Porady

То яка історія свята Boże Ciało і як його відзначають у Польщі?

Boże Ciało займає найвище місце серед католицьких церковних свят: віруючі в цей день мають відвідати месу, після чого влаштовується урочиста хода. Урочистості присвячени таїнству Євхаристії, тобто перетворенню хліба та вина на Тіло та Кров Ісуса ще з часів Таємної Вечері.

У Європі свято відоме з 11 серпня 1264, воно було встановлено Папою Римським Урбаном IV. За легендою, чеський священник під час меси побачив на серветці кров, що бризнула з Причастя, та відвіз лляну серветку до Папи Урбана.

Але тільки в 1314 році Папа Климент V офіційно затвердив це свято і дав йому латинську назву Корпус-Крісті (Corpus Christi , “тіло Христа”). У Польщі перші ходи на честь події пройшли в Плоцьку в 1320, і вже до XVI століття рахунок учасників процесій пішов на десятки тисяч. У процесіях брали участь духовенство, ремісники, церковні братства, школи та віруючі. Свято стало широко відомим і любимим поляками.

Урочиста хода по пелюсткам троянд

Boże Ciało насамперед асоціюється з ходою вулицями міста, які влаштовують одразу після меси. Вони неймовірно урочисті й красиві. Найкрасивішою вважають процесію у Кракові. Люди переодягаються в народні костюми і долучаються до неймовірного дійства, на яке не можна дивитися без захвату. У різних місцях по місту встановлюють чотири вівтарі та прикрашають їх квітами. Кількість вівтарів символізує чотири сторони світу, чотири стихії (вогонь, воду, землю та повітря) і чотири Євангеліє (від Марка, Матвія, Луки та Іоанна). Місце ходи теж прикрашають квітами та посипають дорогу пелюсткам троянд. Попереду процесії йде ксьондз, ступаючи цими квітами і тримаючи в руках накриту балдахіном Дароносицю. У руках священнослужителя — білий круглий шматочок прісного хліба, який і називають Boże Ciało.

Святковий вінок як оберіг

Традиція прикрашати вівтарі, будинки, вулиці та костели у цей день дуже важлива. Використовуються гілочки берез, цілющі трави, квіти, вінки. До речі, вінки висять у костелах ще 8 днів після свята, після чого кожен охочий може забрати їх додому. Вважається, що вінок після цього набуває корисних властивостей. А лікувальний полин, що використовувався для плетіння, навіть вживають як приправу чи ліки.  

Багатотравні вінки зі свята з давніх часів вважаються символом кохання та потужним оберегом. У селах великі вінки спеціально вішали над дверима хати та сараю, щоб вони оберігали від граду, грози та блискавки. Також їх підкладали під фундамент під час закладання будинку та використовували як оберіг для врожаю. Виїжджаючи орати в поле, теж обов'язково брали із собою вінок.

У це свято не прийнято виконувати навіть невелику домашню роботу, тому багато хто вирушає на пікніки та проводить час з родиною. Магазини 30 травня не працюватимуть.

Погоду на свята обіцяють дуже теплу — 26 градусів, можливі також грози.

Список місць у Варшаві, де можна зробити гриль, шашлик і посмажити м'ясо:

1. У Park Kultury w Powsinie на барбекю та в басейн

Це величезна територія під Варшавою для прогулянок та відпочинку. Тільки-но стає тепло, люди збираються тут на пікніки, прогулянки, катаються на велосипедах. Є кафе з терасою та гарним краєвидом, декілька дитячих майданчиків, парк, прокат велосипедів і, звичайно ж, відкрита територія для пікніків з лавками та місцями для багаття. З червня тут також відкривається басейн. Біля парку є велика парковка.

2. Місця, обладнані мангалами, в лісі

У Польщі в лісах та в межах 100 метрів від лісу заборонено розпалювати вогонь, якщо немає спеціальної таблички. У Кабацькому лісі (Las Kabacki) з боку вулиць Rydzowa та Muchomora та Млочинському лісі (Las Młociny) з вулиці Papirusów є альтанки для пікніків, столи, лавки та мангали.

Кабацький ліс дикий, там можна зустріти кабанів і заблукати на звивистих стежках. А ось на Млочинах прямо поряд з локацією для барбекю є дитячий майданчик із зоною для малюків і дітей старшого віку, невеликий скеледром та інші розваги.

