Psychologia
Zdrowie psychiczne podczas wojny jest podstawą odporności człowieka. Napisz do nas, a najlepsi specjaliści w dziedzinie psychologii postarają c się pomóc
Jak poprosić o pomoc?
Dlaczego wstydzimy się prosić o coś dla siebie? Co powstrzymuje nas przed mówieniem o własnych potrzebach?
Wsparcie nie zawsze polega na udzielaniu rad. Czasem wystarczy wysłuchać ukochaną osobę, przytulić ją. Warto nauczyć się mówić o swoich potrzebach, ale trzeba to robić stopniowo. Mówi o tym psycholożka Julia Kvasnica.
"Dlaczego obchodzi cię moja narodowość, przecież mnie nie znasz?".
Straciłaś najbliższe osoby? Musiałaś zostawić wszystkich i wszystko? Zacząć żyć w obcym kraju? Nie masz przy sobie bliskich, którym mogłabyś się zwierzyć, prosić o wsparcie? Twoja mama, siostry, przyjaciółki odeszły - może na zawsze? Potrzebujesz rady, wsparcia?
Daj sobie pomóc. Napisz do nas(redakcja@sestry.eu), a my zadbamy, aby psycholożka lub terapeutka służyły Ci dobrą radą.
Może to być pierwszy krok, który ułatwi ci życie za granicą i pomoże zacząć rozwiązywać problemy.
Publikujemy poniższy list, który otrzymaliśmy od ukraińskiej uchodźczyni. Nie chce być wymieniona z nazwiska. Redakcja Sestry szanuje prawo każdego do anonimowości. Publikujemy list w całości, a także odpowiedź psychologa.
"Straciłam swój ogród i teraz pracuję w cudzym"
Przed wojną miałam najpiękniejszy ogród w mieście. Pielęgnowałam go jak źrenicę oka. Uwielbiałam spędzać tam każdą wolną chwilę, pielęgnując rośliny i poprawiając każdy centymetr terenu. Moi sąsiedzi żartowali, że mogłabym już sprzedawać bilety wstępu do mojego niesamowitego ogrodu. A teraz nie mam ani domu, ani ogrodu... I nie mam dokąd wracać.
Kiedy pierwsze emocje po przyjeździe do Polski opadły, zdałam sobie sprawę, że muszę jak najszybciej nauczyć się polskiego i znaleźć coś ciekawego do roboty, żeby nie zwariować. Najlepszą rzeczą, jaką umiem robić, jest zajmowanie się ogrodem. Postanowiłam więc połączyć przyjemne z pożytecznym. Okazało się to jednak nie takie proste.
Wiele osób było zainteresowanych moim ogłoszeniem o pracę jako ogrodniczka, ale rozłączali się, gdy tylko usłyszeli mój akcent. Pewnego dnia zadzwonił mężczyzna i po tym, jak się z nim przywitałam, zapytał: "Jesteś Ukrainką?". "Tak", odpowiedziałam, "ale dlaczego o to pytasz?
Ten człowiek szukał wyłącznie polskiego ogrodnika. Moja cierpliwość się skończyła: "Nie szukam niczego za darmo, chcę pracować, dlaczego miałbym nie dostać szansy? Nie wiem, dlaczego obchodzi cię moja narodowość, nie znasz mnie i nigdy mnie nawet nie widziałeś. Nie chciałam tej wojny, nie chciałam uciekać i stracić domu i ogrodu. Nie chcę tu być, ale muszę tu być!". Ostatnie słowa wypowiedziałam płacząc. Nie wiem, czy wzruszyły go moje łzy, czy moje sprzeczne słowa, ale zaprosił mnie na rozmowę.
Teraz ma porządek nie tylko w ogrodzie, ale i w głowie
Ogród był zaniedbany, ale w ciągu kilku godzin każdy mógł zobaczyć różnicę między częścią, którą wyczyściłam, a pozostałymi zaroślami. Właściciel był zadowolony, a ja dostałam zlecenie. Co więcej, polecił mnie swoim znajomym. Miesiąc później pan, który chciał polskiego ogrodnika, przeprosił mnie za pierwszy telefon i podziękował za świetną pracę. Powiedział, że teraz ma porządek nie tylko w ogrodzie, ale i w głowie. Zatwierdził nawet plan zmiany ogrodu, który mu zasugerowałam.
Jestem tak szczęśliwa, jak tylko może być osoba, która nie ma domu i jest zmuszona do emigracji. Ale bardzo denerwuje mnie postawa miejscowych, którzy myślą, że przyjechaliśmy tu dla zabawy i lepszego życia. Nigdy nie wyjechałabym z Ukrainy, gdyby wojna nie zniszczyła wszystkiego. Kiedy myślę o moim przedszkolu, płaczę. Bardzo trudno jest zacząć wszystko od nowa. Czasami boję się, że nadejdzie dzień, w którym tęsknota zwycięży i zmusi mnie do pozostania w łóżku. Boję się, że wtedy nie będę w stanie wstać i żyć dalej...
Patrycja Derda, trenerka i nauczycielka Avigon.pl z wieloletnim doświadczeniem
На жаль, війна лягла на вас величезним тягарем, ніхто не питав вашої думки. І людина, яка цього не пережила, не може собі уявити, через що ви пройшли. Читаючи ваш лист, я уявила собі квітучий сад, де ви доглядаєте за кожною квіткою, яку власноруч посадили з великою турботою і любов’ю. Ви плекали свій садок, але війна прийшла до вашого дому, залізла до вашого саду й знищила те, що було для вас безцінним.
Jesteśmy kształtowani przez doświadczenia, sytuacje i wydarzenia, które nam się przytrafiają
Kiedy patrzę na ogród, widzę jego kolory grające w słońcu. Przestrzeń, w której każda roślina ma swoje miejsce, a my możemy nawet poczuć jej zapach. I choć wkładamy w ten biznes serce, pasję i mnóstwo pracy, nie zawsze wszystko idzie zgodnie z naszym planem. Nagle okazuje się, że nasza gleba nie jest odpowiednia dla niektórych roślin, inne nie rosną tak, jak obiecywali sprzedawcy, niektóre rośliny nie zasłaniają płotu sąsiada tak, abyśmy mogli zachować prywatność, a jeszcze inne wymagają przesadzenia.
Nasze planowanie zamienia się w proces, który trwa latami, ponieważ musimy czekać do jesieni lub wczesnej wiosny, aby go sformułować. Ten proces tak naprawdę nigdy się nie kończy, bo co roku mamy inne potrzeby i pomysły na to, jak to będzie wyglądać. To tak jak w życiu. Kształtują nas doświadczenia, sytuacje i wydarzenia, które nam się przytrafiają. Ale to od nas zależy, jakie lekcje chcemy z nich wyciągnąć.
Możemy wiele stracić, ale jest coś, czego nikt nie może nam odebrać
To, co straciłaś w swoim życiu, jest poza twoją kontrolą. Jest jednak coś, czego nikt nie może ci odebrać. Jest to coś, co każdy z nas nosi w sobie: nasze wartości, empatię, szacunek, radość życia lub wiarę - cokolwiek wybierzemy. I choćby nie wiem jak było ciężko, musimy pamiętać kim jesteśmy, bo to jest nasza siła. To od nas zależy, czy jutro zaświeci słońce, nawet jeśli na zewnątrz pada deszcz.
