Opinie

Blokowanie granicy wymyśliła grupa przewoźników pod wodzą jednego z mało znanych w tamtym momencie polityków Konfederacji (Ruchu Narodowego). To formacja polityczna, która obfituje w polityków o prorosyjskich sympatiach, ksenofobów, antysemitów, wiecznie niezadowolonych rozliczaczy cudzej przeszłości i historii.‍

Kiedy piszę o "wspólnym dobru", słyszę kpiny‍

Pozwolenie grupie niezadowolonych (być może słusznie niezadowolonych) ze swoich zarobków kierowców na wpływanie na bezpieczeństwo Polski i Ukrainy nie mogło skończyć się dobrze. Protest był zorganizowany w środku kampanii wyborczej w Polsce, w okresie przejściowym między kolejnymi rządami — u progu poważnej zmiany na scenie politycznej Polski.

Prorosyjscy działacze, chociaż na co dzień są marginesem polskiej polityki, nagle znaleźli się w centrum uwagi i politycznych zabiegów.

Nikt z rządzących nie chciał brać na siebie decyzji, które mogły wpłynąć na nastroje elektoratu.

Takie podejście do polityki to oczywisty populizm, który niestety już dawno na stałe zagościł na scenie politycznej Zachodu. Pojęcie racji stanu, a nawet bezpieczeństwa narodowego znika w obliczu słupków poparcia, arytmetyki wyborczej, taktycznych politycznych sojuszy, których głównym celem stało się utrzymanie władzy dla samej władzy, a nie dla realizacji idei wspólnego dobra.

Kiedy piszę o "wspólnym dobru", słyszę kpiny Szanownych Czytelników, którzy od dawna wiedzą, że politycy z tym pojęciem mają niewiele wspólnego.

Rolnicy wiedzą lepiej‍

W partykularnych interesach partii zgubiono w Polsce to, co dla nas powinno być teraz najważniejsze: nasze bezpieczeństwo, które jest wprost uzależnione od siły i zdolności obronnych Ukrainy. Przewoźnicy pokazali, że nawet grupka protestujących może przyciągnąć do siebie uwagę nie tylko całego polskiego społeczeństwa, ale nawet świata.

Nagle właściciel małej firmy z Lubelszczyzny zaczął decydować, co jest transportem wojskowym, a co humanitarnym — co przez granicę przejedzie, a co nie.

Lokalnego polityka, który nie zdobył nawet odpowiedniej liczby głosów, by dostać mandat poselski, na salony zapraszał premier, zaś o rozmowę zabiegali ministrowie i dyplomaci.

Oczywiście było wiadomo, że taką metodę protestów zaraz podchwycą inni. Zresztą sami przewoźnicy straszą, że granicę zablokują znów od marca. Na razie zablokowali granicę rolnicy, którzy mają pretensje do Brukseli za Zielony Ład. Tyle że do Brukseli jest daleko, a na granicę nie. I nie mają tu znaczenia żadne merytoryczne argumenty.

Nie ma znaczenia nawet to, że Polska od kwietnia ubiegłego roku w ogóle nie importuje z Ukrainy ani pszenicy, ani kukurydzy, ani rzepaku, ani słonecznika. Owszem, zboże przez Polskę jedzie, ale tylko tranzytem.

Oczywiście nie przeszkadza to protestującym włamywać się do ukraińskich ciężarówek czy wagonów i rozsypywać zboże na drogach i torach. Przypomnę: zboże, które wcale do Polski nie jedzie. Przyznają to eksperci, a nawet służby celne.

Ale co tam, oburzeni rolnicy wiedzą lepiej, szczególnie gdy wspiera ich wiceminister rolnictwa, którego działalność rodzi pytanie, komu właściwie służy i czy jest ministrem, odpowiedzialnym przedstawicielem państwa polskiego, czy może protestującym, domorosłym inspektorem i poszukiwaczem zgniłych malin.

Rozbuchanie protestu musiało doprowadzić do anarchizacji sytuacji: zatrzymywania karetek, autobusów, pyskówek z kobietami, wywieszania prorosyjskich transparentów. Za chwilę dojdzie do rękoczynów, a stąd tylko krok do prowokacji, która może skończyć się tragedią. Moskwa na to czeka. A może nie tylko biernie czeka?

Nie blokuje się granicy walczącego kraju‍

Bawienie się przez niektórych polityków i protestujących w inspekcje, wysypywanie zboża to nie żadna walka o swoje, lecz prowokacje, bandytyzm, czysta anarchia. Nakręcanie spirali nienawiści. A to, że uczestniczą w tym ministrowie, przedstawiciele administracji państwowej — to skandal. To naruszenie podstaw polskiego bezpieczeństwa. Chyba jest oczywiste, kto dziś chce nie tylko poróżnić Polaków i Ukraińców, ale też skłócić polskie społeczeństwo w wewnątrz.

Wstyd mi, gdy widzę zastraszane ukraińskie kobiety, gdy słyszę: „wyp… na Ukrainę”. Rządzący i opozycja pogubili się w politycznych grach. Racjonalni politycy stali się zakładnikami populistów, którzy mieli im dodać kilka procent głosów w wyborach.

Jak wy, szanowni rządzący w Polsce, zamierzacie wreszcie tę sprawę rozwiązać? Jak odbudujecie relacje z Ukrainą? A może uważacie, że nic się nie stało? Osiągnęliście dno absurdu, pozwalając na skonfliktowanie nas z narodem, który kosztem największych ofiar walczy o swoją niepodległość i nasze bezpieczeństwo. Wrzucacie nas w przepaść nienawiści w imię swoich małych interesów. Swoją bezradność w rozmowach z Brukselą chcecie przykryć wyimaginowanym ukraińskim zagrożeniem.

Aż ciężko uwierzyć, że pchacie nas w stronę wojny handlowej, na której to właśnie polski rolnik straci najwięcej. Czy naprawdę nikt nie mówi ministrowi rolnictwa, że to polskie produkty rolno-spożywcze kupuje Ukraina? To ignorancja czy głupota? Komu chcecie oddać nasz rynek rolny? Swoją drogą ciekaw jestem, kogo polskie gospodarstwa zatrudnią do zbioru warzyw, owoców, prac polowych. Migrantów z Afryki?

Czemu polskim rolnikom nie przeszkadza masowe sprowadzanie produktów rolnych z Rosji?

Przecież polska jako eksporter zboża najbardziej cierpi na wyparciu nas ze światowych rynków przez Rosję, która handluje kradzionym, krwawym zbożem z Ukrainy. W ubiegłym roku polskich producentów ogórków i inne branże warzywnicze wykończyli rosyjscy dostawcy.

Gdzie były wtedy blokady? Gdzie były blokady, gdy polska branża nawozów sztucznych została zniszczona przez Mosze Kantora i jego polskich wspólników? Dziś polskie zboże rośnie na rosyjskich nawozach, a pieniądze z tych nawozów płyną na rosyjskie zbrojenia. Szydziliśmy z Niemców, że kupując gaz z Rosji, nabijają pistolet Putina. A my co teraz robimy? Finansujemy moskalom amunicję, jednocześnie blokując ukraińską granicę.

Hańba nam. Stajemy w jednym szeregu z niemieckimi i angielskimi robotnikami, którzy w 1920  roku blokowali dostawy amunicji dla walczącej z bolszewikami Polski. Historia ich potępiła, potępi i nas.

Napiętnujmy bandytyzm

Jedynym wyjściem jest nasz głośny głos ponad polsko-ukraińską granicą: że my tej prowokacji, temu dążeniu do skłócenia naszych narodów się nie poddamy. Napiętnujmy anarchię, bandytyzm i chrońmy to niezwykłe polsko-ukraińskie zbliżenie, które nastąpiło po 2022 roku. Róbmy to otwarcie i razem.

Blokujących widać, nawet gdy jest ich niewielu. Ale nieblokujących są miliony — i my też musimy siebie zobaczyć.

Pewnego mroźnego zimowego dnia w 2014 roku moja przyjaciółka i ja, które stałyśmy razem na Majdanie od pierwszych dni rewolucji, postanowiliśmy ogrzać się w kulturalnym miejscu i poszliśmy na wystawę w Narodowym Muzeum Sztuki w Kijowie (ze lwami). To muzeum znajduje się w centrum, w dzielnicy rządowej - obok budynku ukraińskiego Gabinetu Ministrów i Rady Najwyższej, gdzie w tamtych czasach, przestraszeni protestami społecznymi deputowani uchwalali swoje dyktatorskie ustawy. Były odpowiedzią rządu na masowy opór i dawały siłom bezpieczeństwa większą swobodę tłumienia wieców, ograniczając nasze prawa obywatelskie i, oczywiście, rozszerzając uprawnienia karne przywódców państwowa. Ukraińcy rozumieli, że sytuacja eskaluje, ale się nie bali i kontynuowali pokojowe protesty. To właśnie w tym historycznym czasie wraz z moim przyjacielem weszliśmy do muzeum. A kiedy wyszliśmy, świat wokół nas był już inny.

Budynek był otoczony przez setki funkcjonariuszy wyspecjalizowana jednostka ukraińskiej milicji "Berkut" i ich autobusy. Droga od nas do protestujących, którzy szli do parlamentu, by wykrzyczeć, co myślą o nowych ustawach, była zablokowana. Siły bezpieczeństwa odmówiły przepuszczenia nas do nich - muzeum było po drugiej stronie barykady. A my, dwie dziewczyny, znalazłyśmy się w legowisku drapieżników. Weszłyśmy do muzeum ze spokojnej ulicy i wyszłyśmy - filmowo - w rzeczywistość gumowych pałek, hełmów i kul.

"Jeśli wydadzą nam rozkaz, to od razu pójdziemy"

W końcu jeden z policjantów kazał nam iść do metra, w przeciwnym kierunku niż protestujący. Zaczęłyśmy iść długą rządową ulicą Hruszewskiego, pośrodku żywego korytarza, otoczone z obu stron przez funkcjonariuszy Berkutu. Przechodząc między nimi, patrzyłam na ich twarze. Niektórzy patrzyli obojętnie, inni byli pobudzeni - nie mogąc powstrzymać agresji, wymachiwali pałkami i warczeli. W pewnym momencie nie wytrzymałam i zapytałaam, czy zamierzają użyć tej swojej broni przeciw pokojowo nastawionym ludziom. Jeden z nich odpowiedział z dziwnym uśmiechem: "Jeśli wydadzą nam rozkaz, to od razu pójdziemy".

