, jest opłacana przez firmę farmaceutyczną. Ale już za posiłki poza szpitalem i zakwaterowanie płaci pacjent. Lek, który był testowany na Switłanie, nie ma jeszcze nazwy, tylko specjalny numer. Jej wyniki nie były złe. Z przerzutami, które się u niej pojawiły, diagnoza dawała jej maksymalnie sześć miesięcy życia. A ona żyje już ponad trzy lata.

– Bez względu na to, ile czasu zyskasz, to wciąż za mało – wyznaje Swieta. – Denerwują mnie hashtagi #cancer, nigdy nie słucham rad w stylu: „bądź pozytywna i walcz”. Zaakceptowałam swoją sytuację, śmierć jest częścią życia. Chcę, żeby stypa po mnie była wesoła, żeby wszyscy pamiętali, jaka byłam pogodna. I by głośno śpiewali wesołe piosenki. „Kalinę” też.

Szczera rozmowa, która przeraża

Ale krewni Swietłany nie są aż tak dzielni. W ich oczach jest za dużo bólu, a w słowach pobrzmiewa nadzieja na cud. Cud, który się nie wydarzy.

Switłana: – Wiem, że moja córka bardzo się boi zobaczyć mnie martwą. Więc mnie nie odwiedza, chociaż każda wiadomość, którą do mnie wysyła, mówi mi: „Mamo, kocham cię”. Boi się wejść na komunikator i nie otrzymać odpowiedzi. Postanowiłam, że zniosę to wszystko sama. Jestem silna, dam radę.

Chciałabym porozmawiać o mojej śmierci z przyjaciółmi, ale oni kładą ręce na moich uszach i mówią: „Ale przecież obiecano ci 20 lat…” Próbuję im powiedzieć, co jest teraz dla mnie ważne, ale prawie mi nie wolno: nie ma u nas zwyczaju rozmawiania o własnej śmierci z innymi ludźmi. Taka szczera rozmowa ludzi przeraża ludzi.

Jak to jest być noszoną na rękach

Switłana lubi rozmawiać o mężczyznach. Mówi, że dopiero w Hiszpanii po raz pierwszy poczuła się kobietą – pożądaną bez względu na wszystko. Przez 23 lata małżeństwa była przyjaciółką, matką, niezawodną partnerką. Nie, nie narzeka na swoje małżeństwo i jest wdzięczna mężowi. Ale gdyby nie choroba i przeprowadzka do Hiszpanii, nigdy nie doświadczyłaby, jak to jest być kobietą podziwianą i noszoną na rękach.

– Nawet taksówkarze mnie komplementowali, choć byłam wyczerpana w drodze na chemioterapię. Mężczyźni chcieli się mną spotykać mimo mojej nieuleczalnej choroby. W Hiszpanii to nigdy nie był problem, nawet gdy mówiłam, że umieram. „Cóż, ale przecież nie jutro” – odpowiadali i zapraszali mnie na randkę.

Kilka lat temu Swieta poznała przystojnego Hiszpana o imieniu Jose. Był od niej starszy, ale wciąż w dobrej formie i bardzo romantyczny. Nie bał się ani śmiertelnej choroby, ani tego, że jej piersi były okaleczone.

– Szczerze mówiąc, to był najlepszy seks w moim życiu. Kochał każdy centymetr mojego niedoskonałego ciała. Czułam, że jest mną zachwycony.

Nigdy nie jest za późno

Przed przeprowadzką Switłany do Hiszpanii mąż był jej pierwszym i jedynym partnerem. Byli razem od liceum. Dlatego wraz ze szczęściem, które poczuła, gdy poznała Jose, pojawiło się poczucie winy. Opowiedziała mężowi o wszystkim – i zgodzili się pozostać przyjaciółmi. Więcej: zasugerowała mu, by założył konto na Tinderze i znalazł sobie nową kobietę. Kiedy to zrobił i przedstawił swoją byłą swojej obecnej, Switłana do niej napisała. Opowiedziała swoją historię.

– Nie chciałam, żeby pomyślała, że odbiera mężczyznę umierającej kobiecie – wyjaśnia.

Opowiedziała jej, ile mogła, o zwyczajach i cechach swojego męża, o ważnych rzeczach dotyczących jej dzieci, a nawet teściowej. I tamta kobieta okazała się wspaniałą osobą. Zaakceptowała i pokochała nie tylko męża, ale także ich dzieci. Swieta jest jej bardzo wdzięczna. Czuje się spokojniejsza.

– Wygląda na to, że nigdy nie jest za późno, by się zakochać – mówi. – Chcę, aby każda kobieta o tym pamiętała i nie karała siebie nieszczęśliwymi związkami. Oczy kobiety powinny płonąć, nawet jeśli jest śmiertelnie chora. Niestety teraz nadszedł czas mojej śmierci i muszę porzucić te wspaniałe uczucia dla szpitalnego łóżka. Ale kiedy o nich myślę, czuję się szczęśliwa.

Nie odstraszyć  cudu

O hospicjum, w którym obecnie przebywa, Switłana opowiada chętnie. Mówi, że Hiszpanie są bardzo przyjaźni i wykonują swoją pracę z zaangażowaniem. Mycie, zabieranie chorego do toalety, karmienie go jest dla nich ważną misją. Koleżanka z oddziału przynosi jej nawet kawę z kawiarni i opowiada o przystojnych mężczyznach, których widziała po drodze.

– Hiszpańscy przyjaciele odwiedzają mnie i przynoszą mi czekoladę – mówi Swita. – Mam dobre środki przeciwbólowe. Nie mogę narzekać na życie i jestem bardzo wdzięczna ludziom, którzy są ze mną. Być może dlatego, że kocham ludzi, oni zawsze mi pomagają. To moi przyjaciele z Facebooka zebrali ostatnio pieniądze na bilety dla moich dzieci, kiedy lekarze powiedzieli mi, że czas się pożegnać.

Dziś każdy dzień ze Swietą jest cudem, który boję się odstraszyć. Boję się otworzyć komunikator i nie zobaczyć wiadomości od niej. Otrzymuję je coraz rzadziej. Switłana nie ma już siły na pisanie.

‍

P.S. Swita niedawno zmarła. Jej ostatnie słowa brzmiały: „Czekam na śmierć, siedzę prosto na tyłku”. Córka wyśle jej prochy do Kijowa. Jej matka tak bardzo kochała to miasto.

‍

Zdjęcia z prywatnego archiwum bohaterki

System EES

EES (Entry/Exit System) to system, który będzie automatycznie sprawdzał obywateli spoza UE, w tym Ukraińców, przekraczających granicę UE. Od 10 listopada 2024 r. osoby te będą sprawdzane przez program komputerowy, a cała procedura będzie się odbywać w specjalnym terminalu samoobsługowym. Podróżny będzie musiał zeskanować swój paszport biometryczny, a dane z niego odczyta komputer.

Jeśli po 10 listopada przekroczysz granicę Unii po raz pierwszy, zostaną pobrane Twoje dane biometryczne: odciski palców i zdjęcie twarzy. Przy kolejnych przejściach proces ten będzie przebiegał automatycznie. Skan swojej twarzy i odciski palców będziesz musiała aktualizować co trzy lata – to zabezpieczenie przed fałszywymi paszportami. Oczekuje się, że metoda ta zwiększy bezpieczeństwo w krajach UE i pomoże powstrzymać przepływ nielegalnych migrantów.

Pamiętaj, że od 10 listopada będziesz mogła przekroczyć granicę z UE tylko z paszportem biometrycznym.

System EES będzie stosowany przy wjeździe do wszystkich państw członkowskich UE, z wyjątkiem Cypru i Irlandii, a także Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii.

System ETIAS

ETIAS to zezwolenie na przekraczanie granicy UE dla obywateli tych krajów, z którymi Unia Europejska zawarła umowę o ruchu bezwizowym. Jako że Ukraina znajduje się na tej liście, jej obywatele będą musieli uzyskiwać zezwolenia od wiosny 2025 roku.

Zezwolenie ETIAS kosztuje 7 euro i jest wydawane na trzy lata.

To specjalny system zezwoleń na podróż (oparty na modelu amerykańskim), który ma na celu zapobieganie działalności terrorystycznej i wzmocnienie bezpieczeństwa krajów UE. Nowy system wjazdu będzie dotyczył obywateli 60 krajów, w tym USA, Australii, Nowej Zelandii i Kanady.

Aby skorzystać z ETIAS, musisz:

1. Wypełnić wniosek online na oficjalnej stronie internetowej lub w aplikacji ETIAS.

Twórcy obiecują, że sprawdzenie wniosku zajmie do kilku godzin. Jeśli jednak system zdecyduje, że musisz zostać dodatkowo sprawdzony, okres ten może wydłużyć się do 30 dni.

2. Uiść opłatę w wysokości 7 €. Wnioskodawcy w wieku poniżej 18 lat i powyżej 70 lat oraz członkowie rodzin obywateli UE są zwolnieni z opłaty.

Po zatwierdzeniu wniosku otrzymasz pocztą elektroniczną list zatwierdzający. Powinieneś dokładnie sprawdzić, czy w Twoich danych osobowych nie ma błędów – bo jeśli są, nie będziesz mógł wjechać do wybranego przez Ciebie kraju.

Dokument będzie ważny przez trzy lata lub do końca okresu ważności paszportu. W przypadku wymiany dokumentu lub jego utraty należy złożyć wniosek o nowy ETIAS.

Троянда за ціною смартфона

Цього року я стала свідком, як працює схема з трояндами біля базиліки Сан Марко у Венеції. Ми з подругою та дітьми вийшли на площу і стали фотографуватися, аж раптом до нас підбіг чоловік з оберемком троянд. Він вручив нам по квіточці зі словами «It's a present», але, почувши наш акцент, додав українською: «Це подарунок. Безкоштовно».

Безкоштовний сир буває тільки в мишоловці, тож ми ввічливо відмовилися, після чого незнайомець з трояндами переслідував нас ще сто метрів. А десь за пів години ми помітили, як цей чоловік «обробляє» нових туристок. На відміну від нас, вони виявилися довірливими і розплилися в посмішці, поки чоловік обсипав їх компліментами. І все було б добре, але в цей час кілька молодиків закрутилися біля цих жінок, обшукуючи їхні сумки. 

Подруга поспішила на допомогу туристкам, і, помітивши її, шахраї розчинились у натовпі. Але у дівчат зникли телефон та готівка. А чоловік, який дарував троянди, зробив співчутливе обличчя й порадив бути уважнішими. 

‍Браслети дружби. Не задарма

Жертвою обману під назвою «браслети дружби» найчастіше стають пари. Як це працює: підходить хлопець чи дівчина і часто без попередження одягає вам на руку браслети-ниточки. Поки ви намагаєтеся позбутися нав'язливого продавця, його спільники обшукують ваші сумки й кишені. А іноді продавець починає вимагати гроші за браслет, який сам нав'язливо на вас начепив. Коштує ця ниточка зазвичай від 5 до 15 євро (хоча в магазинах її ціна не більше євро). Часто туристу простіше заплатити, ніж сперечатися з профі й псувати собі настрій. 

‍Не знайшов, а вкрав

Прогулюючись європейськими містами краще не піднімати гаманці та прикраси, знайдені на дорозі. У великих туристичних містах це популярний прийом шахраїв, адже відразу після того, як ви піднімете річ, до вас підійдуть кілька місцевих і звинуватять у крадіжці. 

Наша порада — сміливо викликайте поліцію. Адже шахраї розраховують на ефект несподіванки й погане знання туристом місцевої мови. Зазвичай туристи погоджуються заплатити €20-50, щоб уникнути скандалу. Однак якщо наполягти на виклику поліції, то шахраї зникають самі. 

‍Рахунок за кондиціонер і заміну скатертини 

У популярних серед туристів ресторанах у великі рахунки замовлень нерідко додають те, чого не замовляли. Зазвичай жертвою обману стають великі компанії друзів. Після трапези виносять чек, в якому все вказано місцевою мовою. Турист дивиться на суму, вказану в чеку і на автоматі сплачує. Однак якщо прочитати уважно, іноді можна знайти у чеку послугу із заміни скатертини, роботу кондиціонера або додаткові інгредієнти для страв. Якщо клієнт помічає це й починає з'ясовувати й наполягати, рахунок зазвичай змінюють на користь клієнта. 

Така схема шахрайства популярна на італійських курортах, де в рахунок можуть включити додаткові €15-20. Ще й офіціанти вдають, що погано розуміють англійською.

Також в Італії поширені крадіжки мотоциклістів, які виривають сумки з рук. Тому краще ходити подалі від проїжджої частини й міцно тримати сумочку. 

‍Уникайте жінок з яскравим макіяжем у Барселоні

Барселона серед туристів вважається світовою столицею кишенькових злодіїв. Мало кому вдалося уникнути тут бодай мінімальної крадіжки. Закони тут не надто жорсткі для шахраїв. Злодія, що попався на крадіжці, заберуть у в'язницю на 3 дні, після чого відпустять. Найбільше крадіжок відбувається на набережних, у центрі міста, біля відомих пам'яток (співаючі фонтани, Саграда Фамілія, парк Гауді тощо) та в метро. 

Схеми, якими користуються шахраї, аби вкрасти гаманець чи телефон, різні. Наприклад, вечорами на туристичній La Rambla у Барселоні можна побачити чимало молодих яскраво одягнених і нафарбованих жінок, які нав'язливо знайомляться з чоловіками. Здебільшого такі знайомства закінчуються зникненням грошей. 

Тут, а також в амстердамському, берлінському й паризькому метро щодня фіксують кількасот крадіжок. Зазвичай працюють групою: один із злодіїв витягує гаманець з кишені чи сумки, другий поруч забирає вкрадене, а третій стежить, аби не було поліції. Щоб уникнути крадіжок у метро, носіть гроші, картки та смартфон у внутрішніх кишенях, а також тримайте рюкзак перед собою.

‍Безкоштовний Wi-Fi — ще одна пастка шахраїв

Користуючись загальнодоступними мережами Wi-Fi, ви стикаєтесь із серйозним ризиком перехоплення ваших особистих даних. У популярному туристичному місці ви шукаєте мережу, знаходите ту, яка не вимагає пароля. Прикра новина в тому, що часто таким чином працюють шахраї, які можуть перехоплювати паролі, номери банківських рахунків, повідомлення, історію пошуку та інші особисті дані. Загадьнодоступну мережу просто взламати. Іноді зловмисники створюють фальшиві точки доступу або двійники справжніх мереж, щоб отримати доступ до інформації в телефонах туристів. 

Для захисту своїх даних рекомендується використовувати мобільний інтернет від оператора, увімкнути VPN-сервіс та уникати автоматичного підключення до небезпечних мереж. Не робіть банківських операцій та переказів через безкоштовний Wi-Fi.

Не можна заздалегідь вгадати, як саме вас спробують одурити на відпочинку, але потрібно бути готовим до цього в принципі. Уникайте розмов з тими, хто нав’язується, стежте за грошима та речами, не шукайте безкоштовних послуг чи інтернету. А якщо вже вляпались в історію, поставтеся до цього як до пригоди. І напишіть про неї нам.

Так, на польських пляжах не заборонено пити спиртне, якщо це не заборонено місцевою владою та немає відповідної таблички про заборону. При цьому поліція може накласти штраф до 500 злотих на людей, які відмовляються залишити пляж після вживання алкоголю або порушують спокій інших. 

Але навіть якщо на пляжі можна випити келих-другий, то керувати водними видами транспорту або плавати на моторному човні після алкоголю суворо заборонено. Крім штрафу, поліція може евакуювати ваш водний транспорт за рахунок власника. Тоді крім буксирування техніки доведеться оплатити ще й зберігання транспортного засобу. Фінансове покарання в кожному конкретному випадку варіюється від 500 до 5000 злотих. 

Чи можна вживати алкоголь на пікніку у парку? 

У цьому випадку все залежить також від рішення місцевої влади: якщо стоїть табличка про заборону вживання алкоголю, то цього робити не можна. Варто зазначити, що у Польщі мало парків, де легально можна випити шампанське чи вино. Якщо такі локації і є, то вони переважно належать до території кафе або ресторанів, де продають спиртне. Яке відвідувачі можуть придбати виключно у закладі. 

Легально побалувати себе келихом алкоголю можна на бульварах Вісли, а також на пляжі Понятувки у Варшаві. На лівому березі ця ділянка тягнеться від бульвару Flotylli Wiślanej, через бульвари Grzymały Siedleckiego, gen. Pattona, Karskiego і до кінця бульвару Religi. 

До речі, зона, де можна пити спиртне, закінчується там, де починається тротуар чи велодоріжка. В 2022 року на це теж хотіли накласти заборону, але Вищий адміністративний суд погодився з мером Варшави та дозволив вживання алкоголю на бульварах Вісли.

Передісторія така, що у 2018 році Варшавська рада ухвалила дві резолюції, які дозволяють вживання алкоголю на річці Вісла. Один стосувався бульварів Вісли, інший — пляжу Понятувки. У лютому 2022 року Обласний адміністративний суд розглянув скаргу місцевих жителів, які вимагали заборонити розпиття спиртних напоїв на бульварах. За їхніми словами, вночі на ужбережжі стало надто галасливо.

Обласний адміністративний суд ухвалив скаргу мешканців та визнав рішення недійсним. Мер Варшави Рафал Тшасковський не погодився з рішенням Воєводського адміністративного суду та вирішив подати касаційну скаргу до Вищого адміністративного суду. Тож тепер у Варшаві можна спокійно випити пиво чи келих вина з видом на Віслу. 

Де у Польщі вживати алкоголь категорично заборонено?

Вживати спиртні напої категорично заборонено на вокзалах, зупинках громадського транспорту, в їдальнях та місцях громадського харчування, де не продають алкоголь, у школах, на підприємствах та офіційних установах, на ігрових майданчиках та у громадському транспорті. Навіть якщо ви завбачливо перелили алкогольний напій у склянку з-під кави або замотали пляшку в паперовий пакет — якщо це помітять, штраф буде накладений у більшому розмірі, ніж якби ви відкрито ходили з пляшкою пива.

«У нас закритий житловий комплекс з невеликим дитячим майданчиком посередині двору. Там кілька разів збиралися чоловіки з пивом, хоча біля входу на майданчик висить значок про заборону розпивання спиртного. Варто сказати, що пляшки у них були замасковані паперовим пакетом для випічки з супермаркету. Кілька разів усе це проходило спокійно, але якось чоловіки переборщили з алкоголем, стали галасувати, матюкатися, і консьєржка викликала поліцію. 

Не можу сказати, що вони були сильно п'яні, просто поводилися голосніше, ніж зазвичай. У результаті кожен одержав штраф по 500 злотих. При цьому у нас за сто метрів від будинку спокійно п'ють бомжі і потім сплять на зупинці, у сквері, де гуляють діти, і їх ніхто не чіпає та нікуди не забирає.

Якось я спробувала викликати швидку допомогу для п'яного безхатька, який уже опух і тремтів в алкогольному маренні біля входу в торговельний центр. Виглядало це лякаюче, тому що в людини почалися конвульсії. Диспетчер швидкої поставив мені чимало запитань, а коли дізнався, що це безпритульний, то відмовився вислати каретку», — розповідає мешканка варшавської Охоти Інна Мельничук.

На цьому нюанси вживання влкоголю в Польщі не закінчуються. Так, наприклад, якщо ви хочете випити в салоні авто на сидінні водія, то потрібно простежити, щоб двигун не був включений, а автомобіль був запаркований у дозволеному місці. Якщо автомобіль з вимкненим двигуном стоїть на узбіччі дороги, то водієві, якщо в його крові знайдуть алкоголь, загрожує великий штраф та судовий розгляд. Навіть якщо автівка не рухалася. 

За розпиття спиртного на придорожньому паркінгу можна отримати штраф 100 злотих, бо він вважається громадським місцем. При цьому пасажир у салоні авто може вживати спиртне навіть у процесі руху. У деяких країнах це регламентовано, але у Польщі — ні. А от водій скутера, мотоцикла чи велосипеда отримає штраф 500 злотих, якщо перевозить пасажира з банкою пива або у стані алкогольного сп'яніння.

‍Вимоги для потенційних позичальників

Щоб отримати кредит у польському банку без карти побиту, вам потрібні наступні документи:

• підтвердження легальності перебування у країні. Це може бути статус UKR, міжнародний захист, робоча віза, дезіція про отримання карти побиту;
• чинний паспорт;
• PESEL;
• Umowa o prace, Umowa zlecenia, Umowa o dzieło, або свідоцтво про реєстрацію індивідуального підприємця або спулки. Тобто будь-який документ, що підтверджує, що у Польщі у вас є постійне джерело доходу;
• Позитивна кредитна історія. Підійдуть також виписки з кредитної картки з банку в Україні, а також погашена розстрочка на побутову техніку. 

‍Для іпотеки потрібно працювати не менше року на одному робочому місці

Незважаючи на те, що для банку підтвердженням доходу є Umowa o prace, Umowa zlecenia та Umowa o dzieło, а також свідоцтво про реєстрацію ІП, кредит на житло доступний лише з Umowa o prace. Також банк подивиться, скільки часу ви пропрацювали на цьому місці роботи та як сплачували податки. 

«У моїй практиці були позитивні рішення для українців по іпотеці, коли не було карти побиту. Але в цьому випадку успіх багато в чому залежить від банку, який видає кредит, та його внутрішньої політики. Якщо є стабільне та високе джерело доходу (не менше 6000 злотих нетто), стаж роботи більше року на одному робочому місці в Польщі, перший внесок не менше 20%, то велика ймовірність, що такий банк, як PKO, схвалить іпотеку.Але тут важливо показати банку, що у вас є достатньо підстав залишитись у Польщі надовго, тому вам потрібне своє житло і ви можете оплачувати кредит. Крім того, банк перевірить кредитну та банківську історію претендента. Потрібно буде надати всі операції за рахунком за піроку. Також показати свої податкові декларації», — розповіла Setry doradca kredytowy Ганна Пех.

На позитивне рішення про видачу кредиту, суму та термін кредитування впливають:

• освіта, посада, місце роботи та розмір компанії;
• сімейний стан позичальника та дохід інших членів сім'ї;
• співвідношення доходів, витрат та зобов'язань за іншими кредитами;
• вік заявника.

Сьогодні у багатьох польських банках є можливість перевірити позичальника в українській базі боржників, тому якщо вдома є не закриті фінансові зобов'язання, розраховувати на позитивне рішення банку не варто. 

Незважаючи на те, що формально українці без картки побиту можуть претендувати на іпотеку в Польщі, на практиці відсоток видачі кредиту таким людям невисокий — порівняно з тими, хто має постійну посвідку на проживання.

‍Банки, які працюють з іпотечним кредитуванням іноземців:

• ING Bank Śląski

• Millenium bank

• Pekao

• PKO

• Alior Bank

• BPS банк

• Credit Agricole

‍Kredyt Gotówkowy отримати простіше 

Для українців без картки побиту в Польщі доступний кредит готівкою (Kredyt Gotówkowy). Його можна оформити у банку з відсотковою ставкою від 8,5% до 22% на рік. При розгляді заявки українців банки найчастіше запитують договір про працевлаштування, довідку про доходи за три місяці та довідку, що підтверджує заборгованості перед податковою. 

Такий вид позики можна оформити також з Umowa zlecenia та Umowa o dzieło, але відсоток відмов у такому разі буде вищим. Втім, все залежить від політики конкретного банку, тож може намагатися взяти позику у кількох фінансових установах.

‍Автокредитування без картки побиту неможливе 

Польські банки видають кредит на нові та вживані авто, зі ставкою нижчою, ніж за готівковим кредитом на 3-5%. Але отримати такий кредит можуть лише власники картки побиту. Враховуйте, що якщо картка закінчується через рік, то й кредит буде лише на рік, а придбаний автомобіль залишиться в заставі банку до повної виплати позики. Плюс позичальник обов'язково сплатить не лише ОС, а й автокаско. Це щодо банківського кредитування, але зараз є безліч фінансових установ, які допомагають вирішити питання автокредиту без картки побиту, але з підвищеною кредитною ставкою. Також можна скористатися варіантами лізингу.

Мій досвід повернення дитячого комбінезону у Варшаві — це досвід боротьби. Купила я його зі знижкою, але коли прийшла додому — передумала. Вирішила повернути, хоча знаю правило, що офлайн-магазини Польщі не зобов'язані приймати назад товар без дефектів. На додачу з'ясувалося, що я загубила чек. А ​​в магазині у мене про нього, звісно, одразу запитали. Я показала роздруківку з онлайн-банкінгу, але продавчиню це не задовольнило. Якби я тоді знала мову краще, то посперечалася б, адже в законі чітко написано, що чек не є обов'язковим. Я повернулась додому ні з чим.

Вже вдома зайшла на сайт торговельної мережі й написала скаргу, що у мене відмовилися приймати товар без чека. У відповідь отримала формальний лист з правилами повернення і про те, що потрібне підтвердження купівлі: чек або рахунок-фактура. Я вирішила не здаватися, за допомогою онлайн-перекладача та польських знайомих написала відповідь із посиланнями на закони, що чек не обов'язковий і довести факт покупки можна і без нього. Наступна відповідь вже була не такою формальною — мені написали, що як виняток товар у мене приймуть. Мені потрібно тільки назвати у магазині номер звернення, який мені надіслали. У магазині я показала цей мейл і роздруківку з банку — і мені повернули гроші на картку. 

‍В інтернет-магазині товар приймуть без упаковки

У Польщі за захист прав споживачів та дотримання законодавства відповідає Управління з питань конкуренції та захисту прав споживачів (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, або UOKiK). Саме туди можна звертатись, якщо ви вважаєте, що ваші права як покупця були порушені. Але спершу розберемося, на що має право покупець.

На відміну від України, продавець офлайн-магазину в Польщі не зобов'язаний приймати товар просто тому, що покупець передумав. Навіть якщо збережені всі бирки та покупка була здійснена день тому. Цим часто користуються приватні продавці або маленькі магазини. Тоді як у більшості відомих торговельних мереж передбачено повернення за будь-якої причини протягом 14 днів (іноді навіть більше) за наявності чека та оригінальних етикеток. Разом з тим це обумовлено лише політикою продажу конкретної мережі, а не законодавчими нормами.

За законом, повернення товару до стаціонарного магазину можливе лише за гарантією та пов’язане с дефектом товару, адже покупець мав можливість перевірити покупку перед оплатою. А от якщо товар було куплено в інтернеті, то повернути його можна протягом 14 днів без пояснення причин. Бо покупку неможливо перевірити до оплати. Цікаво, що онлайн-магазин не має права відмовити у поверненні товару без оригінальної упаковки, оскільки за законом вона не є предметом продажу, а використовується лише для захисту товару. 

А ще — якщо продавець онлайн-магазину не повідомив покупцеві про право на повернення протягом двох тижнів, то покупець може повернути продукт протягом 12 місяців з моменту закінчення 14-денного терміну повернення!

Як оформити повернення

Часто разом з покупкою з інтернету ви отримуєте формуляр на повернення. Знайти зразок формуляру можна також на сайті магазину. Але якщо формуляр заяви відсутній, можна написати її навіть у довільній формі, вказавши наступне:

• номер замовлення та найменування, ім'я замовника
• дату покупки
• номер рахунку-фактури чи чек
• адресу, телефон, e-mail
• банківський рахунок, куди необхідно здійснити повернення коштів 
• вказати причину повернення
• поставити підпис 

Подання рекламації та повернення за гарантією‍

Повернути товар у стаціонарний магазин можна у разі несправності товару. Якщо товар має дефекти, покупець може подати рекламацію за гарантією. До дефектів крім буквальних належать також такі:

• реклама (або опис товару) не відповідає властивостям або його якості
• відсутні властивості, які повинен мати товар
• товар не відповідає цілям купівлі, про яку покупець повідомив продавця.

Наприклад, зимові чоботи розклеїлися через місяць або побутова техніка перестала працювати.

За законодавством, гарантійний термін — 2 роки. Якщо за цей час виявиться, що річ має дефекти або перестала працювати не з вашої вини, ви маєте право скористатися гарантією і подати рекламацію продавцю. До того ж незалежно від того, де ви придбали товар: на ринку, в магазині чи інтернеті.

У рекламації необхідно конкретно вказати вимоги до продавця та написати, чого ви від нього очікуєте: ремонту, обміну, зниження ціни або повернення грошей (у тому випадку, якщо товар не підлягає експлуатації). Для повернення потрібно мати докази купівлі товару. Бажано зберегти чек, але якщо ви здійснювали оплату карткою, то можна роздрукувати підтвердження з онлайн-банкінгу або підтвердження оплати, яке надійшло на електронну пошту.

Термін розгляду рекламації не повинен перевищувати 14 днів.

Куди скаржитися?

А якщо ви вважаєте, що продавець порушує ваші права, можна заернутимся до Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

Телефон:  22 55 60 800
Сайт: uokik.gov.pl
e-mail: uokik@uokik.gov.pl

Якщо виникла проблема із приватним підприємцем у Польщі — наприклад, товар куплений на Allegro або в невеликому приватному магазині — можна звернутися:

• на інформаційну лінію за телефоном 801 440 220 або 22 290 89 16. Її обслуговує Фонд захисту прав споживачів з понеділка по п'ятницю з 8:00 до 18:00.
• до Центру електронних консультацій: porady@dlakonsumentow.pl
• до муніципального чи районного уповноваженого з прав споживачів.

Якщо інтернет-магазин зареєстрований у Європейському Союзі, Великій Британії, Норвегії чи Ісландії, зверніться до Європейського споживчого центру електронною поштою eccnet-pl@ec.europa.eu або за телефоном 22 55 60 600. Лінія  з понеділка по п'ятницю (крім свят) з 10:00 до 14:00.

І пам'ятайте: покупці-іноземці мають такі самі права, як кожен споживач у Польщі та всьому Європейському Союзі.

Штрафну квитанцію за неоплачене паркування можуть приклеїти відразу на скло або надіслати поштою. Отримати штрафний мандат можна біля супермаркету, де стоянка наче безкоштовна, але обмежена в часі, тому потрібно взяти паркувальний квиток, натиснувши на зелену кнопку в паркоматі, інакше може прийти штраф (а про це не всі знають). Штраф може прийти, якщо ви сплатили стоянку через 5 хвилин після зупинки транспортного засобу. Або навпаки — покинули місце парковки, коли оплачений час вже скінчився.

«У мене був випадок у Вроцлаві, коли я сплатила стоянку з 17:23 до 18:23, а через пару місяців мені прийшов штраф у розмірі 212 злотих (якщо сплатити його в перші 7 днів з моменту вручення, сума подвоюється) і там було вказано час — 18:23:15. Тобто камера сфотографувала авто на момент виїзду із стоянки, і це було видно на фото. Я оскаржила штраф і мені його скасували», — ділиться своїм досвідом українка Юлія Дюденко.

Важливо: у вас є до 5 безкоштовних хвилин до моменту оплати парковки або після закінчення оплаченого часу, якщо авто залишає місце стоянки.

Щоб оскаржити мандат, потрібно:

1. Написати листа з претензією (odwołanie) у довільній формі на e-mail, що вказаний на квитанції. У тексті листа вкажіть дату та час отримання штрафу, номер квитанції, адресу, марку та реєстраційний номер машини, а також ім'я та прізвище власника машини. Сфотографуйте чек з магазину (якщо ви стояли на парковці для клієнтів супермаркету) або чек оплати паркування, де вказано час. Підійде також скрін з мобільного застосунку

2. Надіслати пояснювальний лист із фотографіями документів: з моменту надсилання листа сума штрафу буде зафіксована, і вирости вона не може, доки вам не прийде відповідь. Наприклад, якщо ви повинні сплатити 200 злотих штрафу за паркування протягом перших 7 днів, далі сума зросте до 400 злотих. Ви не погоджуєтесь з рішенням штрафу і хочете його оскаржити. У такому випадку, якщо ви надіслали листа до 7 дня з моменту отримання повідомлення про порушення, за вами фіксується сума 200 злотих. І навіть якщо вам прийшла негативна відповідь на odwołanie і штраф не скасовано, ви все одно маєте право сплатити 200, а не 400 злотих.

Якщо ви вже сплатили штраф, це означає, що ви погодилися з претензією. Оскаржити оплачені штрафи не можна, кошти за них не повертаються.

Звертаємо увагу на те, що парковки у Польщі бувають муніципальні та приватні. Власникам приватних парковок буде складніше стягнути штраф з порушника, оскільки доведеться доводити в суді, хто саме запаркував автомобіль. Вони можуть виставити штраф, але власник авто може відмовитись від його сплати, якщо не знає, хто саме в цей момент керував автомобілем.

У випадку з муніципальними паркуваннями, вчасно несплачений штраф може обернутися судовим розглядом. Зазвичай боржника попереджають про це, і лише потім передають справу до суду. Однак, згідно із законом, можуть подавати до суду і без попередження.

Будь-які штрафи, виставлені поліцією, зокрема за паркування, можуть бути оскаржені до суду в Першій податковій інспекції в Ополе.

У разі виникнення питань кол-центр працює з 7:30 до 15:30 за номером +48 77549 20 00. Можна також звертатися за електронною поштою: centrum-mandatowe@mf.gov.pl або надіслати лист на адресу: Centrum Mandatowe Pierwszego Urzedu Skarbowego w Opolu, 48-300 Nysa, ul. Stanisława Moniuszki 9-10

У Варшаві оскаржити штраф можна:

• електронною поштою в Zarząd Dróg Miejskich

reklamacjeSPPN@zdm.waw.pl

• за допомогою ePUAP, якщо ви — власник авто

• поштою Zarząd Dróg Miejskich, ul. Chmielna 120, 00-801 Warszawa або особисто в їх канцелярії

Де у Польщі заборонено паркуватися та скільки коштує порушення?

Ви можете отримати паркувальний талон за заборонене паркування:

• на велодоріжці або тротуарі — 100 злотих та 8 штрафних балів
• на відстані менше 15 м від зупинки громадського транспорту — 100 злотих
• у приватному секторі чи житловому комплексі, якщо там немає спеціального знаку — 100 злотих
• за зупинку автомобіля на лівому краю дороги (якщо немає знаку, що дозволяє це) — 100 злотих
• якщо ваше авто заважає  виїзду іншого транспортного засобу — 100 злотих
• на трамвайному або залізничному переїзді — від 100 до 300 злотих
• на перехресті або на відстані менше 10 м від перехрестя або  переходу — від 100 до 300 злотих
• на пішохідному переході або в межах 10 м від нього — від 100 до 300 злотих та 8 штрафних балів
• без подачі сигналу у разі аварійної ситуації або ДТП, коли авто має здійснити вимушену зупинку — 150 злотих
• на паркомісці, яке належить іншій фізособі або фірмі — 800 злотих
• при використанні чужої паркінгової картки (місця для інвалідів) — 1200 злотих та 6 штрафних балів.

Відпочинок на Балтійському узбережжі

Нетепле море і мінлива погода компенсуються зручним пологим входом у воду, красою ландшафтів і вибором житла практично на будь-який бюджет.

У червні на курортах Балтійського моря мало відпочиваючих, температура повітря 20+, а вода холодна. У сезон — тобто у липні-серпні — середня температура повітря +25С, а води — 15-17 градусів.

Сильної спеки від цих місць очікувати не варто. Більшість курортів влаштовані так, що поки дійдеш до моря, тебе з різних боків спокушатимуть різноманітні атракції. Але є місця, де людей і розваг менше, але дістатися туди можна тільки автівкою.  

Особливість Балтики в тому, що більшість пляжів знаходяться в оточенні соснових лісів, і якщо набридне засмагати, можна вирушити на прогулянку або пікнік. Тут ви не знайдете промислових підприємств, зате знайдете майже 800 кілометрів красивих піщаних пляжів.

Найкращі морські курорти Польщі:

• Сопот (Sopot)

Тут знаходиться найдовший пірс на Балтиці (511, 5 метрів), водні таксі та пороми, сотні затишних барів та кафе, тенісні корти, поле для гольфу. Місто оточене ландшафтним парком і білопіщаними пляжами Гданської затоки. Курорт популярний серед польських зірок та політиків. А ще Сопот — центр таласотерапії, тобто лікування морем, піском та морським повітрям.

• Устка (Ustka)

Червоний маяк і шарм портового міста, де можна займатися віндсерфінгом, каякінгом та спогляданням. Радимо відвідати підземні бункери, музеї хліба та воскових фігур, а ще — подивитися щорічний чемпіонат з пошуку бурштину.

• Колобжег (Kołobrzeg)

Знаходиться поряд з густими хвойними лісами та соляними родовищами. Тут кілька десятків оздоровчих санаторіїв, цікаві маршрути для велопрогулянок. Основні природні ресурси міста — це мінеральна вода та торф'яні грязі. На курорті є 16 джерел з водою різної мінералізації, що придатна для пиття.

• Леба (Łeba)

Місце, відоме найбільшим у Європі комплексом рухливих дюн. Вони охороняються UNESCO та знаходяться на території Словинського Національного парку. Тут є широкі піщані пляжі, великий парк розваг для родинного відпочинку, а також Музей метеликів з колекцією понад 4000 екземплярів з усього світу.

• Свиноуйсце (Świnoujście)

Це кілька десятків островів та дуже чистий пляж завдовжки в 10 кілометрів. Температура води в морі, мабуть, найвища по всій Балтиці. Тут можна відвідати оглядовий майданчик, де знаходиться найвищий польський маяк — для цього доведеться подолати понад 300 сходинок. Для поціновувачів військової історії є екскурсії до комплексу фортів на узбережжі.

Відпочинок на озерах та річках

У Польщі величезна кількість мальовничих озер та річок, де можна відпочити та порибалити, зайнятися дайвінгом чи яхтингом у природних заповідних зонах. А також поєднати відпочинок із відвідуванням відомих архітектурних пам'яток.

• На озері Снярдви (Śniardwy) на Мазурах можна зловити щуку, окуня, судака і сома, покататися на катері, влаштувати неймовірний круїз між островами на човні. У самому озері Снярди знаходяться вісім островів, а оточене воно Мазурським ландшафтним парком. Це найбільше озеро в Польщі — його площа 113,8 км2.

• Відпочинок на Мальтанському озері Познані можна поєднати з прогулянками серед лицарських історичних пам'яток. Назва озера пов'язана з ченцями мальтійського ордена, які мешкали на цій території з XII до XIX століття. Костел св. Яна Єрусалимського в Познані зберігся досі. Біля берегів озера є пляж, де наприкінці червня проходить щорічний міжнародний театральний фестиваль «Мальта».

• Подивитися на стародавню архітектуру та відпочити на піщаних пляжах можна на річці Одра. Це одна з найбільших річок Європи — її довжина 854 км. Одра тече територією західної Польщі, охоплюючи Тумський півострів у Вроцлаві. Місто відоме своєю готичною архітектурою, тут можна побачити старовинні храми, апартаменти вроцлавського архієпископа. Цікавим є той факт, що півострів довгий час був островом. Однак у XIX столітті одну частину річки засипали.

• Озеро Ханьча у Сувальському ландшафтному парку Підляського воєводства вважається найглибшим у Польщі — 108,5м. Його кришталево чиста вода приваблює любителів дайвінгу.

Відпочинок у горах

Влітку гірська частина Польщі не менш гарна, ніж узимку. Татри, Бещади, Свєнтокшистські гори, Пеніни — звідусіль відкриваються приголомшливі краєвиди. Гори лікують і впорядковують думки.

Рекомендуємо відвідати:

• Гори Столові (Góry Stołowe)

Їх називають туристичною перлиною Нижньої Сілезії. На вершині найвищої тут гори Щелинець-Вельки (Szczelińca Wielkieg) є дивовижний лабіринт зі скелями незвичайної форми. Він відомий своїми оптичними ілюзіями. Цікаво прогулятися в лабіринті Мандрівних скель, де знімали «Хроніки Нарнії», відвідати Парк динозаврів або парк розваг Колорадо з атмосферою Дикого Заходу.

• Пеніни

Маршрути Пенін ведуть до мальовничих вершин прямими, легкими навіть для недосвідченого мандрівника, стежками. Найпопулярніші: Три Корони та Соколиця. У підніжжя Пенін лежить озеро Чорштин, а також розташований замок Дунаєць у Недзиці, де, кажуть, зариті скарби інків. Для туристів можуть організувати сплав річкою Дунаєць на дерев'яних плотах.