Uciekając przed przemocą, każdy szuka miejsca, w którym będzie bezpieczny i jest to zrozumiałe. Ale dokąd możemy się udać, gdy walka toczy się wewnątrz nas? Wtedy żadne miejsce na świecie nie da nam spokoju.
Nie ma dobrego lub złego modelu uczuć, ale możemy kultywować nasz własny model
W Twoim liście widzę wiele emocji, których doświadczasz. Jest to strach, tęsknota, niezrozumienie, bezradność czy złość. Każda emocja, którą w sobie czujesz jest ważna i warto z nią pracować. Musisz zdać sobie sprawę, że masz prawo odczuwać całą gamę emocji, od radości po skrajną rozpacz. Na poziomie naszego doświadczenia wszystko ma sens. Nazwij więc te emocje i nie wstydź się ich. Tak, smutek nie jest wstydliwą słabością i nie należy go ukrywać. Możesz opłakiwać wszystko, co straciłaś. Nie ma dobrego ani złego modelu odczuwania, ale możemy kultywować nasz własny model. Jeśli jednak smutek jest tak silny, że zaczyna mieć destrukcyjny wpływ na życie, to jest to problem, którego nie należy bagatelizować.
Jeśli jednak czujesz, że nie możesz sobie poradzić, że tracisz kontrolę nad sytuacją, koniecznie poszukaj profesjonalnej pomocy. Pamiętaj, że praca z żałobą to proces, który wymaga czasu. Powinnaś być cierpliwa i zdawać sobie sprawę, że każdy ma swoje własne tempo.
Bezradność może powodować niepokój, depresję i frustrację
Bezradność to stan, w którym osoba czuje się niezdolna do rozwiązania problemu, osiągnięcia celu lub przetrwania trudnej i stresującej sytuacji. Osoba bezradna może czuć się zdezorientowana, sfrustrowana i bezsilna w obliczu pewnych problemów lub trudności. Bezradność może wynikać z różnych czynników, takich jak brak wiedzy, doświadczenia, umiejętności lub wsparcia. Może być również związana z sytuacjami, które wydają się niemożliwe do opanowania lub przytłaczające. Bezradność może prowadzić do uczucia niepokoju, depresji i frustracji. W takich przypadkach ważne jest, aby znaleźć sposoby radzenia sobie z tymi uczuciami, szukać wsparcia u innych osób lub profesjonalistów i dążyć do rozwijania umiejętności potrzebnych do rozwiązania problemu lub przezwyciężenia trudności. Radzenie sobie z bezradnością nie jest łatwe - jest to proces, który wymaga wysiłku i zaangażowania.
Masz prawo być zła na wszystko, co ci się przytrafia, ale bez względu na to, jak bardzo tego chcesz, nie możesz zmienić przeszłości, cofnąć czasu i wydarzeń. W takiej sytuacji możesz jedynie zmienić swoje nastawienie do tego, co już się wydarzyło i zadbać o jutro, które nadejdzie. Chcę powiedzieć, że już teraz radzisz sobie dobrze, ponieważ się nie poddałaś. I pomimo trudności, niebezpieczeństwa i utraty tego, co było tak ważne, udało ci się stanąć na nogi w innej rzeczywistości. Początki nie były łatwe, doświadczyłaś niezrozumienia i odrzucenia, ale jednocześnie otrzymałaś pomoc.
Kiedy myślimy o przeszłości i przyszłości, nigdy nie będziemy tu i teraz
Przykro mi z powodu Twoich doświadczeń i nie mam usprawiedliwienia dla sytuacji, w której się znalazłaś, szukając pracy. Jeśli pomoże Ci to trochę zrozumieć nas, Polaków, to powiem Ci, że sytuacja w Ukrainie przeraziła nas wszystkich. Straciliśmy też poczucie bezpieczeństwa. Kiedy w sąsiedztwie wybucha wojna, pojawia się panika.
Cieszę się, że twój entuzjazm i pracowitość zwyciężyły. Nadszedł czas, aby dowiedzieć się, jakiego jutra chcesz dla siebie. Co już dziś masz, co możesz do tego wykorzystać?
Jeśli myślimy tylko o przeszłości i przyszłości, nigdy nie będziemy w stanie żyć tu i teraz. Nie pozwólmy, aby dzień dzisiejszy przegrał walkę z dniem wczorajszym i jutrzejszym. Jestem wdzięczna, że mogę być częścią Twojej podróży i wierzę, że kolejna jej część będzie równie piękna i zadbana jak Twój ogród. Nie mogę obiecać, że będzie taki sam w różnych porach roku, ale chciałbym, abyś mogła w spokoju obserwować jego przemianę.
Link do strony Avigon.pl: https://avigon.pl/
Seksting: jesteś za czy przeciw?
Korespondencja intymna jest dość powszechna. Może to być dobre narzędzie do utrzymywania bliskości między parami na odległość. W niektórych przypadkach seksting może zastąpić seks. Na przykład, jeśli ludzie z jakiegoś powodu nie mogą lub nie chcą spotykać się na seks. Czy taka komunikacja na odległość może być przydatna do lepszego zrozumienia potencjalnego partnera? Czy pozwala uniknąć ryzyka i jakiego rodzaju ryzyka? Seksting ubarwia i urozmaica życie intymne par.
Ale taka komunikacja jest obarczona zagrożeniami, jeśli chodzi o byłych partnerów. Psycholożka i seksuolożka Julia Kwaśnica opowiada o zaletach i wadach sekstingu:
Dostałam pracę, staram się. Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie koleżanki z pracy
Straciłaś najbliższe osoby? Musiałaś zostawić wszystkich i wszystko? Zacząć żyć w obcym kraju? Nie masz przy sobie bliskich, którym mogłabyś się zwierzyć, prosić o wsparcie? Twoja mama, siostry, przyjaciółki odeszły - może na zawsze? Potrzebujesz rady, wsparcia?
Daj sobie pomóc. Napisz od nas: redakcja@sestry.eu, a my zadbamy, aby psycholożka lub terapeutka służyły dobrą radą. To może być pierwszy krok, aby skorzystać z pomocy, która ulży w życiu na obczyźnie i pomoże zacząć rozwiązywać problemy.
„A pani jest Ukrainką?”. – Jestem, a to w czymś przeszkadza?
Kiedy znalazłam się w Polsce najważniejsze było dla mnie znalezienie pracy. Chciałam mieć swoje pieniądze, ale przede wszystkim zająć czymś głowę, żeby nie myśleć o zbombardowanym domu, zabitych sąsiadach, zaczynaniu wszystkiego od nowa.
W Ukrainie byłam laborantką, a Polsce ze względu na kiepską znajmość języka praca w tym zawodzie nie była możliwa. Na szczęście w moim domu wszystkie kobiety od babci po ciocie zawsze szyły. Dla mnie usiąść przy maszynie i przerobić sobie sukienkę czy uszyć spódnicę to nie był problem. Wszystko przychodziło naturalnie. Od razu pomyślałam, że poszukam pracy jako krawcowa. Udało się.