Godzinę później w pobliżu muzeum doszło do ostrej konfrontacji. Tego wieczoru na Majdanie spotkałam mojego wspaniałego kolegę, który zaginął zeszłej wiosny w pobliżu Bachmutu. Byliśmy podekscytowani tym, co się dzieje, i dzieliliśmy się wrażeniami. Właśnie rozmawiał z naszymi ludźmi na ulicy Hruszewskiego i był oszołomiony tym, co od nich usłyszał. "Jesteśmy gotowi umrzeć, ale jeszcze nie gotowi zabić" - powiedzieli mu. W odpowiedzi opowiedziałam mu, co powiedział mi berkutowiec.

Wszyscy wiedzą, co stało się później. Każda ze stron zrobiła to, na co była gotowa...

Obecna wielka wojna to konfrontacja przeszłości z przyszłością. Początek tej konfrontacji miał miejsce na Majdanie, gdzie przyszłość stanęła przeciwko przeszłości, która przylgnęła do nas i była gotowa nas zabić, byle tylko nie pozwolić nam odejść. Wtedy, jak wiadomo, przyszłość wygrała. A teraz? Co stanie się tym razem? Przyszłość ma szansę wygrać teraz. O ile nasi sojusznicy i ludzie z innych krajów zrozumieją istotę tej konfrontacji.

Motyw agresji nazwałem "formułą Putina", ale przede wszystkim  można ją nazwać "formułą rosyjską". Formułą rosyjskiej elity i rosyjskiego społeczeństwa, która polegała na tym, że republiki radzieckie nigdy nie były postrzegane jako "prawdziwe" suwerenne państwa, nawet jeśli sam Związek Radziecki opierał się na tej pozornej suwerenności.

Putin nie okłamuje samego siebie, gdy mówi Tuckerowi Carlsonowi, że Związek Radziecki "był Rosją". Właśnie tak sytuacja była postrzegana w Rosji Radzieckiej - nie tylko przez elity, ale także przez zwykłych ludzi

A "suwerenność" republik radzieckich była zarówno ustępstwem wobec ruchów narodowych, które tak bardzo przerażały Rosjan na początku XX wieku, jak okazją do legalnej walki z różnymi "nacjonalizmami", gdy tylko bolszewicy mieli na to ochotę.

To podejście nie zmieniło się podczas kryzysu i upadku ZSRR. Państwowość byłych republik radzieckich była wtedy postrzegana jako zjawisko tymczasowe, preludium do powrotu do nowego państwa związkowego z Moskwą jako stolicą. Te byłe republiki, które zbyt aktywnie broniły swojego prawa do suwerennego wyboru, z punktu widzenia rosyjskiego przywództwa zostały przekształcone w kraje upośledzone, z terytoriami częściowo kontrolowanymi z Kremla. I wszystko to działo się na długo przed Putinem!

Formuła jest zatem dość prosta i wyczerpująca. Byłe republiki radzieckie powinny pozostać w "szarej strefie" między Rosją a Zachodem, nie przystępować do żadnych "zagranicznych" sojuszy i czekać na decyzję Kremla w sprawie przyłączenia ich terytorium do Rosji - jak Putin powiedział kiedyś swojemu białoruskiemu odpowiednikowi Aleksandrowi Łukaszence: "Dołącz do Rosji regiononami"!

Właśnie dlatego Moskwa była tak nieufna wobec gotowości ukraińskich przywódców do podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską: postrzegała to jako pierwszy, niebezpieczny krok w kierunku tych właśnie "obcych związków"

Oczywiście można mi przypomnieć, że Gruzja i Mołdawia podpisały to samo porozumienie, a Rosja nie mogła zrobić nic, by je powstrzymać. Oczywiście. Jednak w momencie podpisywania umowy oba te kraje zostały już przekształcone przez Rosję w "państwa upośledzone", co z punktu widzenia Putina gwarantowało niemożność ich prawdziwej integracji europejskiej i euroatlantyckiej.

‍

A Ukraina, jak wiemy, nie miała praktycznie nic, co mogłoby jej w tym przeszkodzić. Aż do okupacji i aneksji Krymu. Przekształcenie naszego kraju w "państwo upośledzone" było pierwszym krokiem do utrzymania Ukrainy za drzwiami Zachodu. Drugim krokiem była destabilizacja na wschodzie. Trzecim - próba zmiany rządu i okupacji dużej części Ukrainy w 2022 roku. I to właśnie te kroki, mające na celu utrzymanie Ukrainy w imperialnej niewoli, doprowadziły do wielkiej wojny.

Co dalej? Wielokrotnie powtarzałem, że aby zmienić rosyjskie nastawienie do Ukrainy i innych byłych republik radzieckich, potrzebujemy zmiany pokoleniowej. I za 20-30 lat będziemy mogli współistnieć jako sąsiednie państwa. Wojna nie pozostawia nam jednak ani czasu, ani gwarancji. Czasu - ponieważ po prostu nie możemy czekać, aż Rosjanie zmienią zdanie. Gwarancji - bo wojna zmienia postrzeganie Ukrainy jako innego kraju nawet wśród tych, którzy nigdy nie żyli w ZSRR. I przywraca nam zapomniany status zbuntowanej prowincji. Ponownie cofnijmy się w czasie: w ten sposób 20-30 lat zamienia się w 50-60....

Trzeba więc zdać sobie sprawę, że jeśli współczesna Rosja ma zostać zachowana jako organizm państwowy - a oczywiście istnieją ku temu obiektywne przesłanki - to Ukraina (podobnie jak inne byłe republiki radzieckie) będzie musiała współistnieć z państwem, którego przytłaczająca większość ludności będzie postrzegać nas i naszych sąsiadów z dawnego  ZSRR jako zbuntowane prowincje (warto zauważyć, że nawet 33 lata po rozpadzie ZSRR nikt w Rosji nie nazywa byłych republik radzieckich krajami i państwami, ale raczej "republikami", zgodnie z ich dawnym "statusem związkowym"). Nie jest to więc nawet kwestia integralności terytorialnej, ale przetrwania narodowego.

Te byłe republiki radzieckie, które nie zdołają obejść formuły Putina, tj. nie dołączą do "obcych sojuszy", nie otrzymają skutecznych gwarancji bezpieczeństwa i nie stworzą silnych i gotowych do obrony armii, prawdopodobnie albo znikną z politycznej mapy świata (a ich populacja rozpłynie się wśród Rosjan), albo w końcu staną się krajami satelickimi, rezerwuarami taniej siły roboczej.

I to nie ich własne społeczeństwa mogą dziś uratować te kraje przed upadkiem, ale nasze, ukraińskie

Albowiem to właśnie walka Rosji z Ukrainą osłabia wpływy Rosji w przestrzeni poradzieckiej. Jednak aby uratować innych, musimy najpierw uratować siebie. Receptę na to ocalenie już poznaliście: integracja europejska i euroatlantycka, skuteczne gwarancje bezpieczeństwa, silna armia. No i świadomość, że w dającej się przewidzieć przyszłości nadal będziemy musieli sąsiadować z drapieżnikiem, który szykuje się do skoku.

Rady od człowieka, który nie jest rolnikiem

Dla zrozumienia sytuacji w stosunkach polsko-ukraińskich, pozwolę sobie na kilka spostrzeżeń osoby, która od dwóch lat zajmuje się tą tematyką:

• Polska niezwykle aktywnie wspiera Ukrainę od chwili rosyjskiej inwazji na dużą skalę;
• Warszawa doskonale zdawała sobie sprawę z zagrożenia, jakie stanowi rosyjska armia, więc pomoc dla obywateli Ukrainy była szczera i autentyczna, a dla państwa ukraińskiego - zakrojona na szeroką skalę;
• Oficjalna Warszawa może odczuwać pewne rozczarowanie z powodu własnych niespełnionych marzeń o większym uznaniu ze strony oficjalnego Kijowa. I chodzi tutaj bardziej o psychologię niż o stosunki międzynarodowe;
• Polskiemu establishmentowi nie podoba się sugestia, że rosyjska operacja informacyjna i psychologiczna ma miejsce na granicy z Ukrainą od kilku miesięcy. Jednak czas działań Rafała Meklera [lider Konfederacji na Lubelszczyźnie - red.] i jego współpracowników, opinie, które wyrażają, oraz znaczne ożywienie trolli w mediach społecznościowych w obu krajach sugerują silną interwencję Kremla;
• Logika Putina jest jasna: przerywając dostawy przez Polskę zadaje potężny cios zaopatrzeniu ukraińskich sił zbrojnych, a jednocześnie wewnętrznej odporności ukraińskiego społeczeństwa. Tak jakby Ukraina została wzięta w wyimaginowane imadło, co jest wynikiem manipulowania podświadomą pamięcią historyczną.
• Osłabienie relacji polsko-ukraińskich podważa również pozycję Warszawy w Unii Europejskiej i daje argumenty jej krytykom;
• Nie warto poważnie liczyć na aktywne działania polskiego rządu i organów ścigania w ciągu najbliższych siedmiu tygodni - do wyborów samorządowych w Polsce 7 kwietnia;
• Konieczne jest jednak poszukiwanie sposobów zrozumienia poprzez działanie w niestandardowy sposób.

Dlatego proponuję 10 „ziaren” dla nowej jakości stosunków polsko-ukraińskich:

Ziarno wiedzy. Żyjemy w micie o rozległej wiedzy Polaków o Ukraińcach i Ukraińców o Polakach. Trzeba przyznać, że ludzie w Polsce wiedzą o Ukrainie więcej, ale nie wszystko. A nasza ukraińska wiedza o sąsiadach, z którymi łączy nas 525 kilometrów wspólnej granicy, jest często sporadyczna i fragmentaryczna. Koniecznie trzeba rozmawiać, tworzyć wspólne projekty informacyjne i edukacyjne, wydawać książki i kręcić filmy. Jest wiele osób chętnych do pracy w tym obszarze.

Ziarno oryginalności. Często mówi się, że prawo Polski i Ukrainy jest podobne, a w obu krajach uprawnienia prezydenta nie są imponujące. Oczywiście, zgodnie z Konstytucją. Jednak w Polsce Andrzej Duda nie może zadzwonić do Donalda Tuska, aby zażądać zrobienia porządku na granicy, a instrukcja Wołodymyra Zełenskiego dla Denysa Szmyhala w jego przemówieniu telewizyjnym w zeszłym tygodniu w Warszawie wywołała jedynie uśmiech. Ale mówienie o specyfice rolnictwa i jego strukturze w obu krajach z pewnością nie byłoby zbyteczne.