У цих місцях лісники часто залишають заготовлені гілки, які можна використовувати для розпалювання багаття. Але після посиденьок вас попросять ретельно загасити вогонь і викинути вугілля для барбекю у спеціальні ями.

3. Гриль у міському парку

Почнемо з того, що в місті є кілька парків, де не можна розводити вогонь або використовувати одноразову барбекюшницю для ковбасок за жодних обставин. Це Парк Лазенки Королівські (Łazienki Królewskie), Уяздовський (Ujazdowski Park), Саксонський сад (Ogród Saski), Сад Красінських (Ogrod Krasińskich) та Сквер I Dywizji Pancernej.

А ось у Парк Górczewska на Бемово можна й шашлик смажити, і у футбол та волейбол пограти. У Park Praski є спеціальні вуличні грилі, а також дитячі майданчики та популярне у Варшаві кафе з чебуреками на винос (ну раптом гриль не вдався).

Для мешканців Середмістя, Мокотова та району Охота найзручніше вийти на гриль на Pole Mokotowskie та Park Szczęśliwicki — тут чимало місць для барбекю.

Усього у Варшаві понад 20 зон відпочинку в парках, де можна влаштувати пікнік з ковбасками. Зверніть увагу, що це не вся територія парку, а лише спеціальні місця з табличками.

1. Fort Bema

2. Agrykolа

3. Czechowicki

4. Kazimierzowski

5. Fort Włochy

6. Kępa Potocka-część żoliborski

7. Kombatantów

8. Marszałka Rydza-Śmigłego

9. Mirowski

10. Fosa i Stoki Cytadeli

11. Glinianki Sznajdra

12. Górczewska

13. Park im. Karola Beyera

14. Park ze Stawami Cietrzewia

15. Park ze Stawem Koziorożca

16. Park im. Marka Kotańskiego

17. Park im. Romualda Traugutta

18. Park Jazdów

19. Obwodu Praga Armii Krajowej

20. Park przy ul. Ludnej

21. Skaryszewski

22. Staw Jeziorzec

23. Teren parkowy przy Człuchowskiej, ul. Anieli Krzywoń, ul. Synów Pułku

Грилями обладнано парк Picassa на Бялолеці, зони відпочинку на ul. Magicznej та ul. Russowy Bród. А також Plac zabaw на ul. Kiersnowskiego, Plaza Poniatowska, Plaza Praska, Plaza Saskа.

4. Барбекю на березі Вісли

Це одне з найпопулярніших місць для гриля у Варшаві. Добиратися сюди зручно, а близькість до води приваблює завжди. На пляжі є громадські мангали каміни або грилі для барбекю, які можна використовувати безкоштовно. Але вугілля чи дрова потрібно брати із собою — збирати місцеві гілки категорично заборонено.

1. ПляжRusałka

2. Зона відпочинку Gocław (в районі вулиці Bora Komorowskiego)

3. Płyta Desantu (в районі парку ім. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego).

4. Пляж у районі ul. Romantyczna.

5. Пляж Saska

6. Пляж Poniatówka

7. Niebiańska strefa rekreacji (у районі ul. Aluzyjna).

‍

<span class="teaser"><img src="https://assets-global.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/65ca42a93f2e29ea7c1b780d_Zamok%20v%20Malborku-p-800.jpg">«Читайте також: «Замки Польщі — архітектурні перлини»</span>

У Польщі діють закони на рівні держави і розпорядчі акти на рівні окремого міста. Перш ніж відкривати салон краси, варто з ними ознайомитись. У Польщі існує Державна санітарна служба, яка може — коли їй заманеться, без попередження — прийти і перевірити салон краси на дотримання прописаних санітарних норм.

В інтернеті ви не знайдете норми санепіду і вимоги для відкриття салону краси. Треба їхати до офісу Державної санітарно-епідеміологічної служби і на місці їх з’ясовувати.

Ось деякі з них:

1. Салон має бути розташований в окремій частині будівлі/приміщення або в окремій будівлі. Зазвичай салон із манікюрним і педикюрним кабінетами не може бути розміщений вище 1-го поверху.

2. Вхід до салону повинен бути окремим, але може бути загальним для всіх користувачів.

3. У салоні повинні бути такі окремі приміщення: службова кімната, кімната очікування або окреме місце з вішалкою для одягу, соціальне приміщення, гігієнічно-санітарне приміщення тощо.

4. Салон повинен мати водопровід з гарячою та холодною водою, а також каналізацію, вентиляцію, опалення.