Kiedy szef zobaczył, jak sprawnie obsługuję maszynę, jak prosto prowadzę ścieg od razu zostałam zatrudniona. Nie przeszkadza mi, że stawki są niewysokie. Zarabiam tyle, co polskie krawcowe. Nie mamdużych potrzeb, jeszcze odłożyć mi się udaje.
Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie koleżanki z pracy. Pierwsze uwagi pojawiły się, kiedy brygadzistka zaczęła mnie chwalić. Okazało się, że psuję im normę. Szyję więcej sztuk niż one. Ale nie wychodzę napapierosa, nie przedłużam przerwy, nie podchodzę do koleżanek, żeby pogadać, nie zerkam na telefon.Dalej robiłam swoje aż jedna z dziewczyn pokazała mi przetłumaczone w telefonie: Nie jesteś u siebie, więc stosuj się do naszych zasad.
Na początku pomyślałam, że odpuszczę, ale nie potrafię się obijać. Od zawsze przykładałam się do pracy. To, że się do mnie nie odzywają, choć na początku były mnie ciekawe, też mi nie przeszkadza. Mój polskijest fatalny, a one nie mówią po ukraińsku, więc żadna różnica. Boję się jednak, żeby od słów nie przeszły do czynów. Na razie nie było innych złośliwości, choć raz ktoś zapchał mi jakimś glutem zamek do szafkiw pracy i trzeba go było wymienić. Nie sądzę, że to przypadek, ale poza tym jest spokój. A może powinnam się dostosować do grupy i mieć święty spokój?
Edyta Kwiatkowska, psycholożka i terapeutka w Avigon.pl
Bardzo mi przykro, że doświadczyła Pani tyle niesamowicie trudnych sytuacji w Ukrainie. Ponadto opuszczając ojczyznę nie zaznała też, Pani spokoju w nowym miejscu przez to ,co dzieje się w miejscu pracy.
Prawo chroni przed mobbingiem
To o czym Pani pisze jest mobbingiem, czyli prześladowaniem, nękaniem i zastraszaniem w miejscu pracy- jest o tym mowa w polskim Kodeksie Pracy, chroni Panią prawo i takie traktowanie o którym Pani pisze nie powinno mieć miejsca. Pracodawca ma obowiązek przeciwdziałania mobbingowi, więc powinien się o tym dowiedzieć jak najszybciej.
Czy warto dostosować się do norm narzucanych przez współpracownice?
Pisze Pani, że boi się, że współpracownice mogą przejść od słów do czynów. Jest to niepokojący, mocny komunikat. Proszę się zastanowić, czy podjęła Pani jakieś działania, które mogłyby Pani pomóc? Jeśli takto jakie? A jeśli nie, to co może być pierwszym realnym krokiem do polepszenia Pani warunków pracy?Czy myśli Pani, że lepiej jest się dostosować do norm nakładanych przez współpracownice czy normy, które Pani wyrabia? Jak to wpłynie na Panią? Co by było konieczne, żeby nastała zmiana? Jak będzie wyglądało Pani życie, gdy problem o którym Pani pisze zniknie?
Czuje Pani, że przeszkodą w pracy w zawodzie jest nieznajomość języka polskiego. Czy ma Pani gdzieś w otoczeniu osoby, które mówią w języku polskim i mogłaby Pani poćwiczyć tę umiejętność? Może jakieś kursy językowe online czy nawet darmowe nagrania w sieci? Może gdzieś w okolicy są stacjonarne zajęcia językowe?
Warto pomyśleć o poprawie sytuacji zawodowej
Proszę pomyśleć co ma Pani wokół siebie, co byłoby pomocne dla Pani. Jest wiele możliwości, w motywacji w podjęciu działania do nauki: może być efekt końcowy czyli nauka języka polskiego na wystarczającym poziomie aby móc dostać pracę w wyuczonym zawodzie, lepsza komunikacja czy też niezależność w nowym kraju, w którym Pani mieszka.
Jest Pani osobą pracowitą, pełną różnego doświadczenia i zasobów. Pracowała Pani w laboratorium, posiada również umiejętności krawieckie, które nabyła w warunkach domowych. Umie Pani naprawdę bardzo dużo i ma wiele do zaoferowania w wielu dziedzinach. Warto o tym pamiętać i wykorzystać przy myśleniu o dalszej przyszłości zawodowej, jak i prywatnej.
Link do strony Avigon.pl: https://avigon.pl/
4 zasady komunikacji, aby zostać wysłuchanym i nie czuć się urażonym
Komunikacja bez przemocy to sposób na jasne przekazywanie informacji, poprawiający relacje z przyjaciółmi, współpracownikami i rodziną. Podejście to zostało sformułowane przez amerykańskiego psychologa Marshalla Rosenberga w latach 60. i opisane w jego książce "Porozumienie bez przemocy. O języku życia". Jest to komunikacja bez osądzania, bez przerzucania odpowiedzialności i bez potępiania. Opiera się na 4 komponentach: obserwacji, uczuciach, potrzebach i prośbach. Na przykład, jeśli zamiast mówić: "Zawsze się spóźniasz, bo nie potrafisz się zorganizować!" powiesz: "To już trzeci raz, kiedy się spóźniasz", druga osoba poczuje się mniej napiętnowana i usłyszy dokładnie te informacje, które chcesz przekazać. Jednak już po pierwszym zdaniu w komunikacji pojawi się mur niezrozumienia i niechęci do zmiany czegokolwiek.
Psycholożka Julia Kvasnica mówi nam, jak korzystać z metod komunikacji bez przemocy.
Jak pomóc dziecku, żeby pamięć o wojnie nie zrujnowała jego życia
Straciłaś najbliższe osoby? Musiałaś zostawić wszystkich i wszystko? Zacząć żyć w obcym kraju? Nie masz przy sobie bliskich, którym mogłabyś się zwierzyć, prosić o wsparcie? Twoja mama, siostry, przyjaciółki odeszły - może na zawsze? Potrzebujesz rady, wsparcia?
Daj sobie pomóc. Napisz do nas(redakcja@sestry.eu), a my zadbamy, aby psycholożka lub terapeutka służyły Ci dobrą radą.
Może to być pierwszy krok, który ułatwi ci życie za granicą i pomoże zacząć rozwiązywać problemy.
Publikujemy poniższy list, który otrzymaliśmy od ukraińskiej uchodźczyni. Podzieliła się z nami swoją historią, ale wolała nie podawać nazwiska. Nasza redakcja szanuje prawo każdego do anonimowości. Publikujemy list w całości, a także odpowiedź psychologa.
Zrobię wszystko, żeby mu pomóc
"Trafiliśmy z moim siedmioletnim synem do Polski pod koniec marca 2022 roku. Jak zaczęła się wojna byliśmy przekonani, że tochwilowe i jak szybko się zaczęło tak szybko się skończy. Kiedy którejś nocy obudziły nas syreny zapowiadające nalot i Matwij przybiegł do mnie w piżamie. Płakał i od razu się posikał.