Ziarno współpracy. Nasze wspólne aktywa wojskowe to nie tylko Kostanty Ostrogski i jego polsko-ukraińsko-litewska armia [Ostrogski, pierwszy hetman litewski, na czele połączonych sił pokonał w I poł. XVI w. najpierw wojska moskiewskie, a potem Tatarów - red,], ale także możliwości efektywnego współdziałania Polski i Ukrainy w dziedzinie współpracy wojskowo-technicznej. Poszukiwanie możliwości stworzenia wspólnego programu rakietowego, współpraca w zakresie produkcji pojazdów opancerzonych oraz transfer doświadczeń w wykorzystaniu dronów będą bardzo w cenie przez co najmniej kolejną dekadę. A jeśli w ukraińskim telemaratonie "Jedyne wiadomości" będą mówić o użyciu polskich haubic "Krab", z pewnością nie pogorszy to stosunków dwustronnych.

Specjalne ziarno. Ten krok nie wydaje się dziś oczywisty, ale warto przypomnieć, że polskie i ukraińskie służby specjalne miały doświadczenie w neutralizacji "falangistów", którzy w lutym 2018 roku podpalili budynek Towarzystwa Kultury Węgierskiej Zakarpacia. Oczywiste jest, że polskie organy ścigania nie będą w najbliższym czasie wywierać bezpośredniej presji na Rafała Meklera, ale taka perspektywa powinna być dla niego i jego współpracowników nieuchronna.

Ziarno dobrej woli. Polacy gościnnie przyjęli wielu Ukraińców, którzy dziś stali się największą mniejszością narodową w Polsce, skutecznie przywracając ich obecność na polskiej ziemi do poziomu z czasów II Rzeczypospolitej. Polscy wolontariusze pomagają Ukrainie, a co najmniej dwóch z nich oddało w naszym kraju życie. Są też polscy obywatele, którzy zginęli z bronią w ręku, pomagając odeprzeć rosyjską agresję. Należy o tym mówić i pamiętać.

Ziarno doświadczenia tranzytowego. Ukraina korzysta z polskiego doświadczenia w zarządzaniu gminami i w procesie decentralizacji władzy. W obecnej sytuacji trzeba głośniej mówić o tym, że reforma samorządu terytorialnego i tworzenie silnych społeczności pomogły odeprzeć rosyjską agresję. I trzeba o tym mówić w przededniu wyborów samorządowych w Polsce, zwracając uwagę na ich przebieg i specyfikę.

Ziarno antykolonializmu. Narody polski i ukraiński (oczywiście każdy na swój sposób) w pełni doświadczyły goryczy rosyjskiego imperializmu. Antykolonialny charakter obecnej konfrontacji między Ukrainą a Rosją powinien być przekazywany polskiemu społeczeństwu, oddając hołd tym, którzy walczyli z moskiewskim carem w mrocznych dla Polaków i Ukraińców czasach.

Ziarno wspólnej historii. Musimy zdać sobie sprawę, że w naszej historii jest nie tylko tragedia wołyńska, ale także wiele chwalebnych kart. W obecnym kontekście informacyjnym musimy skuteczniej mówić o Cudzie nad Wisłą w 1920 roku, przypominając, że w Ukrainie wciąż trwa straszna wojna. Kiedy Polacy i Ukraińcy działali wspólnie, byli nastawieni na zwycięstwo i ochronę własnych interesów.

Zboże dla globalnego Południa. Jednym ze sposobów na złagodzenie problemu zbożowego w relacjach polsko-ukraińskich mogłaby być wspólna promocja ukraińskiego zboża w krajach globalnego Południa. Pozycja polskiej dyplomacji jest tam obiektywnie silniejsza niż ukraińskiej i moglibyśmy dziś skutecznie współpracować.

Ziarno przyszłości. Polakom i Ukraińcom udało się zrealizować hasło "Za wolność naszą i waszą", żyjemy w niepodległych państwach. Teraz musimy przyjąć nowe hasło: "Za naszą i waszą przyszłość" - ponieważ współdziałanie naszych krajów jest kluczem do efektywnego rozwoju i bezpieczeństwa regionu bałtycko-czarnomorskiego. A poczucie wspólnej odpowiedzialności, nawet w obecnej sytuacji, nie będzie czymś zbytecznym.

Trochę soli. Potrzebujemy dziś asymetrycznych rozwiązań i odważnych kroków. Musimy powstrzymać niszczenie stosunków polsko-ukraińskich wspólnym wysiłkiem tych, którzy rozumieją, że bez niepodległej Ukrainy Polska będzie miała problemy. Potrzebujemy "efektu wow", który przerwie systemową, niestety, pracę rosyjskiej propagandy i agentów wpływu w relacjach polsko-ukraińskich.

‍

Tragiczna śmierć rodziny z trójką dzieci w Charkowie w wyniku rosyjskiego ataku wywołała nie tylko lawinę współczucia w ukraińskim społeczeństwie, ale także kolejną falę absolutnie dzikich postów w mediach społecznościowych: jak matka mogła nie zadbać o bezpieczeństwo dzieci, a one zostały spalone żywcem w łazience, a ciało najmłodszego, 10-miesięcznego syna, zamieniło się w popiół.

To straszny obraz, który rysuje wyobraźnia: młoda kobieta ukrywająca się przed pożarem w łazience, tuląca swoich synów do piersi, nie mogąca się wydostać i prawdopodobnie wiedząca, że zaraz umrze. To naprawdę przerażające. Jednak wśród tych, którzy byli zszokowani kolejną cywilną śmiercią z powodu rosyjskiej agresji, byli tacy, którzy natychmiast uczynili matkę winną. Mówili, że to ona ponosi odpowiedzialność, że jej dzieci spłonęły, bo mogła już dawno zabrać je w bezpieczne miejsce.

Kiedy rosyjska wojna rozprzestrzeniła się na wszystkie regiony Ukrainy, wykraczając poza linię frontu w Donbasie, kiedy rosyjskie rakiety uderzyły w cele wojskowe i cywilne od Charkowa po Iwano-Frankowsk, głównym zadaniem kobiet było ratowanie życia swoich dzieci. Dla wielu oznaczało to zabranie ich do rzekomo "bezpieczniejszych regionów" lub za granicę. Pod wpływem znanego podstępu o kryptonimie "dwa lub trzy tygodnie" niewiele osób mogło sobie wyobrazić, że wojna potrwa długo (i nikt nie wie, jak długo), a w obliczu nagłego zagrożenia wiele decyzji zostało podjętych "na razie".

Ten czas miał i nadal będzie miał swój własny wymiar dla każdej osoby, i rodziny. Jednak kobiety stanowią około 80% obywateli Ukrainy objętych tymczasową ochroną w krajach europejskich. To one stały w kolejkach na granicach z europejskimi sąsiadami, czasem przez kilka dni. I to one stały się później obiektem potępienia (a czasem wręcz nienawiści w mediach społecznościowych). Prawdę mówiąc, nienawiść ta działa w obie strony.

Wszyscy znamy te stereotypy. "Jeśli wyjechałeś, jesteś zdrajcą" lub po prostu "nie kochasz Ukrainy", "siedzisz na gotowym", "wyjechałeś za pomocą społeczną".

Wszyscy znamy te stereotypy. "Jeśli wyjechałaś, jesteś zdrajcą" lub po prostu "nie kochasz Ukrainy", "siedzisz na wszystkim, co gotowe", "wyjechałaś po pomoc społeczną". Szczególnie zabawne (choć nie do końca) jest czytanie postów ludzi, którzy mają własną wyposażoną piwnicę, autonomiczne ogrzewanie prywatnego domu i kilka samochodów z różnymi rodzajami paliwa, gotowych w każdej chwili pędzić w kierunku zachodniej granicy.

Pozostanie w Ukrainie oznacza "nie dbasz o dzieci", "narażasz je na niebezpieczeństwo", "stawiasz swoje interesy ponad interesami dzieci".

Prym w tej opowieści wiodą mężczyźni, zwłaszcza bezdzietni.

Co łączy te oskarżenia, oprócz mowy nienawiści? Całkowite ignorowanie granic osobistych. Oprócz kompletnej nieporadności postsowieckiego systemu państwowego (medycyna, edukacja, aparat państwowy odziedziczony po ZSRR), odziedziczyliśmy po znienawidzonym "sowiecie" tę bezwstydną zdolność do ingerowania w życie innych ludzi, grzebania w nich i wytykania palcami tego, co inni powinni byli zrobić i jak powinni byli to zrobić.

Przypomina mi się scena z radzieckiego filmu, kiedy inspektor z fabryki przychodzi do domu rodziny, wchodzi do sypialni i pyta: "Dlaczego łóżka są razem? Dlaczego nie ma portretów przywódców?". Takie mam skojarzenie, gdy słyszę pytania typu: "Dlaczego nie wracasz?" lub "Dlaczego nie wyjechałeś?". Dla mnie, niezależnie od ich treści, są to pytania tego samego rodzaju. One nie mają nic wspólnego z życiem, ludzi, którzy je zadają.

"Są to pytania, na które musi sobie odpowiedzieć każdy człowiek i każda rodzina. Nie sąsiedzi na ławce przy wejściu lub użytkownicy mediów społecznościowych"

Teraz, na linii frontu, nasi obrońcy walczą między innymi o to, byśmy już nigdy nie należeli do tego, co kiedyś było Związkiem Radzieckim. Lub, jak nazywała to wczesna sowiecka propaganda, Krajem Sowietów. Ale czy wiesz, co nasze społeczeństwo ma wspólnego ze społeczeństwem tego samego "kraju sowietów", który wyłonił się sto lat temu? Każdy wie, co ktoś inny powinien był zrobić, co było najlepszą rzeczą do zrobienia, a co nigdy nie było właściwą rzeczą do zrobienia (oczywiście w czasie przeszłym - jest tak samo oczywiste, która decyzja była właściwa!).

Po tragicznej śmierci rodziny z trójką dzieci w Charkowie, ci, którzy nie mogli powstrzymać się od wyrażenia swoich głębokich przemyśleń z perspektywy czasu, obwinili zmarłą matkę (!) za śmierć jej trójki dzieci. Jakie mieli do tego prawo, to pytanie retoryczne.