• Шклярська-Поремба

Містечко-курорт у Карконошах. У всі сезони це місце користується популярністю, але влітку зелені ліси та водоспади особливо життєствердні. Варто помилуватися заходом сонця з висоти гори Щрениця, відвідати водоспад Каменьчик на території Карконоського Національного Парку, замок Хойник та Японський сад Siruwia.

Як вийти заміж за поляка в Польщі

Коли українка укладає шлюб з поляком, неможливо просто прийти до Urzędu Stanu Cywilnego (польський аналог РАГС) та визначитися з датою весілля — процес підготовки триває від 2 до 8 місяців. Для початку вам потрібно зібрати документи, з якими ви маєте прийти до РАГСу, та скласти заяву.

Щоб вступити в шлюб у Польщі, у іноземця питають довідку з країни походження про те, що він/вона немає перешкод для шлюбу (особо не перебуває у шлюбі в своєї країні, не оголошена недієздатною). Основна проблема полягає в тому, що в Україні такий документ не видається. Тож якщо вам пропонують замінити його довідкою від нотаріуса чи чимось іншім, не треба погоджуватися и витрачати на це кошти. Треба звернутися до суду, щоб вам видали рішення про звільнення від цієї вимоги.

Документи для РАГСу від нареченого (поляка):

1. Паспорт (Dowód osobisty);
2. Свідоцтво про народження (Odpis aktu urodzenia);
3. Dowód opłaty skarbowej 84 zł (платиться на місці, квитанція про оплату видається в день подачі заяви).

Документи від нареченої:

1. Копія першої і другої сторінок закордонного паспорта з присяжним перекладом;
2. Копія першої і другої сторінок українського внутрішнього паспорта з присяжним перекладом;
3. Оригінал та копія свідоцтва про народження також з перекладом tłumacza przysięgłego;
4. Карта побиту або документ про отримання Pesel UKR;
5. Рішення суду про те, що наречена звільняється від необхідності надавати польскому РАГСу довідку про те, що вона немає перешкод до одруження. Decyzja Sądu о zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawiania kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumentu do zawarcia związku małżeńskiego.

Щоб отримати децизію суду, потрібно:

1. Скласти Wiosek o zwolnienie obowiązku złożenia lub przedstawiania kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumentu do zawarcia związku małżeńskiego. Зразок можна отримати в суді — у польського адвоката;
2. Зробити копію позову з усіма додатками (її суд має надіслати нареченому);
3. Одна копія самого позову із затвердженою датою подачі та печаткою для себе;
4. Копія перших двох сторінок закордонного паспорта з присяжним перекладом;
5. Копія свідоцтва про народження з присяжним перекладом;
6. Odpis aktu urodzenia нареченого;
7. Довідка з посольства пр те, що Україна не видає zaświadczeń (довідок про те, що немає перешкод для шлюбу);
8. Заява з посольства про неперебування в шлюбі з перекладом;
9. Копія карти побиту або свідоцтво про отримання Pesel UKR;
10. Підтвердження судових оплат ( сума становить трохи вище 100 злотих, можна відправити кошти з мобільної аплікації відразу на рахунок суду).

За 1-3 місяці наречені отримають Wezwanie strony do osobistego stawiennictwa. Це виклик на розгляд справи. Під час розгляду справи суддя може ставити питання, які допоможуть йому зрозуміти, чи добре наречені знають одне одного та чи є їхні стосунки щирими. Це робиться для того, щоб уникнути фіктивного шлюбу. Можуть запитати, які цукерки полюбляє наречена або як звуть батьків нареченого.

Потім суду потрібен час на прийняття рішення, а коли рішення зрештою буде ухвалено судом, мине ще три тижні до отримання децизії для РАГСу. Чому 3 тижні? Це термін для складання апеляції та інших судових процедур. Можна раніше попросити в канцелярії odpis postanowienia ze stwierdzeniem prawomocności (послуга коштує 12 злотих) і вже подати з ним заяву до РАГСу, а потім принести саме рішення.

Трапляється, що від суду немає жодної реакції протягом декількох місяців, і тоді обов’язково треба нагадати про себе мейлом. Вам мають надіслати лист про надання номеру справи (sygnatury akt) та копію документів справи для нареченого. Також можна скласти заяву про пришвидшення розгляду справи.

Дитячі літні денні табори Варшави:

1. 5 днів великої розваги з Lego

Цей денний табір — справжній рай для тих, хто обожнює Lego. Заняття з робототехніки за оригінальними програмами «BRICKS 4 KIDZ» для дівчаток і хлопчиків віком 5-11 років. Діти самі обирають теми для занять, які хочуть реалізувати. У всіх обов'язково буде можливість створити своїх улюблених персонажів або цілий сюжет комп’ютерної гри.

Крім тематичних занять з конструктором, на дітлахів чекають походи на дитячі майданчики, спортивні ігри, візит до кінотеатру, різні майстеркласи та веселощі. А ще після завершення зміни дитина отримує диплом лего-спеціаліста.

Працює табір у чотирьох районах Варшави до 30 серпня з 8:00 до 17:00. Ціна зміни — 800 злотих з харчуванням.

2. Арттабір та участь у художній виставці

Якщо дитина полюбляє малювати або хотіла б навчитися правилам пропорцій, побудови композицій і передачі різноманітних фактур, то денний арт-табір — чудовий варіант. Знайомство з мистецтвом пройде у форматі захоплюючої подорожі, а головними провідниками в світ прекрасного для дітей будуть дві великі постаті: Сальвадор Далі та Фріда Кало.

Цього року протягом п’яти днів діти будуть знайомитися з трьома традиційними сферами мистецтва: живописом, малюнком та керамікою. Роботи, що будуть створені за зміну, увійдуть до художньої виставки, на яку запросять батьків.

Працює табір з 24 червня до 23 серпня на Жолібожі та з 24 червня до 30 серпня на Моктовів з 8:00 до 17:30.

Ціна за 5 днів з харчуванням — 1080 злотих. Тільки для учнів 0-6 класів.

Адреса Mokotów: Liceum Ogólnokształcące nr X im. Królowej Jadwigi, ul. Woronicza 8
Адреса Żoliborz: Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 68 im. Artura Oppmana, ul. Or-Ota 5

3. Маленький геній: від наукових експериментів до курсів першої допомоги

Денний табір у центрі Варшави для дітей від 6 до 10 років. 3D-друк, самопрезентація, кулінарія, експерименти, бджільництво, UX дизайн тощо. Дітей у формі гри навчать основам здорового харчування, як надати першу допомогу в екстремальних умовах, проведуть заняття з формування впевненості у собі та розвитку навичок спілкування.

10-годинний догляд з 7:30 до 18:00 з понеділка по п'ятницю коштуватиме 699 злотих з харчуванням.

Адреса: Liceum im. Hoffmanowej, ul. Hoża 88

4. Табір від фундації «Dzieci Puszczy»: пошук скарбів

Захоплююча подорож для дітей на природі з пошуком скарбів. Щоб знайти сховку, діти виконують завдання, розгадують головоломки, шукають підказки, долають випробування та грають в ігри. Спойлер: скарб знайдеться тільки в кінці зміни. А для цього дітлахам потрібно буде навчитися користуватися компасом, створювати та читати карти, використовувати шифрування. Винагородою за це все стане диплом дослідника, а розважитися між пошуками скарбів пропонують у басейні за допомогою цікавих скаутських ігор.

Організатори пропонують декілька програм у 4 районах міста, перебування в 5-денному таборі коштує від 680 до 730 злотих.

5. 5-денний табір для любителів скелелазіння

Якщо дитина любить активний відпочинок та спорт, цей варіант їй точно сподобається. Для дітей підготували різноманітні атракції, зокрема скелелазіння на спортивному скеледромі, басейн, батути, сквош, настільні ігри та розваги на відкритому повітрі. І так, це безпечно, бо заняття проводять професійни інструктори з сертифікованим альпіністським спорядженням.

Пропозиція діє для дітей 7-12 років. Перебування з 8:30 до 17:30 з повним пансіоном (другий сніданок, обід, полуденок, напої) коштує 975 злотих за 5 днів.

Адреса: Центр скелелазіння Murall, ul. Annopol 3, 03-236

6. Сенсорний денний табір

Sensorysie — місце у Варшаві, де діти можуть розвивати свої почуття. Це ідеальний варіант для дітей з порушенням сенсорного сприйняття, яким потрібен спокій і тиша в сучасному швидкому та напруженому світі. Інтер'єр сенсорної кімнати розроблений досвідченими архітекторами, які створили красиві та дружні простори. Кожен атракціон у Sensorysia активує різні органи чуття, завдяки чому діти розвивають слух, нюх, глибоке відчуття, рівновагу, зір і дотик.

Організатори обіцяють цікави воркшопи та зустрічі з експертами, майстеркласи та розваги на природі. Заняття можуть проводитися англійською та українською мовами. 5-денне перебування з 8:30 до 17:30 коштує 1290 з урахуванням повноцінного харчування та індивідуальних занять. У таборі тільки здорове харчування відповідно до дієтичних уподобань: на обід суп і друга страва, полуденок і перекуси у вигляді фруктів, постійний доступ до води і свіжих соків.

Адреса: ul. Różana 8 02-548

7. Територія антигаджет у центрі Gramotej

Організатори обіцяють: буде настільки цікаво, що діти забудуть про телефони. Дітлахам пропонують три формати відпочинку: мовний табір «Англійський тиждень», інтерв'ю-табір «ВідеоStories», туристичний табір «похідний настрій». Зміна триває тиждень, є можливість приєднатися до групи в будь-який час. Зміна в таборі коштує 600 злотих без харчування (125 злотих день) або 675 злотих з обідом. Локація — центр польської столиці.

Табір працює з 1 червня до 31 серпня з 9:00 до 15:00. Якщо не встигаєте забрати дитину серед дня, є можливість зробити це о 17:00.

Контакти:
Тел: +48 694 310 675
E-mail: gramotej.poland@gmail.com
Адреса: ul. Nowolipie 9/11, 00-150

‍

<span class="teaser"><img src="https://cdn.prod.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/664f8fd4e26253c525980588_camps-p-800.webp">«Читайте також: Куди відправити дитину відпочити влітку 2024 в Польщі? Список таборів»</span>

День батька (Dzień Ojca) в Україні святкують у третю неділю червня — цьогоріч це 16 червня, а у Польщі — завжди 23 червня.

Чому в різні дні? Тому що Україна святкує за міжнародним календарем, а Польща — за власним.  

Спочатку відзначати День батька вирішили в США — в 1910 році. Це була відповідь на заснування Дня матері. Ініціаторкою стала місіс Додд, яка вирішила вшанувати пам'ять покійного батька. Будучи вдівцем, він виростив у любові і турботі шістьох дітей. Національним в Америці свято стало в 1966 році, а в Україні — 2019 року.

У Польщі 1965 року лодзька газета Express Ilustrowany опублікувала дискусію про святкування Дня батька за прикладом інших країн, а вже за тиждень оголосила про ініціативу зробити 23 червня таким днем. Ідею підтримали й інші видання, знайшла вона відгук і серед читачів.

Особливих традицій святкування наразі немає: найчастіше діти в садочках та школах влаштовують виступи для батьків, малюють їм листівки.

Але зараз в Україні, де чимало татусів боронять країну на фронті, День батька набув особливого сенсу. Це нагода нагадати, як сильно ви любите і цінуєте своїх татусів.

Ідеї подарунків для батька

1. Що не кажіть, а найкращий — зроблений своїми руками. Наприклад, листівка з портретом татка. Хоча можна піти далі й перенести цей малюнок на чашку або футболку — в такому разі подарунок не тільки викличе емоцію, а й принесе користь і збережеться надовго.

2. Альбом зі спогадами. Приміром, вклеюєте світлину, де разом з батьком ганяєте м’яча, і підписуєте: “Дякую, що навчив грати у футбол”. Передивіться ваші фото, увімкніть фантазію. Такий альбом гарантовано викличе і ностальгію, і вдячність. Як наслідок — це зміцнить емоційний з’вязок між вами.

3. Корисні гаджети. Потужний акумулятор чи ecoflow стануть у нагоді при відключеннях світла. Павербанки, ліхтарики, електроковдри, термопоти і нічні світильники — все це те, що точно оцінить український татусь.

4. Настільні ігри з якісних матеріалів. Наприклад, є чудова гра про Україну «Шевченко питає» — 180 карток із запитаннями, що поділені на 6 розділів: символи, культура, постаті, мова, регіони та історія. Сюди ж можна віднести пазли з містами — приміром, компанії DoDo. Вони нескладні, захоплюючі і сучасні.

5. Встановіть таткові Spotify, створивши плейлист з його улюблених музичних композицій. Підпишіть його на Netflix — нехай дивиться якісні фільми замість телевізора. Колись батько навчив вас опановувати здобутки цивілізації, тепер прийшла ваша черга.

<span class="teaser"><img src="https://cdn.prod.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/663b88d86e124cbd2df36105_mother%20day.jpg">«Читайте також: День Матері в Україні та Польщі 2024: дати, традиції та ідеї подарунків»</span>

– Rok temu zadzwoniła do mnie zapłakana koleżanka. Nie wiedziała, co dzieje się z jej rodziną. Ostatnio komunikowali się nią z dachu swojego domu, a woda wciąż napływała. Nigdy nie zapomnę tych trzech dni, w ogóle nie spałam. Zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, aby ratować ludzi w Kachowce – mówi Natalia Panczenko, liderka Euromajdanu-Warszawa, wspominając pierwsze dni po wysadzeniu przez Rosjan elektrowni.

W nocy 6 czerwca 2023 r. Rosjanie wysadzili tamę elektrowni wodnej w Kachowce: w strefie katastrofy znalazło się 16 000 osób - dziesiątki z nich zginęły pod wodą, około 80 osiedli zostało zalanych, 11 000 hektarów lasów zniszczonych. Wartość bezpośrednich szkód spowodowanych katastrofą wynosi co najmniej 146 miliardów hrywien. Zgodnie z prawem międzynarodowym zniszczenie tamy jest zbrodnią wojenną.

Aktywiści dążą do tego, by sąd w Hadze uznał Rosję za winną. Są przekonani, że kwestia stworzenia skutecznych mechanizmów obrony obiektów infrastruktury krytycznej musi zostać podniesiona teraz, by tragedia w Kachowce nie mogła się już powtórzyć.

– Chcemy, aby ekobójstwo zostało uznana za ekobójstwo, tak jak ludobójstwo jest ludobójstwem – powiedziała Natalia Panczenko. –  By Rosja i jej wojsko, wszyscy, którzy wykonywali i wydawali rozkazy, zostali pociągnięci do odpowiedzialności. Chcemy, aby międzynarodowe sądy wreszcie zaczęły wydawać wyroki. Czekamy na te wyroki od ponad 10 lat. Do tej pory nie ukarano ani jednego zbrodniarza wojennego. To jest problem, który pokazuje, że w XXI wieku nie ma gwarancji bezpieczeństwa i pokoju, bo nikt nie radzi sobie z jednym chorym terrorystą.

Natalia dodała również, że czuje się udręczona, ponieważ niewiele światowych mediów wspomina teraz o rocznicy tragedii – mimo że złamała ona życie wielu ludzi, którzy stracili swoich bliskich, domy, ukochane zwierzęta. Zagojenie się tych ran zajmie dużo czasu. U niektórych nigdy się jednak nie zagoją.

– Ciężko mi to sobie przypominać, ponieważ przez tydzień czekałam na wiadomość od mojej matki – mówi Maria Sanina, była mieszkanka Chersonia. – Najgorsza była świadomość, że gdyby coś się stało, nie miałabym nawet szansy się z nią pożegnać. Dom moich rodziców został zniszczony. Jestem w Polsce z małym dzieckiem i już nigdy nie będę mogła pokazać mu domu, w którym dorastałam.

Zdjęcia autorki

По-перше, православні віряни можуть охрестити дитину навіть у католицькому костелі, якщо не мають доступу до храму своєї конфесії. З цим проханням батькам потрібно звернутися до ксьондза. Хрещення пройде за католицькими канонами, але дитина не буде долучена до католицької церкви. Відповідний запис буде зроблено у Книзі хрещень.

По-друге, таїнство хрещення офіційно безкоштовне, але пропонується залишити пожертву на храм.

Серед вірян у Варшаві ми дізналися, що зараз люди залишають здебільшого 200 злотих пожертви, а взагалі це може бути 100-600 злотих. Але якщо ви не хочете або не можете заплатити — це ваше право.

Алгоритм дій, коли зібралися похрестити дитину:

Щоб домовитися про таїнство хрещення, потрібно написати на e-mail обраної церкви (так, у більшості українських храмів в Польщі є така опція) або зв‘язатися зі священником по телефону та підготувати для нього лист, де буде вказана інформація про батьків і дитину. На цьому етапі необов’язково додавати фото документів, їх ви маєте принести з собою до храму в день таїнства або за кілька днів.

В електронному листі священнику потрібно вказати:

1. Ім‘я та прізвище дитини — як у свідоцтві про народження, дата і місце народження.

2. Дані кожного з батьків:

• ім‘я та прізвище латиницею, як у загранпаспорті чи польських документах (для матері дитини треба написати ще й дівоче прізвище)
• рік народження
• віросповідання (греко-католик, православний або римо-католик)
• адреса проживання
• дата і місце церковного вінчання (якщо батьки вінчалися в храмі)
• номер телефону для контакту
У змішаних родинах (коли, приміром, мати — українка, а батько — поляк) треба, щоб батьки узгодили запис у книзі охрещених, до якої конфесії буде належати дитина (греко-католицької, римсько-католицької чи православної).

3. Дані хрещених батьків:

• ім‘я та прізвище — як в документах, латиницею
• рік народження
• віросповідання
• адреса

Документи, які треба принести до церкви для хрещення:

1. Свідоцтво про шлюб і — якщо є — свідоцтво церковного шлюбу батьків дитини. Якщо батьки живуть не в шлюбі, потрібна згода парафіяльного священника
2. Хрещені батьки мають принести посвідку від свого пароха, що можуть бути хресним батьком/матір‘ю. Або свідоцтво про хрещення та миропомазання (bierzmowania)
3. Оригінал та копію цивільного акту народження дитини, найкраще — odpis zupełny aktu urodzenia, якщо дитина народилася в Польщі
4. Паспорти батьків та хрещених
5. Свідоцтво про нещодавню сповідь

Якщо у вас бракує якихось документів, у храмі завжди підкажуть, як вирішити ситуацію.

Що приготувати для дитини?

1. Хрестик
2. Крижму (біла або світла м’яка пелюшка, в яку загортають малюка після хрещення)
3. Урочистий білий одяг для хрещення (сорочка — для хлопчика, сукня — для дівчинки)
4. мішечок для зберігання відрізаної прядки волосся дитини

Українські храми у Польщі, де українці можуть охрестити дитину:

Варшава

1. Греко-католицька Парафія Успіння Пресвятої Богородиці

Адреса: Miodowa 16
Тел: 22 831 17 18

2. Православна церква України у Варшаві (капеланська місія ПЦУ)

Адреса: Kokosowa 12
Тел: 727864761

3. Собор Святої Рівноапостольної Марії Магдалини

Адреса: Solidarności 52
Тел: 619 84 67

4. Храм Святої Софії, Мудрості Божої

Адреса: Puławska 568
Тел: 575 501 800
534 107 280

5. Церква Святого Іоанна Листвинчика

Адреса: Wolska 138/140
Тел: 836 68 16

Краків

Церква Успіння Пресвятої Богородиці

Адреса: Szpitalna 24
Тел: (+48) 12 422 72 77

Вроцлав

Собор Різдва Пресвятої Богородиці

Адреса: ul. Św. Mikołaja 48
Тел: (+48) 71 342 70 80

Ґданськ

Церква святого Миколая Чудотворця

Адреса: Traugutta 45
Тел: 58 341 95 30

Люблін

Церква Святої Трійці

Адреса: 1 Maja, 13b
Тел: 76 844 20 10

Познань

Церква св. Миколая Чудотворця

Адреса: Marcelińska 20
Тел: 790 690 332

За законом про освіту, польські вузи мають право встановлювати свої умови для абітурієнтів, і вони можуть відрізнятися в кожному університеті. Так, десь зараховують студентів на підставі ЗНО/НМТ, десь — за результатами іспитів, а десь — за середнім балом атестату. Так само у кожного вишу свої терміни подання документів. Тому процедури обдзвону університетів не уникнути. Втім, є і загальні положення та основний набір документів, який варто підготувати.

Крок 1: реєстрація онлайн

У вищих навчальних закладах Польщі існують реєстраційні системи IRK (internetowa rejestracja kandydata) та ERK (elektroniczna rejestracja kandydata). Для цього зайдіть на сайт вибраного університету та створіть там власний обліковий запис. Далі треба заповнити поля анкети і завантажити документи, які від вас вимагає даний вуз.

Заповнювати анкету можна поступово: електронне фото, скан-копії освітніх документів, сертифікати з оцінками. Онлайн-кабінети доступні з травня і навіть раніше. Але в деяких університетах для реєстрації потрібні серія та номер атестату, тому реєструватися доводиться вже після випускного. До багатьох приватних університетів вступити простіше. Тут можна раніше подати заяву, забронювавши за собою місце, і не чекати на видання атестату.

Також вуз попросить від вас надати квитанцію про оплату реєстраційного внеску. У деяких випадках система виставляє індивідуальний рахунок для оплати прямо в онлайн кабінеті, а іноді на сайті можна знайти спільний для всіх кандидатів рахунок та додати оплачену квитанцію до загального переліку документів. Зверніть увагу, що за кожний обраний факультет вноситься окрема плата.

Цей перший крок не гарантує зарахування до вишу, але без нього ніяк.

Крок 2: список документів для українських абітурієнтів

Після реєстрації у системі можна готувати пакет документів для навчання у Польщі:

• документи, що підтверджують легальність перебування на території Польщі: статус UKR, карта поляка або карта побиту (підготуйте також 2-3 ксерокопії цих документів)

• закордонний паспорт

• атестат про здобуття середньої освіти та додаток до нього (майже всі навчальні заклади Польщі вимагають ці документи з апостилем)

• свідоцтво про народження

• паспорт громадянина України (ID-картка)

• анкета вступу до ВНЗ (надається університетом)

• офіційний сертифікат про рівень володіння польською мовою (якщо є). Для вступу необхідний рівень мінімум В1, а краще В2. Якщо офіційного сертифікату немає, вас можуть попросити пройти тестування чи співбесіду онлайн з професором вишу

• медична довідка

• фотографії 35х45 мм (у паперовому та електронному форматі)

• додатково і не завжди можуть знадобитися мотиваційний чи рекомендаційний лист, творчі роботи або презентація робіт у PDF (якщо йдеться про творчі професії)

Зверніть увагу, що українські документи приймаються з перекладом, зробленим польським присяжним перекладачем. Сертифікат про освіту має мати апостиль — спеціальний штамп міністерства юстиції про дійсність.

Крок 3: зарахування до університету

Після подачі документів, приймальна комісія уважно їх вивчає. Фокус уваги здебільшого на профільних предметах для цього ВНЗ. У приватних вузах вступити легше, але після першого курсу відраховують усіх, хто не тягне програму. Якщо у вас була співбесіда чи вступний іспит у самому університеті, за це ви отримаєте певний бал, а вже за кілька днів вам повідомлять, чи ви пройшли по балам. Результат zakwalifikowany означає, що ви пройшли.

Чи можуть українці навчатись в університеті Польщі безкоштовно?

Державні вузи надають таку можливість усім студентам, які володіють польською мовою на рівні С1 (і це підтверджено офіційним сертифікатом). Також поборотися за безкоштовне навчання можуть абітурієнти зі статусом біженця, тимчасового захисту UKR, власники картки поляка або родичі, чоловік/дружина громадянина Польщі. Студенти цих категорій також мають право на пільги, субсидії, виплати для осіб з інвалідністю, ректорську або соціальну стипендії.

Але рішення щодо кожного випадку ректорат приймає індивідуально.

То яка історія свята Boże Ciało і як його відзначають у Польщі?

Boże Ciało займає найвище місце серед католицьких церковних свят: віруючі в цей день мають відвідати месу, після чого влаштовується урочиста хода. Урочистості присвячени таїнству Євхаристії, тобто перетворенню хліба та вина на Тіло та Кров Ісуса ще з часів Таємної Вечері.

У Європі свято відоме з 11 серпня 1264, воно було встановлено Папою Римським Урбаном IV. За легендою, чеський священник під час меси побачив на серветці кров, що бризнула з Причастя, та відвіз лляну серветку до Папи Урбана.

Але тільки в 1314 році Папа Климент V офіційно затвердив це свято і дав йому латинську назву Корпус-Крісті (Corpus Christi , “тіло Христа”). У Польщі перші ходи на честь події пройшли в Плоцьку в 1320, і вже до XVI століття рахунок учасників процесій пішов на десятки тисяч. У процесіях брали участь духовенство, ремісники, церковні братства, школи та віруючі. Свято стало широко відомим і любимим поляками.

Урочиста хода по пелюсткам троянд

Boże Ciało насамперед асоціюється з ходою вулицями міста, які влаштовують одразу після меси. Вони неймовірно урочисті й красиві. Найкрасивішою вважають процесію у Кракові. Люди переодягаються в народні костюми і долучаються до неймовірного дійства, на яке не можна дивитися без захвату. У різних місцях по місту встановлюють чотири вівтарі та прикрашають їх квітами. Кількість вівтарів символізує чотири сторони світу, чотири стихії (вогонь, воду, землю та повітря) і чотири Євангеліє (від Марка, Матвія, Луки та Іоанна). Місце ходи теж прикрашають квітами та посипають дорогу пелюсткам троянд. Попереду процесії йде ксьондз, ступаючи цими квітами і тримаючи в руках накриту балдахіном Дароносицю. У руках священнослужителя — білий круглий шматочок прісного хліба, який і називають Boże Ciało.

Святковий вінок як оберіг

Традиція прикрашати вівтарі, будинки, вулиці та костели у цей день дуже важлива. Використовуються гілочки берез, цілющі трави, квіти, вінки. До речі, вінки висять у костелах ще 8 днів після свята, після чого кожен охочий може забрати їх додому. Вважається, що вінок після цього набуває корисних властивостей. А лікувальний полин, що використовувався для плетіння, навіть вживають як приправу чи ліки.  

Багатотравні вінки зі свята з давніх часів вважаються символом кохання та потужним оберегом. У селах великі вінки спеціально вішали над дверима хати та сараю, щоб вони оберігали від граду, грози та блискавки. Також їх підкладали під фундамент під час закладання будинку та використовували як оберіг для врожаю. Виїжджаючи орати в поле, теж обов'язково брали із собою вінок.

У це свято не прийнято виконувати навіть невелику домашню роботу, тому багато хто вирушає на пікніки та проводить час з родиною. Магазини 30 травня не працюватимуть.

Погоду на свята обіцяють дуже теплу — 26 градусів, можливі також грози.

Список місць у Варшаві, де можна зробити гриль, шашлик і посмажити м'ясо:

1. У Park Kultury w Powsinie на барбекю та в басейн

Це величезна територія під Варшавою для прогулянок та відпочинку. Тільки-но стає тепло, люди збираються тут на пікніки, прогулянки, катаються на велосипедах. Є кафе з терасою та гарним краєвидом, декілька дитячих майданчиків, парк, прокат велосипедів і, звичайно ж, відкрита територія для пікніків з лавками та місцями для багаття. З червня тут також відкривається басейн. Біля парку є велика парковка.

2. Місця, обладнані мангалами, в лісі

У Польщі в лісах та в межах 100 метрів від лісу заборонено розпалювати вогонь, якщо немає спеціальної таблички. У Кабацькому лісі (Las Kabacki) з боку вулиць Rydzowa та Muchomora та Млочинському лісі (Las Młociny) з вулиці Papirusów є альтанки для пікніків, столи, лавки та мангали.

Кабацький ліс дикий, там можна зустріти кабанів і заблукати на звивистих стежках. А ось на Млочинах прямо поряд з локацією для барбекю є дитячий майданчик із зоною для малюків і дітей старшого віку, невеликий скеледром та інші розваги.

У цих місцях лісники часто залишають заготовлені гілки, які можна використовувати для розпалювання багаття. Але після посиденьок вас попросять ретельно загасити вогонь і викинути вугілля для барбекю у спеціальні ями.

3. Гриль у міському парку

Почнемо з того, що в місті є кілька парків, де не можна розводити вогонь або використовувати одноразову барбекюшницю для ковбасок за жодних обставин. Це Парк Лазенки Королівські (Łazienki Królewskie), Уяздовський (Ujazdowski Park), Саксонський сад (Ogród Saski), Сад Красінських (Ogrod Krasińskich) та Сквер I Dywizji Pancernej.

А ось у Парк Górczewska на Бемово можна й шашлик смажити, і у футбол та волейбол пограти. У Park Praski є спеціальні вуличні грилі, а також дитячі майданчики та популярне у Варшаві кафе з чебуреками на винос (ну раптом гриль не вдався).

Для мешканців Середмістя, Мокотова та району Охота найзручніше вийти на гриль на Pole Mokotowskie та Park Szczęśliwicki — тут чимало місць для барбекю.

Усього у Варшаві понад 20 зон відпочинку в парках, де можна влаштувати пікнік з ковбасками. Зверніть увагу, що це не вся територія парку, а лише спеціальні місця з табличками.

1. Fort Bema

2. Agrykolа

3. Czechowicki

4. Kazimierzowski

5. Fort Włochy

6. Kępa Potocka-część żoliborski

7. Kombatantów

8. Marszałka Rydza-Śmigłego

9. Mirowski

10. Fosa i Stoki Cytadeli

11. Glinianki Sznajdra

12. Górczewska

13. Park im. Karola Beyera

14. Park ze Stawami Cietrzewia

15. Park ze Stawem Koziorożca

16. Park im. Marka Kotańskiego

17. Park im. Romualda Traugutta

18. Park Jazdów

19. Obwodu Praga Armii Krajowej

20. Park przy ul. Ludnej

21. Skaryszewski

22. Staw Jeziorzec

23. Teren parkowy przy Człuchowskiej, ul. Anieli Krzywoń, ul. Synów Pułku

Грилями обладнано парк Picassa на Бялолеці, зони відпочинку на ul. Magicznej та ul. Russowy Bród. А також Plac zabaw на ul. Kiersnowskiego, Plaza Poniatowska, Plaza Praska, Plaza Saskа.

4. Барбекю на березі Вісли

Це одне з найпопулярніших місць для гриля у Варшаві. Добиратися сюди зручно, а близькість до води приваблює завжди. На пляжі є громадські мангали каміни або грилі для барбекю, які можна використовувати безкоштовно. Але вугілля чи дрова потрібно брати із собою — збирати місцеві гілки категорично заборонено.

1. ПляжRusałka

2. Зона відпочинку Gocław (в районі вулиці Bora Komorowskiego)

3. Płyta Desantu (в районі парку ім. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego).

4. Пляж у районі ul. Romantyczna.

5. Пляж Saska

6. Пляж Poniatówka

7. Niebiańska strefa rekreacji (у районі ul. Aluzyjna).

‍

<span class="teaser"><img src="https://assets-global.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/65ca42a93f2e29ea7c1b780d_Zamok%20v%20Malborku-p-800.jpg">«Читайте також: «Замки Польщі — архітектурні перлини»</span>

Ostatnio na placu zabaw mój Mark przypadkowo popchnął roczne dziecko. Ma 5 lat, ale jest bardzo niezdarny, a dziewczynka dopiero zaczęła chodzić. Zwykle trzymam syna z dala od innych dzieci, bo i jego zachowanie, i zachowanie innych maluchów może być nieprzewidywalne. Ale tego nie przewidziałam. Tata dziewczynki wpatrywał się w swój telefon, a gdy usiadła na pupie w pieluszce i ze strachu głośno zapłakała, podniósł wzrok znad ekranu, podszedł do mojego syna i złapawszy go za skórę, zapytał po ukraińsku: „Dlaczego jej dotykasz? Jesteś już dorosły”. A potem rzucił w moją stronę: „Wyjaśnij mu, żeby nie czepiał się małych dzieci. Trzeba lepiej pilnować, mamo!".

Byłam przerażona, bo nikt wcześniej tak mojego syna nie złapał. Ale wzięłam się w garść i odpowiedziałam: „Przepraszam, nie zwróciłam uwagi. Dziecko ma autyzm i pana nie zrozumie”.

To dlaczego chodzi na plac zabaw dla normalnych dzieci? Mamy być zagrożeni z powodu ludzi takich jak wy?

Wszystko we mnie zaczęło dygotać, ale złapałam oddech i spokojnie zapytałam: „Dlaczego nie jest pan w Bachmucie? Dlaczego pan nas nie chroni, tylko kłóci się ze mną tutaj i mówi mi, gdzie mam chodzić z dzieckiem?”.

Miałam wrażenie, że eksploduje z wściekłości. Ale inni zwrócili już uwagę na naszą kłótnię, więc zabrał córkę i sobie poszedł, życząc mi na odchodnym, bym „sama poszła na front, zamiast rodzić niepełnosprawne dzieci”.

Najbardziej zasmuca mnie to, że takie rzeczy mówią Ukraińcy. Nawet niektórzy moi znajomi potrafią gadać za moimi plecami: „Najstarszy syn jest taki mądry, ale potem urodziła takie dziecko, że teraz będzie ciężarem na całe życie”. Nawiasem mówiąc, nigdy nie słyszałam takich słów od Polaków czy ogólnie – od Europejczyków.

Wręcz przeciwnie, zwracają uwagę na mocne strony Marka i zawsze znajdą coś, za co mogą go pochwalić. Starają się przystosować dzieci ze specjalnymi potrzebami do życia w społeczeństwie. Na przykład w przedszkolu terapeutycznym, do którego uczęszcza mój syn, dzieci są okresowo zabierane do fryzjera, sklepu, na wycieczki i pokazywane światu – żeby nasze szczególne dzieci się go nie bały.

Sprzedawca na warszawskim targu, gdzie kupujemy owoce, za każdym razem częstuje Marka, próbując spojrzeć mu w oczy i nawiązać kontakt (osoby z autyzmem mają z tym trudności), a konsjerż przy wejściu zawsze znajdzie powód, by choć przez chwilę z nim porozmawiać.

Na początku mojego życia w Polsce było to dla mnie niezwykłe, bo w domu w najlepszym wypadku ludzie po prostu nas ignorowali, a w najgorszym nazywali dziecko „kłębkiem problemów” i pytali, czy są szkoły z internatem, gdzie można by zostawić syna i zabrać go na weekend. Bo tak niewygodnie się z nim żyje.

Kiedy jesteś matką wyjątkowego dziecka, wydaje się, że powinnaś być wdzięczna za to, że ono może chodzić do szkoły lub że ktoś bawi się z nim jak ze zwykłym dzieckiem, ignorując jego odmienność. Każdy spacer na plac zabaw jest stresujący i stanowi wymówkę dla czegoś, co nie jest niczyją winą.

Moja historia nie jest wyjątkowa. Każda matka wyjątkowego dziecka może napisać książkę o podobnych sytuacjach. Ta przepaść między normatywnym a zróżnicowanym światem jest czasami przerażająca – aż do poziomu paniki. Ale to odrzucenie wynika z braku wiedzy i niezrozumieniu sytuacji.

Dlatego chcę dać Ci kilka wskazówek, jak radzić sobie z cudzymi dziećmi z autyzmem. Nie uniwersalnych, bo każde z nich jest inne, ale tak skutecznych, jak to tylko możliwe.

Jak radzić sobie z cudzym dzieckiem z autyzmem?

1. Jeśli jesteś w pobliżu osoby z autyzmem, po prostu bądź przyjazny. Staraj się nawiązać kontakt wzrokowy i dopiero go nawiązawszy porozmawiaj z nią lub wytłumacz jej coś. Kiedy dziecko z autyzmem nie patrzy Ci w oczy, to po prostu Cię nie słyszy.  

2. Staraj się chwalić swoje dziecko bez skupiania się na jego diagnozie. Jako matka chłopca z autyzmem, naprawdę chciałabym żyć w sposób, w którym nie będziemy obiektem politowania i nie będziemy uważani za chorych. Autyzm nie jest chorobą, ale stanem psychicznym. Dzieci z autyzmem nie są agresywne. Mogą być niezdarne, z nietypowymi reakcjami wobec innych – ale są bardzo szczęśliwe, gdy są chwalone.

Co takiego jest w zachowaniu osób z autyzmem, że szokuje zwykłych ludzi i jest uważane za niebezpieczne?

1. Z powodu nerwowego zmęczenia, nadpobudliwości lub stresu dziecko z autyzmem może mieć załamanie nerwowe. Dla innych wygląda to jak dzika histeria i całkowita utrata samokontroli. W autystycznym mózgu to jak eksplozja nuklearna. Wydaje się, że cały układ nerwowy przegrzał się i reaguje na ten stan wybuchem energii. To tąpnięcie trwa kilka minut, po czym dziecko dochodzi do siebie, nie pamiętając, co się stało. Przypomina to napad padaczkowy. Nie da się przewidzieć załamania nerwowego. Jednak inni powinni wiedzieć, że nie są w niebezpieczeństwie. Dziecko może zrobić krzywdę tylko sobie.

2. Osoby autystyczne lubią powtarzać swoje działania. Nazywa się to stimmingiem. Pomaga to dziecku radzić sobie ze stresem. Skakanie bez przerwy, chodzenie w kółko, kręcenie się, dotykanie przedmiotów, klaskanie w dłonie, machanie rękami. To działa w podobny sposób, jak zgniatanie bąbelków w folii przekładanie w palcach paciorków różańca – uspokaja. Nie trzeba bać się bodźców. Nie mogą wyrządzić żadnej szkody.

3. Wokalizacje i echolalia. Oczywiście osoby „niebędące w temacie” są zaskoczone, przestraszone, a nawet zirytowane zestawem dźwięków o zróżnicowanej intonacji lub niekończącym się powtarzaniem fraz z ulubionych kreskówek. Nawet matki nie zawsze mogą sprawić, by ich dzieci przestały piszczeć lub nucić różne dźwięki. Często powoduje to wyśmiewanie ze strony innych dzieci. Ważne jest, aby wyjaśnić dzieciom, że ludzie bywają inni.

4. Pragnienie wrażeń dotykowych. Nie wszystkie dzieci z autyzmem nie lubią dotykania. Niektóre wymagają przytulania, poklepywania po plecach lub głaskania po głowie. Mogą o to prosić zupełnie obce osoby. Oczywiście możesz się nie zgodzić, ale nie powinieneś niegrzecznie odpychać dziecka. Aby w takim momencie odwrócić uwagę osoby autystycznej, możesz wziąć jej kciuk lub poklepać ją po ramieniu, a potem odejść.

5. Osoby z autyzmem mogą powtarzać słowa rozmówcy dziesiątki razy lub wyrażać emocje w nieoczekiwany sposób. Na przykład płacząc, gdy są chwalone lub otrzymują prezent.

Chociaż warszawski Park Szczęśliwicki jest dość duży, nie było trudno znaleźć w nim miejsca, w którym odbywało się ukraińskie święto: zewsząd ściągali tam piękni ludzie w eleganckich, haftowanych koszulach i sukienkach.

Oksana Kołesnyk, dyrektorka Szkoły Ukraińskiej w Warszawie, sama wyhaftowała swoją koszulę. Mówi, że pomysł na to świętowanie narodził się początku istnienia szkoły, więc Dzień Wyszywanki odbywa się tu już po raz trzeci.

– To święto ma na pomóc zachować naszą kulturę za granicą. Bo kiedy dziecko idzie do szkoły w innym kraju, integruje się z jego społeczeństwem, przyjmuje jego wartości, podczas gdy jego własne pozostają gdzieś indziej. Dlatego bardzo ważne jest, by zachować i uhonorować tradycje, a potem przekazać je dzieciom. Program, scenariusz święta, poczęstunek i kiermasz charytatywny – to wszystko było dziełem dzieci, nauczycieli i rodziców. Przygotowywaliśmy się od zimy – mówi Oksana Kołesnyk.