5. На кожній баночці-шкляночці має бути сертифікат відповідності з дозволом використання на території ЄС. Також у вас має бути сертифікат з терміном придатності усіх засобів в салоні. І ви маєте стежити, аби прострочений матеріал не використовувався, інакше отримаєте штраф.

6. Стіни біля умивальників і раковин повинні бути покриті невбираючим матеріалом заввишки не менш ніж в 1,6 м.

7. При використанні косметичних засобів, які викликають забруднення тіла, наприклад при проведенні СПА-процедур, має бути відокремлений санвузол з душем.

8. Працівники салону повинні дотримуватися правил особистої гігієни, носити чистий захисний одяг, використовувати засоби індивідуального захисту. Використовуйте засоби гігієни, такі як одноразові підкладки, чисті рушники для клієнтів.

9. У салоні інструменти та обладнання необхідно утримувати в належному гігієнічно-санітарному стані шляхом миття та дезінфекції, а інструменти багаторазового використання та інструменти, що використовуються при при обрізному манікюрі та педикюрі потребують стерилізації на стерилізаційній станції салону.

Для стерилізації інструментів треба мати автоклав (стерилізатор), також до кожного інструменту має бути інструкція щодо часу і форми стерилізації.

Обов’язково треба вести журнал стерилізації інструментів. Рекомендуємо завести велику папку для зберіганні усіх вимог і час від часу перевіряти їх дотримання.

10. У кожному салоні повинна бути аптечка з засобами для надання першої медичної допомоги.

11. У салоні має бути знак «Паління заборонене», за його відсутність власник салону може отримати штраф.

12. І насамкінець, про приємну музику в салоні. Не варто вмикати музику зі стрімінгових платформ, наприклад Spotify або AppleMusic. Є агенція, яка уважно пильнує за дотриманням авторських прав. Якщо спіймають, штраф буде просто космічний.

Щеплювати чи не щеплювати? Це питання турбує багатьох батьків з України.

Я особисто проти антиваксерів і вірю в доказову медицину, але люди і ситуації є різні. Що ж говорить польське законодавство про щеплення для українських дітей?

Польське законодавство в цьому питанні однозначне. Після трьох місяців перебування українців у Польщі, відповідно до ст. 17 розділу 1а «Про запобігання та боротьбу з інфекціями та інфекційними хворобами людей» вони підлягають обов’язковій вакцинації. Безкоштовно.

Наслідком ухилення від обов’язку вакцинації є можливість накладення на особу, яка ухиляється, штрафу в межах адміністративної процедури, тобто відповідно до ст. 26 Закону від 17 червня 1966 р. про виконавче провадження. У цій ситуації органом примусового виконання є районний державний санітарний інспектор, на якого покладається обов’язок відкриття провадження та контроль за його перебігом.

Але це ще не все. У такому ж порядку штраф може бути накладено на осіб, які ухиляються від виконання обов’язку з метою примусу їх до цього виконання (відповідно до ст. 119 зазначеного Закону). Штраф накладається місцевим воєводою у формі постанови, його максимальний одноразовий розмір становить 10 000 злотих, і він може бути накладений багаторазово. Звісно, рішення воєводи можна оскаржити.

Проте, закон передбачає іншу можливу санкцію, яка може бути суворішою за грошове покарання. Зокрема, батьки, які ухиляються від щеплення дітей, можуть бути піддані контролю з боку суду з питань опіки та піклування. Суд може порушити справу про обмеження батьківських прав. Під час розгляду справи суд встановлюватиме, чи відповідає відсутність згоди батьків на щеплення інтересам дитини.

Далі — щодо шансів невакцинованій дитині потрапити в садочок, школу чи вищий навчальний заклад.

Більшість державних і приватних садочків не перевіряють книжку про щеплення, а інформацію про щеплення дитини отримують зі слів батьків. До школи теж, за великим рахунком, не можуть не прийняти нещеплену дитину, бо це є обмеженням права на освіту.

1 maja Polska obchodzi Święto Pracy lub Międzynarodowy Dzień Solidarności Pracowników. To święto państwowe. W 2024 roku przypada na środę i jest oficjalnym dniem wolnym.

2 maja— Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Ten dzień nie jest oficjalnym dniem wolnym, ale wielu Polaków bierze ten dzień wolny, aby stworzyć Wielki Weekend Majowy.

W końcu 3 maja— Dzień Konstytucji, Święto Narodowe III Maja (Święto Konstytucji 3 Maja). Jest to jedno z najważniejszych świąt państwowych w Polsce. I oczywiście jest to weekend. W 2024 roku przypada na piątek.