Wiadomo, że zmarła kobieta, Olga Putiatina, była prokuratorką wydziału w Woszczańsku Prokuratury Rejonowej w Czuhuwie. W prokuraturze obwodu charkowskiego pracowała od 2012 roku. Wyobraźmy sobie hipotetyczną sytuację, w której Olga zabrałaby trójkę swoich dzieci (z których najmłodsze miało w chwili śmierci 10 miesięcy, co oznacza, że nie tylko urodziło się, ale i zostało poczęte podczas inwazji na pełną skalę), rzuciła pracę i wyjechała z nimi za granicę jako "uchodźczyni" (a dokładniej jako osoba objęta tymczasową ochroną humanitarną).

Jestem gotowa się założyć, że wtedy napisaliby o Oldze że "nie wierzy w Siły Zbrojne", "zdradziła Ukrainę" lub "odeszła od męża".

Teraz, gdy Olga nie żyje, nasze społeczeństwo często obwinia ją - właśnie ją - za śmierć jej dzieci. Warto zauważyć, że ta wina jest całkowicie zrzucana na kobietę, mimo że jej mąż, ojciec dzieci, zginął wraz z rodziną. I prawdopodobnie decyzja o tym, co zrobić i co zrobić dla rodziny, została podjęta wspólnie. Ale nie, w ukraińskim społeczeństwie we wszystkim, co dotyczy dzieci - niezależnie od tego, czy dziecko przeklinało w szkole, czy spłonęło w łazience podczas ataku rosyjskiego drona - zawsze winna jest matka. Nawiasem mówiąc, w Europie, o której wielu marzy, obowiązki rodzicielskie są dzielone równo między oboje rodziców. Tym bardziej obrzydliwe jest to, że kobieta, która poniosła tragiczną śmierć, jest potępiana przez mężczyzn po jej śmierci!

"Dlaczego nie wyjechali?" - słyszałam to pytanie wiele razy od 2014 roku, kiedy Rosja rozpoczęła okupację Donbasu. I za każdym razem chciałam powiedzieć: "Co możesz osobiście zrobić, aby pomóc tym ludziom?". Pamiętam, jak niechętnie wynajmowali mieszkania osobom z "donieckim pozwoleniem na pobyt", jak byli niezadowoleni, widząc na swoich podwórkach samochody z "donieckimi tablicami rejestracyjnymi" i jak tylko ci, którzy mieli talent do biznesu, i nie bali się zaczynać od zera w nowym miejscu, mogli sobie pozwolić na wyjazd - bardzo często wbrew wszelkim przeciwnościom i w niezbyt sprzyjających warunkach. Pomoc państwa dla osób wewnętrznie przesiedlonych była i jest tak mizerna, że nie pokrywa nawet kosztów mediów w sezonie grzewczym.

Dlatego powtórzę moje pytanie w kontekście wojny na pełną skalę: jak każdy z was, kto zadaje pytanie "dlaczego nie odejdą?", może im pomóc?

Kto zapewni mieszkanie i pracę kilkuosobowej rodzinie? Jeśli nie ma pracy w danej specjalności, a inna praca nie zaspokaja potrzeb np. dzieci czy starszych członków rodziny, to kto ich przyjmie? Są to pytania retoryczne. Jednak bez odpowiedzi na nie, ta rozmowa nie powinna się nawet rozpocząć. Tak, w pierwszych dniach inwazji na pełną skalę wiele osób wolało spać w prowizorycznej sali gimnastycznej w Czerniowcach lub Lwowie, ale kiedy pierwszy szok minął, ludzie zaczęli myśleć o długoterminowych rozwiązaniach. A dla wielu z nich domowe mury i znajoma praca są właśnie tym sposobem na życie, który okazał się lepszy niż łóżko na zachodniej Ukrainie czy nieznane w innych krajach.  

Wróćmy jednak do pytania: czym różni się przestarzały Związek Radziecki od Europy, o przyłączenie do której walczył nasz Euromajdan w 2014 r. Ta walka trwa do dziś. Jedną z głównych wartości europejskich jest prywatność. Szacunek dla cudzych decyzji i osobistych granic.

To właśnie ta wartość definiuje etykę komunikacji w społeczeństwach zachodnich: jeśli możesz pomóc, zaoferuj (najlepiej w sposób, który nie stawia odbiorcy pomocy w niewygodnej sytuacji). Jeśli nie możesz, nic nie mów.

Nikt nie wie, jak długo potrwa wojna i jak się zakończy - zarówno dla całego kraju, jak i dla każdego z nas. Każda osoba i każda rodzina podejmuje własne decyzje: niektórzy ludzie pozostają na swoich stanowiskach pracy, inni martwią się o to, by nad głowami nie latały rosyjskie rakiety lub drony. Niektórzy nie mogą opuścić swoich starszych rodziców, podczas gdy inni zabierają swoje dzieci z dala od niebezpieczeństwa. Jedno dziecko w mieście niedaleko linii frontu nie może spać z powodu nalotów i cierpi na moczenie nocne, podczas gdy inne dziecko za granicą, w bezpiecznym miejscu, jest przygnębione, leży na kanapie i prosi o powrót do domu na Ukrainie, do swojego pokoju i szkoły ze schronem przeciwbombowym. Czyjś mąż poszedł na front i poprosił żonę, aby zabrała dzieci daleko, aby nie musiał się o nie martwić. A czyjaś żona za granicą zdecydowała: "Nie zostało nam wiele czasu, aby żyć osobno" i wróciła. Wszystkie te decyzje mają jedną wspólną cechę: są osobiste. I muszą być podejmowane samodzielnie przez w pełni sprawnych dorosłych. I, co najważniejsze, to oni muszą wziąć za nie odpowiedzialność.

Jest mało prawdopodobne, że przyjaciel, który doradził ci wyjazd, rozwiąże twoje problemy z obcym językiem, biurokracją, zatrudnieniem, pomocą społeczną, szkołami, przedszkolami, opiekunkami i klinikami w obcym kraju. Jest mało prawdopodobne, że sąsiad, który napisał w mediach społecznościowych "wracaj do Kijowa, nie był ostrzeliwany od miesięcy, więc jest tu bezpiecznie!", ewakuuje twoją rodzinę przy pierwszym zagrożeniu - ma własną. A ten, który radził wszystkim "po prostu opuścić" strefę frontu, raczej nie pomoże przesiedleńcom wewnętrznym osiedlić się w nowym miejscu. To, co wszyscy mogą zrobić na pewno, to trzymać się z dala od życia innych ludzi ze swoimi ocenami i niechcianymi radami. Mamy zbyt wielu zewnętrznych wrogów, by atakować się nawzajem.

‍

Kiedy byłam dzieckiem, uwielbiałam bujać się na huśtawce. Siadasz i "huśtasz się" - lecisz do nieba, "huśtasz się" - wracasz na ziemię. Moja przyjaciółka wiedziała, jak "zakręcić słońcem" na huśtawce, czyli tak ją rozbujać, żeby wykonała pełny obrót. Larysa mogła to robić dziesiątki razy z rzędu. Próbowałam powtórzyć tę sztuczkę, ale nie wychodziło, bo byłam ostrożna.

A teraz mam 43 lata. Cześć, jestem Tatusia, mam 43 lata. Mieszkam w Kijowie. To stolica kraju, który jest w stanie wojny od 10 lat. I codziennie obracam to pieprzone słońce. Czasami nawet sto razy dziennie. Niestety, nie dosłownie.

Mówię teraz o moim stanie emocjonalnym. Tak, tak... Mówię o huśtawce emocjonalnej. Kiedyś czytałam o tej koncepcji i brzmiała ona mniej więcej tak: "dzisiaj jest dobrze, jesteś wniebowzięta, a jutro lecisz w otchłań przygnębienia". KŁAMSTWO.

Nie dzisiaj! Nie jutro! Słońce czasami udaje się obrócić w ciągu godziny.

Na przykład budzisz się po eksplozji. Tak, niestety, powszechną praktyką jest przesypianie alarmu przeciwlotniczego. Bo minuty i godziny snu są bezcenne, a rano po alarmie nikt nie odwołuje pracy, szkoły, przedszkola. Więc telefon mówi: "Uwaga, alarm przeciwlotniczy" około 5 rano, a ty go wyłączasz nawet nie wstając i wracasz do snu. A potem "BABABAH". Budzisz się już z dziećmi w łazience (mamy tam schron, a raczej iluzję schronu, jak ikonki na zatyczkach pasów bezpieczeństwa, jak dziecięce "cyk-cyk, jestem w domku"). I tak liczysz eksplozje, próbujesz ze słuchu zrozumieć, gdzie dokładnie wybuchło i jak daleko od ciebie (czasem nawet udaje ci się zgadnąć), przekazujesz pomoc wszystkim, kogo znasz, mimo że sama jej potrzebujesz, i patrzysz, jak oni przekazują ci pomoc z takim samym przerażeniem. I w tym momencie czujesz się, jakbyś leciała na huśtawce w górę przez przypływ adrenaliny, z grającym w twojej głowie "We're Gonna Kill You All" Surface Tension. A potem pojawiają się pierwsze wiadomości. Bez adresów. "Odłamki pocisku spadły na wieżowiec mieszkalny w dzielnicy Szewczenkiwska, pracują ratownicy" - i twoja huśtawka leci w dół z niesamowitą prędkością. Tak szybko, że zapiera ci dech w piersiach, tak szybko, że zapominasz oddychać. Mózg wyrzuca ci wszystkich przyjaciół i znajomych z dzielnicy Szewczenkiwska, ich dzieci, koty, psy, papużki. I boisz się do nich napisać, bo wydaje się, że w tym momencie emocjonalnego dna czyjeś zrujnowane mieszkanie, czyjeś obrażenia, czyjeś zagubione koty, czyjaś nieodczytana wiadomość - urwą twoją huśtawkę do diabła.

Oddychasz. Znowu oddychasz. Nie możesz płakać. Matka, która płacze podczas alarmów i eksplozji, przeraża dzieci bardziej niż "Kindżał" [rodzaj rosyjskiej rakiety - red.] lecący w kierunku Kijowa.

"Cześć. Jak się masz? Wszystko w porządku?" - piszą chłopaki z frontu, a emocjonalna huśtawka znów cię unosi.

"Wszystko w porządku - odpowiadam - obrona powietrzna zadziałała bosko. Trochę się baliśmy, ale wszystko jest w porządku. Martwicie się, że pocisk trafi w wolontariuszkę i nikt nie wyśle wam czekoladki?"