Myrosława Kerik, prezeska zarządu Domu Ukraińskiego: – To szczególne święto dla wszystkich Ukraińców zwłaszcza teraz, gdy nasz kraj jest w stanie wojny. Wyszywanka to nasza historia i tradycje, które teraz pokazujemy Europie. Pokazujemy, że jesteśmy wolnymi ludźmi, którzy dążą do wolności i demokracji. I są gotowi o nie walczyć.

Pieniądze zebrane podczas uroczystego koncertu, kursów mistrzowskich, a także dochód ze sprzedaży smakołyków i biżuterii zostaną przekazane na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy.

Uczennice Sasza i Anhelina przyniosły na jarmark charytatywny czekoladowe pierniki. Dziewczyny sprzedały ich ponad tuzin w ciągu pierwszych 30 minut. Wśród kupujących byli zarówno Ukraińcy, jak Polacy.

Festiwal trwał około dwóch godzin i pozostawił bardzo ciepłe wrażenia.

– Najgorsze czasy dla wyszywanek były nie tak dawno temu, za prezydentury Janukowycza. Wtedy policja mogła je nam odbierać – ale właśnie wtedy poczułam siłę symbolu, jakim one są. Nawet kiedy podnosisz flagę, niekoniecznie identyfikuje cię ona jako Ukraińca, ponieważ każdy może nosić flagę jako znak wsparcia. A wzory na hafcie są ze sobą połączone, tak jak my, Ukraińcy, jesteśmy połączeni, gdziekolwiek jesteśmy – zaznacza Hałyna Timkina, mieszkanka Kijowa.

– Kluby i wycieczki to tylko wrażenia i przyjemne emocje. Trzeba było widzieć, jak szczęśliwe były nasze dzieci, gdy zaproponowano im udział w tym festiwalu. One naprawdę chcą być potrzebne, chcą pomóc Ukrainie – mówi Natalia Małanskaja, nauczycielka języka ukraińskiego.

Festiwal zakończył się wielkim grupowym zdjęciem, na którym wszyscy długo nie mogli znaleźć się w obiektywie. W całym parku setki dziecięcych głosów krzyczały: „Kocham Ukrainę!”. Przechodzący obok ludzie patrzyli na dzieci i się uśmiechali.

Zdjęcia Julia Ładnova

Uczestnicy performansu symbolicznie wylewali na siebie „ukraińską krew” (koncentrat buraczany). Mieli na twarzach maski Putina, Łukaszenki, Orbana i Kim Dzong Una. Zachęcali tłum do tańczenia do rosyjskiej muzyki, bo to „kultura wysoka”. Ktoś z tłumu w końcu krzyknął: „Wszystko jest w porządku, ale wyłączcie to gówno!”.

Anastazja Janczenko z Charkowa dowiedziała się, że wróg zniszczył jej dom. Chociaż jest teraz w Warszawie, ogarnia ją rozpacz i poczucie niesprawiedliwości.

– Kiedy nasi chłopcy giną na wojnie, gdy tracimy naszych krewnych, przyjaciół i domy, jest bardzo dziwne, że ktoś ceni pieniądze bardziej niż zniszczone ludzkie życie – mówi Anastazja. – Jest mi smutno i przykro, że tak się dzieje na świecie, dlatego tu teraz jestem. Mój rodzinny Charków jest ostrzeliwany każdego dnia i nocy, cały czas płaczę, bo wciąż nie mogę się z tym pogodzić. A ktoś robi interesy i tańczy na krwi Ukraińców. Tak nie może być w cywilizowanym świecie. Patrzę na te wszystkie kokoszniki [kokosznik to rosyjskie nakrycie głowy w formie grzebienia, symbol tradycyjnego rosyjskiego stroju – red.] i kojarzą mi się ze śmiercią.

Pomimo sankcji, kraj – terrorysta nadal eksportuje zboże, ropę, gaz, diamenty i inne towary do Unii Europejskiej. W 2023 r. Rosja wyeksportowała do Europy towary o wartości co najmniej 50,6 mld euro, a UE wyeksportowała do Rosji towary za 38,3 mld euro. Ponad 200 międzynarodowych korporacji zapłaciło 3,5 miliarda dolarów podatków do rosyjskiego budżetu.

W ostatnich miesiącach import zboża był gorącym i drażliwym tematem w Polsce i Ukrainie. Według organizatorów protestu, pomimo wojny i sankcji, Unia Europejska konsekwentnie zwiększa import żywności z Rosji. Tylko w 2023 r. UE sprowadziła rosyjskie produkty rolne i żywność o wartości ponad 2,6 mld euro. Rosja prowadzi skuteczną politykę dumpingową, zalewając światowy rynek tanim zbożem, w tym zbożem skradzionym z Ukrainy. Doprowadziło to do spadku cen i nadwyżki produktów rolnych i spożywczych zarówno w Polsce, jak w innych krajach UE, a prorosyjscy propagandyści wykorzystują napięcie wokół kryzysu zbożowego do podsycania antyukraińskich i prorosyjskich nastrojów.

– Potem te pieniądze idą na rakiety, potem te pieniądze zabijają Ukraińców. W sobotę Ukraina znów obudziła się we krwi – mówi Natalka Panczenko, liderka Euromajdanu-Warszawa. – W Charkowie rosyjskie rakiety ponownie trafiły w cywilów. Wiemy już o 6 zabitych i 11 rannych. Służby ratownicze wyciągają ludzi spod gruzów, rodziny przygotowują się do pogrzebów. A Unia Europejska co teraz robi? Nadal handluje z Rosją, pompując pieniądze do jej budżetu. Kategorycznie odmawiamy pogodzenia się z tym i wzywamy UE do natychmiastowego nałożenia embarga na wszystkie rosyjskie towary. Chcemy, aby UE w końcu przestała wspierać Rosję, przestała zasilać rosyjski budżet europejskimi pieniędzmi, naszymi podatkami i zaczęła naprawdę wspierać Ukrainę, by ta mogła jak najszybciej wygrać wojnę.

Dlatego zwracamy się do władz Unii Europejskiej o natychmiastowe embargo na rosyjskie towary.Podczas wydarzenia zbierano też pieniądze dla ofiar w obwodach charkowskim i sumskim. Zostaną wykorzystane na zakup ubrań i innych niezbędnych rzeczy, a także na naprawę tych ostrzelanych domów, które można jeszcze uratować.

Zdjęcie: Julia Ladnova

Status prawny uchodźców z Ukrainy w Polsce jest uregulowany do 30 czerwca 2024 roku. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opracowało plan nowelizacji specjalnej ustawy w celu ustabilizowania warunków pobytu ukraińskich uchodźców w Polsce przez długi czas.

W Fundacji Leny Grochowskiej zmiany w polskiej polityce wobec ukraińskich migrantów były omawiane w ramach dyskusji „Każdy ma prawo do godnego życia”. Podczas spotkania Maciej Duszczyk, zastępca sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznej i Administracji RP, mówił o zmianach, jakie czekają Ukraińców w Polsce.

1. Koniec świadczenia 40+

Po 30 czerwca 2024 r. polski rząd anuluje świadczenie w wysokości 40 zł dziennie dla uchodźców z Ukrainy. Polscy obywatele nie będą już mogli otrzymywać rekompensaty za zapewnienie Ukraińcom schronienia i wyżywienia w prywatnych domach.

Maciej Duszczyk tłumaczy tę decyzję coraz częstszymi przypadkami, gdy właściciele domów wydawali odszkodowania, ale nie przekazywali pieniędzy uchodźcom. Zdarzało się, że polscy obywatele zmuszali osoby wewnętrznie przesiedlone do pracy na swoją rzecz, wykorzystując do tego państywowe pieniądze. Zabierali im paszporty i straszyli: „Jeśli coś powiesz, pójdziemy na policję i jutro znajdziesz się w Bachmucie albo w Mariupolu”.

Dlatego po 30 czerwca świadczenia otrzymają tylko te ośrodki i schroniska, które podpisały umowy z wojewodami i działają pod kontrolą państwa

„Przypadkowo dowiedziałem się, że właścicielka mieszkania, które wynajmowałem, zarejestrowała 40+ na swoje nazwisko i za te pieniądze pojechała nad morze. W tym samym czasie wynajmowałem od niej mieszkanie za 3000 zł. Gdy sprawa wyszła na jaw, powiedziała mi, że chciała policzyć więcej za mieszkanie, ale zrobiło jej się mnie żal, i umówiła się na spłatę. Uważam jednak, że te 43 metry kwadratowe wynajęłam po cenie rynkowej” – mówi Anastazja Łozinska z Kijowa.

Nie narzekała, postanowiła wrócić do Ukrainy. Ale tych, którzy nie mają dokąd wracać, taka decyzja jest trudna. Przedstawiciele Fundacji Leny Grochowskiej ,ają tego świadomość, lecz nie wiedzą, jak usprawnić ten mechanizm.

– Obecnie nasza fundacja prowadzi 5 schronisk dla uchodźców, w których mieszka 900 osób. Tylko jeden taki ośrodek jest finansowany przez wojewodę. Od dwóch lat staramy się objąć opieką wojewodów pozostałe ośrodki, ale nie jest łatwo. Rezygnacja z rekompensat pozbawi więc wsparcia setki osób, w tym osoby ze specjalnymi potrzebami, starsze, chore i matki niemowląt. Wsparcie to może być jednak kontynuowane, jeśli ośrodki w końcu podpiszą umowy z wojewodami – wyjaśniła Sestrom Aneta Żochowska, dyrektorka fundacji.

Wiele polskich ośrodków dla migrantów zostało już zamkniętych lub ogłosiło, że bezpłatne zakwaterowanie zostanie anulowane od początku lipca. Ukraińscy migranci mieszkający w tych ośrodkach są zdesperowani. Ci, którzy mogli sobie na to pozwolić, już dawno wynajęli mieszkania i integrują się. Ale nie wszyscy mogą to zrobić.

Olga i jej dwoje dzieci od roku mieszkają w Centrum Matki i Dziecka w Piasecznie, oszczędzając pieniądze na wynajem mieszkania.

– Mamy bardzo dobry ośrodek i bardzo dobrą gospodynię, Ellę. Wiele dla nas robi. Ośrodek jest świeżo wyremontowany i raz w miesiącu dostajemy jedzenie, którego potrzebujemy. Ella daje nam resztę pieniędzy, abyśmy mogli sami kupować owoce, mięso i mleko. Nie wiem, ile teraz będziemy musieli płacić, ale nawet najtańszy hostel w Warszawie i okolicach kosztuje 1600 zł za mnie i dwójkę dzieci. Dla nas to bardzo dużo pieniędzy – mówi Olga.

Obecnie w schronisku w Piasecznie mieszka 31 osób. To wyłącznie kobiety i dzieci, wśród nich osoby chore i starsze, w większości pochodzące z terenów okupowanych. Jedna z mieszkanek niedawno została matką i teraz nie jest w stanie pracować. Likwidacja 40+ może zmusić tych ludzi do powrotu do Ukrainy, pod bomby.

Według ministra Duszczyka w ośrodkach dla uchodźców przebywa obecnie 39 937 osób, co stanowi 4,2% uchodźców. „To głównie ci, którzy po prostu nie mogą sobie poradzić bez wsparcia. Dlatego to wsparcie musi być zapewnione”. Minister powiedział, że w ośrodkach dla uchodźców wewnętrznych dostępnych jest około 20 000 miejsc, a ci, którzy szczególnie potrzebują pomocy, powinni przenieść się do tych dużych ośrodków kontrolowanych przez państwo i w nich zamieszkać.

‍

2. Pomoc 800+ nie została anulowana, ale ci, którzy żyją na koszt państwa, otrzymają mniejszą kwotę

Ukraińcy, którzy otrzymują pomoc społeczną w ramach programu „Rodzina 800+” i mieszkają w ośrodkach dla uchodźców bezpłatnie, będą musieli płacić część czynszu. Oznacza to, że jeśli matka z dziećmi w schronisku ma zakwaterowanie i wyżywienie, a także otrzymuje pomoc od państwa, będzie musiała zwrócić państwu określony procent pomocy „800+”.

3. Likwidacja zasiłku w wysokości 300 zł

Po 30 czerwca 2024 r. zlikwidowane zostanie również jednorazowe świadczenie w wysokości 300 zł, do którego uchodźcy są obecnie uprawnieni zaraz po pierwszym przekroczeniu granicy.

4. Dzieci w wieku szkolnym z Ukrainy będą miały obowiązek uczęszczania do polskich szkół od 1 września 2024 r.

Nie można sprawdzić, jak ukraińskie dzieci przebywające w Polsce uczą się online w ukraińskim systemie edukacji. Wiceminister edukacji Joanna Mucha powiedziała, że mówimy o dużych grupach dzieci (około 60 000), które albo uczą się tylko w ukraińskich szkołach internetowych, albo nie uczą się nigdzie. Biorąc pod uwagę, że część z tych dzieci pozostanie w Polsce, rząd jest zobowiązany do zapewnienia im edukacji. Wiceminister Mucha zaznaczyła również, że ta zmiana nie jest próbą polonizacji ukraińskich dzieci, tym bardziej że mają one zapewnione lekcje języka ukraińskiego jako języka obcego. Joanna Mucha dodała również, że ministerstwo chce, by ukraińskie dzieci uczyły się w Polsce integracji europejskiej.

5. Ukraińcy ze statusem UKR będą mogli ubiegać się o kartę pobytu na trzy lata w ramach szybkiej procedury

W siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w wyniku którego podjęto decyzję o zaoferowaniu Ukraińcom, którzy uciekli przed wojną, zezwolenia na pobyt czasowy na trzy lata – zamiast ochrony czasowej z rocznym oczekiwaniem na to, czy zostanie ona przedłużona.

Obywatele Ukrainy, którzy zdecydują się ubiegać o trzyletnie zezwolenie, będą dodatkowo weryfikowani przez organy ścigania, Straż Graniczną i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Obecnie Ukraińcy mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt na okres 1, 2 lub 3 lat na podstawie pracy lub działalności gospodarczej. Od lipca 2024 r., według Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, nawet osoby niepracujące, a także emeryci, studenci i dzieci w każdym wieku będą mogli ubiegać się o kartę pobytu

– Będzie to automatyczny system, który zmieni status ochrony czasowej na pobyt czasowy po otrzymaniu karty pobytu za pomocą jednego przepisu w ustawie – wyjaśnia Maciej Duszczyk.

Urzędnik zaznacza, że Ukraińcy będą mieli prawo wyboru, czy chcą pozostać pod ochroną czasową, czy przejść na zezwolenie na pobyt czasowy. Opcja ochrony tymczasowej będzie dostępna tak długo, jak długo pozwoli na to unijna dyrektywa. A ci, którzy chcą uzyskać kartę pobytu, będą musieli zarejestrować się na nowym portalu elektronicznym, do którego link zostanie wkrótce podany, od 1 lipca 2024 r. do 30 września 2025 r. Zezwolenia na pobyt czasowy będą wydawane od 2025 roku.

‍

Historia ukraińskiej modelki Chrystyny Petroszczuk, od której dworcowy taksówkarz zażądał 300 złotych zamiast 20 za dwukilometrowy przejazd, wywołała falę zwierzeń innych kobiet, które również padły ofiarą podobnych praktyk. Krystyna wsiadła do taksówki w pobliżu Dworca Centralnego w Warszawie, zgadzając się na ustaloną cenę. Po drodze kierowca zapytał ją, czy jest Ukrainką – a kiedy dotarł na miejsce, zablokował drzwi, krzyczał na nią, a nawet groził, że ją uderzy, jeśli nie zapłaci wyższej kwoty. W końcu ją wypuścił. Kiedy zadzwoniła na policję, usłyszała od funkcjonariuszy, że nie reagują na takie przypadki.

Sestry podpowiadają, jak zachować się w takiej sytuacji i gdzie zwrócić się o pomoc, jeśli padniesz ofiarą nieuczciwego kierowcy.

Tylko Ukraińcy się targują. Bo myślą, że wszyscy są im winni‍

Maria Magdycz przyjechała do Warszawy z Kijowa, by odwiedzić swoją przyjaciółkę.

– Mój autobus przyjeżdżał około 6 rano – wspomina. –  Moja przyjaciółka ma małe dziecko, nie chciałam jej więc prosić o spotkanie. Wiedziałam, że Julia mieszka tylko 3 kilometry od dworca i gdyby nie ciężkie walizki, poszłabym pieszo. Pech jednak chciał, że nie wzięłam ze sobą ładowarki, mój telefon się rozładował i musiałam wziąć taksówkę na dworcu. Zawsze wiedziałam, że taksówkarze na dworcach potrafią oszukiwać, ale myślałam, że to Europa, więc tutaj jest inaczej.

Od razu zapytała o cenę kursu. Kierowca powiedział, że to 50 złotych. Chociaż zwykle taki kurs kosztuje 15 złotych, Maria zgodziła się.

– Po pięciu minutach byłam zdenerwowana, bo zdałam sobie sprawę, że czeka mnie długa podróż. Ale taksówkarz powiedział, że przegapił zakręt. Pod domem koleżanki zażądał ode mnie 400 złotych! Wyjaśnił, że wszystko źle zrozumiałam, a z tyłu samochodu miał cennik. Według niego samo wsiadanie do samochodu kosztowało 50 złotych, każdy kilometr 40, a naładowanie telefonu 95 – mówi dziewczyna.
Kiedy dojechali na miejsce, kierowca powiedział, że nie odda Marii bagażu, jeśli ta nie zapłaci tyle, ile zażądał. I że to, co robi, jest legalne. Nie było wyjścia – zapłaciła. Jednak najbardziej nieprzyjemne były jego uwagi na temat Ukraińców. Powiedział, że wszyscy pasażerowie płacą spokojnie, a tylko Ukraińcy się targują. Bo uważają, że wszyscy tutaj są im winni pieniądze.

Gdybyś była biedna, nie podróżowałabyś po całym świecie

Iryna Martowycka z Chersonia zapłaciła 800 złotych za przejazd z Dworca Centralnego na Lotnisko Chopina. Musiała oddać kierowcy całą swoją gotówkę. W przeciwnym razie nie wypuściłby jej z samochodu.
- Wiem, że nie powinno się wsiadać do taksówek na dworcu, ale leciałam z dziećmi do Hiszpanii, byliśmy spóźnieni i mogliśmy nie zdążyć na samolot – wyjaśnia. – Przyjechaliśmy na lotnisko, dzieci wysiadły z taksówki – siedziały z tyłu, a ja z przodu. Zaczęłam szukać pieniędzy w torebce, nie zauważając, że kierowca zablokował mi drzwi. Powiedział: „Jesteś mi winna 800 złotych”. Zaczęłam się oburzać, ale wcisnął pedał gazu. Wciągu tych kilku sekund prawie oszalałam, bo moje dzieci zostały same na ulicy.
W panice wyjęła całą gotówkę z torebki i dała ją taksówkarzowi. Potem usłyszała, jak do niej krzyczy: „Gdybyś była biedna, nie podróżowałabyś po całym świecie!”.‍

Czego nie robić, a na co zwracać uwagę podczas jazdy taksówką w Warszawie‍

Po pierwsze, jako zasadę przyjmij korzystanie z zaufanych usług taksówkarskich, które mają własne aplikacje (np. Uber), a nie z prywatnych przewoźników. Co istotne, Uber wygrał przetarg na wynajem miejsc parkingowych przy Dworcu Centralnym, a także planuje instalację uber-kiosków, w których możesz zamówić przejazd nawet jeśli nie masz zainstalowanej aplikacji lub Twój smartfon nie działa.
Po drugie, jeśli już zdecydowałaś się skorzystać z prywatnej taksówki, włącz dyktafon w smartfonie i nagraj odpowiedź kierowcy na pytanie o koszt przejazdu. Jeśli na koniec podróży zażąda więcej, nagraj również te słowa. To będzie dowód dla policji.
Kolejnym niebezpiecznym momentem jest płacenie kartą czy przez Blik. Przyjrzyj się uważnie kwocie, która wyświetli się na terminalu. Zdarzały się przypadki, że pojawiały się na nim kwoty inne niż te, które na początku ustalono, a taksówkarz mówił, że to mandat za trzaśnięcie drzwiami.  
- To właśnie nam się przytrafiło. Ponad siedem euro za 4 km – mówiłam się z taksówkarzem na taką stawkę na migi. Okazało się jednak, że dawał mandaty za otwieranie okna, niedokładne zamknięcie drzwi i wsiadanie do samochodu bez ochraniaczy na buty – mówi Kateryna Łogwinienko, mieszkanka Kijowa.‍

Niełatwo postawić kierowcę przed sądem‍

W swojej praktyce adwokackiej Aleksandra Domańska spotkała się ze skargami na pozbawionych skrupułów taksówkarzy, którzy, jak się okazało, nie byli legalnie działającymi taksówkarzami.
- To nie są odosobnione przypadki i za każdym razem ludzie emocjonalnie mówią nam, że zostali oszukani, a policja jest bezczynna – mówi prawniczka. – Ale przyjrzyjmy się temu bliżej. Głównym problemem jest, że ci kierowcy są zarejestrowani jako prywatni przewoźnicy, a nie taksówkarze. Formalnie mają więc prawo ustalać dowolne ceny za swoje usługi. Władze miasta regulują wysokość opłat dla firm taksówkarskich. Obecnie w Warszawie maksymalna stawka za przejazd oficjalnymi taksówkami nie przekracza 6 zł za kilometr w dni wolne i w nocy na terenie miasta oraz 9 zł za kilometr w przypadku podróży poza miasto.

Aleksandra Domańska podkreśla, że jeśli czujesz się oszukana, powinnaś złożyć skargę na policji i skontaktować się z prawnikiem.

Kierowca niebędący taksówkarzem nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za żądanie zbyt wysokiej zapłaty, ale nie ma prawa przetrzymywać pasażera w samochodzie. Zgodnie z art. 236 kodeksu karnego oszustem jest ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej nakłania inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem oraz wprowadza ją w błąd w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Dlatego każde nagranie audio/wideo z podróży może być wartościowym dowodem w sądzie.

Zdaniem ekspertki najczęściej wymuszanie przez kierowcy nienależnej zapłaty obliczone jest na wywarcie presji psychicznej. Gdy kobieta jest sama w obcym mieście (i samochodzie), dużo łatwiej ją zastraszyć, a kierowca może to wykorzystać.

Dlatego nie panikuj i nie pokazuj, że się boisz. Powiedz, że zapisałaś dane samochodu, zrobiłaś zdjęcia kierowcy, tablic rejestracyjnych i wysłałaś to wszystko do znajomych lub krewnych.‍

Jak odróżnić legalną warszawską taksówkę od prywatnego przewoźnika?‍

- po „kogucie” z napisem „TAXI” na dachu samochodu;
- po żółto-czerwonym pasie naklejonym wzdłuż pojazdu (musi być na nim numer rejestracyjny taksówki zgodny z numerem licencji);
- po herbie Warszawy pod tablicą rejestracyjną na przednich drzwiach pojazdu;
- po informacji o taryfie tylko na tylnych drzwiach, w lewym górnym rogu na szybie (wszystkie informacje o cenach bez ukrytych opłat muszą być tam wskazane);
- także wewnątrz pojazdu – po plakietkce identyfikacyjnej, taksometrze oraz informacji, gdzie można złożyć skargę.

Skargi na oficjalnie zarejestrowanych przewoźników można składać, dzwoniąc pod numer 19 115

„Trzeciego dnia wojny na wielką skalę namalowałem swój pierwszy plakat na serwetce w kolejce po paliwo na stacji benzynowej. Była to butelka z koktajlem Mołotowa z kozackimi wąsami” - wspomina ukraiński artysta Dmytro Dziuba (@dimkarts). W 2020 roku wspólna praca Dmitrija i studia „Aztec Animation” znalazła się w pierwszej dziesiątce najlepszych plakatów z okazji 75. rocznicy ONZ w Nowym Jorku. A od 2022 roku artysta tworzy plakaty wspierające Siły Zbrojne Ukrainy i wystawia je w Ukrainie, i świecie.

„Sztuka przeciw wojnie” to wspólny projekt Ukraińców i Polaków. Organizatorami są Związek Badaczy Sztuki Współczesnej, Projekt Sztuki Współczesnej Biruchiy oraz Centrum Mieroszewskiego przy wsparciu polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

„To świetny przykład współpracy Polaków i Ukraińców w dziedzinie kultury. I potężna broń przeciwko rosyjskiej propagandzie, manifest solidarności z ofiarami rosyjskiego ludobójstwa - wyjaśnia współorganizator wystawy ze strony ukraińskiej Giennadij Kozub. - Prezentujemy głównie prace Nikity Titowa i Aleksandra Grekhova, które znajdują się w książce „Plakaty wojenne”. Prace te odwiedziły już międzynarodowe wystawy i zyskały uznanie na całym świecie. Wszystkie prezentowane tutaj prace są  wyraziste, pełne emocji i głębokiego znaczenia.

Polską część ekspozycji reprezentują rzeźby, plakaty, instalacje takich autorów jak Andrzej Milewski, Matylda Damięcka, Marta Frej itp. To nie tylko reakcja na rosyjskie zbrodnie, ale także dowód empatii wobec Ukraińców. Dziś chcemy przypomnieć całemu światu, że krwawa wojna w Ukrainie trwa, giną wojskowi i cywile. A teraz nawet bardziej niż na początku wojny potrzebujemy wsparcia świata”.

Kurator projektu ze strony polskiej Bartłomiej Kiełbowicz jest przekonany, że w drugą rocznicę inwazji na pełną skalę nie możemy pozostać obojętni, musimy jeszcze bardziej mobilizować się i wspierać tych, którzy znajdują się w niezwykle trudnej sytuacji.

„Mam teraz na sobie koszulkę przyjaciółki, która zginęła w Krematorsku dwa lata temu” - mówi Bartłomiej Kiełbowicz. „Szła do galerii handlowej kupić telefon i zginęła od rosyjskiego pocisku. Koszulkę, którą mam dziś na sobie dostałem właśnie od niej. Tutaj, w galerii, znajduje się praca, której nie ma na liście. Mała rakieta jest wklejona w górnej części okna. Trudno to dostrzec, ale istnieje i przypomina nam tutaj, że wojna jest blisko. A jeśli nie chcemy, aby nasi przyjaciele i bliscy umierali w drodze do sklepu, musimy coś robić”.

Do galerii przybyli również ambasador Ukrainy w Polsce Wasilij Zwarycz, zastępczyni Sekretarza Ministerstwa Kultury w Polsce Marta Cienkowska, aby wyrazić wdzięczność artystom i wesprzeć Ukraińców w przeddzień rocznicy wojny.

„Te prace są fantastyczne. Jestem pewna, że każdy znajdzie coś dla siebie, a potem przyprowadzi tutaj swoich przyjaciół lub członków rodziny. Dziękuję wszystkim, którzy pracowali nad tym projektem” - mówiła Cienkowska.

Poprzez sztukę i kulturę można dotrzeć do wszystkich krajów wolnego świata, aby wzmocnić poparcie dla Ukrainy, która dziś walczy o interesy tego świata. W szczególności w interesie Polski. A to, co wy, artyści, robicie na tym „polu bitwy”, jest niesamowite. Jestem Wam za to bardzo wdzięczny. Jestem pewien, że wygramy, jeśli będziemy wszyscy razem” - powiedział Wasilij Zwarycz.

Na pracy „Borodyansky Towel” Katyi Lesovej z serii dzieł „Moc pamięci” poeta Taras Szewczenko patrzy w szczeliny zniszczonego budynku. Każde zdjęcie Katyi Lisovej opowiada o tragediach różnych miast i wsi: Mariupola, Irpinia, Borodianki, Charkowa, Odessy, Kijowa, Czernihowa, Skovorodinówki. Wszystkie prace składają się z fragmentów zdjęć dokumentalnych i starych zdjęć Ukraińców. Wszystkie te fragmenty są „zszyte” obrazami ornamentu ręcznika. I to nie jest przypadkowe, ponieważ w kulturze ukraińskiej jest to ręcznik, który towarzyszy człowiekowi od urodzenia do śmierci, a każdy region ma swój własny styl ręczników. Dekoracja ręcznika ma związek zarówno z historią osobistą, jak i pamięcią kulturową.

Ukraińska część ekspozycji obejmuje prace Nikołaja Gonczarowa, Zakentija Gorobiowa, Aleksandra Grekhova, Olega Hryszczenki, Artema Guseva, Dmitrija Dziuby, Andrija Jermolenko, Katya Lisova, Antona Logova, Maksyma Palenko, Dasha Podoltseva, Aleksieja Reviki, Aleksieja Saya, Dmitrija Simonowa, Michaiła Skopa, Nikity Titova, Nikita Shilimov, Albina Yalozy i uczestnicy projektu grupowego „Sztuka przeciwko wojnie” (Ekaterina Buchatskaya, Misha Zavalny, Nikita Kravtsov). Prace te zawarte są w książce „Plakaty wojenne”, opublikowanej we współpracy z Departamentem Kultury i Turystyki Rady Miejskiej Zaporoże przy wsparciu Ukraińskiej Fundacji Kultury.

Polską część wystawy reprezentują rzeźby, plakaty, instalacje i transperanty. Są to dzieła m.in. Andrzeja Milewskiego, Matyldy Damięckiej, Jakuba Jezierskiego, Pawła Jońcy, Idy Karkoszkiej, Bartłomieja Kiełbowicza, Tomasza Kopcewicza, Aleksandra Małachowskiego, Agaty Nowickiej, Marty Frej.

Plakaty były już wystawiane w Ukrainie na 19 wystawach plenerowych, a także w galeriach w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

W Warszawie wystawa do 29 lutego od 11:00 do 17:00 w galerii „Okno na Kulturę” przy ul. Krakowskie Przedmieście, 17. Wstęp wolny.

24.02.2024 Niemcy, Francja, Czechy, Anglia, Szkocja, Irlandia, Malta, Szwajcaria, Kanada, Turcja, Korea Południowa, Tajlandia, Australia, USA i inne części cywilizowanego świata (nawet Antarktyda) zostały pomalowane na niebiesko-żółte kolory flag i wypełniły je sztandary antyputinowskie antywojenne hasła, wezwania do jedności i żądania zapewnienia Ukrainie broni.

Największa akcja, jaka miała miejsce w Warszawie, rozpoczęła się o szóstej rano, kiedy działacze organizacji pozarządowej Euromajdan-Warszawa przyszli pod dom, w którym mieszkają rosyjscy dyplomaci, aby obudzić ich dźwiękami syren i eksplozji - by pokazać, jak Rosja budzi Ukraińców od dziesięciu lat.

Akcja protestacyjna tysięcy osób, w której wzięli udział nie tylko Ukraińcy, ale także znaczna liczba Polaków i Białorusinów, przypomniała, że teraz Ukraina potrzebuje broni jak najszybciej do wygranej, a mianowicie F-16 i pocisków dalekiego zasięgu.

Pomimo tego, że oficjalny początek akcji został ogłoszony o 16:00, ludzie zaczęli gromadzić się w pobliżu rosyjskiej ambasady z wyprzedzeniem: w sumie przybyło około 20 000 osób, większość z plakatami i flagami.

Przy bramach rosyjskiej ambasady zainstalowano instalacje symbolizujące zniszczone lub okaleczone: Bachmut, Mariupol, Buczę, Chersoń, Irpin. A także symboliczny cmentarz z małymi krzyżami, krwawymi lampami i tablicami z nazwiskami osób, które zginęły z powodu rosyjskiej agresji. Fragment rakiety wystawał ze ściany wzniesionej przez aktywistów.

„Co najmniej 155 miliardów dolarów strat. Przypomnijmy, że ostrzał cywilnej infrastruktury, budynków mieszkalnych każdego dnia to ogromna kwota pieniędzy, którą Ukraina musi odzyskać - powiedziała liderka Euromajdanu Warszawa Natalia Panczenko. Ale zanim zaczniemy odbudowę, musimy najpierw wygrać tę wojnę. Unia Europejska posiada 300 mld euro zamrożonych aktywów rosyjskich. Nadszedł czas, aby te pieniądze przekazać Ukrainie, aby można było za nie kupować broń, pociski i samoloty.

Wraz z Natalką Panczenko w akcji wzięli udział inni liderzy opinii z Ukrainy i Polski. Na przykład słynna polska aktorka Magda Boczarska wygłosiła bardzo emocjonalne przemówienie.

Przyznała: „Dziś w wielu miastach Polski organizowane są różne imprezy artystyczne, koncerty, aby okazać solidarność z Ukraińcami, że podziwiamy, jak silni jesteście. Nie jesteś sam, a ja też jestem tutaj, aby pokazać swoją szczerość, przytulić się.

Wielu moich przyjaciół wspiera Ukrainę i wierzy w ciebie. Dziękujemy za to, że tutaj, w Polsce, dzięki Ukraińcom, możemy oddychać szczęśliwym, wolnym powietrzem.

I mam nadzieję, że ta straszna wojna szybko się skończy, że Ukraina wkrótce znów stanie się wolnym państwem.

Przemówienie Tatiany Tipakovej, działaczki publicznej z Berdiańska, która została zatrzymana i torturowana przez Rosjan w 2022 roku, nie pozostawiło ludzi obojętnymi. Wezwała mieszkańców swojego miasta do opierania się rosyjskiej propagandzie i nieprzyjmowania pomocy humanitarnej od okupanta. Tatiana była jedną z organizatorek antyrosyjskich protestów, które codziennie gromadziły setki ludzi w Berdiańsku. Po drugim uprowadzeniu i aresztowaniu opuściła okupowane terytorium. Dziś kobieta jest inicjatorką flash mobów w ukraińskich miastach pod hasłami „Berdiansk to Ukraina”.

„Rosjanie wrzucili mnie do więzienia, kładąc torbę na głowę i kajdany” - mówi. „Początkowo próbowali mnie przekonać, żebym przeszłą na ich stronę, a kiedy to się nie powiodło, zaczęły się tortury. Potem na przykład dowiedziałam się, czym są metalowe krokodyle. Są to takie zatyczki, które nakłada się na każdy palec, albo na nosie, albo na płatkach uszu, po czym włącza się prąd. Wiem też, czym jest „słoń”: wtedy nakłada się maskę gazową na głowę i wyłącza się tlen. W więzieniu niektóre tortury zastępują inne, a pomiędzy - bicie. A najciekawsze jest to, że przygotowywali się do tego, ponieważ kaci nosili ze sobą specjalną walizkę z akcesoriami do tortur”.

Na imprezie było wiele łez, przypominano, że nie można mówić o zmęczeniu. Ci, którzy chcieli, mogli zostawić swoje życzenia, słowa wsparcia na ogromnej fladze. Z ambasady uczestnicy marszu, w tym nawet małe dzieci i psy, poszli do Sejmu, gdzie podziękowali Polsce za wsparcie i przypomnieli, jak ważne jest, aby oba kraje pozostały razem dla bezpieczeństwa i pokonali agresora.

Zdjęcia Julii Ladnova i Sestry.eu

Niełatwo przetrwać najkrótsze dni w roku bez popadania w zimową melancholię, tym bardziej że zimą jest zimno i ślisko, a organizmowi brakuje światła. Nawet zdrowi i aktywni ludzie znają stan zimowej depresji. To przez procesy chemiczne zachodzące w naszych mózgach, przede wszystkim spadek poziomu serotoniny i niedobór witaminy D. Ale zima nie musi być szara. Może być jasna, intensywna i bardzo przytulna.

Sestry zebrały dziesięć wskazówek od szczęśliwych ludzi, które pomogą Ci nie tylko przetrwać zimę, ale wręcz cieszyć się nią. Nie lekceważ ich, jeśli wydadzą Ci się proste. Po prostu je wypróbuj:

1. Jazda na łyżwach w czapce z pomponem

Nawet jeśli jesteś już po pięćdziesiątce, nigdy nie jeździłaś na łyżwach i nie jesteś pewna, czy dasz radę, możesz założyć sweter, ciepłą czapkę z pomponem i udać się na lodowisko. Najlepiej wybrać się na odkryte lodowisko wieczorem, by pojeździć na łyżwach w świetle latarni ulicznych przy romantycznych melodiach. Porozmawiaj z przyjaciółmi, rozgrzej się grzanym winem i nie bój się upadku - małe siniaki to nic w porównaniu z przyjemnością, której doświadczysz!

2. Stwórz listę dobrych filmów o świętach

Świąteczne komedie i melodramaty, w których dobro zwycięża zło, to dobry sposób na zanurzenie się we wspomnieniach z dzieciństwa, pierwszych miłości i romantycznych wzruszeń. Choć świat w tych filmach nie zawsze jest realny, ich bohaterowie przenoszą nas do czasów, gdy czuliśmy się bezpiecznie. A jeśli do ekscytującej fabuły dodamy migoczące światełka na choince, to świąteczny nastrój i restart gwarantowane.

3. Stwórz szczęśliwą skarbonkę

Mówi się, że złe rzeczy się pamięta, a dobre zapomina. Aby obalić ten stereotyp, wystarczy zwykły słoik z pokrywką, kawałek kolorowego papieru i marker. Ilekroć przydarzy ci się coś dobrego, odnotuj ten szczęśliwy moment na kartce papieru z datą i umieść ją w słoiku. I rób tak przez cały rok. Nie chodzi tylko o globalne wydarzenia - wrzucaj do słoika wszystko, co sprawiło, że się uśmiechnęłaś. A potem otwórz go w zimowy wieczór i ogrzej swoją duszę wspomnieniami.

4. Ulep z dziećmi bałwana

To zimowe must-have, ponieważ niezawodnie rozwesela. Gdy tylko pogoda na to pozwoli, weź więc marchewkę, plastikowe wiaderko i udaj się z dziećmi do parku. A gdyby tak połączyć tę zabawę z jazdą na sankach i bitwą na śnieżki? О!

5. Pojedź na zimową wycieczkę

Nie ma znaczenia, czy wybierzesz się za granicę, czy poza miasto - o ile masz narty lub snowboard. I trafisz w miejsce, w którym są duże drzewa pokryte puszystym śniegiem. Oczywiście idealnie jest wybrać się w góry zimą, ale jeśli nie możesz lub nie lubisz jeździć na nartach, możesz zastąpić to zimowym wędkowaniem. A potem zafundować sobie i swoim bliskim pyszną zupę rybną.

6. Zabawa w sekretnego Mikołaja

Zaproś swoich przyjaciół, współpracowników lub znajomych z mediów społecznościowych do anonimowej wymiany prezentów. Imię osoby, której wręczasz prezent, jest wybierane losowo i znane tylko Tobie. Nikt nie wie, kto podaruje mu prezent, aż do momentu jego wymiany. Wymiana prezentów odbywa się w wyznaczonym dniu, a do tego czasu każdy uczestnik musi przygotować prezent dla swojego odbiorcy. Z własnego doświadczenia i doświadczenia moich znajomych wiem, że najciekawsze i najbardziej nieoczekiwane niespodzianki sprawiają nieznajomi.

7. Kąpiel w odkrytym basenie termalnym

Zimą, kiedy szczególnie brakuje hormonu szczęścia, warto się zrelaksować i zafundować sobie dzień odprężenia. Kąpiel w gorących źródłach jest o tej porze roku niezwykle relaksująca i kojąca. Warto po niej rozgrzać się w saunie i zaparzyć ziołową herbatę zgodnie z zasadami herbacianej ceremonii. Teraz masz gwarancję dobrego snu i przyjemnego zmęczenia.

8. Zjazd na sankach z wysokiej góry

Zapomnij o swoim wieku i strachu - po prostu wejdź na najwyższe wzniesienie w okolicy i bez wahania zjedź na sankach. W Warszawie taką górkę można znaleźć na przykład na Stadionie Narodowym lub w Parku Szczęśliwickim. Będzie o wiele zabawniej, jeśli ktoś nagra dla Ciebie filmik, abyś mogła go później obejrzeć i uśmiechnąć się na myśl o tym, jak niefortunnie wypadłaś z sanek na zakręcie lub jak włosy wypadły ci spod czapki.