Po trzech majowych wakacjach w tym roku następują sobota i niedziela. Co oznacza, że możesz odpocząć przez 5 dni. A ci, którzy biorą urlop 29 i 30 kwietnia, będą mieli łącznie 9 dni bez pracy (od 27 kwietnia do 5 maja 2024 r.).

Jeśli chodzi o pogodę, prognostycy na majowe święta w 2024 roku obiecują ciepłe dni bez deszczu lub mało deszczowe. Oczekuje się temperatury 10-20 stopni Celsjusza.

Ale to nie jedyne święta w maju w Polsce.

19 maja(w niedzielę) Polska obchodzi Zielone Święta (Zielone Świątki), które przypada na 50. dzień po Wielkanocy.

30 maja(Czwartek) Polacy obchodzą Boże Ciało Boże/Boże Ciało Chrystusa (Boże Ciało). Jest to jedno z głównych świąt Kościoła katolickiego. W tym dniu wierzący pamiętają Ostatnią Wieczerzę, kiedy chleb i wino zamieniły się w Ciało i Krew Chrystusa. Charakterystyczną cechą tego święta są uroczyste procesje ulicami i wokół świątyń.

Możesz wziąć urlop 31 maja i mieć przedłużony weekend (od 30 maja do 2 czerwca). Sklepy, szkoły i większość placówek są zamknięte 30 maja, a transport publiczny może działać w ograniczonym rozkładzie jazdy.

Sklepy na majowe święta w Polsce będą działać zgodnie z następującym harmonogramem: 1, 3, 5, 12, 19, 26 i 30 maja — sklepy są zamknięte. W dniach 2 i 4 maja sklepy w Polsce będą działać zgodnie ze zwykłym harmonogramem.

Przypominamy również, że 28 kwietnia - niedziela handlowa.

<span class="teaser"><img src="https://assets-global.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/6599c854b9077a8ca3234f5e_wychidni%20dni%20u%20Polshchi%202024-p-800.jpg">„Czytaj także: Wakacje w Polsce 2024”</span>

Do 10 każdego miesiąca pracodawca w Polsce musi wypłacić Ci wynagrodzenie za poprzedni okres. Jeśli tego nie zrobił, możesz udać się do swojego przełożonego z roszczeniem i zażądać przekazania ci pieniędzy.

Jeśli tak się nie stanie, przede wszystkim musisz napisać wezwanie do zapłaty— wymóg płatności. Można go napisać w dowolnej formie. W wezwaniu do zapłaty należy określić szczegóły umowy o pracę: kiedy została podpisana, jak długo pracujesz, jakie są warunki pracy i wysokość wynagrodzenia. Ponadto musisz podać dane osobowe, oraz czas, w którym masz dostać pieniądze. I ważny szczegół - w wezwaniu do zapłaty trzeba podać numer konta bankowego, na który pracodawca przeleje środki.

Co robić dalej? Jeśli pracujesz w dużym przedsiębiorstwie i istnieje dział odpowiedzialny za odbiór korespondencji, musisz tam wziąć wezwanie do zapłaty. Nie zapomnij poprosić o potwierdzenie otrzymania tego dokumentu.

Jeśli pracujesz w małej firmie, wyślij wezwanie do zapłaty listem poleconym.

Jeśli dalej nie wypłacono Ci pieniędzy, musisz iść do inspekcji pracy. Jeśli jednak to nie pomoże, to w Polsce są sądy pracy, co pomoże w tej sytuacji, mówi prawnik Regina Gusejnowa-Czekurda.

W pierwszym półroczu 2023 r. liczba ludności Polski zmniejszyła się o 68 tys. osób – podał GUS w październiku 2023 r.

W pierwszym półroczu 2023 r. liczba ludności Polski zmniejszyła się o 68 tys. osób – to realny spadek, którego tempo wyniosło minus 0,18%. W pierwszym półroczu poprzedniego roku zmniejszyła się także liczba ludności (o 80 tys., tj. 0,21%). Spadek liczby ludności to efekt niekorzystnych trendów, które odnotowuje się w skali roku, przede wszystkim w odniesieniu do przyrostu naturalnego – podaje GUS.