Wrzucają ci filmik z trafionym czołgiem i twoja huśtawka unosi cię ku słońcu. "Na materiałach wybuchowych dla następnego czołgu napiszcie ode mnie: 'dzień dobry, suki'”. I na tym szczycie słońca jestem pełna zimnej wściekłości i pełnego determinacji gniewu, gotowa uratować świat. Jestem wszechmocna. Jestem cool. Jestem potężną kobietą. Mogę zrobić wszystko.

"Znaleźli ciało dziewczynki... 8 lat..."

Patrzysz na swoje dzieci w wannie, pod kołdrą, jedzące ciastka. W wieku 8 lat Nadia prosiła mnie: "Mamo, pocałuj mój smutek" i kładła tył głowy, który miał tak wyjątkowy, tak pożądany, najlepszy zapach na świecie. Kiedy miała 8 lat, uczyłyśmy się w domu matematyki, bo był COVID, a ja z jakiegoś powodu się kłóciłam. Dlaczego się wtedy kłóciłam, głupia? Czy ta pieprzona matematyka była tego warta?

- Nadieńka, kocham cię. Zapamiętaj to na zawsze.

- Mamo, płaczesz?

- Nie, ziewam tylko.

I miotasz się już tam na dole, w kierunku przeciwnym do słońca, żeby dać radę.

"Odwołanie alarmu przeciwlotniczego".

Wiadomości. Zdjęcie. Odłamek pocisku  spadł w Dnieprze.... Znajomy dom... W Krzywym Rogu przyleciał pocisk... Trafienie w Charkowie... Żołnierz zginął na froncie... Kobieta szuka dwóch kotów, które przybiegają na "kici, kici". Pies nie żyje. Szukają ludzi, ciał ludzi, fragmentów ludzi, fragmentów domów, z których zwisają fragmenty losów i czyjegoś nigdy więcej. I ludzi, których imion nie wymienia się w wiadomościach, bo to obciąża nagłówki i leady. Ludzi, których imiona powinny być słyszane na świecie, nigdy więcej. I z tej otchłani można mentalnie porozmawiać z polskim rolnikiem, politykiem z Teksasu, niemieckim urzędnikiem, włoską gwiazdą filmową o tym, że ta wojna ma imiona, setki tysięcy imion. Setki tysięcy zrujnowanych światów. Miliony głosów. W pewnym momencie ta wojna reaguje na "kici kici", płacze, patrzy jak dom, komfort, osobiste schronienie, ze wszystkimi porysowanymi ulubionymi kubkami, zdjęciami dziadków, jak skalpelem, zostaje przecięte na pół. A świat patrzy ze zdumieniem na wnętrze ich życia. I myśli... o czymś swoim…

"Drony przyjechały. Zaczną pracować jutro. Dziękujemy. Witalijowi urodziło się dziecko, więc zdecydowaliśmy, że drony będą prezentem dla jego synka". A huśtawka nie wie, czy lecieć w górę, czy jeszcze bardziej w dół.

Nasza emocjonalna huśtawka nie ma dna. Tak jak nie ma szczytu. Kiedy wydaje się, że nie ma już dokąd w górę, że nie ma już dokąd w dół, zawsze znajdzie się coś, co wzniesie cię jeszcze wyżej i zrzuci cię jeszcze głębiej.

To nieprofesjonalny tekst z milionem wielokropków. Ale tak właśnie żyjemy pomiędzy wielokropkami. To nasza huśtawka między emocjami. Dobro jest wielokropkiem, zło jest wielokropkiem. Walczyć i kropka! Bo kiedy walczysz, kiedy bujasz tę pieprzoną huśtawkę własnych emocji, żyjesz.

‍

Kiedy kładzie się na śniegu w białym maskującym kombinezonie, widać go tylko dzięki czarnej kominiarce. Ale to tylko na potrzeby naszego materiału. „Na robocie” musi zlewać się z tłem: w zimie z białym, gdy nie ma śniegu - z zielono-brązowym (wtedy biały kombinezon zastępuje specjalna siatka maskująca, w której wygląda trochę jak człowiek - drzewo). – Słowami ciężko jest opisać, jak wygląda nasza praca. Czasem tak leżysz dwie doby w tym śniegu i po prostu czekasz. No, ale ktoś to musi robić – tłumaczy Bumer, gdy ładuje specjalnymi nabojami swoje wysłużone SWD (samopowtarzalny karabin wyborowy). – A ten celownik pamiętasz? Ty mi go przywiozłaś. O, jeszcze ma dwa ślady po odłamkach, ale na szczęście wciąż działa.

Wiosną ubiegłego roku część jego jednostki dostała oddelegowanie z rejonu kupiańskiego, gdzie od października 2022 roku stacjonują bez rotacji, na Donbas. Bumer znalazł się w tej grupie. Szybko stało się jasne, że „delegacja” potrwa jakieś trzy miesiące. Ale, jak to na wojnie, trzeba być elastycznym. W maju przyjechał z narady dowódca z komunikatem: "Zbierajcie się, wyjeżdżamy". – Myśleliśmy, że na pozycje, a on mówi, że pod Kupiańsk. Tylko nie na nasz odcinek, a nieco dalej, więc nie do „swoich” – wspomina Bumer.

W nocy pojawili się w nowej bazie, kolejnego dnia wyszli na pozycje. Do wroga mieli 50-100 metrów. W nocy nastąpił zmasowany ostrzał rosyjski. - Używali wszystkiego, lotnictwa, artylerii, broni ręcznej – opowiada Bumer. Wtedy cała killkunastoosobowa „delegacja” była na zmianie, ale nie mieli żadnych szans. Komunikat przyszedł w nocy. Do bazy wpadł Rudik, dowódca macierzystej jednostki Bumera. – Lepiej usiądź, Karolina – wiedział dobrze, że się przyjaźnimy, a w całej „delegacji” nie ma choćby jednej obcej mi osoby. Wszyscy zostali lżej lub ciężej ranni, do dziś dwóch kolegów Bumera uznaje się za zaginionych bez wieści.

Podczas walk jeden z odłamków trafił Bumera w rękę. Konieczna była hospitalizacja. Ale już po kilku dniach nie mógł wytrzymać w szpitalu i wręcz chodził po ścianach; nie mógł wytrzymać tej bezczynności. Tyle że ręka puchła, a to utrudniałby strzelanie. – Mam jeszcze drugą, a wtedy, w nocy, okazało się, że nią też umiem strzelać – żartuje snajper. To niejedyny jego wypadek na wojnie. Ma na koncie kilka poważnych kontuzji akustycznych, co skutkuje sporym ubytkiem słuchu. Ale dla niego ważniejsze jest to, że wciąż dobrze widzi.

Dlaczego w ogóle został snajperem? Do wojska wstąpił jako ochotnik. – 24 grudnia miałem urodziny i przyjechałem do domu ze Szwajcarii, gdzie pracowałem już długo jako budowlaniec. Szef dał mi trochę wolnego, bilet powrotny miałem na 1 marca 2022 roku. No, to już mi się on nie przydał – wspomina. Do obrony terytorialnej wstąpił od razu, gdy zaczęła się pełnoskalowa wojna. Przyznaje jednak, że nie miał pojęcia, że ochotnicy bez wojskowego doświadczenia wylądują docelowo na wschodzie kraju, gdzie toczą się jedne z najcięższych walk. Zarówno on, jak jego koledzy z Czerwonohradu - bo z tego miasta w obwodzie lwowskim wywodzi się jego rota - nie wyobrażali sobie nawet, że zamiast stać na blokpostach, będą walczyć na „zerówkach”. – Najpierw byłem kierowcą, ale potem dowództwo, znając moje myśliwskie doświadczenie, zaproponowało, bym został snajperem, bo snajperów ciągle brakuje. I tak już zostało – opowiada Bumer.

Poznaliśmy się nieco ponad rok temu, w prawosławne Boże Narodzenie, gdy przyjechałam robić materiał do książki o czerwonohradzkiej jednostce służącej ponad 1000 km od domu. Bumer natychmiast przeszedł na polski. – Pracowałem wcześniej dość długo w Polsce, m.in. w Warszawie, ale od tego czasu nie miałem z kim gadać po polsku, a nie chcę zapomnieć języka – wyjaśnił. Okazało się też, że zna nie tylko język, ale i polskie kolędy.

Nigdy nie chciał o nic prosić. Celownik snajperski, który kosztuje tyle co samochód, trzeba mu było dać wręcz siłą. Ale gdy padł jego prywatny jeep, którego używał na froncie, jeżdżąc na pozycje, nie protestował, gdy przywieźliśmy inne auto. – Najbardziej lubię BMW, ale zdaje się, że przez wojnę zmienię preferencje – śmieje się.

Gdy jedziemy na poligon, tłumaczy, jaka jest różnica w pracy z kałasznikowem, jaki mają wszyscy, a SWD ze specjalnym celownikiem. – Musisz się nauczyć patrzeć w tę lunetę zupełnie inaczej niż w przypadku zwykłego celownika. Odrzut jest tak potężny, że za pierwszym razem rozwaliłem sobie łuk brwiowy – tłumaczy. A potem już tylko strzela. 7 na 10. Nie jest z siebie zadowolony, ale przy niskiej temperaturze i dużym wietrze praca snajpera jest jeszcze trudniejsza. Wiosną, gdy na donbaski poligon zabraliśmy zaprzyjaźnionych dziennikarzy z telewizji, zafundował im nie lada atrakcje – m.in. granaty czy strzelanie z RPG (ręczny granatnik przeciwpancerny). – Ja nie chcę, by ta wojna została zapomniana – mówi.

Czy na „zerówce” liczy trafienia do celu?

– Kiedyś tak, teraz mi się już nie chce. Ja po prostu chcę, żeby to wszystko jak najszybciej się skończyło.

‍

Symboliczną ilustracją zamiaru zatrzymania tranzytu ukraińskich produktów przez terytorium Polski jest wysypywanie ukraińskiego zboża w drodze na Litwę.

Akcja ma pełne poparcie rządu, wszystkich sił politycznych i mediów. Oficjalnym celem protestów jest zatrzymanie eksportu ukraińskiego zboża do Polski i wszystkich produktów rolnych. W rzeczywistości jest to próba osłabienia naszej gospodarki, zdolności obronnych i morale. To wzmacnia Rosję i jej plany uszczuplenia naszych sił w obliczu brutalnej agresji.