9. Noś w torbie mandarynki - dla współpracowników

Po pierwsze, to bardzo miły gest. A po drugie, zapach mandarynek i ich kolor rozweselą nie tylko innych wokół, ale też Ciebie samą.

10. Kup świece i stwórz wokół siebie przytulną atmosferę

Świece są szczególnie magiczne i pomocne zimą. Kup sobie duże i małe świece o zapachu jabłka i cynamonu - i ciesz się ciepłem i przytulnością. Zaaranżuj w swoim mieszkaniu miejsce, w którym mogłabyś się zrelaksować, poczytać lub pomarzyć w skandynawskim stylu hygge (hygge oznacza komfort, który przynosi szczęście). O tym, jak stworzyć nastrój hygge, przeczytasz w naszych następnych tekstach.

‍

1.Zimne Mazury i wieczna zmarzlina ełcka

Są miejsca piękne zarówno latem, jak zimą - na przykład jeziora mazurskie. W upalne dni to popularny region żeglarski kąpielowy, a w zimnych porach roku, zwłaszcza gdy spadnie śnieg, jest to miejsce mocy, które cieszy oko i duszę. Mazury oferują zimą wiele atrakcji. Lokalne hotele organizują ogniska, piesze wycieczki, a najpopularniejszym wydarzeniem sezonu są zawody na orientację Ełcka Zmarzlina. W tym roku uczestnicy mają do wyboru dwa dystanse: 25 i 50 km, a na ich drodze będzie wiele ciekawych zadań. Opłata startowa wynosi 110 zł. Na mecie na wszystkich czeka ciepła zupa.

2. Wyścigi jachtów lodowych w Giżycku‍

Zawody żeglarskie są popularne w Giżycku nie tylko latem, ale także zimą! Tak, kiedy jeziora zamarzają, organizowane są tu wyścigi jachtów lodowych (bojerów). Nawet jeśli sam czymś takim nie pływasz, fajnie jest oglądać te spektakularne zawody. Łodzie na lodzie zostały po raz pierwszy użyte w Holandii w XVII wieku, ale wtedy służyły do transportu towarów. Zimowe regaty pojawiły się w Polsce w latach 20. i 30. ubiegłego wieku i szybko zyskały popularność.

3. Odpoczynek w rezerwacie "Bory Tucholskie" i "Polskie Stonehenge"

Tenświatowy rezerwat biosfery znajduje się 50 kilometrów od Gdańska i ma wyjątkową atmosferę o każdej porze roku. Mówi się, że pod tutejszymi sosnami Napoleon zakopał swoje skarby. Kompleks leśny zajmuje powierzchnię trzech tysięcy kilometrów kwadratowych i jest domem dla różnych zwierząt i ptaków (np. głuszców). W parku rosną stuletnie dęby - jeden z nich ma nawet 600 lat. Spacerując po okolicy można zobaczyć wiele leśniczówek z czerwonej cegły.

W ośnieżonych lasach znajduje się wiele biegowych tras narciarskich, a jeśli nie ma śniegu, można odwiedzić pobliskie średniowieczne miasto Chojnice. Można też wybrać się do Leśna, gdzie znajduje się kościół z największą drewnianą dzwonnicą w Polsce. Z 30 metrowej wieży można też podziwiać unikatowy XIX-wieczny akwedukt w Fojutowie. W rezerwacie znajduje się również miejsce, które Polacy nazywają swoim małym Stonehenge. "Kręgi Kamienne" to największe w Polsce skupisko kamiennych kręgów, mających średnicę od 15 do 33 metrów. Najprawdopodobniej jest to cmentarzysko Gotów z I i II wieku naszej ery.

‍4. Szczecin i zimowy Bałtyk

Szczecinto miasto na granicy z Niemcami, znane z filharmonii i tras podziemnych. Niedaleko znajduje się Świnoujście, miasto z fortyfikacjami, a także Centrum Słowian i Wikingów na wyspie Wolin. Aleja Sław w Międzyzdrojach jest lokalnym odpowiednikiem Walko of Fame w Hollywood. Nieopodal jest góra Kawcza, miejsce dla miłośników aktywności na świeżym powietrzu. Dalej mamy Kołobrzeg, uzdrowisko z piaszczystymi plażami, klimatycznymi kawiarniami i molo. Kołobrzeska Latarnia Morska to symbol miasta i jedna z najwyższych takich latarni w Polsce. Wszystkie te miejsca stają się szczególnie atrakcyjne zimą, ponieważ o tej porze nie ma tam tłumów. Mówi się, że zimą nie ma złej pogody, są tylko źle dobrane ubrania. Ubierz się więc ciepło i pospaceruj po miastach czy plażach z zamarzniętym piaskiem. A wieczorem skorzystaj z programów SPA, oferowanych przez większość tutejszych hoteli.‍

5. Góralski karnawał w Bukowinie Tatszańskiej‍.

Źródła termalne, jazda na nartach i jedna z największych atrakcji roku - lutowy karnawał góralski. Impreza ma już ponad 40 lat. Regionalne zespoły i grupy folklorystyczne, konkursy kolęd i tańców, wystawy rzemiosła ludowego, na których swoje prace prezentują mistrzowie rzeźbienia w drewnie, mebli artystycznych, wyrobów metalowych i skórzanych, malarstwa na szkle i tkania koronek itp. A głównym wydarzeniem jest fascynujący pokaz owczarków podhalańskich.

‍6.Ośrodek szkolenia olimpijskiego i trasy narciarstwa biegowego w Spale

Małe miasteczko Spała słynie z dzikich lasów i rzeki Plicy. Spalskie lasy od dawna były miejscem wypoczynku wysokich rangą urzędników z Polski i innych krajów, a od średniowiecza polowali tu mnisi i myśliwi. Sto kilometrów od Warszawy znajduje się dobrze wyposażony Ośrodek Przygotowań Olimpijskich z krytym basenem i kriokomorą. Do Spały przyjeżdża się na narty biegowe, sanki i zimowy paintball.

7. Samotność w Bieszczadach

‍Zmęczeni tętniącym życiem miasta i jego gorączkowym rytmem - zapraszamy w Bieszczady. To miejsce uznawane jest za jedno z najbardziej kameralnych w całej Polsce. Znajdują się tu szlaki dla miłośników pieszych wędrówek. Najciekawszym z nich jest czterokilometrowa Połonina Caryńska. Ze szczytu Kruhly Wierch (1297 m n.p.m.) roztacza się niezrównana panorama. Nie mniej imponujące widoki oferuje dwukrotnie dłuższa Połonina Wetlińska, znajdująca się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Najwyższy punkt tego pasma górskiego, Roh, znajduje się na wysokości 1255 m n.p.m. Łączna długość bieszczadzkich szlaków turystycznych wynosi ponad 200 km, a śnieg pada w regionie od listopada do maja.

‍8. Tor saneczkowy w Karpaczu

Tylko w Karpaczu, gdzie znajdują się wyjątkowe tory saneczkowe, możnaza jednym razem pokonać ponad kilometr na sankach. Ze stoków mogą korzystać dzieci od trzeciego roku życia - umożliwiają to dwuosobowe sanki z pasami bezpieczeństwa dla dorosłych i dzieci. Tory znajdują się na terenie Ośrodka Rekreacyjno-Sportowego "Kolorowa". Są w pełni zautomatyzowane, więc przysłowie: "Jeśli lubisz jeździć na nartach, powinieneś też polubić sanki" w Karpaczu nie ma racji bytu. Prędkość jazdy jest regulowana.

‍9. Zimowa wędrówka do Morskiego Oka

Spacer nad staw Morskie Oko w pobliżu Zakopanego to prawdziwe wyzwanie dla wędrowców w sezonie zimowym. Wielometrowe ośnieżone jodły, wysokie góry, schronisko z gorącą czekoladą po drodze - wszystko to jest bardzo romantyczne, ale należy pamiętać, że długość trasy wynosi około dziesięciu kilometrów, dlatego nie każdy może ją pokonać tam i z powrotem. Jednak spacer wzdłuż zamarzniętego jeziora wielkości dziesięciu boisk piłkarskich to wielka i rzadka przyjemność. Powietrze jest tu tak czyste i świeże, że aż chce się je zabrać ze sobą w butelce.

‍10. Żubry w Puszczy Białowieskiej

Słynna Puszcza Białowieska jest ostatnim reliktowym lasem w Europie. Po polskiej stronie (bo jest też strona białoruska) najpopularniejszym miejscem wypoczynku w tym lesie jest wieś Białowieża. Można tu bez trudu spotkać ostatniego przedstawiciela dzikich europejskich byków - żubra. Zwierzęta czują się tu swobodnie, jak w domu. A lokalne restauracje raczą daniami z dziczyzny - mięsem jelenia, dzika, sarny, a nawet pierogami z mięsem żubra. Ale jak to możliwe, skoro żubry znajdują się w Międzynarodowej Czerwonej Księdze Zwierząt? Okazuje się, że jest to mięso zwierząt, które zostały porzucone przez swoje stado, na przykład z powodu wyczerpania. Ale zdarza się to rzadko. Gdy wszystkie żubry są zdrowe i szczęśliwe, restauracje nie mają wyboru i do pierogów dodają wołowinę.

‍

1. Najsłynniejsze lodowisko w Warszawie znajduje się na Starym Mieście (Rynek Starego Miasta). Może pomieścić maksymalnie 80 osób i jest czynne codziennie od 10:00 do 21:00 do końca stycznia. Lodowisko jest oczyszczane trzy razy dziennie. Wypożyczenie łyżew kosztuje 10 zł za godzinę, a kasków - 5 zł. Jazda na łyżwach odbywa się na świeżym powietrzu i jest bezpłatna.

Тел: 22 16-27-310

2. Otwarte lodowisko miejskie przy Pałacu Kultury i Nauki (Plac Defilad 1) czynne jest codziennie od 10:00 do 21:00 i może pomieścić do 200 osób. Tu również można jeździć za darmo, a za wypożyczenie łyżew trzeba zapłacić kaucję w wysokości 50 zł (kaski - 20 zł, chodziki treningowe - 50 zł). Fajne jest jednak to, że zwracając sprzęt po jeździe, otrzymujemy również zwrot pieniędzy.

Тел: 501 299 976

‍

3. Bemowskie l odowisko (Obrońców Tobruku 40) czynne jest codziennie od 9:00 do 21:30 i jest bezpłatne. Wypożyczalnia łyżew również jest bezpłatna, ale 31 grudnia i 1 stycznia lodowisko jest nieczynne.

4. Niewielkie lodowisko na świeżym powietrzu w Elektrowni Powiśle (ul. Zajęcza 4) czynne jest codziennie od 11:00 do 21:00 do końca lutego. Klienci centrum mogą wejść na lodowisko bezpłatnie z paragonem na 50 zł. Pozostali płacą 8 zł za godzinę. Wypożyczenie łyżew kosztuje 10 zł za godzinę.

Тел: 22 128 56 00

‍

5. Lodowisko w Centrum Praskim Koneser (Plac Konesera 4) czynne jest codziennie od 8:45 do 22:00. Bezpłatnie mogą z niego korzystać klienci centrum handlowego z paragonem za zakupy na kwotę co najmniej 30 zł. Pozostali płacą 10 zł za jazdę i 10 zł za wypożyczenie łyżew.

‍

6. Kryte lodowisko w Centrum Sportu Wilanów (Gubinowska 28/30) czynne jest w weekendy od 8:00 do 21:30, a w dni powszednie od 16:00 do 21:00. 90 minut jazdy na łyżwach kosztuje tu 10-13 zł. Wypożyczenie łyżew kosztuje 10 zł. Bonusy z kartą warszawiaka.

Тел: 539 572 419, 22 651 52 22

‍

7. W tym roku Wilanów otworzył także nowe kryte lodowisko na plaży - Plaża Wilanów (ul. Jana Jabłonowskiego 19). Wstęp jest bezpłatny, a wypożyczenie łyżew kosztuje 10-15 zł za godzinę. Istnieje również możliwość skorzystania z pomocy instruktora w cenie 10 zł za godzinę. Lodowisko jest czynne od 16.00 do 21.00 w dni powszednie i od 11.00 do 21.00 w weekendy.

8. Inne otwarte lodowisko w Wilanowie znajduje się w pobliżu Centrum Biznesu Royal Wilanów (ul. Klimczaka 1). Czynne jest w dni powszednie w godzinach 13:00-21:00, a w weekendy od 12:00 do 21:00. Wypożyczenie łyżew kosztuje 5 zł, a wstęp na lodowisko 15 zł. Można tu również naostrzyć sprzęt. Można też wynająć całe lodowisko za 150 zł.

‍

9. Prawdziwe lodowisko w pobliżu Westfield Arkadia na Woli (ul. Jana Pawła II 82) czynne jest codziennie od 10:00 do 22:00. Godzina jazdy na łyżwach kosztuje 15-20 zł. Wypożyczenie łyżew kosztuje 10 zł. Można również wypożyczyć kaski, chodziki i skarpetki.

Тел: 22 323 67 67

10. Lodowisko OSiR Ochota (Rokosowska 10) czynne jest w poniedziałek, wtorek i czwartek od 8:00 do 21:00, a w środę i piątek od 8:00 do 19:30. W sobotę i niedzielę można tu wejść od 10:00 do 21:00. Wstęp bez ograniczeń czasowych kosztuje 9 zł za bilet normalny i 6 zł za bilet ulgowy.

Тел: 22 572 90 70

‍

11. LODOWISKO MOCZYDŁO (ul. Górczewska 69/73) czynne jest codziennie w następujących godzinach: 9:00 - 13:00, 14:00 - 17:00, 18:00 - 21.00. Bilet normalny kosztuje 14 zł, bilet ulgowy 10 zł. Istnieje możliwość wypożyczenia łyżew w cenie 8 zł za godzinę.

Тел: 22 162 73 41

‍

12. Lodowisko OSiR Targówek (Łabiszyńska 20) czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 18:30-19:00, a w soboty i niedziele w godz. 12:00-12:30: 15:00-15:30, 18:30-19:00. Godzina jazdy na nartach kosztuje 12 zł za karnet normalny i 7 zł za ulgowy), wypożyczenie 7 zł.

Тел: 22 529 88 00

13. Lodowisko Torwar (Łazienkowska 6A) czynne jest we wtorki i czwartki w godz. 20:00 - 21:30, w soboty w godz. 18:30 - 20:30, a w niedziele: 11:00 - 12:30, 18:30 - 20:30. Wstęp kosztuje 23 zł za bilet normalny i 17 zł za bilet ulgowy. Za wypożyczenie łyżew trzeba zapłacić 15 zł.

14. Lodowisko w Parku Bródnowskim jest bezpłatne i czynne od poniedziałku do piątku od 14:00 do 21:00, a w soboty i niedziele od 09:00 do 21:00. Osoby nieposiadające łyżew będą musiały zapłacić 7 zł za ich wypożyczenie.

15. Lodowisko OSiR Wawer (Poprzeczna 22) czynne jest codziennie od 9:00 do 20:45. 90 minut jazdy na łyżwach kosztuje tu 13 zł za bilet normalny, 8 zł za bilet ulgowy i kolejne 10 zł za wypożyczenie łyżew.

Тел: 22 443 00 93

16. Lodowisko Stegny (ul. Inspektowa 1) czynne jest od poniedziałku do piątku w godzinach 19:00-21:00, a w sobotę i niedzielę od 12:00 do 20:00. Trzy godziny jazdy na nartach kosztują 20 zł za karnet normalny i 13 zł za karnet ulgowy.

Тел: 22 162 73 11

17. Lodowisko Białołęka (ul. Strumykowa 21) czynne jest od poniedziałku do piątku w następujących godzinach: 8.00-15.00, 15.30-17.00, 17.30-19.00, 19.30-21.00, a w sobotę i niedzielę: 9.30-11.00, 11.30-13.00, 13.30-15.00, 15.30-17.00, 17.30-19.00, 19.30-21.00.

Bilet kosztuje 8-10 zł za 30 minut. Wypożyczenie łyżew - 15 zł.

Тел: 22 676 50 72

18. Lodowisko w Ursusie (ul. Gen. K. Sosnkowskiego 10) na terenie szkoły nr 14 jest bezpłatne, czynne w godz. 15.00-21.00 od poniedziałku do piątku, w sobotę w godz. 9.00-14.00 i 15.00-21.00, a w niedzielę w godz. 9.00-14.00 i 15.00-20.00.

Тел: 789 043 011

W tym roku Ukraińcy, wraz z resztą świata, obchodzą Wigilię (Wigilia oznacza "nocne czuwanie", powstrzymywanie się od snu), wieczór poprzedzający Boże Narodzenie.

Wieczorem 24 grudnia, kiedy pierwsza gwiazda, symbolizująca Gwiazdę Betlejemską, pojawia się na zimowym niebie, rodzina tradycyjnie gromadzi się wokół stołu.

Polska Wigilia i ukraińska Wigilia mają ze sobą wiele wspólnego. Na świątecznym stole znajduje się 12 postnych potraw - jako symbol 12 apostołów Jezusa. W obu krajach na kolację podaje się ryby, kapustę, grzyby i mak. Jednocześnie istnieje różnica w sposobie przygotowywania świątecznych potraw, dlatego jedzenie na ukraińskich i polskich stołach często smakuje zupełnie inaczej.

1. W Ukrainie zaczynają się od kutii, w Polsce - od opłatka

W Ukrainie i w Polsce kutia to gotowana pszenica z suszonymi owocami, miodem, makiem i orzechami. W Ukrainie jest to główne danie na świątecznym stole. W Polsce jest popularne głównie na wschodzie kraju. Kutia jest uważana za symbol dobrobytu i pomyślności, a pszenica symbolizuje wieczność (ponieważ ziarno kiełkuje co roku). Mak jest symbolem płodności i bogactwa, miód - pomocy sił natury, a orzechy - talizmanem chroniącym przed chorobami.

Istotną różnicą jest to, że ukraińska Wigilia tradycyjnie rozpoczyna się kutią, a polska opłatkiem. Są to cienkie, pszenne opłatki zwane chlebem wigilijnym. Jest to symbol pojednania, przebaczenia win, które zostały popełnione w ciągu całego roku. W Polsce rytuał dzielenia się opłatkiem jest niezwykle ważny. Podczas kolacji każdy członek rodziny odłamuje kawałek opłatka innych krewnych i dzieli się z nimi swoim. Całemu procesowi towarzyszą życzenia Wesołych Świąt i symbolizuje on rodzinną jedność i przebaczenie.

2. Barszcz czerwony z uszkami a barszcz ze śliwkami i grzybami

Trudno wyobrazić sobie polski stół wigilijny bez czerwonego barszczu z uszkami. Natomiast barszcz nie jest wymagany na ukraińskim stole wigilijnym. A jeśli już jest podawany, to dodaje się do niego suszone śliwki, grzyby i kwaśną śmietanę. Ukraińcy uważają, że prawdziwy barszcz powinien być tak gęsty i treściwy, że można w nim trzymać łyżkę.

Mówi się, że nigdy nie można zadowolić Ukraińca cudzym barszczem. Ale różnica między tym daniem w Ukrainie i w Polsce jest naprawdę fundamentalna. Polski barszcz czerwony przygotowywany jest z zakwasu buraczanego z dodatkiem selera, cebuli, octu lub soku z cytryny. Smak potrawy zależy od tego, jak kwaśna lub słodka jest ta przystawka. "Dobry barszcz ma dużo cukru" - mówią Polacy. W polskim barszczu nie znajdziemy jednak ziemniaków, kapusty i fasoli. Barszcz podawany jest z "uszkami" - pierogami nadziewanymi kapustą i grzybami.

3. Uzvar i kompot z suszonych owoców z przyprawami

Kompot z suszy jest często nazywany w Polsce kompotem wigilijnym. Zazwyczaj przygotowuje się go z suszonych jabłek, śliwek, gruszek, rodzynek, moreli i fig. Polacy lubią również dodawać do kompotu przyprawy: cynamon, goździki, imbir, a nawet wanilię.

4. Pierogi i paszteciki (pierogi)

Tradycyjnie pierogi z kiszoną kapustą podawane są zarówno w Wigilię, jak i w Boże Narodzenie. Do potrawy często dodaje się grzyby. I zawsze cebulę, smażoną na złoty kolor. Pierogi z ziemniakami są również popularne w Ukrainie.

5. Winegret i sałatka jarzynowy

W Polsce królem sałatek na wege stole jest sałatka jarzynowa z majonezem. Jest to lokalna wersja sałatki Olivier. Przyrządza się ją z majonezem i gotowanej marchwi, ziemniaków, jajek z dodatkiem kiszonych ogórków, zielonego groszku i cebuli. W Ukrainie w Wigilię zwyczajowo przygotowuje się winegret z kiszonym ogórkiem, kiszoną kapustą i fasolą. Niektórzy dodają do winegretu groszek, śledzie lub tulkę.

6. Gołąbki z ziemniakami w Polsce, ryżem i grzybami w Ukrainie

W Polsce tradycyjne gołąbki na świąteczny stół przygotowywane są z gotowanych na parze liści kapusty i nadzienia z surowych tartych ziemniaków, smażonej cebuli i kaszy manny. W Ukrainie są one zwykle nadziewane ryżem i grzybami. W Polsce ludzie lubią piec to danie w sosie z koncentratu pomidorowego i kwaśnej śmietany, podczas gdy W Ukrainie wolą dusić je w śmietanie z cebulą i marchewką.

7. Duszona kapusta z grochem i bez grochu

Potrawy z duszonej kapusty są obowiązkowe na polskich i ukraińskich stołach, ale przygotowuje się je inaczej. W Ukrainie zwyczajowo sieka się świeżą kapustę i dusi w rondlu z olejem i wodą lub bulionem grzybowym, dodając koncentrat pomidorowy, cebulę lub grzyby do smaku. W Polsce jednak danie to jest dość oryginalne, ponieważ do kapusty dodaje się groch.

8. Smażony karp i karaś srebrzysty na warzywnym spodzie

Smażony karp z chrupiącą skórką to jedno z głównych dań na świątecznym stole w Polsce. Czasami karp jest marynowany w piwie lub podawany w galarecie. Ryba symbolizuje bogactwo i podobno spełnia życzenia na nadchodzący rok.

W Ukrainie ryby częściej piecze się w piekarniku z warzywami. I nie musi to być karp. Wystarczy srebrny karp na warzywnym spodzie lub pstrąg.

9. Marynowany śledź i kwaśna śmietana

Śledź jest zawsze mile widzianym daniem na świątecznym stole w Polsce i w Ukrainie. Ale w Ukrainie zwykle podajemy go marynowanego i zaprawionego olejem i cebulą, podczas gdy w Polsce ludzie wolą śledzie w śmietanie. Aby to zrobić, gotowy solony śledź jest mieszany z tłustą śmietaną, marynowaną cebulą, plasterkami kwaśnego jabłka, odrobiną musztardy, octu, soku z cytryny i cukru, a śledź może pływać w tym wszystkim przez kilka godzin.

10. Zupa grzybowa z łazankami

Tradycyjna polska zupa grzybowa podawana jest w Wigilię z cienkimi domowymi łazankami (kawałkami ciasta z mąki pszennej, żytniej lub gryczanej). W Ukrainie danie przygotowywane jest z suszonych borowików z dodatkiem zaprawy mącznej, która nadaje mu gęstą konsystencję i zamienia w puree.

11. Świąteczny makowiec w Ukrainie - kluski z makiem w Polsce

Nie sposób wyobrazić sobie polskiej Wigilii bez makowca. Równie często przygotowuje się kluski z makiem. W tym celu wystarczy ugotować makaron, dodać mak, miód i orzechy włoskie do smaku. Na Ukrainie mak jest używany do wyrobu vytytuky, bułek i pierogów. Ludzie lubią również cynamonowe ciasta yalbuchi i babeczki z kandyzowanymi owocami.

12. Ciasta, pierniki i paszteciki

Na polskim stole w Wigilię często można zobaczyć paszteciki z kapustą lub grzybami. W Ukrainie również często piecze się paszteciki, ale z ciasta drożdżowego. Nadziewane są kapustą, grzybami, kaszą gryczaną z koperkiem, fasolą lub grochem, a także smażoną cebulą i gotowanymi ziemniakami. W Ukrainie pierogi są często przygotowywane na słodko - z dżemem, makiem, owocami, podczas gdy w Polsce preferuje pierniczki.

‍

Atak wojsk rosyjskich na Ukrainę zmusił setki tysięcy Ukraińców do porzucenia wszystkiego i ucieczki za granicę. Polacy przyjęli Ukraińców do swoich domów i wykazali się ogromną solidarnością. To właśnie te wydarzenia stały się inspiracją do stworzenia konkursu "First to Help", którego celem jest uchwycenie tych niezwykłych historii i zebranie świadectw osób, które pomogły uchodźcom z Ukrainy.

W konkursie wzięli udział wolontariusze, dziennikarze, fotografowie, kamerzyści itp. Udokumentowane prace oceniali Marcin Wikło (dziennikarz prasowy, radiowy i telewizyjny), Arkadiusz Gołębiewski (reżyser, producent, operator i scenarzysta) oraz Bartłomiej Kosiński (fotograf reportażowy i przyrodniczy). Finał konkursu organizowanego przez Polski Instytut Wolności odbył się w Centralnym Domu Technologii w Warszawie.

Grand Prix w kategorii "Wideo" otrzymał film "Dziękuję, Polsko!", zrealizowany na zlecenie Ambasady Ukrainy w podziękowaniu Polakom za otwarcie swoich domów i serc dla milionów Ukraińców. Krótkometrażowy film opowiada historię Ukrainki, która w pierwszych dniach wojny opuściła dom i męża, by ratować swoje dzieci. To właśnie w Polsce znajduje opiekę i wsparcie, gdy zdaje sobie sprawę, że nie może już spotkać się z ukochanym mężem i straciła go na zawsze.

Irina Twerdowska, dyrektorka ds. komunikacji w Sestry.eu , która pracowała w centrum komunikacji w Ambasadzie Ukrainy w Warszawie na początku Wielkiej Wojny, weszła na scenę, aby odebrać nagrodę.

- Ta nagroda jest dla nas bardzo ważna i cenna, ponieważ od początku marca ubiegłego roku w ambasadzie powstało centrum mediów komunikacyjnych, pracujemy i staramy się pomagać ludziom. Latem 2022 roku wpadliśmy na pomysł stworzenia filmu z podziękowaniami dla Polaków za to, co zrobili dla Ukraińców. Pracowało nad tym wiele osób. Jestem bardzo wdzięczny reżyserowi Stasowi Kapralowowi, jego żonie Olenie Turbal, z którą napisaliśmy tekst, studiu produkcyjnemu ESSE, które nakręciło wideo i przekazało wszystkie emocje, a także darczyńcom, którzy nam pomogli. Ta nagroda jest teraz bardzo ważna, bo jest apelem do Polaków: otworzyliście swoje serca i domy, nie zamykajcie ich. Wojna na Ukrainie się nie skończyła. Dopóki Ukraina walczy z Rosją, wasze dzieci mogą żyć bezpiecznie. Dlatego ważne jest, abyśmy się zjednoczyli, musimy osiągnąć porozumienie dla dobra naszych dzieci - mówi Irina Twerdowska.

Grand Prix w kategorii fotografii otrzymał Darek Delmanowicz który dla organizacji Pomoc bez Granic wykonał serię zdjęć przedstawiających codzienną pracę wolontariuszy.

- Moja praca jest hołdem dla wolontariuszy, którzy pomagali i nadal pomagają ludziom przez cały ten czas. Dzięki zdjęciom historia zostanie zachowana na wiele lat dla przyszłych pokoleń. Sam często odkładałem aparat na bok, gdy ludzie potrzebowali mojej pomocy. Są chwile, kiedy nie myślisz o pięknych zdjęciach, bo widzisz, że ktoś potrzebuje prawdziwej pomocy - nieść walizkę, wspiąć się po schodach na stacji kolejowej, pomóc z dzieckiem na granicy, bo było tak wielu ludzi, którzy przyszli do nas bardzo zdezorientowani - skomentował nagrodę Darek Delmanowicza dla Sestry .

Grand Prix w kategorii "Tekst" otrzymała Neonila Pavlyuk za obserwację pracy wolontariuszy zatytułowaną "Tego nie da się przetłumaczyć".

- Niemożliwe jest pokazanie całego bólu i rozpaczy, przez które przeszli Ukraińcy. Czasami nie mogłam znaleźć słów, aby przekazać wszystko, co czułam, łzy napływały mi do oczu. W tych pierwszych dniach ludzie, nie znając języka, przychodzili i pomagali, ponieważ czuli, że tak należy postąpić. Przytulali mnie, dawali schronienie, niezbędne rzeczy, herbatę. I tak samo powinno być teraz, musimy pomagać do końca, bo wojna się nie skończyła - mówi Neonila Pavlyuk.

Opowiadanie Edyty Ihnatiuk "Nie wszyscy uciekli" o Maćku, który po ataku Rosji na Ukrainę został kierowcą konwoju humanitarnego i ryzykował własne życie, aby pomóc mieszkańcom zaatakowanego kraju, również otrzymało najwyższą nagrodę za tekst. A także historia Radosława Hojdy, który otrzymał nagrodę wraz ze swoim małym synkiem za pracę "Tommy's Volunteer Diary". Ci ludzie pomagali Ukraińcom i rejestrowali emocjonalne obserwacje z dzieciństwa najmłodszego wolontariusza: Tomka.

- Chodzi o dokumentowanie humanistycznej strony wojny: nie tylko jej okropieństw, ale także duchowego bogactwa społeczeństwa - wyjaśniał Wojciech Kaczmarczyk, organizator konkursu i dyrektor Narodowego Instytutu Wolności.

W tym roku stolica jest pełna instalacji inspirowanych stylem życia naszych rodziców i dziadków. Na chwilę wróciły czasy, w których dzwoniło się telefonami przewodowymi ze słuchawką, oglądało pękate, czarno-białe telewizory i marzyło o jakimkolwiek samochodzie. Czasy retro, gdy dzieci bawiły się wirującymi bączkami i dekorowały choinki łańcuchami z bibuły. Dla dzisiejszych dzieci to ciekawostka. A dla nas - także nostalgia.

1. Snowboarding i snowboard

Najpopularniejszym miastem w Warszawie, gdzie można jeździć na nartach i snowboardzie, jest Stok Szczęśliwicki w Parku Szczęśliwickim na Ochocku. Z najwyższego punktu widzenia w mieście ma 75 metrów wysokości, odległość między miastem a jego wieżowcami. Na szczycie można wjechać wyciągiem krzesełkowym. Funkcja polega na ukończeniu funkcji aplikacji. Długość wieży wynosi 227 metrów.

Laska jest idealna do pracy z dziećmi (lub sobą) na ziemi. Jednocześnie profesjonalni instruktorzy pracują w odpowiednim czasie dla dzieci, a także dla dorosłych. Podczas gdy dzieci uczą się schodzić po „płucach”, matki mogą zrelaksować się w kawiarni.

Kiedy: od grudnia do marca od 10:00 do 22:00. Narciarstwo jest wygodniejsze w użyciu, jeśli chodzi o wakacji.

Adres: Park Szczęśliwicki, ul. Drawska, 22

Koszt: 2:00 /50 zł, skipass - 10 zł.

Wykonaj następujące czynności: http://parkszczesliwicki.pl

2. Wakacje z Ukraińskiego Domu

Organizatorem Święto charytatywne dla Ukraińców tradycyjnie jest Dom Ukraiński na początku stycznia. W programie wakacji czeka na duży program z koncertów dla dziewcząt i dzieci, tradycyjnymi smakołykami i zabawą. Niezapomniane emocje i ciepłe odmowy są gwarantowane. Stęp wolny.

Kiedy: 6 września 12:30-15:30

Adres: Nowy Teatr, Antoniego Józefa Madalińskiego 10/16

3. Pohaz Świetlny w Pałacu Wiljanowskim

The most cular ilumination in city, which will be most to the most by the year of the year, is Ogród Światła na terra Pałacu Wiljanowskiego. Czasami noc jest dłuższa niż zima, a jeśli chcesz zadbać o śnieg, Królewski Ogród jest pełen świateł LED i wody. W tym sezonie można odwiedzić 75-metrowy Świecący tunel, Muzyczny Ogród Marzeń, w którym zwiedzający muzykę Vivaldiego i Bacha. Podobnie jest z instalacją po astronomicznym hobby króla Jana III. Potrzeba od piątku do niedzieli każdego wieczor w całym budynku pałacu włączane są cztery pokazów projektów świetlnych na różne tematy zajęło 14 minut.

Kiedy: do 29 lutego rano od 16:00 do 21:00

Adres: Stanisława Kostki Potockiego 14/16

Koszt: 20-49 PLN.

Details: https://www.wilanow-palac.pl/mappingi.html

4. Rury

Po drugiej mocnej ulicy od Pałaca Królewskiego w Wiljanowskiej można w grudniu i styczniu jeździć rurkami w tunelu świetlnym na placu zabaw niedaleko Użondu. Ta rozrywka jest wśród nas bardzo popularna, ale w weekendy trzeba będzie trenować wieczorem. Drugie piętro pontonu otoczone jest czystym widokiem, a w pobliżu znajduje się caruzela, stacja narciarska oraz mini-targi z grzany winem, przekąską i pamiątkami.

Adres: ul. Klimczak, 2.

5. Wiąteczny spacer transportowy

Świąteczny tramwaj i metro, aby przejść tłumaczenie i udać się na warszawską zimę. Transport tac, aby złożyć je w bardzo dobry sposób, dlaczego? Zalecamy, aby raz podróżować z dzieckiem w dowolnym samochodzie, trzymać się poręczy cukierków, zrobić selfie i dowiedzieć się, jak bohater bajki. Tylko nie wybieraj godziny szczytu na takie wycieczki.

W tym roku tramwaj biegnie na środku drogi i na czerwonych trasach, dzięki czemu można zobaczyć więcej osób. Położenie następujących tramwajów można rozszerzyć: www.tw.waw.pl

Trasy świątecznego metra wagonu również są dostępne co tydzień. Przestrzegaj tego wszystkiego: www.wtp.waw.pl

Świąteczny autobus - elektryczny Solaris Urbino 18 pod numerem 5899 - można doświadczyć w kieszeni systemu na trasach 128, 175 i 503.

6. Przygotowanie czekolady

Over 20 years old chocolate and different cursy mistrzowskie są organizowane dla dzieci w sklepach z czekoladą Wedel o pijalnia szekolady. Podczas klasy mistrzowskiej dzieci uczą się, skąd bierze czekolada, kako przebiega proces jej produkcji, po tym dekorują smakołyki i bawią się special ciastem czekoladowym.

Adres: Staroswiatki Sklep. str. Szpital 8

Cena: od 50 zł

Details: https://wedelpijalnie.pl/warsztaty-i-imprezy/warsztaty-dla-dzieci

7. Iluzjonista Poz

Spektakl Czarodziej umieścił go w krainie iluzji. Jako dziecko możesz usiąść w pokoju Julii i umyć go stopami. Możliwe jest użycie pluszowego oka klauna, a odbywa się to po magicznej sztuczce dla ciebie, co oznacza, że możesz się go pozbyć. Po wizycie u artystów w sali teatru nie można uzyskać autografu ani zrobić zdjęcia, ale nauczysz się też z niego korzystać.

Kiedy: 31 lipca o 11:00 i 28 września o 11:00

Adres: Teatr Palladium, ul. złoty 9

Cena: od 72 zł

Szczegóły dotyczące: https: //biletyna.pl/dla-dzieci/czarodziej/Warszawa

8. Wizyta w Wielkiej Fabryce Elfów

Prawie każde dziecko marzy o doświadczeniu magii Bożego Narodzenia, spotkaniu ze św. Mikołajem, wyruszeniem na wyprawach, jeźdzeniem na jelenie i spotkaniem z elfami. Atrakcją dla wszystkich dzieci jest ich scenerią, i tak bardzo o roku, w którym są teraz fabułą zadaniami. Gra z elfami trwa dwie godziny, po czym można to zrobić na gorącej czekoladzie lub w pełni wykorzystać w płatnych kurach mistrzowskich na temat dekoracji noworocznej.

Kiedy: od 22 listopada 2023 do 12 września 2024

Od poniedziałku do piątku od 14:30 do 17:30, a w weekendy od 9:00 do 18:00/

Adres: PGE Narodowy — al. Księcia Józefa Poniatowskiego 1

Cena: 59 PLN

Więcej informacji tutaj: www.warszawa.wielkafabrykaelfow.pl

9. Spektakl „Imienii Świętego Mikołaja”

Co się z tobą stało, gdyby istniały różne scenariusze, aby te same dzieci prezentowały się Świętej Mikołajowi, jak i młodsze? Nowy program and the grey nauczy dzieci, that the most are presentami, in which wkładamy duszę, w których jest ciepło i miłość.

Kiedy: 6, 7, 14 stycznia około 12:00.

Adres: Teatr IMKA, ul. Kocjana 3

Cena: od 80 zł

https://www.ebilet.pl/rodzina/spektakle-dla-dzieci/imieniny-swietego-mikolaja

10. „Królowa Śniegu” w nowej interpretacji

Nowa adaptacja sceniczna bajki Andersen pozostała specjalnym napisem dla Teatru Kapitol i jest spektaklem pełnego humoru, magii, tajemnic i ekscytujących przygód. To przykład tego, jak drogie jest, a kości właścicieli i firmy muzycznego sprawienia, że historia to hiszpański bałagan.

Kiedy: 7 września o 11:00

Adres: Teatr Capitol — Scena Duża, ul. Marszałkowska 115

Cena biletu: od 70 zł

Details: https://teatrcapitol.pl/spektakl/krolowa-sniegu/

Jestem matką wyjątkowego dziecka. Mój syn ma autyzm. Jak według Ciebie powinnam wyglądać? Płacząca? Zła? Obrażona na cały świat? Nieszczęśliwa, żeby wszyscy uwierzyli, że martwię się diagnozą syna? Przepraszam, jeśli kogoś zdenerwowałam, ale gdyby nie wojna w Ukrainie, napisałabym, że żyję najlepiej, jak potrafię. Moje życie to świetna praca, podróże, poranna kawa w łóżku i klub "ASD - piękne spotkania w Warszawie" dla mam dzieci specjalnej troski. Przynależność do niego jest bezpłatna. Zacznę od mojej historii.

Wstydziłam się, że urodziłam chore dzieckoMark ma 4,5 roku. Jest cudownym, ale absolutnie niewerbalnym dzieckiem. Kosztowało mnie 11 524 dolary i dużo cierpliwości, aby mój syn czasami nazywał mnie mamą. Nie wiem, ile jeszcze muszę wydać, zanim zaczniemy rozmawiać o naszych ulubionych kreskówkach, tak jak robią to inne matki ze swoimi dziećmi. Nie wiem, czy terapia behawioralna, leki lub pieniądze w ogóle pomogą. Nie ma lekarstwa na autyzm. Można jedynie sprawić, by życie dziecka z tą diagnozą było nieco bardziej komfortowe.

Mark urodził się zdrowy: przewrócił się na brzuch na czas, usiadł, chodził, wypowiedział pierwsze słowa - a potem złapał ciężkiego wirusa, stał się zamyślony i milczący. Zaczął układać przedmioty w rzędzie, nie reagował na swoje imię, potrafił godzinami grać w tę samą grę i wykazywał się niesamowitą dokładnością. Zauważyłam, że nie reagował na język mówiony i zachowywał się tak, jakby był tylko on i nikt inny. Nie zwracał uwagi, gdy wracałam z pracy, nie przytulał mnie ani nie całował, jak robią to inne dzieci. Zaczęłam szukać przyczyny.

Kiedy zauważyłam, że coś jest z nim nie tak, Facebook zaczął pokazywać mi artykuły na temat autyzmu. Początkowo odrzucałam te przypuszczenia, ale objawy ASD [spektrum autyzmu - red.] nasilały się.

Trudno jest urodzić zdrowe dziecko, a półtora roku później usłyszeć od psychiatry: "Opóźniony rozwój mowy, objawy ASD, diagnoza F84.0 i upośledzenie umysłowe".