Przeczytaj także: Co jeść w Tłusty Czwartek w Polsce

Na koniec czerwca 2023 r. ludność Polski wynosiła 37 milionów 698 tysięcy osób. Spośród nich 22 miliony 447 tysięcy osób (60% ludności) mieszkało w miastach.‍

W pierwszej połowie 2023 r. Naturalny przepływ ludności kształtował się następująco:
‍
Zarejestrowano 139 tysięcy noworodków, czyli o 14,7 tys. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku;

• Zmarło ponad 209 000 osób. W porównaniu z pierwszą połową 2022 roku liczba zgonów zmniejszyła się o około 25 tysięcy.

Zatem przyrost naturalny (różnica między liczbą noworodków a liczbą zgonów) był ujemny i wyniósł 70,4 tys. osób. ‍

W pierwszej połowie 2023 r. ruch naturalny doprowadził do utraty 37 osób na każde 10 000 ludności kraju.‍

Przeczytaj także: Pierwsza nagroda Sestry — „Portrety siostry”: kto otrzyma nagrodę honorową?

Drugim elementem wpływającym na populację ogółem są migracje zewnętrzne. Z danych rejestru PESEL wynika, że ​​liczba imigracji była większa od liczby emigracji. Około 7,4 tys osób, które wcześniej posiadały pobyt stały za granicą, zarejestrowały się na pobyt stały w Polsce, natomiast 5,1 tys osoby zostały poinformowane o wyjeździe do miejsca stałego zamieszkania poza granicą .

‍

Źródło — Główny Urząd Statystyczny Polski (GUS)

Marian Savchyshyn, redaktor wiadomości Sestry

Wiele osób wybiera euro lub dolary jako bezpieczne waluty do przechowywania oszczędności, podczas gdy niektórzy decydują się na mniej popularne waluty, takie jak funt szterling lub frank szwajcarski, które zawsze miały stosunkowo wysokie oceny. Warto pamiętać, że wybierając rzadszą walutę, należy zastanowić się, gdzie będziemy ją przechowywać. Większość banków oferuje konta tylko w najpopularniejszych walutach. Oczywiście można trzymać oszczędności „w skarpecie”, ale takie rozwiązanie nie jest zbyt bezpieczne.

Przy wyborze waluty eksperci zalecają dywersyfikację ryzyka. Zdaniem Macieja Przygórzewskiego, głównego analityka walutowego w Internetowym Kantorze, lepiej wybrać więcej niż jedną walutę. Pozwoli nam to ograniczyć straty, jeśli dokonamy złego wyboru. Może nie będzie to duży zysk, ale osiągniemy cel, jakim jest trzymanie oszczędności w obcej walucie. Przed wyborem waluty, w której planujemy trzymać nasze oszczędności, warto również przeanalizować wykresy walutowe za poprzednie lata, aby zrozumieć, jakiej zmienności (wskaźnika charakteryzującego trendy w kursach walut), jeśli w ogóle, możemy się spodziewać.

Przeczytaj także: W Polsce istnieje system blokowania kart płatniczych w języku ukraińskim

Jakie ryzyko należy wziąć pod uwagę?

Każda inwestycja wiąże się z ryzykiem. Nawet decydując się na zakup waluty obcej w celach oszczędnościowych, należy mieć świadomość, że w pewnym momencie sytuacja na rynku może się odwrócić, a kurs zakupionej waluty może wzrosnąć lub spaść. W pierwszej sytuacji oznacza to zysk, jeśli zdecydujemy się upłynnić środki, ale w drugim przypadku oznacza to stratę. Wiele zależy od tego, czy chcemy podjąć ryzyko, czy po prostu szukamy bezpiecznej alternatywy. Większego zysku możemy spodziewać się na kursach tych walut, które są znacznie mniej powiązane z walutą, za którą je kupimy. Mówimy tu na przykład o dolarze amerykańskim. Aby zorientować się we wzlotach i upadkach, warto spojrzeć na wykresy walutowe z ostatnich trzech lat.

Dywersyfikacja koszyka walut, czyli w jakiej walucie trzymać oszczędności? Jeśli dokonamy złego wyboru, w rzeczywistości pomożemy naszemu bogactwu topnieć. I odwrotnie, jeśli wykonamy dobry ruch, wartość naszych oszczędności może zostać zachowana lub pomnożona w czasie. Nikt jednak nie chce żyć w niepewności, ponieważ poczucie bezpieczeństwa jest jednym z głównych elementów piramidy Maslowa. Bez niego żyjemy w chaosie, który w przyszłości może stać się gorzkim rozczarowaniem. Dlatego też ludzie rozszerzyli metodę oszczędzania w jednej walucie na koszyk walutowy, czyli wybór dwóch, trzech lub nawet więcej walut obcych, które najczęściej uznawane są za bezpieczne. Ich cechą szczególną jest to, że zachowują wartość w niepewnych czasach, a nawet rosną w stosunku do środków płatniczych, z których korzystamy na co dzień. Jednak to, w jakiej walucie trzymać swoje oszczędności, jest kwestią, którą warto przedyskutować z doradcami finansowymi.