Myślałam, że to jednorazowy przypadek. Niestety, zaczęło się to powtarzać co noc. Po przyjeździe do Polski radziłam sobie dzięki pieluchom. Jednej nocy była sucha, kolejnej znów mokra. Mama, babcia Matwija, przekonywała, że to minie. – Stres to stres. Musi odreagować.Jak chłopak odpocznie w Polsce od tej wojny, to wszystko będzie po staremu – przekonywała.
Jesteśmy tu już ponad rok, a mój syn nadal czasami sika do łóżka. Czuje się zawstydzony i nawet zdejmuje prześcieradło. Podkładam pod nie folię, żeby nie zniszczył materaca. On sam niechętnie wspomina dom i to, co nas spotkało. Zapytał mnie tylko raz: "Myślisz, że nasz blok jeszcze stoi?". Zauważyłam, że moczenie pojawia się, gdy zobaczy coś o wojnie w telewizji lub słyszy rozmowę starszych.
Wiem, że się boi i muszę mu pomóc. Jak mam z nim rozmawiać? Jak go uspokoić? Boję się, żeby to nie był początek innych problemów dla mojego syna. Kocham go ponad wszystko i nie chcę, żeby wojna zrujnowała jego życie, które dopiero się zaczyna".
Monika Sroka-Ossowska, psycholożka w Avigon.pl
Sytuacja, w jakiej znalazł się Wasz kraj, naród, a tym samem Pani rodzina jest traumatyczna. U osób, które doświadczyły wojny może – na różnym etapie, zwykle jednak dość szybko - wystąpić wiele skutków zarówno w sferze psychicznej, jak i somatycznej.
Moczenie to reakcja na trudną emocjonalnie sytuację
Często mówimy o zaburzeniach psychosomatycznych powstałych na skutek traumatycznego doświadczenia. Może powstać także zespół stresu pourazowego (PTSD). Dobrze, że jest Pani czujna i nie bagatelizuje problemów syna. Moczenie (szczególnie moczenie nocne) u młodszych dzieci często występuje jako reakcja na trudną emocjonalnie sytuację.
Zachęcam, aby porozmawiać z synem na ten temat, by nie był to temat tabu, bo wówczas będzie wzmacniał jego poczucie wstydu, utrudniał mu dzielenie się z Panią być może innymi trudnymi emocjami, których doświadcza. Warto powiedzieć, że mimo iż moczenie to stanowidyskomfort, to jest u dzieci częstą reakcją, gdy się bardzo czegoś przestraszą. Mimo że jesteście obecnie w bezpiecznym miejscu, psychiczne poczucie bezpieczeństwa syna nadal może być zaburzone, stąd te reakcje.
Im więcej codziennej rutyny w życiu synka, tym lepiej
Na szczęście – jak sama Pani pisała- pojawiają się one rzadziej. W nocy, podczas snu, często nieświadomie odreagowujemy to, co działo się w dzień bądź czego się boimy. Dlatego szczególnie warto, aby zadbała Pani o poczucie bezpieczeństwa, przewidywalności i spokoju w ciągu dnia.
W sytuacji Pani syna im więcej rutyny, tym lepiej. Zalecam aktywności bardziej wyciszające niż pobudzające. Ograniczenie ilości bodźców, szczególnie głosowych i wizualnych - migających. Przed snem przytulanie, jakaś pozytywna książka wspólnie przeczytana lub opowiedziana, miś/poduszka/kocyk do wtulenia się podczas samodzielnego snu.
Jeśli zauważyła Pani, że jakieś konkretne bodźce wywołują u syna niepokój proszę je wyeliminować np. obrazy wojny w TV – a szczególnie wieczorem.
Wojna w Ukrainie niestety nadal trwa i ważne, żeby Pani z synem o tym rozmawiała. To, że o czymś nie mówimy nie znaczy, że to nie istnieje. A brak informacji, dezinformacja czy zasłyszane częściowo rozmowy dorosłych mogą u syna wzmagać niepokój, który w nocy może skutkowaćmoczeniem.
Warto zadbać o to, by nie był świadkiem rozmów dorosłych na temat wojny – sposób rozmowy osób dorosłych może być dla dziecka nie w pełni zrozumiały, a wówczas dziecko może nadinterpretować pewne kwestie, dopowiedzieć sobie to, co nie usłyszało czy nie zrozumiało.
Szczerość i autentyczność buduje u dziecka zaufanie wobec nas
Zachęcam, aby raz na jakiś czas, szczególnie kiedy widzi Pani ciekawość dziecka porozmawiać z nim na temat sytuacji w Waszej ojczyźnie, mówiąc prawdę, bez drastycznych szczegółów, dostosowując słownictwo do wieku dziecka. Taka rozmowa powinna być w ciągu dnia, wieczorne rozmowy powinny być na tematy przyjemne.
Warto też, aby „uspokajając dziecko” mówić prawdę, nie obiecywać czegoś, czego nie jesteśmy pewni, albo czego nie możemy zrealizować. Szczerość i autentyczność buduje u dziecka zaufanie wobec nas, a najgorszą rzeczą jest, gdy rodzic zawiedzie zaufanie dziecka.Strach, który towarzyszy Pani synowi, aby mógł zostać przezwyciężony musi być najpierw zidentyfikowany.
Jeśli chcemy zadbać o zdrowie psychiczne naszego dziecka, sami najpierw musimy być silni
Ważne, aby Pani dopytała syna, czego konkretnie się boi. Jeśli będzie Pani w stanie sama wesprzeć syna w wyeliminowaniu tego strachu (np. boi się ciemności to można zapalić mu lampkę) to proszę spróbować podjąć konkretne działania. Czasem lęki u dzieci bywają bardzo nieracjonalne, wówczas można próbować rozmawiać z nimi na ten temat, zastosować jakąś metaforę baśniową. Jeśli sytuacja emocjonalna syna będzie nadal Panią martwić zachęcam do wizyty u psychologa. Może okazać się, że potrzebna jest pomoc specjalistyczna.
Proszę w tym wszystkim pamiętać też o sobie. Pani również jest ofiarą wojny. Jeśli chcemy zadbać o zdrowie psychiczne naszego dziecka, sami najpierw musimy być silni. Być może syn przenosi jakieś niepokoje, które towarzyszą Pani lub babci. Warto się zastanowić, jaka atmosfera i stan psychiczny jest w Waszej rodzinie.
Życzę dużo sił i wytrwałości.
Link do strony Avigon.pl: https://avigon.pl/
Jak mądrze się kłócić?
Różne rzeczy zbliżają nas do rozwiązywania konfliktów. Kłócenie się to sztuka. Ważne, aby szczerze opowiedzieć partnerowi o tym, co się czuje: bez wrogości, ale też bez udawania, że wszystko jest w porządku. Psycholożka Julia Kvasnica opowiada o tajnikach "sztuki konfliktu".
Z dnia na dzień przestaliśmy być rodziną, a staliśmy się wrogami
Straciłaś najbliższe osoby? Musiałaś zostawić wszystkich i wszystko? Zacząć żyć w obcym kraju? Nie masz przy sobie bliskich, którym mogłabyś się zwierzyć, prosić o wsparcie? Twoja mama, siostry, przyjaciółki odeszły - może na zawsze? Potrzebujesz rady, wsparcia?
Daj sobie pomóc. Napisz do nas(redakcja@sestry.eu), a my zadbamy, aby psycholożka lub terapeutka służyły Ci dobrą radą.