Ukraińskie zboże nie było eksportowane do Polski od kwietnia ubiegłego roku, ponieważ jest ono przewożone przez ukraiński korytarz zbożowy. "Guardian" zauważył, że dzięki wznowieniu transportu eksport zboża powrócił do poziomu sprzed inwazji.

Eksportujemy wszystkie nasze produkty rolne, w wyniku czego dochody budżetowe wzrosną o 5-6%, a PKB o 10%.

Brytyjski minister spraw zagranicznych David Cameron przyjedzie do Polski za kilka dni, by rozmawiać o potrzebie zwiększenia wsparcia dla Ukrainy.

Dlatego proszę go, aby wyjaśnił swoim polskim kolegom, że blokowanie ukraińskiej granicy i tranzytu bezpośrednio wpływa na Ukrainę, osłabiając nasz opór wobec agresora. Najpierw musimy więc powstrzymać tych Polaków przed pracą dla wroga, a potem możemy zacząć robić wielkie plany.

Polska będzie kolejną ofiarą Putina, jeśli Ukraina upadnie. Skandaliczny wywiad Władimira Putina z propagandystą Tuckerem Carlsonem ujawnił prawdziwe intencje Rosji. Putin chce przywrócić oba kraje imperium rosyjskiemu. Czasy, w których rosyjscy carowie tłamsili i rusyfikowali oba narody, uważa za punkt odniesienia.

Dlaczego Putin musiał być akurat teraz nagłośniony przed amerykańską publicznością? Bo, po pierwsze, 17 marca w Rosji odbędą się wybory. A raczej ich pozory, w których Putin da sobie kolejną kadencję u władzy.

Donald Trump, szef Tuckera Carlsona, potrzebował tej rozmowy z dyktatorem. On również, jesienią, będzie startował w wyborach i jest zdeterminowany, by zemścić się na Demokratach. Poza skandalem i obelgami ma jednak niewiele do sprzedania amerykańskim wyborcom.

Dlatego doradcy polityczni Trumpa postanowili zagrać kartą Ukrainy i obiecać zwolennikom Partii Republikańskiej iluzję dialogu z Putinem. Mówią, że rosyjski prezydent jest autorytarny, cały we krwi - ale jest jeden przywódca, którego na pewno wysłucha

Dlatego weź kartę do głosowania i zagłosuj na Donalda Trumpa. Kontrowersyjny gospodarz Tucker Carlson został wykorzystany do uproszczonego wyjaśnienia historii agresji Putina na sąsiadów konserwatywnemu - wyborcy, który prawie nie zna historii nawet swojego rodzinnego stanu Alabama. Ten biały mężczyzna lub ta biała kobieta, którzy co niedzielę chodzą do kościoła i pracują na ranczu z pięciorgiem dzieci, raczej nie wiedzą, kto i kiedy rozpoczął II wojnę światową. Nie wiedzą też, gdzie dokładnie na kuli ziemskiej znajdują się Ukraina i Polska.

Przywódca Kremla wykorzystał tę samą technikę, którą stosował prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski na początku inwazji na pełną skalę. Jej istotą jest emocjonalne dotarcie do obywateli Zachodu z pominięciem oficjalnych władz.

W ten sposób Putin i Carlson zrobili wielkie halo na temat sztucznego państwa Ukraina, niewdzięcznego NATO i zapowiedzi nowych rosyjskich zdobyczy terytorialnych.

Ukraina ma być "sztucznie stworzonym krajem, który zawsze należał do Rosji". Ukraińcy rzekomo nigdy nie istnieli - zostali wymyśleni przez Polaków. Jednak w 2014 r. zorganizowali zamach stanu i zechcieli być niepodlegli, więc teraz Rosja musi ich pilnie zdenacjonalizować.

Polska została wymieniona w negatywnym kontekście 36 razy. Powodem ataku było to, że ten niewdzięczny wraz z Ukrainą i krajami bałtyckimi prowokował Rosję

Potem kraje, które oderwały się od obozu sowieckiego, dołączyły do NATO, UE i stały się wielkim zagrożeniem dla Rosji. Putin mówi, że nie zgadzał się na to już wcześniej i dlatego jest zdeterminowany, by zemścić się na Zachodzie.

Fan Trumpa usłyszał ciekawą interpretację najnowszej historii. Zgodnie z tezą Putina, Ukraina rozpoczęła wojnę w 2014 roku. Grzeczna i uprzejma Rosja po prostu wzięła Krym pod swoją ochronę, w przeciwnym razie naziści i tam by przybyliby. W 2022 r. Putin zaatakował Ukrainę po raz drugi w 2022 roku. "Rosja po prostu próbowała powstrzymać wojnę" - kłamał rosyjski dyktator.

Co ciekawe, Putin, który uważa się za bardzo zdolnego historyka, znalazł bardzo interesującą analogię, aby się usprawiedliwić: Adolfa Hitlera.

Według kremlowskiego dyktatora miły i uprzejmy Führer poprosił kiedyś Polskę o oddanie Gdańska. Ale Polacy powiedzieli: "nie"

"Bawili się i zmusili Hitlera do rozpoczęcia z nimi II wojny światowej. Dlaczego wojna rozpoczęła się 1 września 1939 r. od Polski? Bo była niechętna do współpracy. Hitler nie miał innego wyboru, jak tylko zacząć od Polski, by zrealizować swoje plany" - powiedział przeciętnemu Amerykaninowi rosyjski fan Führera.

Oczywiście zachodnie media szybko napisały krótki kurs historii II wojny światowej dla czytelników, którzy są bardziej zainteresowani rozrywką w mediach społecznościowych. Oświadczenie Putina zostało złożone celowo, by podzielić dzisiejsze Niemcy, Polskę i ostatecznie Ukrainę - tak by te trzy kraje pamiętały o swoich historycznych bólach. Moskwa naprawdę chce, by dzisiejsi Polacy i Niemcy wskazywali na siebie kijami i obwiniali się nawzajem za zniszczenia i ofiary II wojny światowej. Niezgoda jest kluczem do podboju. Nie bez powodu kilka pokoleń współczesnych Rosjan dorastało z ideą "powrotu do Berlina na czołgu". Trzeba zrozumieć, że ta trasa biegnie przez Ukrainę i Polskę.

Kolejny fragment wywiadu jest intensywnie udostępniany w społecznościach fanów Tuckera Carlsona i Donalda Trumpa. Putin mówi w nim, że nie zamierza atakować Polski i Łotwy, bo dlaczego niby Rosja miałaby je w ogóle atakować? Komentatorzy piszą: "Patrzcie, Putin mówi wprost, że nikogo nie zaatakuje! Przestań nas straszyć wojną między Rosją a NATO!". Sformułowanie Putina jest jednak bardzo interesujące. Mówi on bowiem, że może wysłać wojska, jeśli "Polska zaatakuje Rosję".

Ukraińcy słyszeli podobne tezy przez dwa miesiące z rzędu przed inwazją na pełną skalę w 2022 roku. Wówczas główni propagandyści Kremla, Władimir Sołowjow, Olga Skabejewa i Margarita Simonian, zapewniali nas, że Rosjanie są najbardziej pokojowym narodem na świecie i nie są zainteresowani żadnym konfliktem z sąsiadami. Tak więc jeśli Putin kłamie tu i teraz na temat od dawna udokumentowanych faktów dotyczących tego, co naprawdę wydarzyło się w Gdańsku [w 1939 r.], nie będzie mu trudno wymyślić nową historię, by zaatakować Polskę.

Typowy trumpista może być szczęśliwy, słysząc porównania do Hitlera. On nigdy nie widział zdjęć zniszczonej Warszawy. Nie sądzę, by tacy ludzie kiedykolwiek wybrali się na wycieczkę do Auschwitz.

Ma to jednak bezpośrednio wpływ na Polskę i Ukrainę. Po torturach i przesłuchaniach w rosyjskich więzieniach wielu ukraińskim więźniom powiedziano: "Bijemy was, wycinamy wam tatuaże z ciał, bo odmówiliście poddania się. Nie chcecie zabrać z nami Warszawy".

Rosja zaatakowała Ukrainę, by podbić ją w ciągu trzech dni, a następnie wykorzystać ukraińskie zasoby do podboju sąsiednich państw. Zgodnie z planem Putina Ukraińcy, ze ich talentem jako wojowników i doświadczeniem w wojnie, mieli stać się rosyjskim mięsem armatnim. Najpierw mieli zostać siłą zapędzeni do Warszawy. Kiedy ta by upadła, zniewoleni Polacy i Ukraińcy mieliby wspólnie zająć Berlin. Pilnowałby ich rosyjski nadzorca z karabinem maszynowym. Dla wszystkich, którzy by się na to nie zgodzili, mobilne krematoria i piece dawnych obozów koncentracyjnych pracowałyby przez całą dobę.

Dziś przyjazne stosunki między Polską a Ukrainą są testowane przez spory handlowe na granicy. Niepotrzebne emocje rozrywają cienkie nici szacunku i wdzięczności, które zawsze były między nami. Kiedy wielu Ukraińców pisze emocjonalne posty o ciężarówkach z rozsypanym zbożem, naprawdę bardzo nas to boli. Przecież w czasach wojny to nie jest zwykłe zboże, ale zboże przesiąknięte naszą krwią. Zbieranie go teraz to walka o przetrwanie między minami, ostrzałem i cienką granicą między życiem cywilnym a linią frontu.

Wielu rolników nie przeżyło okupacji - byli torturowani, zabijani i zmuszani do samobójstw. Jeszcze więcej jest takich, którzy na linii frontu przesiadają się z traktora na czołg

Chciałabym więc wyjaśnić, że Ukraina i Polska płyną w tej samej łodzi. Rosja nienawidzi ich obu w równym stopniu i ma jeden agresywny zamiar wobec obu krajów. Musimy teraz trzymać się za ręce, by później nie stać w kolejce do komory gazowej. Bo już teraz Rosjanie mogą wprowadzić się do naszych domów, jeść naszą żywność i kraść zboże, zabijając rodziny lokalnych rolników.

Rosja nigdy nie ukrywała, że chce założyć maskę chrześcijańskiego państwa słowiańskiego. Dwa sąsiednie państwa, które łączy wspólny kod kulturowy, będą jej celem numer jeden.