Gdzie przechowywać obcą walutę?

Jak już wspomnieliśmy, jednym z rozwiązań jest trzymanie oszczędności w „skarpecie”, ale nie polecamy takiego rozwiązania. Lepiej sprawdzić, czy bank, w którym posiadamy konto, oferuje możliwość podpięcia darmowego konta walutowego, na które możemy wpłacać wymieniane środki. Innym rozwiązaniem są portfele walutowe, w których można przechowywać walutę. Przed wyborem takiego rozwiązania należy jednak sprawdzić wiarygodność podmiotów, czy np. posiadają licencję od nadzoru finansowego oraz pozytywne opinie klientów.

Przeczytaj także: Co musisz wiedzieć o polskim systemie bankowym?

Jak korzystnie kupować walutę?

Nadszedł czas na najważniejszą kwestię - pozyskanie środków w walucie obcej. Trzeba wziąć pod uwagę fakt, że kantory i banki wliczają w kurs swoją marżę, bo przecież muszą na czymś zarobić. Dlatego na dłuższą metę bardziej opłaca się trzymać środki w obcej walucie, aby nie tracić na marży. Możemy poszukać firm, które oferują zniżki na pierwszą opłatę za wymianę lub inne programy rabatowe, które pozwolą nam zaoszczędzić pewną kwotę na zakupie waluty obcej.

Data publikacji:
11.1.2024

‍

Dla administracji terytorialnej w Polsce system PESEL jest ułatwieniem, gdyż pozwala na szybką identyfikację cudzoziemca. Przyspiesza również procedury urzędowe. Czy numer PESEL dla Ukraińców jest bezpłatny? Jak się o niego ubiegać? W tym artykule wyjaśniamy, jak uzyskać numer PESEL w Polsce i jakie są główne zalety jego posiadania.

Od 16 marca 2022 r. obywatele Ukrainy mogą ubiegać się o nadanie numeru PESEL w specjalnej procedurze uproszczonej. Polski numer identyfikacyjny można uzyskać w urzędach powiatowych i gminnych. Numer nadawany jest po dokonaniu identyfikacji na podstawie dostępnych dokumentów, które w niektórych przypadkach mogły utracić ważność.

Nadanie numeru PESEL obywatelowi Ukrainy - procedura szczególna

Wojna w Ukrainie była powodem wprowadzenia przez polskiego ustawodawcę specjalnej procedury nadawania numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy schronili się w Polsce. Procedura szczególna dla Ukraińców oraz ogólna procedura nadawania tego numeru funkcjonują obecnie równolegle.

W przypadku obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został uznany za legalny, stosuje się przepisy "Ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa".

Jak wynika z treści art. 4 ust. 1 ww. aktu prawnego, obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został uznany za legalny, nadaje się numer PESEL, o którym mowa w art. 15 ustawy o ewidencji ludności, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy w Polsce.

Wniosek o nadanie numeru PESEL składa się osobiście w siedzibie organu wykonawczego gminy w terminie 30 dni od dnia przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek składa się w formie pisemnej na papierze, z własnoręcznym czytelnym podpisem wnioskodawcy, wypełnionym przez wnioskodawcę lub pracownika organu wykonawczego gminy na podstawie danych przekazanych przez wnioskodawcę.

Numer PESEL dla osób niepełnosprawnych i o ograniczonej sprawności

Jeżeli dana osoba nie może osobiście złożyć wniosku do organu jednostki samorządu terytorialnego ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność, organ jednostki samorządu terytorialnego zapewnia możliwość złożenia wniosku w miejscu zamieszkania tej osoby.