Może to być pierwszy krok, który ułatwi ci życie za granicą i pomoże zacząć rozwiązywać problemy.
Publikujemy poniższy list, który otrzymaliśmy od ukraińskiej uchodźczyni. Podzieliła się z nami swoją historią, ale wolała nie podawać nazwiska. Nasza redakcja szanuje prawo każdego do anonimowości. Publikujemy list w całości, a także odpowiedź psychologa.
"Byłam żoną Rosjanina"
"Nie mogłam uwierzyć w swoje szczęście, kiedy mi się oświadczył. On był synem lekarzy z Moskwy, a ja córką biednych robotników. Musiałam pracować, żeby skończyć studia, ale udało mi się. Wydawało mi się, że to miłość od pierwszego wejrzenia. Poznaliśmy się na wakacjach na Krymie. Obiecał, że wróci, choć nie bardzo chciałam w to wierzyć. Wrócił, znalazł pracę i pobraliśmy się.
Jego rodzice nie byli zadowoleni z tego, że opuścił Moskwę, ale od razu mnie zaakceptowali. A kiedy dowiedzieli się, że jestem w ciąży, byli bardzo szczęśliwi. Teraz mój syn ma siedem lat i od pięciu lat wychowuję go sama. Okazało się, że mój mąż uwielbia wakacje na Krymie, gdzie lubi poznawać nowe kobiety i spędzać z nimi czas. Wysyła pieniądze na dziecko, ale ja zawsze mogłam liczyć na pomoc teściów, którzy nie mogli pogodzić się z tym, że ich syn zostawił żonę i dziecko.
Kiedy zaczęła się wojna, pierwszym życzeniem mojego syna był wyjazd do dziadków. Nie tłumaczyłam mu, dlaczego to niemożliwe. Wiedział, że musimy uciekać przed wojną i zrobiliśmy to razem z większością mojej rodziny, która wyjechała do Polski. I teraz wiem, że postąpiłam słusznie. Tu znalazłam pracę, spokój dla siebie i dziecka.
Teściowie mówili tak, jakby cytowali Putina
Mój syn często pytał o dziadków, więc próbowałem nawiązać z nimi kontakt. Ale zaczęli traktować nas jak wrogów. Nie byłam już ich córką, a mój syn nie był już ich ulubionym wnukiem. Staliśmy się Ukraińcami, których trzeba było "denazyfikować". Mówili tak, jakby cytowali Putina. Tłumaczyłam im, że rosyjskie wojska bombardują nasze domy, że musimy uciekać do Polski, ale okazało się, że mówię do ściany.
Nie pytali nas, jak się czujemy, czy brakuje nam czegoś, w czym mogliby nam pomóc. Z dnia na dzień przestaliśmy być rodziną, a staliśmy się wrogami. To smutne, jak wojna może rozdzielić rodziny. Nigdy nie zdawałam sobie z tego sprawy, dopóki sama nie znalazłam się w takiej sytuacji.
Najtrudniej jest wytłumaczyć to dziecku, które miało kochających dziadków, a teraz nie chcą oni utrzymywać z nim kontaktu. Mówię mojemu synowi, że jesteśmy daleko, w innym kraju i trudno jest nam komunikować się z jego dziadkami".
Paulina Kleniewska, psycholożka, konsultantka w Avigon.pl
Bardzo ważne jest, abyś starała się chronić swoje dziecko w tak trudnej dla Ciebie i Twojego syna sytuacji. Nie ma jednak prostej odpowiedzi na pytanie, jak rozmawiać z dzieckiem. Wszystko zależy od jego wrażliwości, tego, jak się czuje w danej chwili, jakie informacje o sytuacji otrzymał wcześniej i jakie ma relacje z rodziną. Ale kiedy twój syn zacznie nalegać na spotkanie z dziadkami lub zadawać więcej pytań, powinnaś być z nim szczera.
Prawda w końcu wyjdzie na jaw, ale można ją przedstawić delikatniej
Nie wymyślaj powodów, dla których rodzina nie może lub nie chce spotkać się z dzieckiem. Nie powinnaś też ich usprawiedliwiać, ponieważ prawda w końcu wyjdzie na jaw. Jeśli prawdziwy powód wydaje ci się zbyt bolesny, możesz powiedzieć dziecku tylko część prawdy lub przedstawić ją w delikatniejszy sposób, bez szczegółów. Moja rada jest taka, by odpowiedzieć synowi zgodnie z prawdą, pamiętając oczywiście o tym, by forma przedstawionych informacji była odpowiednia dla jego wieku. Lepiej też nie obiecywać rzeczy, których nie jest się pewnym. Lepiej po prostu powiedzieć prawdę i wyrazić swoje uczucia, na przykład: "Nie wiem, czy babcia do nas przyjedzie, ale ja jestem z tobą". Lepiej przyznać się do niewiedzy i bezradności, niż im zaprzeczać. Lepiej odbyć niezręczną rozmowę, niż nie powiedzieć nic.
Należy uważnie obserwować zachowanie dziecka
W takich sytuacjach dzieci czasami mają tendencję do obwiniania siebie, dlatego bardzo ważne jest, aby nie pozwolić dziecku czuć się winnym. Ważne jest, aby zwracać jak największą uwagę na zachowanie dziecka. Zapewnij swojego syna, że jest dobry, mądry, że go kochasz i że absolutnie nie ponosi winy za to, co się dzieje. W końcu jest wiele osób, które lubią spędzać z nim czas, a to prawdopodobnie oznacza, że jest wspaniałym chłopcem. Pomocne mogą być również bajki i opowiadania terapeutyczne. Warto pamiętać o codziennej rutynie. Postaraj się, aby dziecko jadło o tej samej porze w ciągu dnia itp. To zwiększy jego poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji.
Najważniejsze dla rozwoju dziecka jest poczucie miłości i bezpieczeństwa
Dzieci w takiej sytuacji mogą czasami odczuwać pustkę. Teraz do Ciebie należy jej wypełnienie. Pokaż dziecku, jak wiele osób je kocha: przyjaciele, bliscy znajomi lub rodzina. Najważniejsze dla rozwoju dziecka jest poczucie miłości i bezpieczeństwa. Wtedy, nawet jeśli czasami jest smutne, poradzi sobie z tymi uczuciami. Bardzo ważne jest również utrzymywanie silnej relacji z synem, do czego potrzebny jest czas i przestrzeń na rozmowy. Wynika to z faktu, że syn może powracać do pytań o swoją rodzinę na różnych etapach swojego życia. Najlepiej jest unikać zwrotów takich jak "przestali się o nas troszczyć" lub "opuścili nas".
Zaakceptowanie emocji dziecka zmniejszy jego niepokój.
Jeśli pojawią się trudne emocje, postaraj się zrozumieć jego smutek, tęsknotę, złość, a nawet bunt, pozwól mu ich doświadczyć, a nie zaprzeczaj im, pozostając blisko syna przez cały czas w tych chwilach. Pozwolenie dziecku na mówienie o swoich emocjach, przeżywanie ich i akceptowanie jest bardzo ważne. Zaakceptowanie emocji dziecka zmniejszy jego niepokój. Pozwól dziecku mieć nadzieję, nawet jeśli Ty jej nie masz. Ponadto pokazuj dziecku swoje uczucia i rozmawiaj o nich, co zwiększa intymność. Nie zapomnij jednak pokazać dziecku, że ciągle je wspierasz i troszczysz się o nie.