Ціллю на знищення. Тому полякам і українцям є про що поговорити предметно, поки не стало пізно для обох

‍

Zgodnie z ukraińską konstytucją Zełenski ma prawo odwoływać i mianować dowódcę ukraińskiej armii. Jednak oprócz prawa do dokonywania zmian personalnych ma on obowiązki wobec narodu ukraińskiego. Prezydent jest zobowiązany do komunikowania się, uwzględniania nastrojów społecznych i stanu ludzi, którzy od dwóch lat żyją w realiach inwazji na pełną skalę. Warto od razu powiedzieć, że zaufanie do Załużnego jest bezprecedensowe - wynosi 88%. W grudniu 2023 roku 72% Ukraińców sprzeciwiało się jego dymisji [dane z sondażu przeprowadzonego przez Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii (KIIS) - red.]

W swoim komunikacie na temat Załużnego Zełenski bał się użyć słowa "dymisja". Zamiast tego użył niejasnego sformułowania "odnowa, której potrzebują Siły Zbrojne Ukrainy". Wielu odebrało to jako osobistą zniewagę. W końcu Walerij Załużny był spoiwem, które jednoczyło ludzi o różnych poglądach partyjnych, religiach i światopoglądach w ukraińskim ruchu oporu. Był terapeutycznym środkiem uspokajającym, który dał Ukraińcom nowy mit w mrocznych czasach. I wiarę, że na pewno wygramy i zbudujemy nową, silną Ukrainę z silną armią. Tysiące ukraińskich dzieci otrzymało imię Walerij na cześć słynnego żołnierza.

Ołeksandr Syrskij, nowy głównodowodzący ukraińskich sił zbrojnych, jest zawodowym oficerem. W ciągu 10 lat wojny z Federacją Rosyjską on i Załużny wielokrotnie współpracowali ze sobą na polu bitwy. To właśnie ich sojusz pozwolił Ukrainie wyzwolić obwód charkowski i prawobrzeżną część obwodu chersońskiego w 2022 roku. Ale Bankowa [ul. Bankowa w Kijowie, gdzie mieści się Biuro Prezydenta Ukrainy - red.]  zawsze była bardziej lojalna wobec cichego Syrskiego. Szef Kancelarii Prezydenta Andrij Jermak i prezydent Wołodymyr Zełenski lubili robić sobie zdjęcia obok dowódcy Wojsk Lądowych. Na tle chudego, zatroskanego generała, umazanego sadzą i błotem, wydawali się bardziej fotogeniczni i bohaterscy.

Dlaczego Załużny stał się problemem dla Zełenskiego? Najwyższy rangą generał i jego zespół byli niemal jedynymi, którzy przygotowywali się do rosyjskiej inwazji na pełną skalę 24 lutego 2022 r. w ramach swoich uprawnień i zasobów. Decyzja o pozostawieniu oddzielnej zmechanizowanej 72. brygady pod Kijowem pozwoliła uratować stolicę przed zdobyciem jej w trzy dni, jak chcieli Rosjanie. Pierwsze sukcesy militarne i powszechny opór na chwilę zjednoczyły prezydenta i generała. Załużny przeprowadził genialne operacje na polu bitwy, podczas gdy Zełenski pukał do wszystkich drzwi w poszukiwaniu broni. Ale gdy potem światowe media zaczęły pisać o geniuszu ukraińskiej armii, wrażliwemu na aplauz i pochwały Zełenskiemu przestało się to podobać.

Kiedy rozpoczęły się pierwsze badania notowań generała, Gazeta Wyborcza opublikowała na okładce zdjęcie Załużnego z podpisem: "Pierwszy ataman". Autor artykułu, Paweł Smoleński, napisał, że gdyby "Michał Anioł miał wyrzeźbić generała Załużnego, a nie widział oryginału, połączyłby Dawida z Mojżeszem, najpiękniejszego i najmądrzejszego człowieka na świecie". Nie spodobało się to Kancelarii Prezydenta, która uważa, że ukraińskie zwycięstwo powinno mieć tylko jedno oblicze.

Sprzeczności tylko narastały, ponieważ Zełenski chciał szybkich zwycięstw, a Załużny chciał zachować rezerwę kadrową armii. Dlatego na pewnym etapie kierownictwo polityczne zaczęło sobie robić więcej zdjęć z Ołeksandrem Syrskim i częściowo planować z nim operacje wojskowe.

To podzielenie ukraińskiej armii nie przyczyniło się do skuteczności bojowej, wzajemnego zaufania ani sukcesu podczas letniej kontrofensywy. Bankowa zaczęła się więc skłaniać się ku pomysłowi zastąpienia Załużnego. Kampanię nękania byłego głównodowodzącego Sił Zbrojnych Ukrainy w Internecie rozpoczęła Mariana Bezuhla, członkini prorządowej partii Sługa Narodu, a także różni wewnętrzni analitycy polityczni oraz prorosyjska sieć na kanale społecznościowym Telegram. W praktyce w ciągu ostatnich kilku miesięcy Załużny został pozbawiony możliwości planowania operacji, dowodzenia wojskiem i ustalania priorytetów na froncie. Procesy na polu bitwy były upolityczniane tak, by odpowiadały życzeniom prezydenta Zełenskiego. Punktem kulminacyjnym była publikacja artykułu Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy w The Economist, w którym Załużny szczerze opisał stan frontu i to, co było potrzebne do zwycięstwa. Prezydent potraktował to jako wyzwanie i zagrożenie dla siebie.

Syrski, następca Załużnego, nie jest najgorszym wyborem w czasach wojny na pełną skalę. To nie gabinetowy generał, ale doświadczony praktyk. Jednak na tle ukraińskiego mitu zdecydowanego oporu, zwycięstwa i ducha ukraińskiego żołnierza, którego marką jest Załużny, talent i umiejętności Syrskiego pozostaną w cieniu. Fakt, że jego starzy rodzice i brat mieszkają w Rosji, nie zwiększa jego wiarygodności - tym bardziej że w mediach społecznościowych lajkują zdjęcia Putina i uczestniczą w marszach "Nieśmiertelnego Pułku" [coroczna akcja patriotyczna organizowana w Rosji w Dzień Zwycięstwa 9 maja - red.]. I choć sam Syrski nie kontaktował się z rodziną od wielu lat, wielu to irytuje.

Na polu bitwy generał ma reputację człowieka gotowego do walki bez względu na straty w ludziach. Był głównym dowódcą wyczerpującej operacji obrony Bachmutu. Wywołało to głośne kontrowersje wśród oficerów, którzy pod nim służą. Syrsky jest bardziej niż Załużny lojalny wobec władz politycznych i istnieją obawy, że z tego powodu nie zawsze będzie słyszał głosy piechoty gdzieś na skraju linii frontu.

Jednak bez względu na to, jak usilnie Zełenski przedstawia tę personalną roszadę jako poważną modernizację, zastąpienie Załużnego Syrskim nie jest magicznym sposobem na szybkie i piękne zwycięstwo. Aby nowy generał odniósł sukces, politycy powinni przestać ingerować w planowanie operacji wojskowych. Ani Zełenski, ani Jermak nie mają do tego odpowiedniej wiedzy, doświadczenia i umiejętności.

Przywódcy polityczni muszą wziąć odpowiedzialność za prawo mobilizacyjne, ponieważ armia potrzebuje świeżej krwi. Społeczeństwo musi zrozumieć, że ratowanie Ukrainy to sprawa wszystkich, a nie garstki ochotników, którzy tkwią w okopach od dwóch lat. Zełenski i jego zespół międzynarodowych ekspertów muszą zrobić wszystko, by na Ukrainę dotarła broń i pieniądze. I byśmy byli na pierwszych stronach z wiadomościami o reformach, a nie o inwigilacji dziennikarzy, szykanowaniu Załużnego i niechęci do zwolnienia ze stanowiska Olega Tatarowa, współwinnego rozstrzelania uczestników Rewolucji Godności.

Społeczeństwo ukraińskie będzie nadal walczyć o niepodległość i swoją przyszłość - bez względu na to, jak będzie się nazywał najważniejszy generał. W swoim pożegnalnym artykule dla CNN Załużny bardzo dobrze opisał receptę na zwycięstwo: lepsza obrona powietrzna i artyleria. Oznacza to również samodzielną produkcję wystarczającej liczby dronów, bez uzależniania się od tego, czy Republikanie w Kongresie wydadzą zgodę na duży pakiet pomocowy.

Syrski i Zełenski powinni wyjaśnić ludziom i naszym najbliższym partnerom, jakie są nasze cele i plany, czego potrzebujemy, aby wygrać, co możemy zrobić razem, aby pokonać Putina. Bo chodzi nie tylko o interes Ukrainy, ale także o pokój w całej Europie, na którą Kreml dybie od czasów sowieckich.

Po ostatnim wywiadzie kremlowskiego przywódcy z trumpowskim propagandystą Tuckerem Carlsonem jasne jest, że Rosja nie poprzestanie na Ukrainie.

"Nie jesteśmy zainteresowani Polską, Łotwą czy kimkolwiek innym. Dlaczego mielibyśmy być? Po prostu nie mamy żadnego interesu... To absolutnie nie wchodzi w rachubę" - powiedział Putin.

Jego słowa są bardzo podobne do tych, które wypowiedział w przeddzień ataku na Ukrainę. Wtedy Rosja również twierdziła, że nie jest zainteresowana Ukrainą ani wojną.

‍

Decyzja o rezygnacji Walerija Załużnego ze stanowiska Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy ciężko nazwać trudną do przewidzenia. O trudnych relacjach między prezydentem a głównodowodzącym mówiło się od miesięcy, a sam Wołodymyr Zełenski nie krył emocji na ostatniej konferencji prasowej pod koniec grudnia. Problemem jest tu najprawdopodobniej komunikacja. Nadal nie mogę zrozumieć, dlaczego otoczenie prezydenta - biurokratyczne i propagandowe, które teraz zapewniają o mądrości i aktualności prezydenckiej decyzji - było tak wytrwałe w udowadnianiu rodakom, że nie ma konfliktu i prezydent nie jest niezadowolony. Krytykując Walerija Załużnego, deputowana Mariana Bezuhla mówi we własnym imieniu, podczas gdy ci, którzy mówią o decyzji prezydenta, dezorientują kraj i działają niemal w interesie Rosjan. Więc kto tu kogo dezorientuje, chciałbym wiedzieć?