Trudno było mi odpowiadać na pytania tych, którzy autyzm znają tylko z amerykańskich filmów, gdzie taka diagnozakojarzy się z geniuszem i romantyczną zwięzłością. Nawet u Muska i Zuckerberga zdiagnozowano autyzm. Nie jestem psychiatrką i nie znam ich osobiście, ale fakt, że ci ludzie mają dzieci, zbudowali firmy i radzą sobie bez pomocy, sugeruje, że mają tylko niektóre cechy spektrum autyzmu. Ty i ja też możemy je mieć.

Oto jak wygląda koszmar rodziców autystycznego dziecka:

• dziecko zgubi się i nie będzie w stanie powiedzieć, jak się nazywa. Dlatego zawsze wkładam do kieszeni karteczki z kontaktami Marka, a gdy jesteśmy wśród tłumie, piszę też długopisem na jego plecach;
• dziecko zgubi się i umrze. To najgorsze, ponieważ dziecko z autyzmem w ogóle nie ma poczucia zagrożenia. Samochody na drodze, rzeka, przejazd kolejowy w świecie dziecka autystycznego są częścią ekscytującej przygody, a nie źródłem niebezpieczeństwa;
• umrę i nikt nie będzie chciał mojego dziecka. To bardzo smutny scenariusz. W takim przypadku dziecko zostanie zabrane do specjalnej instytucji, jeśli krewni odmówią opieki nad nim. Nie mam krewnych, z którymi się komunikuję. Mieszkają w innym kraju i mamy bardzo różne poglądy na życie. Mam też normalnie rozwijającego się starszego syna, który bardzo kocha swojego brata. I naprawdę W nim moja nadzieja. Jeśli w przyszłości mój młodszy syn nie będzie w stanie poradzić sobie bez pomocy, przynajmniej będzie miał wsparcie na tym świecie;
• nie zrozumiem, na co choruje moje dziecko, i nie będę w stanie mu pomóc.

Dzieci z autyzmem nie zawsze potrafią pokazać, co je boli. Dlatego czasem trzeba najpierw zająć się objawami, a dopiero potem przyczyną. Na przykład u córki mojej przyjaciółki zdiagnozowano zaawansowane zapalenie ucha środkowego: dziewczynka nie trzymała się za uszy ani nie płakała, po prostu w pewnym momencie stała się bardziej wycofana i patrzyła w jeden punkt.

Po powrocie do Kijowa zaczęłam szukać rodziców takich jak ja, ale w zwykle komunikacja z nimi sprowadzała się do milczenia i niemówienia o diagnozie. Kiedy dziecko jest małe, wiele rzeczy można przypisać uciążliwemu charakterowi. Nawet moja była teściowa, gdy dowiedziała się o sprawie sześć miesięcy później, płakała, jakby ktoś umarł. Na początku nie chciałam się tym z nikim dzielić. Unikałam placów zabaw, spotkań ze znajomymi, rozmów o ich dzieciach.

I chociaż bardzo kocham Marka, wstydziłam się, że mam dziecko z autyzmem. Chciałam wrócić do czasów, kiedy nic nie wiedziałam.

ASD - wspaniałe spotkania w Warszawie dla matek dzieci specjalnej troskiZnalazłam się w Warszawie, kiedy Ukraina była codziennie bombardowana przez Rosjan, a w mojej duszy nie było już nic do zniszczenia. Trzymałam  syna za rękę, kiedy stałam w kolejce do urzędu po PESEL. Wokalizował w sposób bardzo irytujący, jęczał i szarpał kurtkę obcej kobiety. "Dlaczego pani syn tak dziwnie się zachowuje?" - zapytała. "Ma autyzm" - odpowiedziałam zupełnie spokojnie, czym sama byłam zaskoczona.

A potem zdziwiłam się jeszcze bardziej, gdy zauważyłam, że w Polsce takie dzieci są traktowane bardzo życzliwie. Można z nimi chodzić do kawiarni, muzeów i pokojów dziecięcych bez bycia ocenianym. Nagle zapragnęłam się dzielić. Chciałam stworzyć komfortowe środowisko dla matek, w którym każdy może się zrelaksować, posłuchać ciekawych wykładów specjalistów, wymienić się doświadczeniami i w którym, co najważniejsze, te matki, które właśnie dowiedziały się o diagnozie, mogą uwolnić swoje emocje i zrozumieć, że życie się nie kończy. Po prostu nasze życie jest trochę jak escape room.

Stworzyłam więc środowisko dla matek, w którym się wspieramy.

"ASD - piękne spotkania w Warszawie" to projekt non-profit. Wszyscy specjaliści wspierają nas bezpłatnie, jesteśmy otwarci na te mamy, które dopiero dowiedziały się o diagnozie lub mają co do niej wątpliwości. Nie wydamy oficjalnej opinii (to robi psychiatra dziecięcy), ale wesprzemy, pomożemy ułożyć plan terapii, doradzimy w wątpliwościach i po prostu pomożemy wyjść z emocjonalnego dna. Pokażemy, jak prawidłowo przygotować dokumenty do szkoły lub przedszkola, jak ubiegać się o rentę i zasiłek rodzinny, podzielimy się informacjami o bezpłatnych programach terapeutycznych w Warszawie i o tym jak wybrać przedszkole dla dziecka.

Rozwijamy się i przekształcamy razem, ale jesteśmy niezmienni:

• przydatne krótkie filmy na temat rozwoju dziecka;
• porady psychologiczne i doradztwo dla matek;
• małe losowania przydatnych prezentów;
• szczegółowe instrukcje dotyczące wypełniania dokumentów, wyboru przedszkola i specjalistów dla dziecka;
• wykłady ekspertów;
• Twoje i nasze przydatne doświadczenie;
• kursy mistrzowskie dla matek;
• przydatne rekomendacje i kontakty, które pomogą Ci zbudować komfortową relację z autyzmem.

Jeśli chcesz do nas dołączyć, kliknij ten link: https://t.me/+2Hjn8DFKRT1hZDg8

Lub na moim instagramie: @ju_in_warsaw

"Kiedy ktoś z krzaków złapał mnie za nogę wrzasnęłam tak, że usłyszała mnie cała okolica"

Przez dwa lata w Warszawie mieszkałam w trzech dzielnicach. Po mojej rodzinnej Borszczówce w Kijowie, nie bałam się Warszawy nocą. Śmiało spacerowałam z moją mopsicą Polly około północy - bo ona tak lubi.  Aż pewnego dnia poszłam za nią w gęste krzaki. Nagle czyjaś ręka złapała mnie za nogę, a ja tak się przestraszyłam, że wrzasnęłam na całą okolicę.

Już widziałam moje dzieci budzące się rano bez mamy, a potem polskie i ukraińskie Instagramy z przerażającymi nagłówkami. Ale mężczyzna, który złapał mnie za nogę, okazał się zwykłym bezdomnym, którego Polly obudziła. W Budapeszcie latem bezdomni śpią na ławkach na nabrzeżu, więc podróżnik nie ma gdzie usiąść. A w Paryżu kloszardzi przeganiają turystów spod mostów na Sekwanie.

Kilka miesięcy później w moim sąsiedztwie miała miejsce inna sytuacja. Kilka patroli policyjnych obserwowało kogoś w pobliżu mojego domu. Wieczorem przyjechały kolejne wozy policyjne. A rano 15 policjantów przeczesywało każdy centymetr nieużytków, gdzie niedawno złapano mnie za nogę. Po tym wydarzeniu zniknęła mi ochota na nocne spacery po tym miejscu.

Zainteresowałam się więc, które dzielnice Warszawy są uważane za niebezpieczne i z jakiego powodu. I okazało się, że według portalu Otodom moja Ochota jest jedną z trzech, które sami warszawiacy uważają za niebezpieczne. Pozostałe dwie to Śródmieście i Praga Północ.

Centrum miasta nigdy nie śpi

Według policyjnych statystyk za lata 2021-2022, Śródmieście znajduje się na szczycie listy najmniej bezpiecznych dzielnic stolicy Polski. O co chodzi ze Śródmieściem?, można by powiedzieć, to centrum turystyczne, gdzie na ulicach zawsze jest pełno policji, a czynsze za mieszkania są najdroższe w Warszawie". Okazuje się, że to właśnie tam dochodzi do największej liczby kradzieży (turyści zawsze przyciągają oszustów) i bójek (wynik intensywnego życia nocnego w pubach i klubach serwujących alkohol). Dla porównania, w 2021 r. w Śródmieściu odnotowano 7,7 tys. przestępstw, a w dzielnicy Wesoła - 351. Kilka lat temu prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, zaniepokojony przestępczością w centrum Warszawy, zgłosił nawet pomysł wprowadzenia "nocnego burmistrza" stolicy, który monitorowałby bezpieczeństwo miasta od zmierzchu do świtu.  

Jakie przestępstwa popełniane są w Warszawie? Głównie kradzieże - stanowią one 60 procent wszystkich przestępstw. Na drugim miejscu są transakcje narkotykowe - 11 procent, a na trzecim wypadki drogowe - 5 procent. W 2022 roku doszło też do 90 gwałtów i 35 zabójstw. Istnieją również dziwne przestępstwa. Na przykład pod koniec ubiegłego roku rowerzysta z maczetą zaatakował dwóch przechodniów w Bielanach i uciekł. Ścigało go 3 tys. policjantów z całego miasta.

Czy Praga jest niebezpieczna, czy stanowi atrakcję turystyczną?

Praga Północ (Praga-Północ) również ma reputację niebezpiecznej dzielnicy. Jednocześnie liczba odnotowanych tu przestępstw jest pięciokrotnie niższa niż w centrum miasta.      

Dawno, dawno temu Praga Północ miała swoją chwałę, która przypomina historię naszej ukraińskiej Odessy. Na przykład na bazarze Różyckiego narodziła się polska mafia. Z tym miejscem i jego okolicą związani byli wszyscy oszuści i naciągacze różnego kalibru, o których później kręcono romantyczne filmy czy pisano książki. Kolejnym miejscem jest stadion dziesięciolecia, od wielu lat Stadion Narodowy. Był to największy jarmark w Europie, handlowali tu ludzie z całego świata. A każdy naród miał swoją mafię.

"Do lat 90. Praga cieszyła się złą sławą" - mówi Marcin Strachota z firmy Skarby Warszawy - "Przybyszom groziło przynajmniej okradzenie. Złodzieje stosowali klasyczne sztuczki: pytali, która godzina, a potem - z nudów lub dla zabawy - zabierali pieniądze i uderzali cię w twarz. Była też oryginalna sztuczka: miejscowi stawali przy bramie i rysowali linię. Jeśli przechodzień przekroczył ją, chuligani wykorzystywali to jako pretekst do zabrania portfela".

Według Marcina Strachoty powodem dużej liczby drobnych przestępców w dzielnicy Praga było to, że po II wojnie światowej komunistyczny rząd celowo przeniósł tam przestępców.

Ale na przełomie XX i XXI wieku sytuacja zmieniła się diametralnie, Praga zaroiła się od nowoczesnych nowych budynków, kawiarni i galerii i zaczęła być pozycjonowana jako dzielnica artystów. Dziś już tylko turyści straszeni są opowieściami o strasznej Pradze. Na pytanie o bezpieczeństwo Pragi Północ, mieszkańcy dzielnicy najczęściej śmieją się i zapewniają, że od kilkudziesięciu lat nie spadł im ani jeden włos z głowy.

Niemniej jednak niektóre części dzielnicy nadal przyciągają przestępców. Największa liczba przestępstw na Pradze Północ związana jest z handlem narkotykami, z punktami sprzedaży na ulicy Brzeskiej i Bazarze Różyckiego. W listopadzie tego roku burmistrz Rafał Trzaskowski dolał oliwy do ognia, mówiąc, że chociaż Praga bardzo się zmieniła w ciągu ostatnich 30 lat, on nadal unika chodzenia ulicą Brzeską w nocy.

"Na ulicy Brzeskiej, o której mówił burmistrz, jest wielu narkomanów i ludzi sprzedających nielegalne substancje" - mówi Daria Karkova, która pracuje na Pradze Północ. "Sama często widziałam nastolatka z widoczną niepełnosprawnością intelektualną, do którego od czasu do czasu podchodzili ludzie, zabierali mu coś z kieszeni i odchodzili. Nawet gdyby policja zatrzymała takie dziecko, nie byłaby w stanie niczego udowodnić. Niewiele osób potrafiłoby włożyć narkotyki do kieszeni takiej osoby. Jednocześnie mogę bezpiecznie chodzić po ulicach dzielnicy nawet wieczorem".

Oprócz handlarzy narkotyków, niektóre miejsca na Pradze Północ przyciągają również przestępców... drogowych. Sergei Sergeev, instruktor w szkole jazdy D-drive, wyjaśnia: "W rejonie ulicy Kowieńskiej znajduje się odcinek z szeregiem przejść dla pieszych, gdzie kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność. Miejsce to słynie z tego, że różne pokrzywdzone osoby często rzucają się pod koła samochodów, szukając sposobu na zarobek. W końcu w Polsce odpowiedzialność za potrącenie pieszego jest bardzo wysoka. Córka moich znajomych z Ukrainy miała takie przykre doświadczenie: jechała wolno, zwolniła przed przejściem dla pieszych, a gdy ruszyła, na jej maskę nagle wskoczyła kobieta, która spokojnie czekała na chodniku. Następnie przewróciła się przed samochodem i zaczęła odgrywać ofiarę wypadku. Najbardziej zaskakujące jest to, że w takich sytuacjach kierowca jest uważany za winnego. Kosztowało to jej przyjaciół pięć tysięcy euro, aby spłacić "ofiarę", chociaż kobieta miała tylko zadrapania na kolanie".

Jakie są najbezpieczniejsze dzielnice w Warszawie?

Wilanów uzyskał najwyższy wynik w rankingu Otodom. Wilanów i Ursynów to młode dzielnice Warszawy, w których mieszkają ludzie w podobnym wieku i o podobnym statusie materialnym. Większość z nich ma dzieci. Kolejną dzielnicą jest Wesoła, gdzie dominuje zabudowa jednorodzinna. Podsumowując, warszawiacy generalnie oceniają poziom bezpieczeństwa w swoim mieście jako ponadprzeciętny. Portal Numbeo uznał Warszawę za jedno z najbezpieczniejszych miast w Europie. Co więcej, Boston Consulting Group stwierdziła, że w rankingu miast wybieranych przez ludzi poszukujących szczęśliwego życia, Warszawa zajmuje czwarte miejsce, oddając prym pierwszeństwa jedynie Kopenhadze, Wiedniowi i Amsterdamowi.

Ukraińscy uchodźcy stopniowo integrują się z polskim społeczeństwem. Znajdują pracę, poszerzają kontakty społeczne, wybierają instytucje edukacyjne dla swoich dzieci, wynajmują mieszkania, kupują rzeczy online itp. Zebraliśmy różne usługi i aplikacje, które mogą być przydatne, więc podawaj linki.  

1.Mapuj Pomoc

https://mapujpomoc.pl/

Strona internetowa, na której można oferować i otrzymywać pomoc: od wsparcia psychologicznego po ubrania i żywność.

2. https://ukrainskidom.pl/

Organizacja w Warszawie, która zapewnia pomoc ukraińskim uchodźcom po przybyciu do Polski: zakwaterowanie na kilka dni, porady prawne i inne rodzaje wsparcia. Organizacja tworzy również zajęcia dla ukraińskich kobiet, można dołączyć do Klubu Ukraińskich Kobiet.

3. https://caritas.pl/

Organizacja charytatywna pomagająca słabszym grupom społecznym. Organizacja pomaga ukraińskim migrantom finansowo i zapewnia pomoc humanitarną.

4. Aplikacja Rozkład Kolejowy

Umożliwia śledzenie rozkładów jazdy pociągów i tras z połączeniami.

5. https://www.pracuj.pl/

Strona umożliwiająca znalezienie stałej pracy w Polsce. Posiada między innymi oferty pracy dla Ukrainek.

6. Додаток GOING

Wyszukiwanie wydarzeń rozrywkowych.

7. Allegro.pl

Jeden z głównych serwisów zakupów online w Polsce.

8. mobilet.pl

Jest to mobilny bilet i parkometr w telefonie

9. Ceneo.pl

Aplikacja do porównywania cen różnych produktów.

10. https://jakdojade.pl

Jest to bardzo popularna usługa, jeśli korzystasz z transportu publicznego. Możesz zaplanować trasę, kupić bilet na transport publiczny lub po prostu wpisać adres miejsca, do którego chcesz się dostać. Aplikacja podpowie, którym autobusem lub tramwajem jechać, obliczy kilka opcji trasy i wskaże czas spędzony na podróży.

11. Додаток Moja Gazetka

Zawiera informacje o rabatach, promocjach, wyprzedażach, kuponach polskich sieci sklepów. Zapisz wszystkie karty rabatowe i bonusowe w aplikacji.

12. Multikino

Przydatna aplikacja dla kinomanów, w której można znaleźć informacje o nowych seansach, zamówić bilet, a nawet popcorn.

13. Pracazarogiem.pl

Można tu znaleźć oferty pracy w pełnym i niepełnym wymiarze godzin, a także oferty jednorazowe. Wygodny filtr ofert pracy.

14. Pan Paragon

Jest to skaner paragonów, który nie tylko skanuje paragony zakupu, ale także przechowuje je elektronicznie. Dzięki temu, kupując nowy przedmiot, nie musisz martwić się o utratę paragonu gwarancyjnego. Możesz to zrobić za pomocą aplikacji i w razie potrzeby zwrócić przedmiot.

15. https://www.otodom.pl/

Jeden z serwisów, na którym prezentowane są oferty wynajmu. Z serwisu można korzystać w taki sam sposób jak z OLX (wystarczy przełączyć się na polską wersję, co można łatwo zrobić za pośrednictwem konta Google).

Jakie serwisy pomogły Ci w Polsce? Napisz do redakcji, dodamy do listy przydatnych linków: redakcja@sestry.eu

Przyrost masy ciała to nieprzyjemny bonus, który oprócz niepewności i stresu, wiele kobiet otrzymuje na emigracji.

Nie zauważyłam, jak zmieniłam się w "kobietę-szafę".

- Nie wiem, gdzie była czerwona linia, po której ze szczupłej dziewczyny zmieniłam się w kobietę-szafę. Kiedy zaczęła się wojna, najpierw schudłam 7 kilogramów, a potem przytyłam 15. To się stało zupełnie niezauważalnie. Tak, miałam wiele zaburzeń odżywiania, ale nie przejadałam się. Być może to też przez szybkie przekąski, fast foody i dużo słodyczy w mojej diecie. Dziś moje życie to ciągła dieta, a waga spada bardzo powoli i bardzo szybko wraca - mówi Ukrainka Iryna.

Po sześciu miesiącach życia za granicą jej wzorce snu zostały zakłócone, pojawiła się duszność, silna tachykardia, a siły witalne niemal z niej uleciały.

- Przez pierwsze sześć miesięcy bardzo się martwiłam, w ogóle nie chciało mi się jeść. Wciąż się przemieszczaliśmy, szukaliśmy zakwaterowania. Straciłam na wadze, ale kiedy wszystko się uspokoiło i dzieci poszły do przedszkola i szkoły, zaczęłam szybko tyć, mój rozmiar z XS zmienił się w M. Dodatkowe kilogramy odkładają się na brzuchu, ramionach, plecach, dolna część ciała praktycznie nie przybiera. Taki sterowiec na nogach. Oprócz mojego wyglądu pogorszyło się moje zdrowie - przyznaje Iryna.

Masywny tułów  - to przez poczucie odpowiedzialności

- Za przyrost masy ciała pod wpływem stresu może być odpowiedzialny czynnik psychologiczny - wyjaśnia psycholog Marina Leonowa. - Ewolucja wyposażyła ludzi w jeden z najbardziej uniwersalnych mechanizmów adaptacyjnych - ruchy przeżuwania. Wywołują one poczucie stabilności i pewności: jest jedzenie, wszystko jest w porządku. Dlatego wiele osób, nawet nie zdając sobie z tego sprawy, wpada w ten starożytny sposób radzenia sobie ze stresem. Ludzie nie zwracają uwagi na to, ile i co konkretnie jedzą. Jedynym wyjściem jest zapisywanie każdego posiłku w notatkach na telefonie komórkowym lub w specjalnej aplikacji mobilnej.

- Przyrost masy ciała, gdy nadmiar odkłada się w jego górnej części, wskazuje na ogromne poczucie odpowiedzialności, które odczuwa dana osoba. Dosłownie nosi cały ten ciężar na swoich barkach, więc podświadomie jej ramiona i plecy muszą być potężne i silne. Dlatego w takim przypadku radzę pracować nie tylko z dietetykiem, ale także z psychologiem, aby wyeliminować czynniki, które przyczyniają się do stresu - wyjaśnia psycholog.

Organizm reaguje na wszelkie zmiany czynników wewnętrznych lub zewnętrznych zmianami hormonalnymi. Układ hormonalny reguluje niemal wszystkie procesy życiowe. Jeśli przyjąć, że narządy to orkiestra, układ hormonalny  działa jak dyrygent.

- Długotrwała i intensywna ekspozycja na negatywne sytuacje prowadzi do przewlekłego stresu, który nazywany jest dystresem. To stan, któremu towarzyszą dysfunkcje układu hormonalnego i nerwowego. Długotrwałe narażenie na stres może prowadzić do wielu poważnych chorób, ale pierwszą rzeczą, którą zauważają kobiety, jest zmiana wyglądu. Zaburzenia snu, zaburzenia odżywiania, niekontrolowane spożywanie żywności niskiej jakości to konsekwencje długotrwałego stresu  - wyjaśnia dietetyk, trener fitness i trener żywienia Lilia Chaliłowa.

- Wszystkie te czynniki prowadzą do zmniejszenia produkcji kolagenu, powstawania zmarszczek i zwiotczenia skóry. Nadmiar kortyzolu przyczynia się do wysokiego ciśnienia krwi i poziomu cukru we krwi, otyłości i wiotczenia skóry. Innym czynnikiem przyrostu podskórnej tkanki tłuszczowej i opuchlizny jest brak równowagi w produkcji żeńskich hormonów. Spadek produkcji estrogenu wpływa nie tylko na samopoczucie, ale także na wygląd: włosy stają się matowe, a skóra blada. Nadmiarowi tego hormonu towarzyszą dysfunkcje seksualne i tworzenie się tłuszczu na brzuchu i biodrach, a także nasilenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Najważniejsze, by zatrzymać te zmiany w organizmie na czas.

Dietetyk zaleca przestrzeganie zasad, które ustabilizują sytuację:

- Spróbuj ustalić harmonogram snu i kładź się do spania przed 23:00. W tym czasie organizm leczy się, odmładza, pozbywa się stresu i zwalcza stany zapalne;

- Dodaj aktywność fizyczną: co najmniej 3-4 razy w tygodniu. Mogą to być aktywne spacery, treningi w domu lub wizyty w klubach sportowych;

- Dostosuj swoją dietę. Staraj się unikać przekąsek i podjadania, fast foodów, kawiarni i restauracji. Włącz do swojej diety różne warzywa i produkty pełnoziarniste - są źródłem błonnika, którego organizm potrzebuje do eliminacji toksyn i wolnych rodników oraz oczyszczania jelit;

- Upewnij się, że Twój organizm ma wystarczającą ilość białka - norma dla zdrowych, aktywnych kobiet wynosi co najmniej 1 gram na kilogram masy ciała. Staraj się wybierać chude mięso, pochodzące od zwierząt hodowanych na naturalnej paszy i dziko złowionych ryb;

- Nie należy zapominać o zdrowych tłuszczach, wystarczającym spożyciu żywności zawierającej kwasy omega 3 (oleje tłoczone na zimno, awokado, ryby, owoce morza, nasiona i orzechy). Normalizuje to stan psychoemocjonalny, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób neurologicznych, poprawia jakość skóry i normalizuje hormony.

- Staraj się, aby posiłki były proste i zbilansowane. Gotuj gotuj na parze i unikaj smażonych, wędzonych i gorących potraw. Nie jedz gotowych kiełbas i wędlin.

6 grudnia dziesiątki aktywistów zebrało się pod Sejmem, aby, jak to określili, "obudzić polskie władze". Dokładnie miesiąc temu polscy przewoźnicy zablokowali przejazd pojazdów na trzech punktach kontrolnych: Rawa-Ruska-Hrebenne, Jagodzin-Dorohusk i Krakowiec-Korczowa. Od 23 listopada strajkujący blokują czwarty punkt kontrolny, Szehyni-Medyka. Od miesiąca nie ma żadnych postępów w kwestii odblokowania granicy.

"Zebraliśmy się dziś pod Sejmem, by prosić polskich posłów o jak najszybsze odblokowanie ukraińskiej granicy. To jest pierwsza kwestia. Drugą jest stworzenie warunków do poprawy eksportu i importu między Ukrainą a Polską, co przyniesie maksymalne korzyści obu krajom. Trzecią kwestią, na którą chcielibyśmy zwrócić uwagę, jest wzmocnienie przeciwdziałania rosyjskiej propagandzie. Wszystkie te działania i protesty, które miały miejsce w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, nie odbyły się bez udziału naszego wroga" - powiedziała Victoria Tryfan, organizatorka wiecu i założycielka EU-Ukraine Trade Club.

Czytaj także: Blokada w listopadzie: jak rozwiązać sytuację na granicy

Tryfan podkreśliła, że nie tylko Ukraina cierpi z powodu blokady, szkodzi ona również interesom gospodarczym Polski. Jednak oprócz strat finansowych, polscy posłowie powinni zrozumieć, że stawką jest również życie i zdrowie kierowców, którzy stali się zakładnikami.

- "Mój ojciec jest kierowcą ciężarówki, a to, co się teraz dzieje, jest bardzo trudne do zniesienia dla kierowców z powodu zimna i mrozu. Dlatego musimy zwrócić uwagę na tę sytuację" - powiedział Anton, jeden z uczestników kampanii, który mieszka w Polsce od 8 lat.

Czytaj także: Mykoła Kniażycki: "Nie mam wątpliwości, że blokada granicy to operacja specjalna Federacji Rosyjskiej"

- Musimy zwrócić uwagę polskich władz, ponieważ nie było prawie żadnej reakcji z ich strony. Musimy także obudzić Ukraińców, aby protestowali przeciwko działaniom przewoźników na granicy" - powiedział Vasyl Komyn, jeden z aktywistów.

Protestujący przekazali marszałkowi Sejmu Szymonowi Hołowni list z prośbą o jak najszybsze rozwiązanie problemu.

W liście protestujący podkreślili, że w kontekście wojny, gdy przestrzeń powietrzna jest zamknięta, a porty morskie zablokowane przez Rosję, jedynym sposobem zaopatrzenia Ukrainy jest droga lądowa. A 90% wszystkich dostaw idzie przez Polskę. Dlatego konieczne jest nie tylko rozwiązanie kwestii obecnej blokady, ale także wypracowanie mechanizmów pozwalających uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.

Czytaj więcej także.: Blokada niewłaściwej granicy

Polscy psychiatrzy odmówili postawienia oficjalnej diagnozy z powodu bariery językowej

Po przyjeździe do Warszawy stan trzylatka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, syna Julii Ladnovej, dramatycznie się pogorszył

- "To był rodzaj codziennej walki o przetrwanie do wieczora", wspomina Julia. "Przez dwa miesiące Marko nie wstawał z łóżka i odmawiał kontaktu ze światem zewnętrznym. Mój najstarszy syn i ja byliśmy całkowicie zależni od nastroju trzylatka. Najgorsze nie było nawet to, że mógł wywołać skandal w każdym miejscu. Chodziło o to, że stawał się coraz bardziej zaabsorbowany sobą i z każdym dniem malały szanse na to, że nauczy się normalnie funkcjonować w społeczeństwie.

Każda próba postawienia dziecka na podłogę kończyła się straszną histerią, a ja musiałam chodzić do sklepów, odbierać starsze dziecko ze szkoły i radzić sobie z codziennością w nowym kraju.

Marko desperacko potrzebował terapii behawioralnej i specjalistycznego przedszkola, ale do takiej placówki mógł trafić tylko z diagnozą potwierdzoną przez polskich lekarzy. Julia musiała szukać możliwości skutecznej rehabilitacji dla swojego dziecka ze specjalnymi potrzebami. Polscy psychiatrzy odmówili jednak postawienia oficjalnej diagnozy ze względu na barierę językową.

Według Julii Leleko, na Ukrainie autyzm nie jest oficjalnie diagnozowany u dzieci poniżej trzeciego roku życia. Jednocześnie wiadomo, że im wcześniej rozpocznie się pracę z dzieckiem, tym lepsze wyniki można osiągnąć. W Polsce możliwości rehabilitacji są lepsze, ale wymagane są specjalne dokumenty. W przypadku Julii i jej syna procedura trwała sześć miesięcy.

- "Głównym problemem było znalezienie psychiatry i uzyskanie diagnozy" - wspomina Julia. "Nie można szybko dostać się do państwowego specjalisty w Warszawie - wizyty są umawiane z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. A prywatni psychiatrzy z reguły odmawiali obcokrajowcom i oferowali jedynie zbadanie dziecka i napisanie zaleceń, ale nie odważyli się postawić oficjalnej diagnozy. Wyjaśniali, że niemożliwe jest dogłębne porozumienie się z dzieckiem z powodu barier językowych. W Warszawie istnieje również sieć poradni, które oferują badanie ADOS (Skala Obserwacyjna do Diagnozy Autyzmu) i wydają wszystkie niezbędne dokumenty do rejestracji niepełnosprawności, ale kosztuje to 2500 złotych. Kwota jest ogromna. Kontynuowałam więc poszukiwania, aż w końcu znalazłam polskiego psychiatrę, który zdiagnozował mnie podczas jednej wizyty i policzył mi 200 zł za konsultację.

Dziś Marko chodzi do przedszkola terapeutycznego, pracuje z logopedą i specjalistą integracji sensorycznej, uczęszcza na wiele zajęć. Dziecko robi duże postępy, nie boi się już kontaktu ze światem i choć wciąż jest wiele do zrobienia, Julia ma czas, pracę i nadzieję, że jej syn "dopasuje się" do społeczeństwa.

Dziecko ze specjalnymi potrzebami można nawet zapisać do prywatnego przedszkola - placówki otrzymują dotacje

- "Pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić po przeprowadzce do Polski z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami jest udanie się do poradni psychologiczno-pedagogicznej w swojej dzielnicy" - wyjaśnia Daria Karkowa, nauczycielka i logopedka. Instytucje te coraz częściej zatrudniają tłumaczy języka ukraińskiego, którzy pomagają w komunikacji ze specjalistami. Same ukraińskie dokumenty nie wystarczą do potwierdzenia diagnozy w Polsce. Lekarz może poprosić Cię o poddanie się dodatkowym badaniom i przyniesienie tłumaczenia przysięgłego (tj. urzędowo poświadczonego) ukraińskich dokumentów. A jeśli nigdy wcześniej nie byłeś diagnozowany, poinformuje Cię szczegółowo, jak to zrobić od podstaw. W każdym przypadku będziesz musiał uzyskać wniosek od polskiego psychiatry. Celem wizyty w poradni jest uzyskanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, które umożliwi zapisanie dziecka do przedszkola lub szkoły, a także otrzymanie prawa do niezbędnych zajęć dodatkowych.

Nawiasem mówiąc, w Polsce dorośli nie rozmawiają o problemach dziecka w jego obecności. Uważa się, że może je to urazić, dlatego pierwsze spotkanie w poradni często odbywa się tylko z rodzicami. Przychodzą z dokumentami, rozmawiają o problemie i dopiero wtedy specjaliści pracują z dzieckiem.

Daria przeprowadziła się do Warszawy osiem lat temu, ukończyła tu dodatkowe szkolenie i obecnie pracuje z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi o różnym stopniu nasilenia. Według niej Polska ma obecnie imponujące możliwości rehabilitacji dzieci z autyzmem. Jednak uzyskanie diagnozy zgodnie ze wszystkimi zasadami jest procesem wymagającym cierpliwości.

- Najprostszym i darmowym sposobem jest umówienie się na wizytę u psychiatry w ramach ubezpieczenia zdrowotnego NFZ, ale w tym przypadku na konsultację można czekać nawet pół roku (w małych miejscowościach zdarzają się wyjątkowe przypadki, kiedy nie ma list). Dlatego większość matek decyduje się na wizytę w prywatnej klinice. Należy pamiętać, że psychiatra najprawdopodobniej nie zdiagnozuje autyzmu podczas jednej wizyty. Dowiedz się z wyprzedzeniem, ile czasu zajmie postawienie diagnozy, aby nie kosztowało cię to fortuny" - radzi Daria.

Psychiatra wydaje dwa zaświadczenia: jedno do poradni, a drugie do rejestracji niepełnosprawności. Drugi dokument jest ważny tylko przez miesiąc. W Warszawie orzeczenie o niepełnosprawności wydaje się przy ul. Generała Andersa 5 w Miejskim Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności, a takie wydziały są w każdym mieście i gminie. Mechanizm rejestracji jest wszędzie bardzo podobny, w niektórych wydziałach dodatkowo poproszą o tłumaczenia przysięgłe dokumentów, dodatkowe badania, w niektórych nie. Przynosisz komplet dokumentów, pracownik instytucji wypełnia papiery. Potem czekasz na wezwanie na komisję. W końcu to od decyzji komisji zależy, czy świadczenia na dziecko zostaną przyznane (komisja ustala stopień samodzielności osoby z niepełnosprawnością i to, czy opiekun otrzyma świadczenia), czy też będzie można ubiegać się o szereg innych świadczeń. Świadczenie na dziecko z niepełnosprawnością w Polsce wynosi dwa tysiące złotych miesięcznie. Może się o nią ubiegać jedno z rodziców, pod warunkiem, że nie pracuje i nie ma innych źródeł dochodu.

Po uzyskaniu opinii poradni psychologiczno-psychiatrycznej (nawet bez oczekiwania na zarejestrowanie niepełnosprawności w Polsce) można zapisać dziecko do specjalnego przedszkola lub szkoły. Lista placówek specjalnych jest również dostępna w urzędach. Ale oczywiście można znaleźć coś samemu. Ze względu na fakt, że przedszkole otrzymuje subwencję (pomoc finansową z budżetu państwa) na dzieci niepełnosprawne, prywatne przedszkola integracyjne w Polsce mogą kosztować od 500 do 800 zł miesięcznie.

Postawienie diagnozy zgodnie z zasadami pozwala zaoszczędzić nawet tysiąc złotych miesięcznie

Nawet jeśli rodzina nie ma środków na opłacenie terapii dziecka, w Polsce istnieją bezpłatne programy i przedszkola integracyjne.

- Byłam mile zaskoczona, gdy moja córka rozpoczęła naukę w bezpłatnym przedszkolu, a różne prywatne ośrodki zaoferowały nam do dziesięciu lekcji miesięcznie za darmo. Jest to możliwe dzięki dotacjom unijnym - mówi Tetiana Lejsz, matka siedmioletniej Weroniki z zespołem Downa.

Prywatne lekcje z logopedą, specjalistą integracji sensorycznej lub terapeutą behawioralnym kosztują od 80 do 170 zł za godzinę. Na zajęcia można uczęszczać nawet bez oficjalnej diagnozy. Jednocześnie to właśnie dokumenty wydawane w ramach procedury pomagają znacznie obniżyć koszty terapii, gdyż zaleca się, aby dziecko ze specjalnymi potrzebami uczęszczało na co najmniej trzy sesje tygodniowo.

***

W Polsce istnieje wiele organizacji pozarządowych i inicjatyw, które pomagają rodzicom dzieci z autyzmem. Dowiedz się, jak znaleźć wsparcie, jeśli wychowujesz takie dziecko tutaj.

Warto również zapisać numery telefonów do pomocy medycznej w autyzmie, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych, takich jak przeprowadzka do innego kraju. Przydatne kontakty można znaleźć tutaj.

Tetiana Jalowczak jest pierwszą i jedyną ukraińską rekordzistką, która wspięła się na siedem najwyższych szczytów świata, a następnie zaczęła zdobywać najwyższe wulkany jeden po drugim. Niedawno rozwinęła ukraińską flagę na górze Giluwe (4300 m n.p.m.) w Papui Nowej Gwinei.

Pochodząca z Selidove w obwodzie donieckim, straciła dom w 2014 roku. Kiedy wybuchła wojna na pełną skalę, Tetiana pozostała w Ukrainie, aby zgłosić się na ochotnika i została przeszkolona jako lekarz frontowy W sierpniu 2023 r. Jalowczak była w Czernihowskim Teatrze Dramatycznym na konferencji poświęconej dronom, kiedy Rosjanie wystrzelili w kierunku budynku rakietę. Napisała książkę "Conquer Your Everest" o tym, jak zamienić porażkę w zwycięstwo.

"Gdyby nie moja porażka w drodze na Everest, nie zdobyłabym innych szczytów i wulkanów".

- "Jako dziecko bałam się wody, więc w dorosłym życiu postanowiłam zmierzyć się z tym strachem i przepłynąć Bosfor" - mówi Tatiana Jalowczak. "Często odwiedzam strefę wojny, ale nawet tam się nie boję, ponieważ jestem przygotowana na wiele rzeczy i wiem, jak się zachować. Jednak kiedy rosyjska rakieta nadleciała i wylądowała w pobliżu mojego domu pod Kijowem, kiedy zobaczyłam z okien poświatę po eksplozji, bardzo się przestraszyłam. Stało się to około czwartej nad ranem, spałam spokojnie, ale w ciągu sekundy wyskoczyłam z łóżka, położyłam się na podłodze i przykryłam kocem, aby odłamki mnie nie przecięły. To właśnie w takich momentach, kiedy nie jesteś przygotowany na niebezpieczeństwo, czujesz niesamowity strach, bez względu na to, jak nieustraszony jesteś w życiu. Jestem kobietą o silnej woli, ale czuję się też bardzo niekomfortowo podczas alarmów, gdy w domu zimno i ciemno.

Jak spełniłaś swoje marzenie o zdobyciu najwyższego szczytu świata?.

- Pomysł zdobycia Everestu narodził się w Kijowie, gdzie niespodziewanie znalazłam się w 2014 roku, kiedy rozpoczęła się rosyjska inwazja na mój rodzinny region - Donieck. Prowadziłem wtedy w Doniecku dobrze prosperujący biznes turystyczny i wyjechałam na wakacje na Mauritius, ale nie mogłam wrócić do domu. Jedyne, co miałam przy sobie, to była walizka z pareo i stroje kąpielowe. Zacząłem z nimi nowe życie. Pamiętam, że w tamtym czasie ludziom z Doniecka i Ługańska niechętnie wynajmowano w Kijowie mieszkania. Długo szukałam. W końcu znalazłem swój kąt w malowniczym kompleksie mieszkalnym niedaleko Kijowa, z lasem w pobliżu i miejscem na spacery. I podczas jednego z tych spacerów nagle zdałem sobie sprawę, że muszę iść na Everest. I musiałam to zrobić z ręcznikiem wyhaftowanym przez moją babcię. To połączenie międzypokoleniowe!  

Wyprawa jest dość kosztowna - około 60 tysięcy dolarów. Teraz mam sponsorów, ale wtedy nie miałam takich pieniędzy. Sponsorzy nie wierzyli w dziewczynę, która nagle zamierza wspiąć się na taki szczyt. Sprzedałam więc swoje mieszkanie w Doniecku (do dziś zastanawiam się, jak to zrobiłam), by opłacić wyprawę. Wspięłam się, zawiązałam pół ręcznika na szczycie, a drugie pół zabrałam ze sobą. Ta druga połowa była już w wielu miejscach, a teraz jest moją najcenniejszą relikwią. Jest też ze mną w Giluwe.

- Planowałaś być pierwszą Ukrainką, która wejdzie na Everest, ale Iryna Galaj pokonała Cię o jeden dzień. Jak to przyjęłaś?

- Kiedy zamierzałam zdobyć Eurest, zorganizowałam konferencję prasową i ogłosiłam całemu krajowi, że wyruszam. Moim celem było być pierwszą, a nie tylko się wspinać. Kiedy więc okazało się, że Iryna wyruszyła dzień wcześniej i dotarła na miejsce jako pierwsza, ciężko było mi się pozbierać, płakałam i byłam wściekła. Ale teraz mogę powiedzieć: gdyby nie ta porażka, nie zdobyłabym siedmiu najwyższych szczytów na siedmiu kontynentach i nie pojechałabym na wulkany. Jestem wdzięczny, że wszystko potoczyło się tak, jak się potoczyło. Czasami porażka jest najlepszą motywacją.