Nie próbuj rozwiązywać wszystkich problemów dziecka
W miarę jak chłopiec dorasta, z każdym rokiem może coraz mniej odczuwać nieobecność dziadków w swoim życiu. Więź, którą kiedyś z nimi miał, prawdopodobnie osłabnie. Staraj się pielęgnować pozytywne chwile i wspomnienia, na przykład oglądając zdjęcia, dzieląc się historiami, bawiąc się razem itp. Twoja obecna sytuacja jest poza Twoją kontrolą, ale sposób, w jaki Twoje dziecko Cię pamięta i Twoje sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami już tak. Nie próbuj też rozwiązywać wszystkich jego problemów. Najważniejsze jest zapewnienie dziecka, że jest kochane, bezpieczne i bardzo ważne. Pomocna może okazać się konsultacja z pedagogiem szkolnym lub psychologiem dziecięcym. Warto podzielić się swoimi odczuciami i pełnym kontekstem sytuacji z profesjonalistą, który może zapewnić pełne wsparcie.
Link do strony Avigon.pl : https://avigon.pl/
Jesteś zazdrosny? Być może problem jest w Tobie
Partner sprawdza twój telefon, korespondencję ze znajomymi, monitoruje kartę bankową, prosi o przesłanie zdjęć z miejsca, w którym aktualnie się znajdujesz. Czy to brzmi znajomo?
Zazdrość jest jedną z najsilniejszych i najbardziej bolesnych emocji. Powoduje stres, strach, zaburzenia nerwowe i prowokuje do kłamstw, zemsty i zdrady. Może pojawić się w romantycznych związkach, między przyjaciółmi, w środowisku zawodowym, gdy jeden z kolegów czuje, że drugi otrzymuje więcej uwagi lub szans Jednak większość dotyczy zazdrości w relacjach między mężczyznami i kobietami. Znam pary, które rozwiodły się z powodu zazdrości, a także ludzi, którym... brakuje zazdrości ze strony partnera.
"Uderzył mnie. To była kropla, która przeważyła szalę"
Tatiana, 35 lat, przedsiębiorczyni, pięć lat temu wyszła za mąż za Serhija, właściciela firmy budowlanej. Rok później jej kariera nabrała rozpędu, otworzyła własną firmę, zaczęła podróżować służbowo i przemawiać na konferencjach. Serhij stał się bardzo zazdrosny.
"Nie pozwalał mi odetchnąć. Jeśli wracałam późno w nocy, bo wracałam z imprezy biznesowej lub z biura, podejrzewał mnie o zdradę. Kiedy wyjeżdżałam w podróże służbowe, nieustannie dzwonił do mnie przez wideo i żądał, abym co godzinę wysyłała zdjęcia. Jeśli nie odpowiadałam, wpadał w furię. Doszło do tego, że czekał na mój powrót z pracy przez kilka godzin pod biurem, aby zabrać mnie do domu, mimo że miałam samochód. Jeśli byłam zmęczona i nie miałam ochoty na seks, mówił, że mam kogoś. To było naprawdę szalone! Byłam wierna mężowi, kochałam go, ale moje spełnienie zawodowe też było ważne. Wydaje mi się, że zazdrość mojego męża jest związana z jego doświadczeniami z przeszłości. Jego pierwsza żona go zdradzała. Być może ma pewne obawy, że to się nie powtórzy. Chciałam, żebyśmy poszli do psychologa rodzinnego, ale Serhij był temu absolutnie przeciwny.
Pewnej nocy gdy spałam Serhij potajemnie położył mój palec na moim telefonie, odblokował go i zaczął przeglądać moje wiadomości z mamą, siostrą, przyjaciółmi i kolegami z pracy. Poranek zaczął się od krzyków. Mój mąż znalazł korespondencję z partnerem biznesowym, w której dziękował mi za pomoc (była to sprawa osobista, kiedy zorganizowałam leczenie jego matki przez lekarza, którego znałam) i zapytał, czy podobały mi się kwiaty, które wysłał. Tego ranka Serhii nazwał mnie dziwką i uderzył. Krzyczał i zniszczył mi telefon. Później było mu przykro, przeprosił, ale to była kropla, któa przelała czarę". Tetiana złożyła pozew o rozwód. Serhij przez długi czas próbował naprawić ich relacje. Ale zazdrość znów się pojawiła. Para rozstała się. Tania przyznała, że czuje się szczęśliwa i wolna.
"Zazdrość jest przejawem troski i wielkiej miłości, gdy mężczyzna boi się stracić swoją ukochaną".
Switłana, 24 lata, dziennikarka.
Switłana spotyka się z Antonem od czterech lat. Według niej w ich związku wszystko jest idealne. Anton jest spokojny, zrównoważony, a wokół niego panuje poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Ale Switłana, która jest emocjonalna i ma temperament, czasami wątpi w jego uczucia.
"Nie sądzę, żeby bardzo mnie kochał, bo wcale nie jest zazdrosny. Jego spokój jest irytujący. Zaczęłam go nawet prowokować. Kupowałam kwiaty, przynosiłam je do domu i mówiłam, że to od kolegi z pracy. Mój ukochany uśmiechał się i mówił, że się cieszy. Prowadziłam długie rozmowy telefoniczne ze znajomym. Anton nie pytał, kto to jest. Kiedy zapytałam go, dlaczego nie jest zazdrosny, usłyszałam, że zazdrość jest przejawem niepewności mężczyzn i że mi ufa. Dla mnie zazdrość jest przejawem troski i wielkiej miłości, gdy mężczyzna boi się utraty ukochanej.
Kilka miesięcy temu Anton pojechał na front. Nie komunikujemy się zbyt często. Myślałam, że przynajmniej teraz mój ukochany zacznie być zazdrosny. Ale on pozostaje spokojny. Wiem, że nie jest mu tam łatwo. I bardzo go kocham. Czekam na niego. Ale nie wiem, czy nasz związek się nie wypali... Nie jestem pewna, czy on mnie kocha...".
Konsekwencjami nadmiernej zazdrości mogą być groźby, zakazy, ultimatum, poniżanie, zastraszanie, bicie
Nawet jeśli założymy, że zazdrość jest normalną emocją, jak zrozumieć, gdzie leży granica między zdrową a patologiczną zazdrością? Rozmawiamy z Olgą Wakulenko, psycholożką i psychoanalityczką.
Konsekwencjami nadmiernej zazdrości mogą być groźby, zakazy, ultimatum, poniżanie, zastraszanie, bicie
Oksana Szczyrba: Co wywołuje zazdrość w związku?
Olga Wakulenko: Negatywne doświadczenia w związkach w przeszłości są ważne. Pokazuje to, jak duże było rozczarowanie z poprzednich związków lub rozwód z małżonkiem, który był spowodowany niewiernością. Zazdrość objawia się na różne sposoby. Mogą to być obelgi, oskarżenia o niewierność itp.