W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych albo osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie może samodzielnie złożyć wniosku, wniosek składa jeden z rodziców, opiekun, wychowawca, opiekun tymczasowy lub osoba sprawująca faktyczną opiekę nad dzieckiem; w przypadku braku takich osób numer PESEL może zostać nadany z urzędu (z obowiązku, przez właściwy organ administracji). Należy podkreślić, że złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL w siedzibie organu samorządowego w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga obecności tej osoby przy składaniu wniosku. Wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 12. roku życia, chyba że potwierdzenie tożsamości następuje na podstawie oświadczenia złożonego wobec braku wymaganych dokumentów potwierdzających tożsamość dziecka.‍

Czytaj także: Jak zablokować swój Pesel, aby uniemożliwić oszustom korzystanie z niego?

Numer PESEL dla Ukraińców - w jakich okolicznościach będzie potrzebny?

Głównym celem nadawania Ukraińcom polskiego numeru PESEL jest zapewnienie możliwości identyfikacji konkretnej osoby zarówno w systemie krajowym, jak międzynarodowym. Dostępność tego numeru stanowi też znaczne ułatwienie w codziennym funkcjonowaniu w Polsce. Oznacza to, że Ukraińcy będą potrzebowali numeru PESEL do rozpoczęcia działalności gospodarczej, zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz prowadzenia działalności zarobkowej na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia).

Inne rodzaje działalności społecznej, w których wymagany jest numer PESEL dla Ukraińców w Polsce, to:

• rozliczenia w systemie podatkowym - numer ten służy do identyfikacji podatnika, a także do umieszczania i przetwarzania należności podatkowych;
• korzystanie z krajowego systemu emerytalno-rentowego - tutaj, podobnie jak w przypadku systemu podatkowego, numer PESEL pozwala na identyfikację emeryta lub rencisty i przetwarzanie danych tej osoby, co pozwoli przede wszystkim na uznanie uprawnień nabytych przez cudzoziemca w kraju jego pochodzenia, jeżeli Rzeczpospolita Polska i dany kraj zawarły w tej sprawie umowę międzynarodową;
• korzystanie z publicznego systemu oświaty - w ramach tego systemu numer PESEL jest powszechnie wykorzystywany w procedurze rekrutacyjnej oraz przy gromadzeniu informacji o uczniach i studentach;
• korzystanie z systemu świadczeń socjalnych - dzięki numerowi PESEL cudzoziemiec ma znacznie łatwiejszy i szybszy dostęp do niektórych rodzajów świadczeń.

Nadanie numeru PESEL jest procedurą standardową, która dotyczy również osób niebędących obywatelami polskimi. Obecnie uzyskanie numeru PESEL podlega dwóm procedurom: procedurze standardowej oraz procedurze przewidzianej dla obywateli Ukrainy, z uwagi na trwającą w Ukrainie wojnę. W obecnych realiach numer PESEL znacznie ułatwia cudzoziemcom funkcjonowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w zakresie rozliczeń podatkowych, dostępu do edukacji oraz systemu emerytalnego. Niekiedy numer ewidencyjny jest niezbędny - dotyczy to np. zakładania indywidualnej działalności gospodarczej przez Internet czy ubiegania się o świadczenie wychowawcze.

Czytaj także: Dlaczego Ukraińcy tracą status UKR w Polsce i jak go przywrócić?

Ilu Ukraińców otrzymało numer PESEL w Polsce?

Według stanu na grudzień 2023 r. w polskich rejestrach PESEL znajduje się około 1,5 mln uchodźców z Ukrainy, z czego 46% to kobiety w wieku aktywności zawodowej, a około 40% to dzieci w wieku szkolnym, które otrzymały numer PESEL ze statusem UKR - informuje prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Gertruda Uścińska. Podkreśla przy tym, że 52-54% kobiet pozostaje na stałe na polskim rynku pracy, o czym świadczy regularne opłacanie składek i podatków.

Z drugiej strony, dokumenty Departamentu wymieniają około 775 000 Ukraińców, którzy przybyli do Polski przed wojną.

Marian Savchyshyn, redaktor Sestry

Dzięki ścisłej współpracy Związku Banków Polskich i Narodowego Banku Polskiego powstał system blokowania kart, który pozwoli Ukraińcom chronić swoje finanse.

System i funkcja blokowania wszystkich polskich kart bankowych jest dostępna w języku ukraińskim pod numerem +48 828 828 828, a informacje na temat jego działania są dostępne na stronie www.zastrzegam.pl.

Obywatele Ukrainy, którzy przyjeżdżają do Polski i otwierają konto w polskim banku, powinni mieć możliwość ochrony swoich danych i finansów. Mając to na uwadze, banki uruchomiły specjalną infolinię w języku ukraińskim oraz stronę internetową do blokowania kart bankowych.