W sumie wyprawa trwała 50 dni i było to niesamowite doświadczenie. Na Evereście po raz pierwszy użyłam butli z tlenem. Zebraliśmy się we wspólnym namiocie, założyliśmy maski i ćwiczyliśmy oddychanie. Pełna butla waży cztery kilogramy, a pusta trzy, ale na szczycie, gdzie liczy się każdy gram, to jak dźwiganie słonia na barkach. Zaskakujące jest to, że miejscowi Szerpowie, którzy pomagali nam we wspinaczce, weszli na sam szczyt bez butli. To niesamowici ludzie, potrafią nieść na swoich barkach ciężar równy ich własnemu. Pamiętam wiele ciekawych historii związanych ze wspinaczką. Między innymi to, jak odwiedziłam łaźnię na wysokości 5000 metrów. Na wysokości 7000 metrów naszyłam na rękawice emblemat klubu piłkarskiego Szachtar, aby świętować z nim 80. rocznicy powstania. Tragiczne wypadki zdarzają się już podczas schodzenia z Everestu. Tak, widziałem zamarznięte ludzkie ciała w drodze na dół, ale potraktowałam to jako ostrzeżenie, że uważność w górach jest najważniejsza.

- Jesteś teraz na najlepszej drodze do zdobycia siedmiu najwyższych wulkanów na wszystkich kontynentach.

- Sześć zostało już zdobytych. Tylko pięciu osobom na świecie udało się zdobyć siedem najwyższych szczytów i siedem wulkanów. Na Ukrainie nie ma takich rekordzistów. Nie mniej trudne od wspinaczki są negocjacje z Papuasami. To jak Igrzyska Olimpijskie pod względem trudności. Pokonałem wysokość 4300 metrów bez ubezpieczenia, rozwinąłam niebiesko-żółtą flagę i, oczywiście, ręcznik mojej babci na szczycie góry Giluwe. Dzięki moim wspinaczkom opowiadam światu o Ukrainie, jej sile ducha i kulturze.

Kiedy wojna się skończy, marzę o zebraniu wielu gości w moim domu i rozłożeniu białego obrusa. Będzie dużo łez, uścisków i przeprosin dla tych, których nie udało się uratować. Nawiasem mówiąc, obrus już kupiłam.

"Czuję się komfortowo tam, gdzie jest ryzyko"

- W sierpniu 2023 roku, kiedy Rosjanie wystrzelili Iskandera w centrum Czernihowa, byłaś jedną z gościn na wystawie dronów w Teatrze. Jak pamiętasz ten dzień?

- Wszystko było dopracowane w najdrobniejszych szczegółach. Była rejestracja, hymn, minuta szacunku dla poległych żołnierzy i nagle nalot. Zostajemy poproszeni o udanie się do schronu. Ludzie wychodzą powoli i niechętnie, bo już się przyzwyczaili do alarmów i każdy w tym momencie myśli, że nic się nie stanie. Pamiętam, że w holu wisiał niesamowicie piękny kryształowy żyrandol, a ja lubię robić im zdjęcia. I pomyślałam: "Dobra, wrócę po zakończeniu alarmu i wtedy zrobię zdjęcie". Ale nie było dokąd wracać... Pamiętam, że początkowo planowałam usiąść w kawiarni niedaleko teatru, ale był to Dzień Zbawiciela i wielu ludzi z koszyczkami szło do kościoła, aby pobłogosławić miód i jabłka. Więc ja też poszłam do kościoła. Jakieś dwieście metrów od teatru usłyszałam potężną eksplozję. Poczułam silne uderzenie, ludzie wokół mnie zaczęli padać na ziemię, krzycząc i modląc się, a ja zamarłam jak w zwolnionym tempie i patrzyłam na liście spadające z drzew od fali uderzeniowej....

Rzuciłam się na pomoc ofiarom i wtedy przydał się kurs pierwszej pomocy, który przeszłam na początku wojny. Potem okazało się, że mój samochód został rozbity, a szyby wybite. Patrzyłam na skutki uderzenia rakiety i poczułam, że nie mogę sobie pozwolić na odkładanie czegokolwiek na jutro. Chcę żyć tu i teraz.

- Jak zaczęła się dla ciebie wojna na pełną skalę?

- W społeczeństwie mówiło się o tym tak dużo, że szok minął bardzo szybko. Byłam w domu w regionie Kijowa. Jak większość ludzi spałam, a kiedy usłyszałam dźwięk myśliwca nad moim domem, wstałam i poszłam zatankować samochód. Załadowałam do bagażnika kurtki, koce, śpiwory, poduszki i termosy. Dzięki swojemu doświadczeniu i kontaktom w turystyce wysłała matkę i dzieci do Bułgarii. Skontaktowała się z kolegami z zagranicy, którzy pomogli jej znaleźć obozy i kolonie letnie, w których Ukraińcy mogliby zamieszkać za darmo.

Ludzie wyjeżdżali do Bułgarii z psami, kotami, papugami, rybkami akwariowymi. Rozumiem i wspieram kobiety, które chcą chronić swoje dzieci, ale osobiście zdecydowałam, że nie opuszczę swojego kraju. Kiedy jeszcze pracowałam w turystyce, przez długi czas mieszkałam za granicą. Nie było to łatwe. To trudne uczucie uświadomić sobie, że na przykład nie jest się jeszcze Polakiem, ale nie jest się też Ukraińcem. Dziś dużo rozmawiam ze studentami, przemawiam na uczelniach i uniwersytetach jako mówca motywacyjny. I zawsze mówię młodym ludziom: "Chcę, aby nasz ukraiński niebieski paszport był najpotężniejszym paszportem na świecie. Teraz jest to paszport prawdziwych bohaterów i chcę, aby Szwajcarzy chcieli mieszkać u nas, a nie my w Szwajcarii. Wierzę w to i dlatego tu jestem.

— В зону бойових дій ви їздили як волонтерка?

- Zdecydowałam się pojechać na front, kiedy zdałam sobie sprawę, że tutaj w Kijowie czujemy się zbyt bezpiecznie. Pojechałam zobaczyć, jak wygląda wojenna rzeczywistość. Pomimo ciągłego ostrzału artyleryjskiego dobrze spałam i miałem bardzo dobry apetyt. Mój mózg jest w dobrej formie, ponieważ muszę podejmować ważne decyzje dla siebie i innych. Kiedy ostrzał ma miejsce w stosunkowo bezpiecznych miastach na Ukrainie, dzieje się to z zaskoczenia i przeraża. Ale w strefie walk wszystko jest jasne i zrozumiałe - wojna to wojna. Mów, co chcesz, ale czuję się komfortowo tam, gdzie istnieje ryzyko. Moje życie było nim wypełnione przez długi czas.

Według portalu GetHome.pl, Ukraińcy kupują więcej mieszkań w Polsce niż inni obcokrajowcy. Ukraińcy stanowią około połowy wszystkich nabywców nieruchomości z innych państw

Iryna Bazanova i jej mąż kupili mieszkanie dla swojej studiującej córki w Warszawie. Zdecydowali się na podwarszawską nieruchomość w niskiej zabudowie o wartości 565 tys. zł i powierzchni 50 m2. Dziś ceny nieruchomości w Warszawie wzrosły i koszt gotowego mieszkania na rynku wtórnym wynosi 12-18 tys. zł za metr kwadratowy, w zależności od powierzchni. Ale pojawia się też pytanie, jak przelać pieniądze za granicę.

Cała rodzina spędziła 2 tygodnie przewożąc pieniądze na mieszkanie

"Przed wojną sprzedaliśmy mieszkanie w centrum Kijowa, które moja córka odziedziczyła po babci. Pieniądze umieściliśmy w skrytce depozytowej i planowaliśmy zainwestować je w nieruchomości w Kijowie. Po inwazji Rosji na Ukrainę plany uległy zmianie, ponieważ ceny mieszkań w Warszawie drastycznie wzrosły i postanowili nie wydawać pieniędzy na wynajem i kupić własne. Przewoziliśmy pieniądze z całą rodziną i przyjaciółmi przez dwa tygodnie, ponieważ deklarowanie funduszy jest szalenie skomplikowanym procesem" - dzieli się swoimi doświadczeniami Iryna.

W polskim banku rodzina musiała dostarczyć dokumenty potwierdzające legalność pochodzenia środków - w tym celu musieli przetłumaczyć dokumenty dotyczące sprzedaży mieszkania w Kijowie oraz dokumenty spadkowe. Bez tego wpłata dużej kwoty na konto jest niezwykle trudna. Każdy bank ma swoje wymagania, ale z reguły w Polsce informują one o kwocie powyżej 15 000 euro, choć niektóre instytucje finansowe mogą pytać o pochodzenie znacznie mniejszych środków. Z drugiej strony, obywatele Ukrainy mogą zaciągnąć kredyt hipoteczny na nieruchomość, a nawet zostać uczestnikami państwowego programu kredytów hipotecznych na 2%.

"Kiedy kupiliśmy mieszkanie w Berlinie, ludzie patrzyli na nas ze zdziwieniem: skąd migranci mają takie pieniądze?".

Niemcy stały się drugim po Polsce krajem, do którego wyjechała większość Ukraińców po rozpoczęciu inwazji na pełną skalę. Chociaż nie mówimy o masowych zakupach nieruchomości, wielu naszych rodaków zdecydowało się na zakup własnych metrów kwadratowych w tym kraju. W małych miastach ceny mieszkań wahają się od 2 do 4 tys. euro za metr kwadratowy, ale w Monachium zaczynają się od 8 tys. euro, a we Frankfurcie - od 6 tys. euro za metr kwadratowy i więcej. W Berlinie cena metra kwadratowego zaczyna się od 7 tys. euro.

"Sami Niemcy często wynajmują mieszkania przez całe życie, ponieważ nie stać ich na zakup. Więc kiedy kupiliśmy mieszkanie w Berlinie, ludzie patrzyli na nas ze zdziwieniem: skąd migranci wzięli takie pieniądze? Mój mąż ma firmę, więc mogliśmy potwierdzić legalność środków, ale z tego co wiem, wielu bogatych Ukraińców nie było w stanie kupić tu domu, ponieważ nie potwierdzili legalności swoich pieniędzy - przepisy są tu bardzo surowe. Za niepłacenie podatków lub rachunków za media, mieszkania są odbierane" - mówi Ukrainka Lina Ivanitsa.

Sam proces zakupu jest bardzo długi, składa się z pięciu etapów i trwa około trzech miesięcy. Zakup nieruchomości nie daje cudzoziemcowi dodatkowych korzyści ani prawa do uzyskania zezwolenia na pobyt - w tym celu konieczne jest zamieszkiwanie w kraju przez co najmniej 5 lat i posiadanie oficjalnego zatrudnienia.

Jednak najbardziej zaskoczyło Ukrainkę to, że niemieccy sprzedawcy zabrali z jej mieszkania starą laminowaną podłogę.

"Natychmiast zapytano nas, czy zamierzamy zmienić wystrój. Planowaliśmy to zrobić, więc pozwoliliśmy im zabrać stare meble, ale byli właściciele posunęli się dalej i zabrali nawet laminowaną podłogę. Nie wiem, gdzie zamierzają ją wykorzystać" - zastanawia się kobieta.

Największa baza danych nieruchomości w Niemczech jest dostępna na Immobilien Scout 24 i immowelt.de. Po wybraniu nieruchomości kupujący powinien zapoznać się z księgą wieczystą (Grundbuch) i zobaczyć całą historię nieruchomości, a także statut mieszkaniowy, protokoły z zebrań właścicieli, plan gospodarczy i kalkulację rachunków za media. Za nieruchomość można zapłacić tylko z niemieckiego konta bankowego - opcja przelewu SWIFT nie jest dostępna. Aby sfinalizować transakcję, należy również potwierdzić swój fizyczny adres w Niemczech. Dla Ukraińców nie jest dostępny kredyt hipoteczny, ani plan ratalny.

Hiszpański właściciel nieruchomości może ubiegać się o obywatelstwo

Hiszpania jest również popularna wśród obywateli Ukrainy - możliwe jest uzyskanie kredytu hipotecznego w wysokości 2-4% na okres do 20 lat, ale należy starannie wybrać bank, ponieważ wiele instytucji finansowych ma wysoki odsetek odmów dla obcokrajowców. Informacje te można znaleźć w formularzach.

Dokumenty będą obejmować zaświadczenie o braku zadłużenia kredytowego, dowód legalności pochodzenia środków, dokumenty zatrudnienia i list polecający z banku, a niektóre banki proszą również o zaświadczenie o niekaralności.

Wszystkie dokumenty muszą być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego. Proces zakupu, łącznie z podatkiem, trwa około miesiąca. W przeciwieństwie do Niemiec, właściciel hiszpańskiej nieruchomości może ubiegać się o pozwolenie na pobyt, a później o obywatelstwo. Cena zaczyna się od 1500 euro za metr kwadratowy, w zależności od regionu. Nawiasem mówiąc, obywatele polscy często kupują nieruchomości w Hiszpanii. Najdroższe regiony to Baleary i Madryt. Ceny wahają się tam od 3200 do 3600 euro za metr kwadratowy. W popularnej Katalonii ceny zaczynają się od 2100 euro za metr kwadratowy. Nieruchomości w Walencji i Navarro kosztują około 1500-1600 euro za metr kwadratowy.

Pieniądze przewożone na pendrive'ach: wątpliwa legalność

Pośrednik w obrocie nieruchomościami Julia Zalucka wyjaśnia główne niuanse, o których obcokrajowcy powinni wiedzieć przy zakupie nieruchomości za granicą. Najważniejszą rzeczą jest to, że nie można kupić nieruchomości za gotówkę w krajach UE - ta opcja jest dostępna w Turcji i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, a oni nie pytają o legalność.

"W Polsce i innych krajach UE wszystkie transakcje zakupu nieruchomości są przeprowadzane przelewem bankowym. Nie ma problemu z otwarciem konta, ale nie jest już tak łatwo, jak kiedyś, przelać na nie pieniądze lub przelać je na konto sprzedawcy z Ukrainy - Narodowy Bank wprowadził ograniczenia dotyczące takich przelewów" - wyjaśnia ekspertka.

Nie jest również łatwo przewieźć gotówkę za granicę, aby zdeponować ją na koncie w kraju UE - maksymalna dozwolona kwota bez deklaracji wynosi 10 000 EUR na osobę. Wszystko powyżej tej kwoty musi zostać zadeklarowane.

Jest tu jednak pewien niuans. Z Ukrainy można wypłacić tylko środki z własnego konta bankowego. Nawet jeśli możesz potwierdzić legalność środków, gotówka nadal musi przejść przez bank. To bardzo dziwne, ale najpierw trzeba wpłacić środki, a następnie je wypłacić. I należy zachować wszystkie oświadczenia o pochodzeniu pieniędzy, ponieważ będą one przydatne zarówno na granicy, jak i w zagranicznym banku" - wyjaśnia Julia Zalucka.

Obecnie osoba fizyczna w ukraińskim banku może wypłacić ponad sto tysięcy hrywien dziennie (około 2 564 euro). Oznacza to, że wypłata pieniędzy za dom o wartości 100 000 euro zajęłaby około 40 dni. Wypłaty gotówki z ukraińskiej karty bankowej za granicą są również ograniczone do 100 000 UAH miesięcznie (2564 EUR), chociaż można płacić w sklepach bez limitu.

Opcja zakupu kryptowaluty w celu uniknięcia limitów jest gorącym tematem. Na pierwszy rzut oka schemat jest bardzo prosty: można kupić kryptowalutę o stabilnym kursie (stablecoin) i sprzedać ją online z płatnością na konto zagraniczne. Można jednak przemycić pieniądze na pendrive i bez dodatkowych deklaracji - w tym celu zaleca się zakup portfela sprzętowego Ledger i zdeponowanie na nim kryptowaluty. A następnie wpłacić pieniądze na zagraniczne konto bankowe. Pomysł ten jest dyskutowany na forach internetowych, ale jego legalność jest wątpliwa i nie ma jeszcze jasnych przepisów.

Według ekspertki, instytucje finansowe mają różny próg kwoty, którą należy udokumentować. Na przykład w Hiszpanii niektóre banki pozwalają na zdeponowanie 50 000 euro bez zgłaszania, podczas gdy przepisy brytyjskie pozwalają na zdeponowanie do 100 000 funtów bez zgłoszenia celnego.

Aby potwierdzić legalność środków za granicą, wystarczy zaświadczenie o zarobkach z ostatnich kilku lat lub dokument o sprzedaży mieszkania, samochodu lub innej nieruchomości na Ukrainie, ale musi to być w okresie przedawnienia - nie dłuższym niż dwa lata.

Od roku mieszkałam w Warszawie na Woli, grzecznie płaciłam czynsz za trzypokojowe mieszkanie i miałam zamiar przedłużyć umowę. Ale właściciel postanowił podnieść miesięczną opłatę o dwa tysiące złotych. Sprawdziłam ceny rynkowe i zdałam sobie sprawę, że to jest za drogo. Postanowiłam nie przedłużać umowy. Szybko i łatwo znalazłem nowe mieszkanie, które było o tysiąc złotych tańsze od poprzedniego, miało lepszy rozkład i nowe meble. Kilka dni później pakowałam swoje rzeczy. Moja radość była jednak przedwczesna. Czekała mnie epicka saga o zwrot kaucji za poprzednie mieszkanie.

Oto moje doświadczenie. Dałam właścicielowi dwutygodniowe wypowiedzenie, że nie przedłużam umowy najmu i jestem gotowa opuścić mieszkanie. Zrobiłam generalne porządki. Właścicielka nadal nie mogła przyjść sprawdzić mieszkania. Moje dzieci i ja już się wyprowadziliśmy, a ja jeszcze przez dwa tygodnie próbowałam oddać jej klucze. Wydawało się to dziwne.

W moim przypadku czynsz za trzypokojowe mieszkanie był dość wysoki - 10 000 zł (dwie miesięczne raty). Była to cena za trzech potencjalnych "szkodników": dwójkę dzieci i małego psa rasy mops. Rok temu w Warszawie nie było innych opcji, więc musiałam zaakceptować te niekorzystne warunki. Rozumiałam, że właściciele będą mieli pokusę, aby nie zwracać kaucji, ale polskie prawo wyraźnie stanowi, że kaucja musi zostać zwrócona najemcy, jeśli nieruchomość nie jest uszkodzona.

I uspokoiłam się: kiedy przybyłem do mieszkania, zrobiłam szczegółowe zdjęcie każdego uszkodzenia i zadrapania, aby właściciel nie kazał mi za to później płacić. Nie wziąłem jednak pod uwagę jednej rzeczy - nie zrobiłam zdjęć podłóg, co później spłatało mi okrutnego figla.

Zdjęcia zrobione podczas zameldowania są argumentem przy wyprowadzce

Najpierw zrób zdjęcia wszystkich powierzchni, mebli, ścian, podłóg, sufitów i zapisz ogólny stan oraz szczegóły mieszkania. Jeśli to zrobisz, podziękujesz sobie przy wyprowadzce.

Przy wyprowadzce podpisaliśmy z właścicielem protokół zdawczo-odbiorczy, w którym odnotowano tylko dwa uchybienia: drobne rysy na drewnianej podłodze przy stole i zużyty podłokietnik na skórzanym krześle. Właściciel od razu przedstawił rachunek na 600 zł za krzesło, czyli tyle samo, co za nowe. I wtedy zaczęła się najciekawsza część, czyli historia kosztów kilku rys na podłodze.

Później dowiedziałam się, że argument o usterkach na podłodze po eksmisji jest standardowym sposobem na oszukanie, ponieważ trudno jest częściowo naprawić podłogę, a właściciel będzie nalegał na jej całkowitą wymianę. Nie należy jednak zgadzać się pochopnie.

Поки ви не написали власнику – не маєте аргументів, що намагались вирішити питання

Porada druga: napisz list do właściciela e-mailem lub SMS-em i zapytaj, kiedy zwróci Ci depozyt. Jeśli nie ma odpowiedzi na wiadomość lub nie jest ona konkretna, możesz napisać wiadomość e-mail w bardziej formalnym języku, o mniej więcej tej samej treści i wskazując termin zwrotu kaucji zgodnie z umową:

"Dzień dobry, uprzejmie proszę o zwrot kaucji zgodnie z umową. Termin w zawartej i podpisanej przez Panstwo umowie wynosi 14 dni. Proszę poinformować kiedy mogę spodziewać się przelewu. W przypadku braku odpowiedzi z Państwa strony kieruje sprawę na drogę prawną. Pozdrawiam".

Pamiętaj, że jeśli umowa nie określa ram czasowych zwrotu kaucji (w moim przypadku było to 14 dni), to zgodnie z prawem wynajmujący ma miesiąc na zwrot pieniędzy. Zasada ta jest często lekceważona, ponieważ większość właścicieli jest przekonana, że najemca nie złoży skargi do sądu.

Miałam trochę szczęścia w tym sporze, ponieważ znalazłam ogłoszenie dotyczące mieszkania, które wynajmowałam na stronie wyszukiwania mieszkań: zdjęcie pokazywało tę samą podłogę i to samo krzesło, co nie miało wpływu na cenę wynajmu. Zrobiłam więc zdjęcia tego dowodu, które pokazały, że właściciel nie wydał ani grosza z moich pieniędzy, aby zrekompensować "szkody".

Wyjaśnij spokojnie, że jesteś zdecydowany pójść do sądu

Wskazówka trzecia: wyjaśnij wynajmującemu, że skierujesz sprawę do sądu, a wtedy będzie on musiał nie tylko zwrócić zastrzeżenia, ale także pokryć koszty sądowe, w tym usługi prawnika. Pamiętaj jednak, że procesy sądowe w Polsce mogą trwać nawet półtora roku, a każdorazowe wezwanie prawnika do sądu i sporządzenie pozwu kosztuje. Średnio przygotowanie pozwu i pisma urzędowego kosztuje 400 zł, a udział prawnika w jednej rozprawie sądowej - 800 zł. Jeśli jednak najemca wygra, właściciel będzie musiał zwrócić koszty nie później niż miesiąc później. Istnieje szansa na pozew o niewielkie zadośćuczynienie moralne, ale jest ono minimalne. Krótko mówiąc, właściciel zdecydowanie nie jest zainteresowany wnoszeniem sprawy do sądu, jeśli wie, że nie ma racji.

Należy rozumieć, że zgadzając się na proces, wynajmujący najprawdopodobniej wierzy, że prawda jest po jego stronie, tj. brak zwrotu kaucji wynika z podstaw prawnych. Przykładem może być zaciągnięty dług. W związku z tym będziesz musiał również potwierdzić, że nie masz długów z tytułu czynszu i rachunków za media - dostarczyć informacje o terminowych przelewach, opłacaniu rachunków i braku szkód.

Składanie skarg do władz lokalnych

Порада четверта: можна звертатися зі скаргами до Urząd Skarbowy, житлового кооперативу, на інфолінію Українського дому, де вас проконсультують, як правильно скласти скаргу і викласти свої аргументи, враховуючи польське законодавство.

Wskazówka piąta: najskuteczniejszym sposobem jest złożenie skargi na policji lub pozew przedprocesowy od prawnika. Pamiętaj, że jeśli pójdziesz na policję, skontaktują się oni z właścicielem i najprawdopodobniej nie będziesz w stanie uniknąć pójścia do sądu. Pozew przedsądowy od prawnika najlepiej podkreśli powagę twoich intencji, a jeśli właściciel zobaczy, że prawo nie jest po jego stronie, wkrótce zwróci pieniądze. Najważniejsze jest to, że cała komunikacja w Twoim imieniu powinna być prowadzona przez specjalistę. W moim przypadku ta metoda zadziałała, a moje pieniądze zostały zwrócone w całości.

Pamiętaj, że nie jesteś zobowiązany do zapłaty za uszkodzenia podłogi i zadrapania na meblach, jeśli mają one charakter "normalnego użytkowania i zużycia", i nie ma oznak celowego uszkodzenia. A jeśli wynajmujący nalega na wymianę mebli ze względu na ich duże zużycie w trakcie najmu, może oczekiwać co najwyżej zakupu podobnych, a nie nowych mebli.

Na zwrot pieniędzy czekałam trzy miesiące. Wydałem 500 zł na pomoc prawnika. Było warto. Więc nie poddawaj się i bądź cierpliwy, wszystko się ułoży, sprawiedliwość musi być!

Piękne, ale bez tłumów turystów. Pyszne, ale nie tak drogie jak w sezonie letnim. A jeśli jeszcze nie odkryłeś jesiennych wycieczek po Polsce, wciąż masz czas, aby uchwycić ostatnie dni, kiedy jest jeszcze słonecznie i jasno.

Gdzie wybrać się jesienią, aby cieszyć się kolorowym krajobrazem? Sestry przygotowały dla Ciebie TOP 5 miejsc na jesienne wakacje w Polsce.

Wybierz się na spacer wzdłuż malowniczej Lancorony

Mała wioska Lancorona z uroczymi drewnianymi domami znajduje się 36 kilometrów od Krakowa.

Najpiękniejsze widoki na Tatry i Babią Górę można podziwiać z Lanckoronskiej Góry, ulubionego miejsca wypoczynku artystów. Inne atrakcje obejmują szlak turystyczny, ruiny zamku z czasów Kazimierza Wielkiego, lokalny rynek i lokalne muzeum historyczne.

Do wyboru jest 5 tras spacerowych:

Starożytna droga królewska

Aleja Zakochanych

Droga na bagna

Aleje cichego szeptu

Droga do Starego Kamieniołomu.

Kazimierz Dolny nad Wisłą

Wśród malowniczych wzgórz puławskich nad Wisłą, 50 kilometrów od Lublina, malowniczo położone jest miasto, którego nikomu nie trzeba przedstawiać. Niesamowite widoki łączą się tu z renesansową architekturą. Zamek i kamienna wieża zachowały się od czasów założenia miasta przez Kazimierza Wielkiego. Warto odwiedzić port i przespacerować się bulwarem. Wokół miasta rozciąga się park krajobrazowy. To idealne miejsce na spacer uliczkami prowadzącymi do leśnych wąwozów i wysokich wzgórz z widokiem na Wisłę. Lubisz oglądać zachód słońca? W takim razie zdecydowanie powinieneś przyjechać do Kazimierza Dolnego.

Mędzyzdroje z molo i drogą nad morze

Morze Bałtyckie robi niezapomniane wrażenie. Malownicze wybrzeże jest szczególnie romantyczne w zimnych porach roku. Międzyzdroje witają Promenadą Gwiazd, Oceanarium i Muzeum Figur Woskowych. Plaża z drobnym, jasnym piaskiem oddzielona jest od miasta wysokim klifem i licznymi wydmami. Nadmorski kurort posiada najdłuższe molo w Polsce - 395 metrów. Punkty widokowe są dla tych, którzy marzą o zrobieniu pięknych zdjęć nad morzem. Można tu dotrzeć idąc czarnym szlakiem z centrum miasta lub wzdłuż plaży. Na taras widokowy prowadzą długie drewniane schody, a ze szczytu rozpościera się wspaniały widok na marinę i niemieckie porty.

Wisła z pałacem myśliwskim Habsburgów

Na południu Polski, w województwie śląskim, gdzie swoje źródło ma największa polska rzeka o tej samej nazwie - Wisła, znajduje się ten ważny ośrodek turystyczny i sportowy. Oprócz pięknych krajobrazów, hoteli, wyciągów narciarskich i restauracji z wyśmienitą kuchnią, znajdują się tu ciekawe zabytki historyczne. Na przykład pałacyk myśliwski Habsburgów. Został on zbudowany w latach 1897-1898 przez Fryderyka Austriackiego, księcia cieszyńskiego. Interesujący jest również Pałac Prezydencki, zbudowany w stylu modernizmu architektonicznego w latach 1928-1931. Prawdziwą ozdobą miasta są drewniane wille z początku XX wieku.

Polska Praga Kłodzko

Miasto to jest często porównywane do Pragi. Położone w Kotlinie Kłodzkiej, u podnóża Gór Bardzkich, jest domem dla trzech kultur - czeskiej, niemieckiej i polskiej. Kłodzka starówka, nad którą góruje niezdarna pruska twierdza, jest jednym z najcenniejszych zespołów staromiejskich na Dolnym Śląsku. Pod Starym Miastem można zwiedzić podziemną trasę turystyczną, która prowadzi przez zabytkowe piwnice. Od średniowiecza były one wykorzystywane przez lokalnych kupców i rzemieślników jako magazyny. Starówka w Kłodzku wypełniona jest zabytkowymi kamienicami i kościołami. Wśród nich są gotycki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i barokowy klasztor Franciszkanów, a także kościół świętych Jerzego i Wojciecha. Gotycka katedra św. Jana z barokowymi figurami świętych, przypominająca słynny praski Most Karola, jest bardzo klimatycznym miejscem.

Sestry.eu zebrały dla Ciebie sposoby, które pomogą Ci znaleźć pracę. Dzielimy się też historiami ukraińskich kobiet i ich doświadczeniami związanymi z zatrudnieniem.

Czytaj fora

Maria Veliuk przyjechała do Polski z córką Switłaną i wnukiem Tymofijem. Gdy córka jest w pracy, Maria odbiera dziecko ze szkoły, chodzi do sklepu, sprząta i gotuje, ale nie ma w zwyczaju zawracać córce głowy.

"Mam 58 lat i pracowałam w drukarni w Kijowie. Nie miałam pojęcia, jak szukać pracy w Internecie, ponieważ nie znam dobrze języka i mam ograniczony czas, ponieważ opiekuję się wnukiem. Szukałam pracy tylko na 3-4 godziny dziennie. Pomógł mi przypadek. W Ząbkach pod Warszawą, gdzie mieszkamy, jest Kaufland, a przy wejściu do niego tablica ogłoszeń. Jest tam specjalne miejsce, w którym można powiesić swoje ogłoszenie. Ludzie oferują i szukają wszystkiego. Od drobnych napraw domowych po opiekę nad dziećmi i korepetycje. Niektóre ogłoszenia są nie tylko po polsku, ale też po ukraińsku. Wróciłam do domu i córka pomogła mi napisać ogłoszenie w dwóch językach. Napisałam, że jestem emerytką, mieszkam niedaleko, jestem odpowiedzialna, porządna, mogę zaopiekować się dzieckiem, pomóc w pracach domowych i ugotować domowy obiad. Tego samego dnia zadzwoniło pięć osób. Teraz pomagam jednej rodzinie z dzieckiem przez trzy godziny trzy razy w tygodniu, podczas gdy matka zajmuje się swoimi sprawami. Dla drugiej rodziny gotuję obiady i wyprowadzam ich psa. Moi pracodawcy uwielbiają moje serniki i zupę z klopsikami" - mówi Maria. Kobieta zarabia pieniądze - może pójść z przyjaciółką do kawiarni i kupić wnukowi prezenty.‍

Jakoś trzeba zacząć

Natalia Halai, mieszkanka obwodu kijowskiego, zaraz po przyjeździe dostała pracę w Warszawie w spółdzielni mieszkaniowej w Żółiborzu przy sprzątaniu klatek schodowych. Praca jest ciężka i nisko płatna.

"Przy wejściu znajduje się dywan, na którym czasami załatwiały się zwierzęta. Bardzo trudno jest go wyprać, aby usunąć zapach. W Polsce monitoruje się czystość wejść, a ja byłam upominana i karana grzywną nawet za plamy na lustrze w windzie. Ale zaletą tej pracy było to, że mogłem łatwo negocjować z mieszkańcami sprzątanie ich mieszkań. A to zupełnie inne pieniądze. W ciągu miesiąca udawało mi się zarobić dwukrotność, a nawet trzykrotność pensji sprzątaczki. Za godzinę sprzątania mieszkań biorę 35 złotych za godzinę, a klientów mam pod dostatkiem" - mówi Natalia.
Riana, mieszkanka Krymu, przyjechała do Wrocławia z Irpina z jedną walizką, dwójką dzieci i starszą teściową.

"Od pierwszych dni dostałam pracę przy sprzątaniu mieszkań. Wolontariusz pomógł mi, gdy starałam się o pesel. Miałam przy sobie tylko 200 euro i panikowałam, że nie będę w stanie wyżywić rodziny. Tak, na początku wolontariusze pomagali z jedzeniem, ubraniami i zakwaterowaniem, ale to nie mogło trwać wiecznie. Przyzwyczaiłam się do polegania na sobie, więc zaczęłam pytać wszystkich o pracę. Na Facebooku, w kolejkach, gdy tylko zaczynałam z kimś rozmowę. Tak chciałam uzyskać choć trochę niezależności finansowej"- mówi kobieta.

Wolontariusz pomógł Rianie znaleźć pracę w firmie sprzątającej, która oferowała oficjalne zatrudnienie i wynagrodzenie, w przeciwieństwie do prywatnego sprzątania. Pracowała przez dwa miesiące i zdała sobie sprawę, że jest gotowa założyć własną firmę, ale musi zebrać kapitał początkowy.

"Na rozkręcenie biznesu potrzebowałem co najmniej 10 tysięcy złotych. Najdroższym zakupem był dobry odkurzacz i zestaw wysokiej jakości chemii gospodarczej. Na początku odwiedzałem klientów sam z kobietą, którą znalazłem na Facebooku. Potem mieliśmy więcej zleceń i zaczęliśmy zatrudniać ludzi. Dziś zatrudniam 15 osób i regularnie sprzątamy nie tylko mieszkania, ale też biura. Nie mogę powiedzieć, że wszystko jest gładkie i łatwe, było wiele różnych problemów, ale zdałam sobie sprawę z jednej rzeczy: nie ma znaczenia, co robisz, najważniejsze jest to, że robisz to lepiej niż inni. Wiele kobiet zajmuje się sprzątaniem, ale żeby dostawać za to dobre pieniądze i mieć stałych klientów, trzeba wykonywać swoją pracę lepiej niż inni. Dla mnie najtrudniejszą rzeczą było przekazanie tej filozofii moim pracownikom" - mówi Riana.

Oprócz mediów społecznościowych i szukania pracy przez znajomych, istnieje wiele innych sposobów na znalezienie pracy w Polsce. Na przykład Centralna Baza Ofert Pracy jest państwową giełdą pracy. Strona internetowa jest dostępna w czterech językach, w tym po ukraińsku. Jest tu wiele ofert pracy dla migrantów. Jeśli znasz język polski przynajmniej na poziomie konwersacyjnym, możesz zgłosić się do agencji pracy. Pracodawca płaci za usługi agencji. Ale zanim podejmiesz współpracę z agencją, musisz sprawdzić opinie i informacje na jej temat. Brak opinii lub wiele negatywnych to powód do zastanowienia się. Bardzo często agencje rekrutacyjne oferują wakaty z zakwaterowaniem. Z reguły są to niedrogie hostele, akademiki lub domy dla pracowników. Większość firm pomaga w załatwieniu formalności i karty tymczasowego pobytu. Jeśli aplikujesz do agencji, nie zapomnij zapytać o specyfikę miejsca, warunki pracy i wymagania, ponieważ często istnieją niuanse, o których kandydat nawet nie myśli.

Informacje prawne o pracodawcy można sprawdzić na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Powinieneś zostać ostrzeżony, jeśli informacje w rejestrze nie zgadzają się z informacjami zadeklarowanymi.

https://wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl/appBIR/index.aspx

Lista stron internetowych, na których można znaleźć pracę w Polsce

Jednym ze sposobów wyszukiwania jest przeglądanie stron z ofertami pracy. Niektóre portale oznaczają nawet oferty pracy specjalnie dla Ukraińców, co upraszcza zadanie kandydata.

- pracuj.pl to najpopularniejszy serwis umożliwiający znalezienie pracy w Polsce. Na stronie można stworzyć swoje CV (życiorys) za pomocą kreatora. Strona jest odpowiednia dla osób, które dobrze znają język polski i mają wymaganą specjalizację. Większość ofert pracy wymaga kwalifikacji.

- https://m.olx.pl/praca/ - strona oferuje wiele ofert pracy, w tym te dla Ukraińców.

- https://www.praca.pl to krajowa baza danych.

- https://www.infopraca.pl - wygodne wyszukiwanie według lokalizacji.

- https://pl.jooble.org - oferty pracy w Polsce i za granicą.

- https://www.gowork.pl - ponad sto tysięcy ofert.

- https://pl.indeed.com/ - baza ofert pracy w Polsce i za granicą.

- https://jobllegro.com/ - baza ofert pracy, w której można utworzyć profil osobisty i zamieścić swoje CV.

- https://www.remontuj.pl/ - usługi naprawcze.

- https://fixly.pl/ - oferty pracy w różnych branżach.

- https://layboard.com/ to platforma do poszukiwania pracy, która nie wymaga rejestracji. Dostępne są oferty od bezpośrednich pracodawców i agencji rekrutacyjnych.

- http://polandpraca-ua.com/pl - oferty pracy dla Ukraińców w Polsce i Europie.

- https://pl.razem.work/cv - baza danych do wyszukiwania pracowników i zamieszczania CV.

- adzuna.pl to agregator ofert pracy z całego polskiego rynku pracy. Można tu również sprawdzić średnie wynagrodzenie w wybranej dziedzinie.

- karieramanagera.pl - tutaj znajdziesz pracę jako manager.

- https://www.opiekaseniora.pl/ - opieka nad osobami starszymi.

- https://www.niania.pl/ - opieka nad dziećmi.

- https://www.pomocedomowe.pl/ - prace domowe.

- https://www.opiekazwierzat.pl/ - praca tymczasowa w opiece nad zwierzętami.

Jeśli jesteś programistą, testerem, projektantem stron internetowych lub marketerem, Polska ma dobrze rozwiniętą wyszukiwarkę tych specjalizacji:

linkedin.com

glassdoor.com

indeed.com

justjoin.it

W przypadku większości osób poszukujących pracy pojawia się pytanie, jaką optymalną cenę za swoje usługi ustalić, aby przyciągnąć pracodawców, ale jednocześnie nie uczynić jej zbyt niską. Możesz sprawdzić, jak dobrze spełniasz wymagania i ile powinieneś zarabiać na danym stanowisku, korzystając z tych linków:

- https://wynagrodzenia.pl

- https://www.goldenline.pl/centrumkariery/

W przypadku sporów pracowniczych lub konfliktu z pracodawcą można skontaktować się ze stacjonarną poradnią Ukraińskiego Domu w Warszawie pod adresem

ul. Andersa 29

Godziny otwarcia Ukraińskiego Domu:

Od poniedziałku do piątku: 10:00-18:00

Sobota: 10:00-17:00

lub zadzwoń na infolinię: +48 727 805 764

Klub został założony przez Myrosławę Keryk, szefową zarządu Ukraińskiego Domu i jej współpracowniczki. Idea "kobiet pomagających kobietom" jest bardzo cenna w społeczności migrantów, ponieważ wiele Ukrainek za granicą pozostaje samotna i bez wsparcia. Klub Ukraińskich Kobiet działa od 2014 roku i pomaga migrantkom w Polsce: jego członkinie mogą rozmawiać, szukać porad, wspierać się i spędzać razem czas..

"Wiele kobiet w 2014 roku, w którym powstał Klub, chodziło tylko do pracy i nie miało czasu, ani energii na szukanie przyjaciółek. Ale chciały się spotykać. Kiedy na pierwszym spotkaniu zaproponowano im haftowanie, wiele z nich było szczerze oburzonych, mówiąc, że nie mogą haftować w niedzielę. Kobiety chciały śpiewać, więc powstał chór "Kalyna". W tym czasie bardzo popularne były lekcje gotowania, a polscy sąsiedzi zaczęli poznawać ukraińską kulturę poprzez kuchnię. Czasami mieszkańcy domu przychodzili i pytali, co tu się gotuje i skąd ten niesamowity zapach - mówi Maryna Mazurak.

Po 24 lutego 2022 r., kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę, a do Polski przybyły miliony uchodźców wojennych, projekt się rozrósł.