OS: Czy zazdrość jest znakiem wielkiej miłości?
OW: Ważne jest zrozumienie stopnia zazdrości, przyczyny jej występowania. Albo mówimy o zazdrości jako elemencie pewnego rodzaju gry między partnerami, bez agresji. Albo o patologicznej zazdrości, w której jeden z partnerów jest stale pod ścisłą kontrolą. W tym przypadku zazdrość nie może być uważana za oznakę miłości, nie mówiąc już o wielkiej miłości.
OS: Jaka jest różnica między zdrową zazdrością a patologiczną?
OW: Kiedy mówimy o zazdrości na przykład wspieranej przez niewierność lub oszustwo jednego z partnerów, mówimy o zazdrości jako świadomości swojej pozycji w stosunku do partnera.
Patologiczna zazdrość odnosi się do sytuacji, w których na przykład kobieta lub mężczyzna są stale pod ścisłą kontrolą, z monitorowaniem rozmów telefonicznych i przeglądaniem komunikatorów włącznie.
Gdy jeden z małżonków nie może spotykać się z przyjaciółmi, nawet krewnymi, chodzić do pracy, na zakupy ani zapraszać gości to niezdrowa, patologiczna zazdrość. Takie związki są opresyjne. Nie ma tu mowy o miłości.
Konsekwencjami nadmiernej zazdrości mogą być niekończące się kłótnie, groźby, separacja od dzieci, różnego rodzaju zakazy, ultimatum, poniżanie, zastraszanie i bicie. Najstraszniejszymi konsekwencjami agresji jest okrutne traktowanie. W przypadku niekontrolowanej agresji podczas scen zazdrości może nawet dojść do tragedii, gdy jeden z partnerów umrze.
OS: A co jeśli mężczyzna lub kobieta w ogóle nie są zazdrośni, czy to normalne?
OW: Zazdrość jako uczucie jest nieodłącznym elementem osobowości każdego z nas. Nawet jeśli mężczyzna lub kobieta są całkowicie pewni siebie. Jeśli dana osoba nie odczuwa zazdrości, może pojawić się pytanie, jakie uczucia blokuje i nie pozwala im ujawnić się w stosunku do siebie, i swojego partnera, lub czy po prostu go nie kocha.
OS: Jak zachować równowagę między zaufaniem a zazdrością?
OW: Możliwe jest zachowanie równowagi między zaufaniem a zazdrością w związku poprzez uświadomienie sobie, że współmałżonek nie jest twoją własnością, ma prawo do prywatności, spotykania się z przyjaciółmi, dokonywania własnych wyborów. Spotykanie się z przyjaciółmi nie oznacza, że współmałżonek przestał cię kochać. Każdy partner powinien szanować uczucia drugiej osoby i brać odpowiedzialność za swoje działania i czyny. Ważne jest również, aby rozmawiać o własnych obawach i doświadczeniach.
OS: Czy zazdrosny partner może się zmienić ?
OW: Jeśli dana osoba zdaje sobie sprawę, że jest zazdrosna i że może to zniszczyć związek, który jest dla niej cenny, wówczas istnieje szansa na przepracowanie zazdrości jako uczucia, które niszczy zaufanie między partnerami z pomocą specjalisty. Może to być terapia rodzinna prowadzona równolegle z terapią indywidualną.
OS: Czy możliwe jest zbudowanie partnerstwa z zazdrosną osobą?
ES: Każdy związek to przede wszystkim interakcja między partnerami. Muszą zrozumieć, co w sobie odnajdują, co czerpią ze związku. Często zdarza się, że jeden z partnerów lubi być zazdrosny. Daje mu to poczucie, że jest cenny dla drugiej osoby i boi się ją stracić. Ta myśl daje poczucie własnej wyjątkowości. Wtedy, być może, taki związek można nazwać partnerskim. Należy tutaj podkreślić słowo "być może".
Zazdrość nie jest "przyjacielem" w związku: to, co zaczyna się jako żart, może przerodzić się w patologiczną zazdrość i trwać latami.
OS: Jakie jest niebezpieczeństwo zazdrości?
OW Zazdrość wywołuje poczucie niepokoju u jednego z partnerów, co wpływa na jakość życia. Kobieta lub mężczyzna, który podlega ciągłej zazdrości żyje na krawędzi. Prześladuje go strach, że w jakiś sposób komunikuje się z innymi ludźmi w niewłaściwy sposób, boi się urazić partnera, ponieważ może zostać za to ukarany. Ciągły stres prowadzi do wyczerpania. Aby uniknąć "niepożądanych" sytuacji, jeden z partnerów zamyka się w sobie, przestaje komunikować się z przyjaciółmi i przestaje prowadzić aktywny tryb życia.
Jeśli zazdrość nie jest systemem wartości w związku, to para na pewno się rozpadnie. Istnieje jednak wiele par, które od lat narzekają na zazdrość, ale nadal żyją razem i budują relacje na wzajemnych pretensjach, i oskarżeniach.
OS: Jak rozwiązać konflikty związane z zazdrością?
OW: Zastanów się, czy twoja zazdrość jest uzasadniona. Nigdy nie spiesz się z obelgami i oskarżeniami. Nie bój się zacząć rozmawiać o tym, co dzieje się w parze, dlaczego pojawia się zazdrość, jakie sytuacje ją wywołały. Przydatny będzie również dialog z samym sobą: co dzieje się z wewnętrznym zaufaniem do siebie i partnera.
Gdy para nie może samodzielnie dojść do porozumienia w sprawie uczucia zazdrości, które pojawiło się w związku, a chce znaleźć zaufanie do siebie nawzajem i nadal być razem, wskazane jest skonsultowanie się ze specjalistą.
"Odkąd jestem w Polsce, śpię w koszulce mojego męża. Jej zapach to jedyne, co mnie uspokaja".
Straciłaś najbliższe osoby? Musiałaś zostawić wszystkich i wszystko? Zacząć żyć w obcym kraju? Nie masz przy sobie bliskich, którym mogłabyś się zwierzyć, prosić o wsparcie? Twoja mama, siostry, przyjaciółki odeszły - może na zawsze? Potrzebujesz rady, wsparcia?
Daj sobie pomóc. Napisz do nas(redakcja@sestry.eu), a my zadbamy, aby psycholożka lub terapeutka służyły Ci dobrą radą.
Może to być pierwszy krok, który ułatwi ci życie za granicą i pomoże zacząć rozwiązywać problemy.
Ми публікуємо перший лист, який отримали від української переселенки. Вона побажала не називати її ім'я. Редакція Sestry поважає право кожного на анонімність. Ми публікуємо лист повністю, а також відповідь психолога.
"Boję się, że oszaleję z tęsknoty za mężem".
"Jestem w Polsce od końca lutego 2022 roku. Przyjechałam z matką. Mój mąż od razu poszedł na front, a nam kazał uciekać. Zostaliśmy dobrze przyjęci, zaopiekowano się nami. Mogliśmy czuć się bezpiecznie. Na początku myśleliśmy, że wrócimy do domu za miesiąc lub dwa. Niestety, wszyscy wiemy, jak to wygląda. Nadal jesteśmy w Polsce, ja pracuję, mama też znalazła pracę. Nie ma co narzekać.