Wydawać by się mogło, że ludzie, którzy ponieśli największe fiasko w najnowszej historii politycznej, kiedy przekonywali swoich współobywateli, że nie będzie żadnego rosyjskiego ataku i że zachodnie media chcą po prostu zniszczyć ukraińską gospodarkę, powinni wyciągnąć wnioski ze swojej komunikacyjnej katastrofy. Ale nie, nie wyciągnęli, ponieważ nie wiedzą, jak je wyciągać. A to chodzenie po katastrofach jest niebezpieczne dla nas wszystkich. Podważa zaufanie do państwa w najtrudniejszym dla Ukrainy momencie.

I ta kwestia - kwestia zaufania - jest dla mnie najważniejsza w historii dymisji Walerija Załużnego. Wielokrotnie powtarzałem, że nie zamierzam oceniać skuteczności wojskowej generała, bo to nie moja sprawa. Ale wiem, że w obliczu oporu wobec państwa, którego potencjał mobilizacyjny jest kilkakrotnie większy od ukraińskiego, kwestia zaufania odgrywa kluczową rolę i to zaufanie trzeba wykorzystać, a nie zaniedbać.

Z historii wiem, że wojny wygrywają generałowie, którzy mają zaufanie armii, a nie genialni dowódcy ze znajomością teorii. Tym, którzy uczyli się w szkołach radzieckich lub postsowieckich, chciałbym przypomnieć znany przykład zwycięzcy Napoleona, Michaiła Kutuzowa. W przeciwieństwie do swojego faktycznego poprzednika, Michaiła Barclaya de Tolly, nie był on najbardziej błyskotliwym dowódcą wojskowym. Miał jednak zaufanie swoich żołnierzy i dlatego był w stanie zrealizować plan Barclaya, który był tragiczny dla Bonapartego i jego armii. Dziwne, że takie podręcznikowe rzeczy trzeba w ogóle wyjaśniać. Dziwne, że musimy przypominać, że żaden dowódca wojskowy nie jest magikiem i działa w oparciu o rzeczywiste możliwości i okoliczności. Dlatego właśnie zaufanie jest kluczowe dla wyniku każdej wojny.

Jeśli to zrozumiemy, możemy przeanalizować decyzję Wołodymyra Zełenskiego pod tym kątem. Nie pod kątem konkretnych roszczeń wobec głównodowodzącego - które, nawiasem mówiąc, nigdy nie zostały wyrażone. Nie pod kątem potrzeby pozbycia się postaci "bardziej popularnej" niż sama głowa państwa. Ale pod kątem odpowiedzi na proste pytanie: Czy dymisja Walerija Załużnego zwiększy zaufanie ukraińskiego społeczeństwa do rządu, instytucji państwowych, prezydenta i nowego naczelnego dowódcy sił zbrojnych? Czy zwiększy nadzieję na szczęśliwe zakończenie brutalnego dramatu, w którym wszyscy żyjemy?

Відповідь на ці питання знає кожний.

Wiadomo już na pewno, że ci mili młodzi ludzie, którzy przez trzy dni filmowali prywatne rozrywki Denysa Bihusa i jego ekipy, byli pracownikami Departamentu SBU ds. ochrony państwowości narodowej. To struktura, której zadaniem jest ciągłe tropienie oznak separatyzmu, obywateli i organizacji, które gloryfikują wojnę Rosji przeciwko Ukrainie, a także pilnowanie, by nikt nie przejął władzy z pominięciem konstytucji i demokratycznych wyborów.

Jeśli jednak uważnie przeczytać wywiady z najwyższymi urzędnikami z sensacyjnej książki "Showman" amerykańskiego dziennikarza Simona Shustera, to właśnie przedstawiciele tego departamentu najczęściej wyłączali telefony komórkowe i jako pierwsi przenosili swoje walizki na granicę z Polską. W końcu, według sekretarza Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony (RBNiO) Ołeksija Daniłowa, wierzyli, że "opór jest daremny. Rosjanie nas pokonają"...

Чисто по-людськи, прикро, що нинішній очільник СБУ Василь Малюк — професіонал спецслужб, а не політичний призначенець — має пояснювати західним партнерам, чому його підопічні витрачали шалені бюджети, аби зняти сплячих журналісток у трусах у готельних номерах [16 січня 2024 року один з ютуб-каналів опубліковав відеоролик із фрагментами телефонних розмов ніби працівників Bihus.Info, які обговорювали можливість придбання наркотиків, а також відео із прихованих камер з моментом нібито вживання наркотиків журналістською командою під час новорічного корпоративу. — Ред.].

Byłoby znacznie lepiej, gdyby obecny szef SBU mógł opowiedzieć Niemcom, Francuzom czy Włochom, dlaczego moskiewska Cerkiew to nic innego jak FSB i GRU w sutannach, jak drony morskie uderzyły w pylony mostu krymskiego, a SeaBaby - w okręty desantowe i rakietowe.

Byłoby miło, gdyby w innych okolicznościach nasz najwyższy funkcjonariusz SBU wyjaśnił ambasadorom G7, jak wyeliminowano zdrajców i propagandystów okupacji - Ilję Kiwę i Władlena Tatarskiego.

Zamiast tego Maliuk musi bronić swoich pomysłów, które przypominają kreatywność Mychajło Podoliaka [doradcy szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy - red.] i technologie Ołeha Tatarowa [zastępcy szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy - red.] z czasów Majdanu. I szczerze obiecać, że SBU nie będzie wywierać presji na niezależne media.

Jednak ziarno wątpliwości zostało zasiane. I każda ambasada widziała, że przy braku piechoty na froncie, wyczerpaniu ludzi w okopach i powolnym postępie ustawy mobilizacyjnej ukraiński rząd ma własne priorytety. I nie jest to chęć wygrania wojny o przetrwanie z Federacją Rosyjską. Jest nimi pragnienie utrzymania ratingów, ponownego wygrania wyborów i uciszenia dziennikarzy, którzy tylko w ciągu ostatniego roku opublikowali szereg głośnych historii o korupcji w najwyższych kręgach ulicy Bankowej [przy ul. Bankowej w Kijowie znajduje się m.in. Biuro Prezydenta Ukrainy - red.].

Presja na dziennikarzy i obrzydliwy film o misji specjalnej departamentu SBU pojawiają się w czasie, gdy Unia Europejska wyraźnie stwierdza, że 50 miliardów euro zostanie wydanych wyłącznie na demokrację, a nie na autokratyzm. A zachowanie wolności słowa jest ważnym punktem.

Denys Bihus, założyciel Bihus.Info, jest nie tylko dziennikarzem śledczym. Już w pierwszych dniach inwazji zgłosił się na ochotnika na front, broniąc stolicy i walcząc w pobliżu Mikołajowa i Chersonia. To oznacza, że atak na jego medium był to też ciosem w niego samego - weterana.

Próby uciszenia prasy - pozostałości zdrowego dziennikarstwa, które nie stały się propagandą w stylu telemaratonu [chodzi o słynne coroczne telekonferencje, podczas których Putin "rozmawia" z Rosjanami, odpowiadając na wyselekcjonowane pytania - red.], nie są tym, czego Ukraina potrzebuje w obliczu starć w Kongresie USA o pomoc dla niej. To absolutna czerwona flaga, gdy Tucker Carlson, główny propagandysta Trumpa, jedzie na wywiad z Putinem. Republikanie mogą sprzedawać wojnę w Ukrainie jako próbę zachowania przez przywódcę Kremla konserwatywnego, prawosławnego świata bez NATO, osób LGBT i innych niuansów.

Inwigilacja dziennikarzy śledczych to luksusowy podarek dla populisty Trumpa, który nagłośni sprawę na pół świata. Tak by jego hasło wyborcze: "Rozwiążę kwestię Ukrainy z Putinem w jeden dzień! Po prostu wybierzcie mnie na prezydenta" brzmiało przekonująco dla milionów potencjalnych wyborców.

Operacje specjalne SBU w kompleksach hotelowych pod Kijowem nie są tym, czego potrzebuje nasze bezpieczeństwo i obrona. Niedawno prezydent Wołodymyr Zełenski kręcił propagandowy film o Robotyne. Film pokazywał wyczerpanych wojskowych, którzy chętnie przyjęliby zastrzyk świeżej krwi w postaci młodych kapitanów i majorów z SBU.

Oficjalne wyjaśnienie Służby Bezpieczeństwa, że była to część historii o poszukiwaniu gangu handlarzy narkotyków, jest również sprzeczne z twardymi faktami [SBU twierdziło, że szpiegowało dziennikarzy w ramach "przeciwdziałania zorganizowanej przestępczości narkotykowej" - red.]. Swego czasu kolumbijski lord narkotykowy i terrorysta, który wysadzał w powietrze kandydatów na prezydenta, sędziów i samoloty pasażerskie, został zatrzymany przez grupę 17 osób.

Najsilniejszym jednak bodźcem dla Ukraińców oglądających to reality show jest to, że inwigilacja dziennikarzy odbywa się w czasie gdy Bankowa dąży do dekapitacji sił zbrojnych i zwalnia dwóch najwyższych oficerów wojskowych: Walerija Załużnego i Serhija Szaptały.

Trzydziestu dorosłych mężczyzn powinno teraz zastanawiać się, kto uzurpuje sobie władzę w kraju w czasie wojny i próbuje narzucić nam czysto kremlowskie wzorce. Ale nie.

W tej historii jest wiele negatywnych aspektów, co doprowadzi do ostatecznej utraty zaufania publicznego do rządu. I nieufności ludzi wobec SBU, mimo że istnieją uczciwe i profesjonalne jednostki pracujące bezpośrednio na linii frontu. Doprowadzi to też do jeszcze większego strachu przed utratą niezależności i przekształceniem się Ukrainy w coś w rodzaju Rosji, gdzie nie można kichnąć bez zgody władz.

Inwigilacja dziennikarzy odbywa się w momencie, gdy komandosi "Alfa" SBU wycinają okupantów w najgorętszych miejscach linii frontu. I proszą o pomoc w postaci drona lub samochodu. Nasi przywódcy polityczni nie dają im jednak pieniędzy na naprawdę ważne rzeczy, są za to potężne budżety na poszukiwanie kompromitujących dowodów przeciwko mediom i przeciwnikom politycznym.

Bardzo często "Alfa" i kontrwywiad proszą niezależne media o pieniądze na obozy szkoleniowe. Oczywiście, po przerażających akcjach ich kolegów z SBU SZND będzie więcej odmów. Prasa zawsze chętnie współpracuje z tymi, którzy naprawdę chronią naszą niezależność, ale zachowanie demokracji jest dziś nie mniej ważne.

‍