Ukraiński Dom w Polsce uruchomił linię informacyjną dla uchodźców, dołączyli wolontariusze, a priorytety Klubu Ukraińskich Kobiet zmieniły się.

"Mówiąc globalnie, naszym celem jest stworzenie bezpiecznego środowiska dla kobiet, w którym mogą uzyskać wzajemne wsparcie i pomoc" - wyjaśnia Maryna Mazurak - "Ale ta pomoc może być różna. Obejmuje ona wsparcie psychologiczne, arteterapię i robótki ręczne, które również mają charakter terapeutyczny. A czasami kobiety potrzebują po prostu informacji i profesjonalnej porady. Na przykład po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na Ukrainę na pełną skalę, nasze pierwsze spotkania dotyczyły tego, jak umówić się na wizytę u lekarza, jak działa polski system opieki zdrowotnej czy transport publiczny. Spotkanie na temat zakładania własnej działalności gospodarczej w Polsce cieszyło się dużą popularnością - wzięło w nim udział ponad 60 osób. Te informacje były potrzebne w tamtym czasie, a teraz, gdy kobiety mniej lub bardziej się zaadaptowały i ustatkowały, ich potrzeby się zmieniły i zmienia się tematyka spotkań. Sprawdzamy, czego potrzebują kobiety, które przychodzą  do klubu. Organizujemy warsztaty psychologiczne, zajęcia sportowe - wsparcie poprzez aktywność fizyczną, robótki ręczne lub sztukę jest tym, co kobiety chcą od nas otrzymać" - mówi Maryna.

Klub Ukraińskich Kobiet publikuje cotygodniowe ogłoszenia o wydarzeniach na swojej stronie na Facebooku.

Rejestracja na wydarzenia rozpoczyna się w każdy poniedziałek i jest ograniczona liczbą osób. Wszystkie wydarzenia są bezpłatne. Nie musisz wybierać tylko jednego. Program jest zazwyczaj bardzo zróżnicowany, więc każdy znajdzie coś interesującego dla siebie. Organizowane są warsztaty kreatywne i artystyczne, podczas których można własnoręcznie wykonać pamiątkę, pomalować torbę, naczynie lub kubek albo wziąć udział w warsztatach muzykoterapii.

"Pewnego razu na kursie malowania, jedna z uczestniczek powiedziała "Odrodziłam się dzięki tobie". Pamiętam jej torbę ze stokrotkami. Zaczęliśmy rozmawiać. Okazało się, że była arteterapeutką z Kijowa. Kilka miesięcy wcześniej jej mąż zginął na wojnie. Teraz Natalia Szumska prowadzi z nami zajęcia z rozwoju osobistego, jest instruktorką nordic walking. Pomagając innym, Natalia otrzymuje otuchę, dużo energii i wsparcia. A my jesteśmy otwarci na propozycje, gdy ktoś jest gotowy podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi" - mówi Maryna Mazurak.

Klub planuje warsztaty z organizacji czasu. Wyzwaniem jest stworzenie programu dla starszych kobiet, aby mogły znaleźć przyjaciół i interesujące zajęcia. Chociaż projekt nie ma ograniczeń wiekowych, starsze kobiety mówią, że chciałyby czasami posiedzieć z kobietami w tym samym wieku.

W ten sposób każdy uczestnik znajdzie interesujące zajęcie i grupę przyjaciół.

3 listopada o godzinie 18:00 zostanie ogłoszony nabór na kursy: link do formularza rejestracyjnego i dodatkowe informacje zostaną opublikowane na stronach Ukraińskiego Domu na Facebooku i Instagramie. Należy się spieszyć, ponieważ kursy te cieszą się dużą popularnością: zapisy kończą się w ciągu kilku godzin od rozpoczęcia rejestracji. Tym razem zajęcia są otwarte dla osób powyżej 18 roku życia. Dostępne są poziomy A2, B1 i B2. Zajęcia będą odbywać się dwa razy w tygodniu i potrwają do końca tego roku.

Fundacja Ocalenie prowadzi nabór na studia w czterech trymestrach w roku: styczeń-marzec, kwiecień-czerwiec, lipiec-wrzesień i październik-grudzień. Kolejny termin składania wniosków to 2-4 stycznia 2024 roku. Kandydaci muszą wypełnić formularz zgłoszeniowy na stronie internetowej fundacji, w którym podają swoje dane paszportowe i numer PESEL. Zajęcia odbywają się dwa razy w tygodniu i trwają 90 minut. Kurs prowadzony jest przez wolontariuszy. Priorytetem jest nauka mówionego języka polskiego. Kursy mają pomóc Ukraińcom jak najszybciej pokonać barierę językową i zacząć płynnie używać języka do rozwiązywania codziennych spraw i swobodnego komunikowania się. Fundacja ostrzega jednak, że maksymalny poziom, jakiego mogą obecnie oczekiwać kursanci, to A2 (komunikatywny).

Oferowane są kursy od poziomu zerowego do C2: Fundacja Nauki Języków Obcych oraz Szkoła Języków Obcych Linguae Mundi. Tutaj można przystąpić do certyfikowanego egzaminu opartego na wynikach studiów, ale za opłatą.W ramach kursów można wysłuchać wykładów o Polsce i przygotować się do tekstu kwalifikacyjnego.  

Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego przygotował kursy językowe dla uchodźców wojennych, kursy komputerowe i zajęcia z doradztwa zawodowego. Ponadto w weekendy można uzyskać porady prawne i wziąć udział w zabawnych warsztatach dla dorosłych i dzieci. Dostępne są kursy zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.

Program "Solidarni z Ukrainą " regularnie organizuje lekcje języka polskiego w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Na zajęcia mogą zgłaszać się zarówno osoby, które chcą nauczyć się języka polskiego od podstaw, jak i te, które są już na poziomie B1. Aby określić poziom początkowy, należy zdać test.

Kursy języka polskiego odbywają się cyklicznie w Centrum Wielokulturowym. Aktualne zapisy można śledzić na stronie internetowej ośrodka. Oprócz kursów językowych Ukraińcy mogą korzystać z sal konferencyjnych, uczestniczyć w debatach i konferencjach, otrzymać pomoc, uczestniczyć w wystawach i pokazach filmowych.

Możesz uczyć się polskiego za darmo na stronie polskijazyk.pl. Aby uzyskać dostęp do kursu, należy się zarejestrować.

10-sesyjny kurs dla Ukraińców został opracowany przez Wyższą Szkołę Ekonomiczno-Humanistyczną w Warszawie.

W sekcji tutaj możesz się zarejestrować i rozpocząć naukę już teraz. Po wykonaniu zadań system zaproponuje przystąpienie do testu.

"Miałam nerwowy dzień. Przechodząc przez jezdnię, przeglądałam playlistę na telefonie komórkowym. Zatrzymała mnie policja i wlepiła mandat 200 zł" - mówi Ludmiła Rak z Kijowa. Była zaskoczona, gdy dowiedziała się, że w Polsce korzystanie z telefonu podczas przechodzenia przez jezdnię jest nielegalne.

Kara za niewłaściwe korzystanie z telefonu komórkowego

Incydent miał miejsce w centrum Warszawy, a zachowanie policji okazały się zgodne z prawem. Zgodnie z Kodeksem Wykroczeń, w Polsce zabronione jest korzystanie z telefonu, słuchawek i innych urządzeń elektronicznych podczas przechodzenia przez przejście dla pieszych. Grozi za to mandat w wysokości do 300 zł. Przepisy dotyczą bezpieczeństwa na drogach, pieszych i kierowców. Ponadto w Polsce istnieje ogromna liczba pojazdów specjalnych, które mają pierwszeństwo w ruchu i prawo przejazdu na światłach zakazujących ruchu. Najpierw słyszymy głośną syrenę, a następnie widzimy zbliżający się samochód.

Kierowca może zostać ukarany grzywną w wysokości 300 złotych za trzymanie telefonu, jeśli zostanie zauważony przez policję nawet gdy pojazd stoi na światłach. Jeśli korzystasz z nawigacji, musisz trzymać telefon w uchwycie. W Polsce można zostać też ukaranym za włączenie silnika samochodu na postoju. Przykładowo, rozgrzewanie samochodu na postoju przez ponad minutę podlega karze grzywny w wysokości 100 zł, zgodnie z przepisami tego samego kodeksu. Wynika to z wymogów ochrony środowiska, gdyż taki samochód emituje nadmierną ilość spalin.

5000 zł lub areszt za blokowanie wejścia

Polacy dbają również o czystość parkingów i wjazdów. Za opony zimowe, rowery, stare meble, czy niepotrzebne śmieci pozostawione na miejscu parkingowym lub w jego pobliżu, bądź przy wjeździe można dostać wysoki mandat. Czasami takie zachowanie podlegają nawet karze pozbawienia wolności. Zakazy blokowania ciągów komunikacyjnych czy utrudnianie swobodnego dostępu do dróg ewakuacyjnych wynikają nie tylko z regulaminów poszczególnych spółdzielni mieszkaniowych, ale także z rządowych przepisów przeciwpożarowych np. z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Surowo zabrania się przechowywania wózków dziecięcych, rowerów i innych przedmiotów wielkogabarytowych przy wejściu, ponieważ może to utrudniać opuszczenie budynku w przypadku ewakuacji. Przy pierwszym naruszeniu mieszkańcy otrzymują ostrzeżenie. Jeśli wykroczenie będzie powtarzać się systematycznie, a bałagan stanie się powszechny, lub jeśli nakaz nie będzie przestrzegany, inspektor ochrony przeciwpożarowej może nałożyć na delikwenta grzywnę w wysokości do 5000 zł. W trudnych sytuacjach sprawca może zostać pozbawiony wolności na 30 dni. Jeśli dojdzie do pożaru i zostanie udowodnione, że rzeczy w wejściu utrudniały gaszenie pożaru, można dostać do 10 lat więzienia, szczególnie jeśli są ofiary.

W Polsce jest też zabronione przeklinanie w miejscach publicznych - tym, którzy lubią używać mocnego języka, grozi grzywna w wysokości do 1500 zł.

Jeśli zostawisz dziecko poniżej 7 roku życia samo w domu, a sąsiedzi złożą skargę (nawet jeśli nie ma zagrożenia życia dziecka), straż miejska może nałożyć na rodziców grzywnę w wysokości od 20 do 5000 zł.

Picie alkoholu w miejscach publicznych podlega karze grzywny w wysokości 100 zł. Natomiast jazda na rowerze w stanie nietrzeźwości (zawartość alkoholu we krwi od 0,2 do 0,5 ppm) może skutkować grzywną w wysokości 1000-2500 zł lub aresztem na 14 dni.

Pomimo popularności dużych tarasów i balkonów w Polsce, należy z nich korzystać we właściwy sposób. Za przeszkadzanie sąsiadom dymem z grilla na tarasie lub trzepanie dywanów na balkonie grozi mandat w wysokości 500 zł.

Przed zbieraniem grzybów należy odwiedzić stronę internetową Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Na grzybiarzy czeka najbardziej nietypowa grzywna. Niewiele osób o tym wie, ale w Polsce nie można zbierać grzybów w częściach lasu, gdzie obowiązuje zakaz wstępu. Zakaz grzybobrania dotyczy również rezerwatów przyrody i parków narodowych. Można za to stracić 500 złotych. A za zbieranie grzybów chronionych można dostać mandat w wysokości nawet kilku tysięcy złotych. W Polsce występuje 17 takich gatunków. Dokładną listę grzybów można znaleźć na oficjalnej stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

A jakie Ty musiałeś zapłacić nietypowe kary?

Kontakt: redakcja@sestry.eu

Szkoła policealna w Polsce to szansa na zdobycie popularnego zawodu, uzyskanie dyplomu uznawanego we wszystkich krajach UE, naukę języka polskiego, zalegalizowanie pobytu i zdobycie pracy. Ponadto do takich szkół nie ma egzaminów wstępnych. Edukacja jest w większości bezpłatna. Trzeba jednak ściśle przestrzegać pewnych zasad

Випускник поліцеальної школи не здає іспит на знання мови при подачі на карту резидента або сталого побиту

"Nowa specjalność znalazła mnie!" - mówi Margarita Czernisz, która we wrześniu 2023 r. rozpoczęła naukę w szkole policealnej w specjalności terapeuta zajęciowy (specjalista, który pomaga osobom niepełnosprawnym przywrócić umiejętności społeczne, codzienne i funkcjonalne). Margarita wychowuje dziecko z autyzmem i jest zainteresowana pomaganiem osobom o specjalnych potrzebach. Jest w Warszawie od początku wojny: przez pierwsze sześć miesięcy pracowała w kuchni w przedszkolu, do którego uczęszcza jej syn, a następnie postanowiła nauczyć się nowego zawodu i języka.

- Bardzo tęsknię za moją rodzinną Połtawą, ale dopóki trwa wojna, nie planuję powrotu. W końcu Polska daje znacznie więcej możliwości dzieciom z autyzmem niż Ukraina. I chcę wykorzystać tę okazję, aby rozwijać się jako specjalista w zakresie integracji sensorycznej dla dzieci ze specjalnymi potrzebami - wyjaśnia Margarita.

Zapisanie się do szkoły policealnej jest proste: wybierasz pożądany zawód lub lokalizację szkoły, przygotowujesz pakiet dokumentów i przynosisz je do sekretariatu. W rzeczywistości jest to odpowiednik naszych szkół technicznych, ale wszyscy dorośli w wieku od 18 do 60 lat mogą się uczyć. Głównym dokumentem wymaganym do przyjęcia jest świadectwo ukończenia szkoły średniej przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego (tłumaczenie kosztuje około 200 zł). W przypadku zagubienia świadectwa można je odzyskać w Ministerstwie Edukacji.

Jakie zawody są nauczane? Branża medyczna: opiekun dzieci i dorosłych, asystent osób niepełnosprawnych, ortopeda, masażysta i asystentka stomatologiczna. Branża kosmetyczna: manikiurzystka, fryzjer, kosmetolog, stylista i wizażysta. Można zostać florystą, barmanem, księgowym i pracownikiem biura podróży, poznać podstawy branży hotelarskiej lub rozrywkowej itp. Studia trwają od roku do dwóch lat w formie stacjonarnej i niestacjonarnej. Przyszli masażyści uczą się najdłużej, bo trzy razy w tygodniu przez dwa lata. Popularny jest również zawód asystentki stomatologicznej, którego można nauczyć się od podstaw. A absolwenci nie muszą pracować w gabinecie stomatologicznym, mogą zajmować się dezynfekcją w szpitalach czy salonach kosmetycznych.

Nawiasem mówiąc, kosmetolodzy w szkole policyjnej nie uczą się wykonywania zastrzyków i agresywnych peelingów kwasowych, które są obecnie bardzo poszukiwane na rynku. Maseczki, oczyszczanie twarzy, podstawowa pielęgnacja i farbowanie brwi to umiejętności, których uczą się profesjonaliści.

Ważną zaletą szkoły policyjnej jest możliwość podszkolenia języka do poziomu B1. Ponadto, jeśli szkoła znajduje się na oficjalnej liście polskich placówek edukacyjnych, jej absolwenci są zwolnieni z egzaminu językowego przy ubieganiu się o kartę rezydenta lub pobyt stały.

- "Jeśli kwestia językowa jest dla ciebie ważna, dowiedz się przed rozpoczęciem studiów, czy twój poziom języka polskiego zostanie potwierdzony na wybranym kierunku i kim są nauczyciele" - radzi Daria Karkowa, która ukończyła szkołę policealną pięć lat temu i uzyskała dyplom pielęgniarki. "Kiedy studiowałam w szkole policyjnej, w grupie 30 osób było tylko dwóch Ukraińców, a wszyscy nauczyciele byli Polakami. Teraz ukraińscy studenci stanowią większość, a ukraińskich nauczycieli jest coraz więcej. Z jednej strony, z nimi łatwiej jest zrozumieć materiał. Z drugiej strony jest mało prawdopodobne, że podciągniesz swój polski do wysokiego poziomu.

Jeśli szkoła posiada dofinansowanie z UE, czesne jest bezpłatne. Jeśli nie, średnie miesięczne czesne wynosi 80-200 zł. Szkoły mają partnerów i często zapewniają swoim uczniom bonusy w postaci bezpłatnych wizyt na różnych imprezach i w muzeach. Studenci poniżej 26 roku życia mają zniżki na transport publiczny.

- "Nasz kurs pielęgniarski miał doskonałe warunki", wspomina Daria, "klasa była wyposażona jak prawdziwy szpital: fartuchy, rękawiczki, środki antyseptyczne, jednorazowe narzędzia i produkty higieniczne, worki stomijne - wszystko, czego można potrzebować do opieki nad obłożnie chorym pacjentem. Pamiętam, że zazdrościłem tym, którzy wybrali zawód kwiaciarza lub fryzjera. W końcu oni wychodzili ze szkoły z kwiatami i nowymi fryzurami, podczas gdy opiekunowie medyczni wracali z zajęć pachnący środkiem antyseptycznym.

Egzamin polega na udzieleniu odpowiedzi na 60 pytań w ciągu 40 minut

Szkolenie Darii Karkow trwało tylko rok. Zajęcia odbywały się cztery dni w miesiącu w weekendy. Przez resztę czasu musiała przygotowywać zadania domowe i uczyć się materiału na własną rękę. Materiału było dużo, a przedmioty były takie same jak na uniwersytecie: profesjonalne słownictwo angielskie, podstawy biznesu, bezpieczeństwo i higiena pracy i wiele innych.

Osobista obecność jest podstawowym i surowym wymogiem szkoły policealnej. Nieobecność jest karana - w niektórych miejscach nakładana jest grzywna, w innych grozi wydalenie ze szkoły za opuszczenie połowy zajęć. Wcześniej, gdy wojna rosyjsko-ukraińska jeszcze się nie rozpoczęła, a Ukraińcy nie mieli tymczasowej ochrony, mogli być nawet deportowani za wagary.

- "Każdy, kto zamierza pracować w danej specjalizacji, będzie musiał zdać egzamin na koniec kursu" - wyjaśnia Daria. "Jeśli go nie zdasz, otrzymasz dokument potwierdzający, że uczestniczyłeś w wykładach z danej specjalizacji. Egzamin podzielony jest na dwie części - teoretyczną i praktyczną. W teorii miałam 60 pytań, na które musiałam odpowiedzieć w 40 minut. A jest to prawie niemożliwe, jeśli nie przestudiowało się materiałów i nie zna się dobrze języka. Poprawnych odpowiedzi powinno być co najmniej 60 procent. W części praktycznej dostałem zadanie umycia głowy leżącemu pacjentowi. W tym przypadku ważne jest, aby przestrzegać wszystkich niuansów nauczanych przez nauczycieli. Masz przed sobą manekina, którego musisz traktować jak człowieka: przywitać się, poprosić o zgodę na manipulację, umyć włosy w rękawiczkach medycznych i zmienić rękawiczki na nowe, gdy suszysz włosy.

Tak więc nie każdy może zdać główny egzamin w szkole policyjnej. Można go zdawać tylko raz na sześć miesięcy. Zamiast tego ci, którzy ciężko się uczyli i osiągnęli wysokie wyniki, otrzymują dyplom uznawany przez wszystkie kraje UE.

Szkoła policealna daje szansę na legalizację pobytu w Polsce

Szkoła policealna może być również przydatna dla tych, którzy mają problemy z kartą pobytu, tak jak w przypadku Darii z Charkowa, która ukończyła szkołę policyjną i wybrała specjalizację asystenta medycznego. W tym czasie pracowała już w Warszawie i miała kartę czasowego pobytu.

"Karta pobytu jest bardzo zależna od pracodawcy. Jeśli zmieniłam pracę, miałam tylko 30 dni na zmianę karty, ponieważ jest ona powiązana z pracą i pracodawcą. Było to bardzo niewygodne, ponieważ mój mąż i córka również byli na mojej karcie. Dowiedziałam się, że studenci szkół policyjnych są zwolnieni z tej procedury i nie muszą zmieniać swojej karty w przypadku zmiany pracy. Poza tym była to świetna okazja do nauki nowego zawodu" - mówi Daria.

Należy pamiętać, że w szkole policealnej można wybrać czas trwania szkolenia i mentora w zawodzie. Ten model szkolenia jest również odpowiedni dla osób, które chcą zmienić lub potwierdzić swoje kwalifikacje.

Klub piłkarski Szachtar Donieck otworzył pierwszą w Polsce oficjalną szkółkę piłkarską dla chłopców i dziewczynek w wieku 2-13 lat. Sestry,eu odwiedziły trening na stołecznym Bemowie.

Перше, що вражає, це розмір футбольного поля – воно справді величезне. Тренування проходять на стадіоні у Варшаві за адресою  Obrońców Tobruku, 11. Це Bemowski ośrodek piłki nożnej. Тут є кілька великих футбольних полів з електронним табло, трибуни для глядачів і навіть металева огорожа для гостей – там на професійних матчах  розміщують фанів команди запрошеної команди-противника, аби уникнути сутичок між гостями та господарями матчу.

"Bardzo brakowało nam takich treningów w Warszawie. Wcześniej syn trenował tylko w sekcji po szkole. Ale to nie ten sam poziom. Tutaj masz poczucie, że jesteś już prawdziwym piłkarzem, a trenerzy są bardzo motywujący. Trudno jest dostać się do profesjonalnych polskich szkół, jest wiele problemów z komunikacją, a syn chce grać z ukraińskimi kolegami z drużyny" - mówi mama młodego zawodnika Andrija Hamanyuka.

Głównym trenerem szkoły jest Serhij Karputiew, ukraiński mistrz młodzieżowy w piłce nożnej, kandydat na mistrza sportu w piłce nożnej, trener w projekcie Welcome Through Football organizowanym pod auspicjami UEFA oraz trener w projektach społecznych Szachtara.

Wszyscy zainteresowani chłopcy i dziewczęta mogą zapisać się na lekcje niezależnie, czy wcześniej trenowali. Uczniowie będą mieli prawo pierwszeństwa do udziału w procesie selekcji do Akademii Szachtara, a także będą częścią regularnych profesjonalnych wydarzeń piłkarskich klubu. Oficjalne otwarcie szkoły zaplanowano na listopad 2023 roku, z prezentami, loteriami i gościnnymi mistrzami piłki nożnej.

У країні посилюються вимоги до водіїв таксі Bolt, Uber та Free Now. Відтепер компанії муситимуть перевіряти особу того, хто хоче працевлаштуватися. Це має підвищити безпеку пасажирів, в першу чергу, бо є випадки неадекватної поведінки водіїв, спроб домагань і навіть згвалтувань у таксі (32 випадки таких злочинів в Польщі зафіксовано минулоріч).

Kierowcy pod lupą

Wcześniej taksówkarz mógł nawiązać współpracę z pośrednikiem online za pośrednictwem aplikacji mobilnej, teraz musi osobiście przyjść do biura w celu weryfikacji. Firma wykona zdjęcie kierowcy i sprawdzi je co najmniej raz na 50 przejazdów, aby upewnić się, że transport jest wykonywany wyłącznie przez kierowcę, który podpisał umowę. Jeśli chodzi o osoby, które już podpisały umowę, ich okres weryfikacji tożsamości wygasa w październiku 2023 roku. Muszą one również stawić się osobiście w biurze firmy przewozowej. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli pośrednik nie wywiąże się ze swoich obowiązków, grozi mu grzywna w wysokości 10 000 zł, a w przypadku ponownego wykroczenia nawet do 50 000 zł.

Obowiązkowe będzie też sprawdzenie prawa jazdy w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Kierowca będzie musiał przedstawić zaświadczenie o niekaralności. Usługi taksówkowe będą mogły wymieniać się danymi kierowców.

"Nielegalnym sprzedawano gotowe konta do pracy w warszawskich taksówkach"

Witalij Tkaczenko z Kijowa mieszka w Warszawie od pięciu lat, a od dwóch pracuje jako taksówkarz.

"Nie ma nic skomplikowanego w nowych zasadach, po prostu musimy częściej robić zdjęcia. Wcześniej często sprzedawano konta nielegalnym imigrantom. A teraz, gdy prowadzę samochód, aplikacja prosi mnie o przesłanie zdjęcia, żebym udowodnił, że to ja prowadzę samochód, a nie ktoś inny, niesprawdzony. Zaświadczenie z policji jest moim zdaniem bezużyteczne. Większość kierowców to osoby nowe, niekarane w Polsce i nie wiadomo, czy były karane w kraju pochodzenia. Trudno to sprawdzić. Zaświadczenie kosztuje 30 zł i jest ważne tylko przez miesiąc. Ponadto wymagana jest teraz licencja, która wcześniej nie była tak rygorystyczna. Kosztuje od 100 zł i jest ważna tylko w mieście, w którym pracujesz" - mówi Witalij.

Sami przewoźnicy są zainteresowani poprawą bezpieczeństwa przejazdów. Np. Bolt już testuje nagrywanie dźwięku w samochodach podczas podróży, a Uber wysyła wiadomość w aplikacji, aby potwierdzić, że wszystko jest w porządku, jeśli samochód utknął na długi czas (na przykład w korkach). Możesz również udostępnić swoją trasę rodzinie lub znajomym.

Obecnie taksówkarze mogą pracować z zagranicznym prawem jazdy. Jednak, według Tkaczenko, już teraz przygotowują się na to, że do maja przyszłego roku kierowcy będą musieli przejść na polskie licencje. Zwiększy to również bezpieczeństwo transportu, ponieważ Polska ma dość wysokie wymagania wobec kierowców. Stworzy to jednak problemy dla tych, którzy przyjeżdżają i chcą od razu dostać pracę w taksówce - prawo jazdy można wymienić na polskie dopiero po 6 miesiącach pobytu w kraju.

8 tysięcy kierowców straciło pracę

W 2022 r. Bolt zaostrzył weryfikację kierowców i poprosił ich o przedstawienie zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy w sektorze transportu, zaświadczenia o pomyślnym ukończeniu testów psychologicznych oraz identyfikatora taksówkarza. W rezultacie 1 stycznia 2023 r. usługa zablokowała 8 000 kierowców, którzy nie spełnili nowych wymagań. Najczęściej blokada była spowodowana brakiem identyfikatora taksówkarza. Ten plastikowy dokument jest wydawany przez urzędy lokalne po złożeniu wniosku, a one po prostu nie miały czasu na przetworzenie ogromnej liczby wniosków.

Niewątpliwie zmiany w polskich taksówkach zmienią sytuację bezpieczeństwa na lepsze, ale nie rozwiążą wszystkich problemów.

Polska uruchomiła rządowy program "Pierwsze mieszkanie", który pomoże zaciągnąć kredyt na zakup domu z oprocentowaniem wynoszącym zaledwie 2%. Ukraińcy, którzy uciekli ze swojego kraju z powodu wojny, również mogą skorzystać z tej opcji. Aby to zrobić, podobnie jak obywatele Polski, muszą spełnić wszystkie kryteria programu. Warunki są takie, że kredytobiorca ma mniej niż 45 lat i jest to jego pierwszy dom. Oczywiście należy posiadać wszystkie dokumenty potwierdzające wypłacalność, a także pozytywną historię kredytową. Jeśli Ukrainiec pracuje już w Polsce, większość banków bierze pod uwagę przetłumaczone na język polski dokumenty z Ukraińskiego Biura Historii Kredytowej.

Gwarantem bezpiecznej pożyczki na 2% jest państwo, które płaci różnicę w oprocentowaniu przez okres 10 lat.

Program przewiduje kwotę kredytu do 500 tys. zł dla osób samotnie wychowujących dzieci i do 600 tys. zł dla małżeństwa lub osoby wychowującej dziecko.

Zgodnie z regulaminem programu Bezpieczny Kredyt 2% wkład własny nie może przekroczyć 200 tys. zł. Oznacza to, że można wybrać mieszkanie o wartości do 700-800 tys. zł. Przy okazji władze twierdzą, że program ten można połączyć z programem "Mieszkanie bez wkładu własnego" i uzyskać kredyt hipoteczny nawet jeśli nie ma się środków na wkład własny, ale ma się wysokie dochody.

Oferta jest ważna do 31 grudnia 2027 roku. Osoba, która nabyła dom na takich zasadach, zobowiązuje się do zamieszkania w nim przez co najmniej rok. Takie mieszkanie nie może być wynajmowane. Jeśli mieszkanie nie będzie wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem, uczestnik programu może zostać zmuszony do zwrotu wszystkich środków. Ponadto chęć sprzedaży nieruchomości w okresie pobierania świadczenia kredytowego (10 lat) spowoduje unieważnienie umowy. Zakup innego mieszkania lub uzyskanie własności nieruchomości (z wyjątkiem dziedziczenia), a także nadpłaty kredytu w ciągu pierwszych trzech lat, również anulują świadczenie.

1. Banki, które potwierdziły swój udział w programie i udzielają kredytów:
2. Bank BPS и Banki Spółdzielcze
3. Zrzeszenia BPS,
4. Bank PEKAO S.A.,
5. Bank Spółdzielczy Rzemiosła у Кракові,
6. Bank Spółdzielczy в Brodnicy,
7. Krakowski Bank Spółdzielczy у Кракові,
8. PKO Bank Polski S.A.,
9. SGB-Bank S.A.,
10. VeloBank S.A.
11. Alior Bank S.A.

• Dokumenty, które należy dostarczyć do banku:
• 1. Karta stałego lub tymczasowego pobytu
• 2. Zaświadczenie o opłaceniu podatków
• 3. Umowa z deweloperem lub sprzedawcą
• 4. Zaświadczenie o wynagrodzeniu
• 5. Wyciąg z biura historii kredytowej
• 6. Wyciąg z banku
• 7. Zaświadczenie o niekaralności

Na ulicach pojawiają się sezonowe kwiaty. Nieopodal Muzeum i Więzienia Pawiak rośnie krzew Calocephalus o srebrnych pędach. Dalie, echinacea i kwiaty o romantycznej nazwie "Skrzydła Anioła" zdobią Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście, ale głównymi akcentami są żółte i czerwone liście drzew.Tę wyjątkową atmosferę jesiennego miasta warto zachować na zdjęciach.

Oto najpiękniejsze jesienne miejsca w Warszawie:

1. Farma Dyń w Warszawie to jedna z najbardziej znanych farm dyń w całej Polsce. Znajduje się na osiedlu Powsin w dzielnicy Wilanów przy ulicy Drewny 17. Wszechobecne warzywa różnych odmian, wielkości i kolorów na kilku hektarach powierzchni, słomiane piramidy, kukurydziany labirynt, alpaki, króliki, bungee jump i dyniowe smakołyki to ulubione miejsce warszawiaków i turystów. Czynne tylko jesienią.  

‍
2. W Warszawie jest wiele budynków pokrytych bujną roślinnością wijącą się na elewacjach. Jeden z nich mieści się przy ulicy Chocimskiej 24, w budynku Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH. Warto przespacerować się ulicą Krzywickiego, gdzie znajduje się kilka takich domów w liściach. Ciekawe roślinne lokalizacje można też znaleźć w pobliżu "Browarów Warszawskich".

3. Od ulicy Krzywe Koło do ulicy Brzozowej znajduje się miejsce zwane Ulicą Kamiennych Schodków. Jesienią nabiera ona niesamowitego uroku. Ta ukryta, wąska i stroma uliczka w centrum miasta łączy górną część Starego Miasta z terenami wzdłuż Wisły. Obszar ten znajduje się na górze i ma strome zbocze, oferując wspaniałe widoki. Niewiele osób wie o tym miejscu, a zdecydowanie warto je odwiedzić.

4. Każdy mieszkaniec stolicy zna Park i Muzeum Łazienki Królewskie, których alejki jesienią wyglądają niesamowicie. Również Ogród Saski w pobliżu Starego Miasta przy Placu Piłsudskiego pełen jest starych kasztanów, malowniczych alejek i przytulnych ławeczek.

Park z fontanną i niesamowitą wieżą ciśnień autorstwa polskiego architekta włoskiego pochodzenia Enrico Marconiego, malownicze jezioro otoczone płaczącymi wierzbami, symetryczne ścieżki z trawnikami i rabatami kwiatowymi oraz zdobiące ogród rzeźby Muz i Cnoty tworzą niepowtarzalną jesienną atmosferę.

5. Ogród na dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego przy ulicy Dobrej 56/66 w Warszawie jesienią jest po prostu fascynujący ze swoją centralną kopułą pokrytą krwistoczerwonym bluszczem. Jest to jeden z największych ogrodów dachowych w Europie. Ogród jest otwarty dla publiczności do późnej jesieni i jest podzielony na cztery części, z których każda jest pokryta różnymi rodzajami roślin. Można tu odpocząć na trawie na kocu, napić się herbaty z termosu i podziwiać panoramę Warszawy z mostków oraz tarasu widokowego.

6. Kawiarnia Deseo przy ulicy Burakowskiej 5/7 znajduje się w malowniczym podwórku na granicy dzielnic Wola i Żółibórz. Kawiarnia i kilka innych restauracji mieści się w dawnej fabryce koronek. Stare ceglane budynki porośnięte są gęstym bluszczem, mini dyniami i wrzosami, a kolorytu dodaje stary bruk pod stopami.

7. Osiedle Przyjaźń przenosi w klimat jesieni, którego nie uświadczysz w metropolii. Miejsce to różni się od wszystkich innych warszawskich krajobrazów i przypomina skansen. Drewniane domy w różnych kolorach w stylu wiejskich posiadłości zostały zbudowane w 1952 roku. Panuje tu spokój leniwego przedmieścia. Jest to jedno z ulubionych miejsc spacerów mieszkańców Bemowa. Osiedle znajduje się przy ulicach Marii Grzegorzewskiej i Konarskiego.

8. Park Skaryszewski przywołuje wspomnienia z dzieciństwa, gdzie goniliśmy wiewiórki, skakaliśmy po kamieniach rzeki, chodziliśmy do jaskini na porośniętym jodłami wzgórzu, chowaliśmy się wśród drzew i umawialiśmy na pierwsze randki. Jesień maluje to miejsce w niesamowitych kolorach. Park jest ogromny, a wiewiórki uparcie błagają o smakołyki.

9. Zamek Ujazdowski i park są również warte odwiedzenia. Znajduje się tu pałac królewski króla Polski Augusta II, tuż obok Łazienek Królewskich. Jesienią jest to miejsce, które koniecznie trzeba zobaczyć! Jego klasyczna architektura i stonowane kolory zachwycają majestatem. Otoczony zielenią zamek z wieżami sprawia wrażenie jak z dawnych rycin.

10. Żelazowa Wola to wyjątkowe miejsce, położone zaledwie 46 km od Warszawy. Posiada piękny, niemal bajkowy jesienny park otaczający biały dworek. Odrestaurowany dworek, w którym urodził się Fryderyk Chopin, to przestrzeń zagospodarowywana przez wiele lat przez projektantów, których zadaniem było nie tylko zgromadzenie artefaktów, ale także stworzenie atmosfery oddającej ducha twórczości kompozytora. Park wokół posiadłości zachwyca kolorami, roślinnością, pięknymi mostami i muzyką natury, która pamięta wielkiego mistrza.

Nie ma słów, by opisać ból i rozpacz mieszkańców Mariupola. Od pierwszych dni inwazji na pełną skalę okupanci celowo niszczyli miasto i jego mieszkańców. Odbudowa Mariupola zajmie 10 lat, ale nie przywróci ludziom życia. Kobiety, które spędziły kilka tygodni w okupowanym mieście, podzieliły się z nami swoimi historiami.

Аліна Чубарова: «Я записувала, що ми їли, куди прилетів снаряд, а потім дні злилися в один»

Alina prowadziła dziennik od pierwszych dni wojny. Wraz z mężem, dzieckiem, matką i starym kotem Mojżeszem przetrwała ponad trzy tygodnie w zablokowanym Mariupolu, nim dotarła do Berdiańska.

"Zapisywałam, co jedliśmy, gdzie uderzył pocisk, kiedy straciliśmy zasilanie, łączność, gaz. A potem wszystkie dni zlały się w jeden. W ciągu dnia samoloty bombardowały. Wieczorem strzelały bez przerwy z czegoś ciężkiego. Było dziko i strasznie, ale miałam nadzieję, że ściany schronu nas uratują. Modliłam się, choć od dawna tego nie robiłam. Myślałam o tym, za jakie grzechy to wszystko mi się przydarzyło" - wspomina Alina.

Kotu skończyło się jedzenie. Alina już raz zabrała Mojżesza z Jasynuwaty w obwodzie donieckim, kiedy po raz pierwszy stanęli w obliczu wojny. Kot przypomina jej o beztroskich czasach, kiedy wszystko było jeszcze w porządku. Musieliśmy wyjść i przynieść Mojżeszowi jedzenie. Alina wiedziała, że nie wszyscy wracali - często znajdowano ich ciała pod ścianami domu.

"Mimo strachu wróciliśmy z mężem do domu. Mój syn Demyd i teściowa zostali w schronie. Gdy tylko weszliśmy do domu, ściany się zatrzęsły. Myślałam, że to koniec... Wzięliśmy jedzenie, piasek dla Mosi, buty, suche skarpetki i wróciliśmy. Potem gotowaliśmy nawet ziemniaki na ognisku pod ostrzałem moździerzowym".

12 marca na szkołę, w której uczył się syn Aliny, spadła bomba. Na zewnątrz było zimno. Ciągle strzelano. Wszystkie dni były równie przerażające. Nie mieli żadnego kontaktu ze światem.

"Gdyby ktoś powiedział mi miesiąc temu, że będę w stanie wytrzymać dwa tygodnie bez mycia, śpiąc w puchowej kurtce i butach na podłodze z 12 innymi ludźmi w jednym pokoju, to roześmiałabym mu się w twarz Okazało się, że jestem w stanie. Czy ciągle myślisz o tym, na co umrzesz? Z głodu? Albo odwodnienia? A może udusisz się pod gruzami budynku, w którym się ukrywasz?".

Alina czuła się winna wobec swojego syna, że musiał przejść przez to piekło. Chciała go wyprowadzić z miasta za wszelką cenę. Rodzina załatwiła w końcu transport. Została tylko jedna noc. Alina i jej syn zeszli do innego schronu przeciwbombowego, podczas gdy jej mąż Sasza poszedł po bagaże. Godzinę później jego przyjaciel wrócił ze zranioną nogą i powiedział, że nie wie, gdzie jest Sasza. Podczas nalotu mężczyżni stracili ze sobą kontakt.

"W końcu wrócił. Stał blady, w pociętej kurtce i ze zniszczonymi torbami. Miał poważnie skręconą nogę, zranione ucho i ramię" - mówi Alina.

Rodzina podzieliła podróż na terytorium kontrolowane przez ukraiński rząd na małe odcinki. Musieli omijać zniszczone domy, martwe ciała, których nikt nie mógł posprzątać i pochować. Po drodze byli również ostrzeliwani z morza. Alina uważa, ze spotkał ich cud w piekle na ziemi. Rodzina mieszkała w Zaporożu, a następnie przeniosła się do Kijowa.

Larysa Tkaczenko: "Proszę mojego wnuka, żeby nie  patrzył na ciałą martwych ludzi".

Larysa Borysiwna spędziła kilka tygodni w okupowanym Mariupolu, przeżywając naloty i najbardziej przerażającą podróż w swoim życiu.

"Wszystko wokół mnie eksploduje, ludzie padają martwi, wszystko jest jak w prawdziwym horrorze, ale dzieje się naprawdę. I proszę mojego wnuka, żeby się nie rozglądał, bo wszędzie ciała ".

Kiedy wybuchła wojna, 60-letnia kobieta wracała do zdrowia po operacji. Ona, jej córka, zięć i wnuk najpierw mieszkali w ciasnym pokoju w Młodzieżowym Centrum Kultury, a następnie rodzinie udało się przenieść do schronu przeciwbombowego.

Pierwsze dwa spędzili w domu. Trzeciego dnia wybuchła bomba, a ich dziewięciopiętrowy budynek ogarnął pożar.