Dosłownie więdnę z tęsknoty za moim mężem. Schudłam już 15 kilogramów. Czuję się jak robot. Praca, dom, praca, dom. I cały czas w mojej głowie pojawia się myśl: co z moim mężem? Czy wróci z kolejnej misji? Czy coś zjadł? Gdzie on śpi? Odkąd przyjechaliśmy, śpię w koszulce męża. Jej zapach jest jedyną rzeczą, która mnie uspokaja. Boję się, że oszaleję z tęsknoty.
Niedawno wracałam tramwajem z pracy i przede mną wsiadł mężczyzna. Używał tych samych perfum, co mój mąż. Wszędzie rozpoznaję ten zapach. Podeszłam do niego i powąchałam. Jechałam dopóki nie wysiadł, czyli pięć przystanków dalej niż powinnam. Ale to był chyba najlepszy dzień z całego naszego pobytu w Polsce: poczuć zapach mojego męża. Płakałam przez całą drogę do domu. Smutek mieszał się z radością i nie wiem, czego było więcej. Tak bardzo za nim tęsknię.
Czasami robię sobie wyrzuty: czy w ogóle wypada mi myśleć o seksie w takiej sytuacji?
Myślałam nawet o wyjeździe na Ukrainę na wakacje, ale mój mąż odradza. Nie ma nawet gwarancji, że się spotkamy. Boi się o mnie, tam są ciągłe ostrzały i bombardowania, nie chce nas narażać. A ja tak bardzo chciałabym go przytulić, kochać się z nim. Czasami robię sobie wyrzuty: czy w ogóle wypada mi myśleć o seksie w takiej sytuacji? Ale w końcu przypominam sobie, jak dobrze nam było i tęsknię za nim. Tęsknię za jego dotykiem, za jego smakiem. Nikogo nie kocham tak bardzo jak jego.
Coraz trudniej jest czerpać siłę z czegokolwiek
Jesteśmy razem od siedmiu lat. Jest najlepszym człowiekiem, jakiego znam. Boję się też, że wojna go nie zmieni. To nie jest normalne, kiedy nagle zostajesz wyrwany z codziennego życia i idziesz na wojnę. Jest we mnie tyle skomplikowanych myśli i boję się, że pewnego dnia nie będę miała siły, by sobie z nimi poradzić. Coraz trudniej jest mi czerpać siłę z czegokolwiek. Wiem, że mam mamę, ale mam wrażenie, że jest jej lepiej niż mnie. Mój tata zostawił nas, gdy byłam mała, a ona zawsze radziła sobie bez mężczyzny. Ja tak nie potrafię. Mama mówi, że to tylko tydzień, miesiąc. Poradzimy sobie, musimy poczekać. Ale ja mam coraz mniej siły".
Лукаш Воланін, психолог, фахівець з кризового втручання Avigon.pl
Szanowna Pani, Bardzo dziękuję za list do redakcji. Trudno mi sobie wyobrazić, jak wielki strach musi Pani odczuwać, myśląc o mężu walczącym o ocalenie ojczyzny dla siebie i dla Pani. Bardzo mi przykro, że musi Pani przez to przechodzić, ale podziwiam również Pani odporność, ponieważ wbrew wszelkim przeciwnościom losu walczy Pani o siebie i swojego ukochanego.
Pani mąż na pewno chce, abyś żyła Pani jak najlepiej
Rozumiem, że tęsknota za mężem, za ciepłem intymności i bezpieczeństwem jest naturalną i normalną potrzebą. Niestety, te trudne warunki i niepewność, kiedy i czy mąż wróci, są z pewnością bardzo trudne do zniesienia. Proszę, proszę pomyśleć, że Pani ukochany przechodzi przez to samo, tylko prawdopodobnie nie może spać w Pani koszuli, że tęskni za Panią i liczy dni do powrotu, ale jednocześnie nie chce Pani narażać. Proszę pomyśleć o chwili, gdy wróci, jak chciałby Panią znaleźć, jak na pewno chciałby, żebyś się Pani nie martwiła i starała się żyć jak najlepiej dla siebie i dla niego.
To będzie dla niego wielka nagroda wiedzieć, że walczył, ale Pani również walczyła, aby żyć uśmiechnięta i szczęśliwa. Proszę postarać się o nim myśleć i chociaż nie wie Pani, kiedy wróci, powinna być Pani na to gotowa. Proszę nie usychać z tęsknoty, ale znaleźć siłę do walki. Tak jak Pani mąż walczy i znajduje siłę, Pani również nie powinna się poddawać się w codziennym życiu.
Stres, przez który przechodzi Pani mąż, może być dla niego trudnym doświadczeniem, więc będzie potrzebował Pani siły.
Będzie to dla niego wielka nagroda, gdy zobaczy, że jego ukochana uśmiecha się i czeka, nie jest przygnębiona, ale stara się żyć. Obawiasz się Pani, że mąż się zmieni. Stres, przez który przechodzi, może być dla niego trudnym doświadczeniem, dlatego będzie potrzebował Pani siły. Życzliwość, troska, cierpliwość to także kolejne argumenty, by zebrać siły i mieć je, gdy ukochany wróci. Będziecie ich bardzo potrzebować.
Opierając się o jego koszulę każdej nocy, czując i pamiętając jego zapach, wspominając piękne i cudowne chwile, proszę tworzyć w głowie scenariusze tego, co Pani zrobi, gdy wróci.
Proszę nie bać się prosić o wsparcie osób z Twojego otoczenia. Może Pani także znaleźć coś innego do zrobienia, aby zabić czas. Warto porozmawiać z bliską osobą, bo trudne emocje są mniej męczące, gdy ma się z kim o nich porozmawiać. Życzę siły i wszystkiego najlepszego.
Link do strony Avigon.pl: https://avigon.pl/
Skąd brać siłę?
Psycholog dzieli się z naszymi czytelnikami swoją wiedzą na temat tego, jak przezwyciężyć kryzys. Czasami podstawowy zestaw uczuć może pomóc osobie przezwyciężyć trudną sytuację i dosłownie przywrócić ją do życia.
To bardzo ważny film o tym, czym różni się stres od sytuacji kryzysowej, jak właściwie sobie pomóc i jaką rolę odgrywa w tym społeczeństwo, własna wyobraźnia i wiara. Jest w tobie coś, co jest silniejsze niż jakakolwiek armia na świecie i każdy może nauczyć się korzystać z tego psychologicznego narzędzia, jeśli jest uważny na siebie.
Strach, który nas wzmacnia
Jeśli nie czujesz się pewnie co do przyszłości, spróbuj zrozumieć, jak reaguje twoje ciało. Poczuj ziemię lub podłogę pod stopami. Jeśli wiesz jak zapanować nad niepewnością, możesz znaleźć siłę nawet w strachu o przyszłość.Planowanie krótkoterminowe, wyobrażanie sobie przyszłości - lista prostych rzeczy, które są dla ciebie ważne w przyszłości - może stać się źródłem zasobów i latarnią morską, która cię poprowadzi. Co najważniejsze, pamiętaj, że przyszłość nie jest czymś, co wydarzy się z czasem. To coś, co przeżywamy już teraz.