"Próbowaliśmy dostać się do jakiejś piwnicy, ale nie dało się wejść do żadnej. Poszliśmy do schronu przeciwbombowego, ale był pełen ludzi. Zdecydowaliśmy się pojechać do pracy do naszych dzieci. Jak tylko wyszliśmy, rozpoczął się ostrzał i przystanek autobusowy stanął w miejscu. Ledwo mogłam biec, a pociski spadały" - Larisa Tkaczenko wciąż wspomina te straszne dni ze łzami w oczach. Ręce jej drżą.

Dzieci nie mogły zostać w pracy, ponieważ samolot uderzył w dach budynku i wszystko się zapaliło. Rodzina miała szczęście dostać się do domu kultury, a następnie do schronu przeciwbombowego, w którym w tym czasie znajdowało się 300 osób, w tym setka dzieci. "Spaliśmy na siedząco, topiliśmy lód na herbatę, gotowaliśmy zupę z ziemniaków i wody na ognisku, ale najgorsze było to, że obiecana ewakuacja była ciągle odwoływana. Mieliśmy coraz mniej nadziei"

"Nie było jedzenia. Pociski spadały coraz bliżej. Nikt nie gasił pożaru, bo też nie było nikogo, kto mógłby to robić. Kiedy zapalił się budynek z dziećmi, kobietami i niepełnosprawnymi, zdaliśmy sobie sprawę, że mamy tylko jedną szansę na uratowanie się. Rano wyruszyliśmy w drogę"

Przedzierając się przez zniszczone budynki, cegły, kamienie i martwe ciała, Larisa i jej rodzina dotarli do celu po przejściu najdłuższego dystansu w jej życiu - 40 kilometrów. Miała możliwość pozostania w Polsce lub Niemczech, ale zdecydowała się przenieść do stolicy Ukrainy. Kobieta mieszka w mieszkaniu swoich przyjaciół i mówi, że w tym wieku trudno jest jej przyzwyczaić się do nowej życia w nowym miejscu.

"W Polsce nam pomagano, ale w końcu trzeba ułożyć sobie życie, nauczyć się języka. To jest bardziej dla młodych. A ja kocham Ukrainę, nie widzę swojego życia nigdzie indziej" - mówi.

Emerytka Larisa Tkaczenko dorabia, wykonując na zamówienie biżuterię i zabawki z koralików. Jej produkty z symbolami patriotycznymi można kupić w wielu europejskich miastach.

Olga Bespała: "Ludzie stali w kolejce za wodą, gdy zaczął się ostrzał. Co chwilę ktoś ginął"

Do 24 lutego rodzina Olgi Bespały prowadziła zwyczajne życie: jej mąż jest dentystą, ona - dziennikarką, syn chodził do szkoły. Zbudowali i urządzili dom. Nikt wtedy nie wiedział, że w piwnicy tego domu przeżyją najgorsze dni swojego życia, a budynek legnie w gruzach.

"Jak wielu ludzi, myśleliśmy, że wszystko szybko wróci do normy. Nie zrobiliśmy nawet zapasów żywności. Mój mąż chodził do pracy do 26 lutego - klinika dentystyczna przyjmowała pacjentów z ostrym bólem. Byli też tacy, którzy dzwonili i pytali o protezy i korony. To było w jakiś sposób uspokajające. Ale wkrótce centrum miasta zostało zablokowane i pojawiło się wielu żołnierzy. Mój mąż na wszelki wypadek wziął z kliniki lekarstwa" - wspomina Olga.

Później te leki przydały się ludziom, którzy przychodzili do męża Olgi, żeby wyrwał im bolący ząb. Resztki środków dentysta zaaplikował synkowi sąsiadów, którego brzuch poraniły odłamki. Owiniętego w koc zawiózł do szpitala, w którym już wtedy nie było szyb w oknach.

Przerażające były wędrówki w poszukiwaniu wody - ciągle jej brakowało, ale strach przed bombardowaniem był większy od pragnienia. "Topiiliśmy więc śnieg na herbatę".

"Okupanci strzelali do ludzi, którzy stali w kolejce po wodę, za wodą. Gdy ktoś ginął, odciągano jego ciało na bok.  W piwnicy mieliśmy trochę jedzenia w puszkach, trochę herbatników i czekolady, której  nie lubię, ale kupiłam ją w czasach koronawirusa. Były resztki owsianki, które można było ugotować na ogniu, ponieważ przez długi czas nie było gazu ani elektryczności. Było bardzo zimno. Myślałam, że nigdy się już nie rozgrzeję".

Kiedy samoloty wroga zaczęły nieustannie zrzucać bomby, jedna z eksplozji zniszczyła garaż i samochód. Dom również został częściowo zniszczony. Wtedy postanowili uciekać. Droga przez ukochane miasto była usiana ciałami, a ulicami, przy których stały puste, zrujnowane domy, szli ludzie bez nadziei w oczach.

Na jednym z punktów kontrolnych samochód sprawdzali Czeczeni:. "Dlaczego macie na aucie naklejkę "Dzieci"? Ja w jego wieku zabijałem - powiedział żołnierz, wskazując głową 15-letniego syna Olgi.

Kiedy dotarli na terytorium kontrolowane przez Ukrainę, kupili chleb. Nigdy wcześniej nie smakował tak dobrze.

Dziś Olga i jej rodzina mieszkają w Niemczech. Nie planują powrotu, uczą się języka i integrują ze społeczeństwem. Jedyną rzeczą, która ją trochę denerwuje, jest to, że ani ona, ani jej mąż nie mogą pracować w swoich zawodach.

"Kocham Ukrainę i marzę o ponownym zobaczeniu mojego domu, ale nie wiadomo, kiedy będziemy mogli wrócić do Mariupola. W Niemczech jest dobre wsparcie socjalne, dostaliśmy mieszkanie, wna razie tu zostaniemy" - podsumowuje Olga.

Zdjęcia z prywatnych archiwów bohaterów publikacji

Ona jest Ukrainką z 18-letnim doświadczeniem w służbie cywilnej i urzędach państwowych. Na ramieniu ma tatuaż z napisem "Irpin 07.03.2023". Maryna, pseudonim Juta, mówi, że to data jej drugich narodzin - ratując innych ledwo uciekła przed okupacją w regionie Kijowa. On jest Rosjaninem, który walczy po stronie Ukrainy w ramach Rosyjskiego Korpusu Ochotniczego i nie uważa się za "dobrego". Alleksander, który posługuje się pseudonimem Fortuna, mówi, że historia o dobrych i złych Rosjanach to rosyjska narracja, która jest aktywnie wspierana przez liberalną opozycję, która wyjechała do krajów UE. W jego systemie wartości liczą się tylko ludzie, którzy chwytają za broń i idą bronić Ukrainy.

Juta i Fortuna pobrali się sześć lat temu, ich historia jest warta książki. Ona jest rodowitą Kijowianką, a on urodził się i mieszkał w Nowosybirsku.

Poznali się na Facebooku. Rok później Aleksander przyleciał do Kijowa. Straż graniczna go nie wpuściła, ponieważ już wcześniej uchwalono ustawę zakazującą mężczyznom z Rosji przyjazdu do Ukrainy. Maryna pojechała za nim do Białorusi. Pobrali się w Gruzji, by ostatecznie zamieszkać w Ukrainie.

«Тут були нацики у чорному зі зброєю. Хто їх бачив та де вони?»

Aleksander był świadkiem pełnej inwazji Rosji na Ukrainę w Irpinie w obwodzie kijowskim. Miał rosyjski paszport i zajmował wysokie stanowisko w dużej sieci handlowej. Mógł zabrać żonę i wyjechać za granicę.

"24 lutego obudziłam się wcześnie, Sasza jak zwykle pojechał do Kijowa do pracy, a ja pojechałam po mamę. Kiedy ją odbierałam, nad naszymi głowami przeleciały dwa myśliwce i rozpoczęło się rosyjskie lądowanie w Gostomlu [Gostomel to przedmieście Kijowa graniczące z Irpieniem - red.]  Zdałam sobie sprawę, że to poważna sprawa i zadzwoniłam męża, żeby do nas wrócił" - wspomina Maryna.

Rodzina spędziła następną noc w piwnicy. Szybko jednak zaczęli organizować lokalną samoobronę. Grupa Fortuny i Juty tworzyła system samoobrony i, gdy rozpoczęły się walki pomagała w ewakuacji.  Pewnego dnia otrzymali zadanie skierowania ognia na kolumnę okupantów, w której, jak się później okazało, znajdował się brat Saszki z Gwardii Rosyjskiej. Został on ciężko ranny i wysłany na leczenie do Białorusi.

"To był jeden bardzo długi dzień. Z jednej strony ludzie zjednoczyli się i aktywnie pomagali sobie nawzajem. Z drugiej strony byli tacy, którzy oferowali, że zabiorą moją teściową do Żytomierza za 2000 dolarów, a chcieli 1000 dolarów z góry" - wspomina Fortuna.

Dopiero 28 lutego parze udało się wysłać matkę Mariny samochodem do Jaremcza na zachodniej Ukrainie. Sami zdecydowali się pozostać w Irpieniu.

Do miasta wjechała kolumna pojazdów wroga. A ich życie było w realnym niebezpieczeństwie - byli już poszukiwani przez okupantów.

"Kiedy zobaczyliśmy konwój rosyjskich pojazdów wjeżdżających do miasta, schowaliśmy broń, zmieniliśmy ubrania i zeszliśmy do piwnicy. Tej nocy wydawało mi się, że strzelają ze wszystkiego. W piwnicy było około 20 osób. Rano przyszedł rosyjski dowódca i zapytał: "Byli tutaj naziści w czerni z bronią. Kto ich widział i gdzie oni są? Chodziło o nas. Nikt nas nie zdradził" - mówi Maryna.

Trzy pary spodni i plecak z gotówką

Kiedy ostrzał nieco ucichł, pobiegli do mieszkania po kota i postanowili wydostać się do Kijowa. Zebrali grupę ludzi i poszli w kierunku głównej ulicy. Wszystko już płonęło, zamieniając się w piekło. Na oczach Maryny i Aleksandra na skrzyżowaniu zginęła kobieta z dzieckiem. Ze względu na ciężki ostrzał, trudno było nawet odciągnąć ciała. Chwilę to trwało.

"Nie udało nam się dotrzeć do stolicy. Musiałam spędzić noc w piwnicy szpitala. Nie było połączenia. Nikt nie wiedział, co dzieje się w mieście". Na własne ryzyko para wyruszyła ponownie, biegnąc przez lasy i pola. Kiedy ostrzał stał się bardzo intensywny, stracili kota, który uciekł z transportera.

"Dotarliśmy do mostu, który był pokryty spalonymi samochodami. To była Apokalipsa na ziemi". Nagranie wysadzonego mostu do Irpienia i tysięcy ludzi ukrywających się pod nim obiegło internet.

Maryna i jej mąż dotarli do Beliczowa na obrzeżach Kijowa i spędzili noc w Kijowie u swoich przyjaciół. Był 7 marca. "Miałam na sobie 3 pary spodni i plecak - wszystko, co zostało z mojego dobytku" - mówi kobieta.

Przed rozpoczęciem Wielkiej Wojny Alłeksander otrzymywał pensję. Miał więc cały plecak gotówki. Ale na początku wojny trudno było kupić jedzenie, w sklepach był niewielki wybór towarów, zresztą podczas nalotów nie działały.

Wszystkim nam grozi od 20 lat do dożywocia

Fortuna zdaje sobie sprawę, że sytuacja nie będzie taka sama jak wcześniej, więc utworzenie Rosyjskiego Korpusu Ochotniczego było logiczne. Dziś przedstawiają się jako organizacja wojskowa i polityczna składająca się z rosyjskich ochotników, głównie obywateli Rosji mieszkających w Ukrainie, którzy walczą po stronie Ukrainy od 2014 roku i bronią jej od 24 lutego 2022 roku. Od początku wojny na pełną skalę bojownicy korpusu brali udział w działaniach wojennych w obwodach czernichowskim, kijowskim, chersońskim, zaporoskim i donieckim, a także w głośnych nalotach poza granicami Ukrainy - w regionach Briańska i Biełgorodu.

"Rosja stara się stworzyć iluzję bezpieczeństwa dla swoich obywateli, ale jej granicę państwową można przekroczyć z bronią, co wielokrotnie udowodniły nasze ataki. Rosyjska armia jest zorganizowana w sowieckim stylu, a jej dowództwo opiera się na systemie raportów. Możesz wykonać zadanie i wrócić, gdy informacje dotrą na górę. Rosyjska propaganda nazywa nas terrorystami i mordercami, ale my stawiamy sobie globalne cele: usunięcie rosyjskiego reżimu politycznego i przywrócenie integralności terytorialnej Ukrainy w granicach z 1991 roku. Chcielibyśmy zająć jeden region Rosji i uczynić z niego odwrotną Noworosję. Rosyjski Singapur z zaawansowaną technologią, sztuczną inteligencją i badaniami genetycznymi" - mówi Fortuna.

Na pytanie, komu podlega korpus, odpowiada: "W Ukrainie podlegamy Ministerstwu Obrony, a wszystkie operacje na terytorium Rosji przeprowadzamy samodzielnie, wyłącznie z własnej inicjatywy. Tam (w Rosji - red.) każdemu ochotnikowi korpusu grozi od 20 lat do dożywocia w więzieniu".

Dziś organizacja aktywnie planuje nowe operacje. Uważają wolontariuszy z Polski za swoich najbliższych sojuszników.

"Jesteśmy w bliskim kontakcie z polskim Korpusem Ochotniczym, prowadzimy wiele wspólnych szkoleń i ćwiczeń. Biorą oni udział w walkach z nami w rejonie Zaporoża i Doniecka, na południowym wschodzie. To nasi najbliżsi koledzy, stale się z nimi komunikujemy, razem trenujemy i walczymy. Jesteśmy z nimi w stałym kontakcie, bardzo nam pomagają, a my pomagamy im" - powiedział Fortuna.

Maryna jest również zaangażowana w ochotniczym korpusie, pomaga w organizacji i zawsze denerwuje się, gdy czeka na powrót męża z misji bojowych. Marzą, że po wojnie przynajmniej przez pół roku będą tylko podróżować.

"Wiele będzie teraz zależeć od tego, jak Ukraina wejdzie w zimę. Rosja będzie starała się utrzymać front do wiosny, gromadzić zasoby przez zimę, mobilizować się i walczyć z nową energią na wiosnę. Ukraina potrzebuje sukcesu przed Nowym Rokiem, więc radziłbym ludziom, którzy odpoczywają w restauracji, aby dołożyli starań, aby wygrać. Nie mówię, że trzeba iść na wojnę, ale trzeba coś zmienić. Bądźcie wolontariuszami, darczyńcami, pomagajcie wojsku, jeśli zdecydowaliście się związać swoje życie z tym krajem" - uważa Fortuna.

Dla rosyjskich krewnych jest "ukraińskim nazistą"

Para wróciła do Irpiena w kwietniu 2022 roku. Maryna i Saszko natychmiast zaczęli szukać swojej kotki Ewy, która uciekła na początku wojny, i remontować swoje mieszkanie.

"Obwiniałam się, że zostawiłam Ewę w transporterze zbyt długo. Gdybym od razu włożyła ją do plecaka, nie uciekłaby. Sasha i ja odwiedziliśmy wszystkie schroniska i chodziliśmy po podwórkach, wystawialiśmy ogłoszenia, kontaktowaliśmy się z wolontariuszami, którzy ewakuowali zwierzęta - wszystko bezskutecznie. Poszukiwania trwały 2,5 miesiąca, a kiedy nie było już nadziei, zdecydowaliśmy się przygarnąć innego kota, który stracił właścicieli podczas okupacji. Wtedy znaleźliśmy naszą Ewę. Była w ciąży. I to nie w miejscu, w którym się zgubiła" - mówi Maryna.

Kotka urodziła cztery kocięta i wszystkie znalazły właścicieli. Ale sytuacja mieszkaniowa była bardziej skomplikowana. Dom przetrwał, ale został mocno zniszczony. Dwa piętra niżej od mieszkania pary znajdowała się dziura w ścianie z czołgu, dach budynku był zerwany, a fasada poważnie uszkodzona.

"Na początku po prostu zakryliśmy balkon celofanem, usunęliśmy gruz i nawet cieszyliśmy się, że nadal mamy gdzie mieszkać i nie zostało ono zniszczone, ponieważ już pożegnaliśmy się z tym mieszkaniem. Potem dom został wyremontowany. Jednak nigdy już nie będzie taki sam jak wcześniej - wojna nadal trwa" - mówi para.

Fortuna nie utrzymuje stosunków z krewnymi z Rosji. Nawet próba oficjalnej komunikacji z matką, która początkowo starała się zachować neutralność i za wszystko obwiniała Amerykanów, ale po atakach korpusu ochotników na terytorium Rosji zaczęła wierzyć w bajki kremlowskich propagandystów, spełzła na niczym. Sam Fortuna jest przekonany, że gdy jego dzieci dorosną i ocenią sytuację jak on i Maryna. On sam został usunięty ze swojej rodziny, umieszczono go na czarnej liście w mediach społecznościowych jako "ukraiński nazista".

"Nie jestem tym zdenerwowany i zawsze jestem otwarty na rozsądny dialog. Zwłaszcza, że oni [rosyjscy krewni jej męża - red.] nie mieszkają z Mariną", mówi Fortuna.

"Ale oni do mnie nie piszą. Prawdopodobnie wiedzą, że ich przeklnę" - odpowiada Marina.

Półtora roku po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na pełną skalę, 200 000 ukraińskich uczniów uczy się w polskich szkołach. Część problemów związanych z integracją i organizacją procesu edukacyjnego zostało rozwiązanych, ale nadal jest wiele niewiadomych. Jakie zmiany czekają nas w nowym roku szkolnym? Co zrobiono, aby zintegrować ukraińskie i polskie dzieci? Co się stanie, jeśli zgłosisz administracji szkoły nieprawidłowy adres zamieszkania? Jaka jest różnica między szkołą prywatną a publiczną? O tym wszystkim można przeczytać w naszym artykule.

Darmowe laptopy, egzaminy i integracja

W ubiegłym roku polskie szkoły borykały się z trudnościami związanymi z adaptacją dzieci ukraińskich uchodźców wojennych. Problemy wynikały nie tylko z bariery językowej i braku zrozumienia materiału edukacyjnego. Dzieciom z terenów ogarniętych wojną trudno było przyzwyczaić się do nowego środowiska, bały się głośnych dźwięków, nie potrafiły porozumieć się z polskimi rówieśnikami itp. Od nowego roku szkolnego w polskich szkołach wprowadzono kilka nowych rozwiązań, które nieco poprawiły sytuację.

Główne zmiany dla Ukraińców w polskich szkołach w roku akademickim 2023/2024 są następujące:

- Dodatkowe lekcje języka polskiego (od 6 godzin tygodniowo) są wprowadzane indywidualnie lub w grupach do 15 osób;

- możliwe będzie zdawanie egzaminów końcowych z języka obcego, którego dzieci uczyły się w ukraińskiej szkole;

- Ukraińcy będą mieli oddzielne terminy składania wniosków o egzaminy. 15 marca 2024 r. to ostateczny termin dla egzaminów po ósmej klasie, egzaminów maturalnych i egzaminów zawodowych;

- W przypadku uczniów klasy przygotowawczej (tzw. klasy zerowej dla dzieci w wieku 6-7 lat) ocena roczna nie będzie wystawiana, jeśli dziecko słabo zna język polski (musi być odpowiednia decyzja rady pedagogicznej);

- dodatkowe grupy zostaną utworzone w przedszkolach i klasach 1-3;

- Instytucje edukacyjne będą mogły zatrudniać specjalistów - na przykład psychologów i pracowników socjalnych - bez wykształcenia pedagogicznego w celu zapewnienia wsparcia psychologicznego uczniom. Ponadto w komisji egzaminacyjnej będą pracować osoby ze znajomością języka ukraińskiego;

- zostaną utworzone specjalne grupy integracyjne aby uprościć proces adaptacji Ukraińców i umożliwić im lepsze zrozumienie procesu edukacyjnego;

- Ukraińskie dzieci będą mogły wziąć udział w programie, w ramach którego czwartoklasiści otrzymają laptopy. 7 lipca 2023 r. Sejm RP uchwalił ustawę o wspieraniu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Zgodnie z nią udostępnianie uczniom bezpłatnych komputerów rozpocznie się w roku szkolnym 2023/2024. Rodzice polskich uczniów, a także dzieci z innych krajów, które rozpoczną naukę w czwartej klasie polskiej szkoły, będą mogli ubiegać się o laptopa. Opcja jest dostępna zarówno dla uczniów szkół publicznych, jak i prywatnych.

Chodzi więc o innowacje. Sprawdźmy, jak proces uczenia się przebiega w praktyce, na przykładzie ukraińskich matek, których dzieci uczęszczają do szkół w Polsce.

"Ponad rok w Polsce, ale bez lekcji języka"

Iryna, Ukrainka z Kijowa, lubi szkołę w Warszawie, choć jedna rzecz ją zmyliła: "Mój syn chodził do pierwszej klasy szkoły nr 166 na Woli (dzielnica Warszawy - red.). W klasie liczącej 18 uczniów 10 było Ukraińcami. Było mi wstyd, gdy nauczyciele na czacie komentowali, że wiele dzieci jest w Polsce od ponad roku, ale nie uczą się języka i marnują czas na lekcjach. Mam nadzieję, że obiecane dodatkowe lekcje polskiego zdyscyplinują wielu z nich i zachęcą do nauki języka" - mówi Iryna.

Matka drugoklasisty, Olena Katasonova, mieszka 40 km od Warszawy w miejscowości Grujec, a na 17 osób w klasie 3 to Ukraińcy.

«Ставлення хороше, минулого навчального року Рома був старостою класу, однокласники звуть на всі дні народження, атмосфера доброзичлива. У школі всі кабінети, а також туалет, їдальня, роздягальня підписані польською та українською мовами. У школі двічі на тиждень були безкоштовні додаткові заняття з польської мови. Зараз кажуть, що буде більше годин», – розповідає Олена про навчання свого 8-річного сина. Вона вважає, що головне дати дітям можливість навчатися. Далі вже від учнів та батьків залежить як скористатись цим шансом.

Jak dostać się do szkoły, która nie należy do mojego okręgu?

Ukraińcy, którzy uciekli przed wojną i otrzymali status ochrony czasowej w Polsce (muszą posiadać PESEL ukr - numer identyfikacyjny, który ma każdy mieszkaniec państwa, który służy do określenia zatrudnienia, edukacji, opieki zdrowotnej itp.)Należy jednak wziąć pod uwagę sytuację w poszczególnych regionach. Na przykład szkoły w Warszawie są obecnie przepełnione. Więc jeśli chcesz, aby Twoje dziecko chodziło do szkoły, która nie znajduje się w Twojej okolicy, najprawdopodobniej zostaniesz odrzucony. Ponieważ są one zobowiązane do przyjmowania przede wszystkim tych dzieci, które mieszkają na danym terytorium. Szkoły często proszą o wgląd do umowy najmu mieszkania, żeby sprawdzić czy dziecko zameldowane jest w danym okręgu.

"Zdarza się, że szkoła oddalona o 3-4 km jest znacznie lepsza od najbliższej. A umowa najmu w Polsce to w zasadzie dokument wydrukowany na drukarce bez pieczątek. Ale nie należy zapominać, że w kraju legalność dokumentu poświadczają podpisy, umowa najmu zawiera PESEL i dane właściciela domu. A za ich pomocą bardzo łatwo wszystko sprawdzić, bo szkoła informuje sąd (administracja samorządowa w Polsce - red.), gdzie dzieci są zapisane. I już mogą porównać, czy dane w umowie najmu są prawidłowe" - ostrzega Julia Prykhodko, specjalistka ds. legalizacji w Polsce.

Istnieje legalny sposób, aby dostać się do szkoły poza swoim rejonem i można to zrobić, na przykład, rejestrując się w hostelu w wybranym sąsiedztwie. W tym przypadku nie łamiesz prawa, ale zajmujesz miejsca tych, którzy mieszkają w okolicy.

"Nie będziemy ci służyć"

W polskich szkołach zdarzają się sytuacje, na które rodzice nie są przygotowani. Często dotyczy to integracyjnych form edukacji.

Marina Leonova z Charkowa ma dwójkę dzieci. W tym roku jej chłopcy rozpoczęli 7 i 3 klasę w Szkole nr 2 w warszawskim Ursusie.

"Jest to szkoła integracyjna, w której mogą uczyć się zarówno zwykłe dzieci, jak i uczniowie ze specjalnymi potrzebami. Mój najmłodszy syn Mychajło ma autyzm, więc wybraliśmy tę szkołę, chociaż w naszej okolicy jest kilka innych. Sytuacja z jego edukacją okazała się trudna. Jednocześnie mój starszy syn Iwan został bardzo dobrze przyjęty przez nauczycieli i kolegów z klasy, a ukraińskie dzieci mają 6 godzin języka polskiego tygodniowo, które są bezpłatne" - mówi Maryna.

W klasie Mychajło jest 26 dzieci. Oprócz syna Maryny jest jeszcze jedno dziecko z autyzmem.

"Nie wiem, kto ma rację w tej sytuacji, ale od początku roku szkolnego dano mi do zrozumienia, że moje najmłodsze dziecko czuje się niekomfortowo. Miałam nadzieję, że szkoła integracyjna znajdzie podejście do mojego syna, ale oni nie rozumieją jego emocji.

Na przykład Misha może przyjść i przytulić się do brzucha innego chłopca lub głośno płakać. Kiedyś mieliśmy osobistego wychowawcę, ale w tej szkole jest jeden wychowawca dla wszystkich dzieci, a on nie zawsze jest z moim synem. W szkole powiedzieli, że nie będą nas obsługiwać i zasugerowali, że powinniśmy poszukać specjalistycznej placówki edukacyjnej dla Mychajły" - mówi matka chłopca.

Marina Leonova nie chce posyłać go do szkoły specjalnej - włożyła zbyt wiele wysiłku w przystosowanie dziecka ze specjalnymi potrzebami do życia w społeczeństwie. Dziś Misza bez problemu chodzi z matką na zakupy, podróżuje z nią i nie sprawia żadnych problemów. Maryna szczerze wierzy, że zaadaptuje się również w szkole i że będzie mu poświęcane więcej uwagi.

Od 2400 do 9000 PLN za szkołę prywatną

Alina, matka Ilyi Snizhko, który uczęszczał do prywatnej polskiej szkoły przez cały poprzedni rok szkolny, wie, jak efektywnie wykorzystać możliwości edukacyjne. Wcześniej syn przez kilka miesięcy uczył się w publicznej szkole na Żoliborzu (inna dzielnica Warszawy). W Ukrainie chłopiec uczył się w szkole anglojęzycznej i posługiwał się zarówno językiem angielskim, jak i ukraińskim. Jak tylko pojawiła się taka możliwość Alina przeniosła syna do prywatnej szkoły z wykładowym językiem angielskim.

"Z naszego doświadczenia wynika, że edukacja w szkole prywatnej i publicznej bardzo się od siebie różnią. Po pierwsze, w zwykłej szkole jest 33 uczniów w klasie i nauczyciele fizycznie nie są w stanie zwrócić uwagi na wszystkich, prace domowe nie są sprawdzane, a wiele rzeczy opiera się na samodyscyplinie. To było dla mnie odkrycie, jak pobłażliwi są tutaj nauczyciele. W naszym kraju wezwaliby rodziców do szkoły i jakoś ich ukarali, ale tutaj starają się ich uspokoić i generalnie pozwalają dzieciom na wiele. Zgodnie z zasadą, że dziecko nie powinno być zmuszane do robienia czegokolwiek wbrew swojej woli, działa" - dziwi się kobieta.

Po przeniesieniu syna do prywatnej szkoły dwujęzycznej, rodzice widzą wiele korzystnych zmian. W klasie jest o połowę mniej dzieci, znacznie więcej zadań domowych i większa kontrola nad postępami. Przy wejściu uczniowie zostawiają swoje telefony w specjalnym pudełku u administratora i mogą je odebrać dopiero po powrocie do domu o 17:00-18:00 .

"Podoba mi się, że dzieci są zachęcane do nauki. Na przykład są zapraszane na herbatę z dyrektorem za dobre wyniki. Zachęca się je w każdy możliwy sposób, piszą nawet prace badawcze w języku angielskim, a program pozalekcyjny jest bardzo interesujący.

Dostępne są squash, perkusja, pianino i zajęcia sportowe. Dodatkowo oferują wycieczki, wyjazdy weekendowe i wyjazdy wakacyjne do krajów europejskich. Zasadniczo tworzona jest atmosfera, w której dziecko chce się uczyć. Ale program nauczania w piątej klasie jest podobny do programu nauczania w ósmej klasie na Ukrainie, z wieloma zajęciami pozalekcyjnymi" - mówi matka.

Prywatna szkoła w Warszawie nie należy do tanich. Cena szkoły dwujęzycznej waha się w przedziale 2400-4000 zł miesięcznie, podczas gdy cena szkoły anglojęzycznej może sięgać nawet 9 tys. zł miesięcznie. Do tego dochodzą opłaty za kluby i sekcje hobbystyczne, mundurki szkolne, obiady, wycieczki i drukowane zeszyty ćwiczeń. Jednocześnie trudno jest znaleźć miejsca w dobrych szkołach prywatnych w Warszawie, a egzaminy wstępne nie są dużo łatwiejsze niż egzaminy uniwersyteckie. Umowa ze szkołą prywatną zawierana jest zazwyczaj na rok. A jeśli rodzice decydują się na jej wcześniejsze rozwiązanie, często wymagane jest co najmniej 4-miesięczne wypowiedzenie. Alina była w stanie ponownie uruchomić swój biznes w Polsce, ten sam, który prowadziła na Ukrainie przed wojną, więc ma nadzieję, że wywiąże się ze swoich zobowiązań, ponieważ jej celem jest jak najlepsza edukacja dla syna.

Загалом, польська система освіти підходить до учня, в першу чергу, як до особистості – дитину не контролюють, не сварять, не змушують навчатися. Це чудово, бо йдеться про розвиток особистості. І водночас такий принцип вимагає самодисципліни від учня, тобто, дитина отримає знання, якщо вона сама цього хоче. Для нас, українців, де батьки звикли примушувати дітей виконувати домашні завдання, все перевіряти і сварити, трохи незвично. Правда?

Odkrywanie świata wspólnie z dzieckiem może być interesujące, a w Polsce panuje prawdziwy kult rozrywki dla dzieci. Różnorodne parki, muzea i warsztaty - Polacy wiedzą, jak zainteresować dziecko w taki sposób, by poznawanie świata było ekscytujące i pożyteczne. A więc do dzieła!

Zanurz się w fontannie parku Bajka

27 kilometrów od Warszawy, w miejscowości Błonie znajduje się ogromny park z basenami, fontannami, instrumentami muzycznymi i wieloma placami zabaw. To raj dla dzieci, w którym możesz spędzić cały dzień od rana do wieczora. Park podzielony jest na strefę spokojnego relaksu i aktywnej rozrywki. Znajdziesz tu największy w Polsce obszar fontann deptakowych, gdzie możesz lać wodę i ścigać się między strumieniami. W pobliżu znajdują się płytkie baseny dla dzieci oraz strefa wypoczynkowa z ławkami i krzesłami dla rodziców. Plac zabaw w parku zachwyci dzieci wieloma zjeżdżalniami, huśtawkami i konstrukcjami wspinaczkowymi, ale najbardziej żywe wrażenie pozostawi sektor instrumentów muzycznych. Dzieci mogą tam zagrać na ksylofonie, cymbałach, perkusji lub udawać słynnego trębacza. A kiedy będą miały dość, mogą robić śmieszne miny w sekcji krzywych luster.

Bajka Parkowa

ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 10, 05-870 Błonie

Spacer wśród koron drzew

Nowe doświadczenia czekają na dorosłych i dzieci we wsi Pomiechówek, niedaleko Lotniska Warszawa/Modlin. Ścieżka podwieszana wśród koron drzew to niezwykle piękny i ciekawy sposób na poznanie różnych gatunków ptaków i drzew w tej części województwa mazowieckiego. Ścieżka znajduje się na podwieszanych platformach w głębi lasu, a każda z nich zawiera informacje o lokalnych ptakach i drzewach. Ponadto w miejscowości znajdują się dwa znane rezerwaty przyrody: część objęta programem Natura 2000 oraz obszar wchodzący w skład Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.Przy okazji możesz odwiedzić Park Doliny Wkry, leśny kompleks rozrywkowy z karuzelami, wieżą widokową i siłownią w samym środku lasu.

Przy okazji możesz odwiedzić Park Doliny Wkry w leśnym kompleksie rozrywkowym z karuzelami, wieżą widokową i siłownią w samym środku lasu.

‍Dystans w koronowym drzewie

ul. Nasielska 1B, 05-180 Pomiechówek

Poznaj życie starożytnej wioski

Zrekonstruowana wioska z XIX-XX wieku znajduje się w parku etnograficznym w Maurzycach niedaleko miasta Łowicz. Małe domki w kolorze nieba z białymi wzorami, łąki kwiatowe, ogrody, dekoracje z malowanego papieru na ścianach, piecach i sufitach - idealistyczny obraz życia województwa łódzkiego uzupełniają dobrze utrzymane budynki gospodarcze z tamtych czasów. W skansenie często odbywają się warsztaty wyplatania wianków, pieczenia chleba, haftu, garncarstwa, a latem festyny plenerowe, można więc zwiedzić stodołę, młyn, kuźnię i wejść do każdego domu.

Muzeum w Łowiczu

5/7 Stary Rynek

99-400 Łowicz

‍Skansen w Maurzycach

Maurzyce, 99-440 Zduny

Naturalny inhalator w Konstancin-Jeziorna

Położona zaledwie 10 kilometrów od Warszawy, malownicza miejscowość Konstancin-Jeziorna otoczona jest sosnowymi lasami i zielenią. Przepełniona atmosferą komfortu i ciepła miejscowość z pewnością pozostanie w pamięci każdego, kto kiedykolwiek ją odwiedził. W ciepłym sezonie regularnie odbywają się tu pokazy filmowe, a w Parku Zdrojowym znajduje się wiele platform dla dzieci i platform widokowych, piękne wille z XIX-XX wieku, XVIII-wieczny budynek papierni, ale co najważniejsze, mieści się tu solna wieża chłodnicza o wysokości 6 metrów i średnicy 40 metrów. Opary roztworu solnego są nasycone jodem, bromem i różnymi mikroelementami, więc przyjemny spacer tutaj można połączyć z poprawą zdrowia.

‍Tężnia Solankowa

ul. Henryk Sienkiewicz

05-510 Konstancin-Jeziorna

Największy ogród różany

Ogród Botaniczny i Park Kultury w Powiślu to obowiązkowy punkt dla każdego mieszkańca Warszawy. Dojazd z Wilanowa jest bardzo wygodny, a dla dzieci przygotowano mnóstwo rozrywek. W Parku Kultury znajdują się place zabaw i pola golfowe, a także bezpłatne miejsca z grillami. Zjeżdżalnie, mosty, konstrukcje wspinaczkowe, wieże znajdują się na leśnej polanie, tunele przypominają tu zwalone pnie, a piaskownice ptasie gniazda. Dla starszych dzieci przygotowano park linowy. W ogrodzie botanicznym znajduje się ogród skalny i największy w Polsce ogród różany, szklarnie, strefy roślin egzotycznych i ogrodowych oraz sad jabłoniowy z 500 gatunkami drzew. Dzieci nie przejdą obojętnie obok owadożernych roślin drapieżnych.

‍Ogród Botaniczny w Powsinie

ul. Prawdziwka 2, 02-973 Warszawa

‍

Park Kultury w Powsinie

ul. Maślaków 1, 02-973 Warszawa

Przejażdżka zabytkowym pociągiem

Muzeum Kolei Wąskotorowej znajduje się 55 kilometrów od Warszawy, w miejscowości Sochaczew, na terenie dawnej stacji kolejowej wybudowanej w 1922 roku. W jego zbiorach znajduje się ponad 150 eksponatów, w tym stare parowozy, wózki, wagony, platformy wojskowe, samochody przystosowane do jazdy po torach, a także bryczka Piłsudskiego - zaprzęg konny, który poruszał się po szynach. W sali wystawowej można uruchomić makietę kolejową wrzucając monetę. W weekendy od kwietnia do października możesz wybrać się do Puszczy Kampinoskiej pociągiem retro.

Ponadto w Sochaczewie znajduje się Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Bitwy nad Bzurą z ogromną kolekcją broni, sprzętu, mundurów i innych pamiątek z kampanii wrześniowej 1939 r. i bitwy nad Bzurą, największej bitwy ofensywnej sił alianckich na początku II wojny światowej. Pozostałości Zamku Mazowieckiego zachowały się na niewielkim wzgórzu w pobliżu muzeum.

Muzeum Kolegium Wąskotorowej w Sochaczewie

ul. Licealna 18, 96-500 Sochaczew

‍

Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pole Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie

Plac Tadeusza Kościuszki 12, 96-500 Sochaczew

Dinozaury na Ursynowie

Trafić do Parku Jurajskiego nie jest trudno, ale wrażeń na pewno nie zabraknie. Park Jurajski na Ursynowie z Muzeum Ziemi wprowadzi młodych badaczy w czasy prehistoryczne, opowie o pierwszych grzybach i owadach, dinozaurach, które zamieszkiwały ówczesną planetę. Rodzinny park rozrywki posiada ścieżkę edukacyjną oraz strefę rozrywki z przejażdżkami. Tutaj możesz poczuć się jak archeolog lub po prostu wspiąć się na rzeźbę dinozaura.

Park Jurajski na Ursynowie

ul. Puszczyka 18, 02-781 Warszawa

‍

Muzeum Ziemi PAN

20/26 Aleja Na Skarpie, 27

00-488 Warszawa

Jazda na łyżwach z całą rodziną

Jeśli naprawdę jesteś gotowy na taki scenariusz, nie ma lepszego miejsca niż Park Zbigniewa Herberta w Bielanach! Na trzyhektarowym terenie znajdują się trasy dla początkujących i zaawansowanych miłośników deskorolki, hulajnogi oraz rolkarzy, z rampami, podjazdami i płaskimi odcinkami toru. Dla tych, którzy wolą spokojny wypoczynek, przygotowano stoliki szachowe i przytulne miejsca do siedzenia z książką.

Park im. Zbigniewa Herberta

ul. Zbigniewa Romaszewskiego, 00-001 Warszawa

"Żywa" Paleontologia

Jeśli akurat szukasz wejścia do zachwalanego muzeum domków dla lalek, możesz przypadkiem trafić na wejście do Muzeum Ewolucji. Znajduje się ono w Pałacu Kultury i Nauki w centrum Warszawy i trudno wyobrazić sobie dziecko, które nie byłoby pod wrażeniem jego eksponatów. Wyewoluowane modele ryb, modele starożytnych zwierząt, naturalnej wielkości prehistoryczny człowiek i inne naukowe artefakty z pewnością zaskoczą młodego badacza.

Muzeum Paleobiologii Ewolucji Instytutu PAN

Pałac Kultury i Nauki

Plac Defilad 1, 00-110 Warszawa

(wejście: od ul. Świętokrzyskiej )

Potrzymać 12,5 kilograma złota w dłoniach

Co wiemy o pieniądzach, obcując z nimi na co dzień? Na przykład banknoty euro przedstawiają mosty, okna i bramy, które nie istnieją w rzeczywistości. Symbolizują one po prostu otwartość i współpracę między krajami europejskimi. Centrum Pieniądza Narodowego Banku Polskiego, czyli Muzeum Pieniądza w Warszawie, to najnowocześniejsze centrum wystawienniczo-edukacyjne w UE. Możesz tu zobaczyć unikatową kolekcję monet, obejrzeć milion złotych w magazynie, potrzymać 12,5-kilogramową sztabkę złota, zobaczyć pierwszy polski banknot wykonany z polimeru, a także poznać cały proces projektowania i produkcji pieniądza. Ponadto, będzie to przydatne dla młodego pokolenia, aby dowiedzieć się o wartości zasobów i interakcji z pieniędzmi.

Centrum Pieniądza NBP im. Sławomira S. Skrzypka

ul. Świętokrzyska 11/21, 00-919 Warszawa

Więcej informacji o wydarzeniach w Warszawie można znaleźć TUTAJ.