Karty bankowe w Polsce mogą być zablokowane przez całą dobę‍

Infolinia międzybankowa działa przez całą dobę i siedem dni w tygodniu.

Na stronie internetowej systemu obywatele Ukrainy znajdą informacje o tym, jak szybko zablokować zgubioną lub skradzioną kartę.

Czytaj także: Co trzeba wiedzieć o polskim systemie bankowym?

Tylko karty wydane przez polskie banki mogą zostać zablokowane‍

Kluczowym elementem systemu jest infolinia IVR, wykorzystująca technologię rozpoznawania mowy. Wypowiadając nazwę banku, system głosowy podpowiada posiadaczowi karty, aby zadzwonił na odpowiednią infolinię w celu zabezpieczenia karty. System zadaje tylko pytania dotyczące nazwy banku. System nie pyta o dane osobowe, takie jak imiona i nazwiska czy numery PESEL.

Usługa blokowania kart w języku ukraińskim jest całkowicie bezpłatna‍

Możliwość zablokowania polskiej karty bankowej w języku ukraińskim jest bezpłatna, użytkownik musi jedynie zapłacić za połączenie telefoniczne - zgodnie z taryfą swojego operatora.

Jak korzystać z infolinii?

Jeśli zgubiłeś kartę lub została ona skradziona, powinieneś ją natychmiast zablokować. W języku ukraińskim kartę bankową w Polsce można zablokować w następujący sposób:

- zadzwoń pod numer +48 828 828 828;

- wpisz nazwę swojego banku w Polsce, a zostaniesz do niego przekierowany;

- odpowiedz na kilka pytań, aby  zweryfikować dane;

- po weryfikacji karta zostanie zablokowana.

Przeczytaj również: Wynajem skrytek sejfowych w Polsce

Pamiętaj, aby natychmiast zablokować utracone karty bankowe

W przypadku utraty karty należy ją jak najszybciej zablokować, aby chronić swoje pieniądze. Warto zapisać w telefonie numer infolinii do blokowania kart polskich banków w języku ukraińskim.

System blokad prowadzony jest przez Związek Banków Polskich. Został on stworzony we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim.

Marian Savchyshyn, redaktor Sestry

‍

Laureatami rankingu szkół ponadgimnazjalnych Perspektywy 2023 w Polsce zostały: XIV Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie (najlepsze gimnazjum) oraz Technikum Mechatroniczne nr 1 w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych nr 1 w Warszawie (najlepsze technikum).

W edycji 2023 Rankingu Szkół Gimnazjalnych i Technicznych Perspektywy przeanalizowano wyniki 1360 szkół ponadgimnazjalnych spełniających profesjonalne kryteria. Dla Ukraińców, którzy szukają szkoły dla swoich dzieci w Polsce, ranking ten będzie dobrym przewodnikiem i pomoże im wybrać odpowiednią placówkę.

Ranking to także pomoc dla młodych Ukraińcom w wyborze szkoły średniej, która poprowadzi ich na studia i ułatwi zdobycie wymarzonego zawodu.

W tegorocznym rankingu wzięto pod uwagę dane tych szkół, które spełniły tzw. kryterium przyjęcia - czyli do egzaminu maturalnego w maju 2022 r. przystąpiło w nich co najmniej 12 maturzystów, a średnie wyniki z języka polskiego i matematyki, zdawanych jako egzaminy obowiązkowe, nie były niższe niż 0,75 średniej krajowej dla liceów/techników.

Zasady Rankingu ustaliła Kapituła, w skład której weszli przedstawiciele uczelni wyższych, Komisji Edukacji CRASP, dyrektorzy Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych (OKE) oraz przedstawiciele komitetów głównych olimpiad przedmiotowych.

Czytaj także: Jaką szkołę wybrać: polską czy ukraińską?

Kryteria rankingu szkół średnich 2023 były następujące: wyniki matury z przedmiotów obowiązkowych (30%), wyniki matury z przedmiotów dodatkowych (45%) oraz sukcesy w olimpiadach (25%). W tej kategorii uwzględniane są również osiągnięcia w konkursach międzynarodowych.

Kryteria rankingu techników 2023 to: osiągnięcia szkoły w konkursach akademickich (20%), wyniki matury z przedmiotów obowiązkowych (20%), wyniki matury z przedmiotów dodatkowych (30%) oraz wyniki egzaminów zawodowych (30%).

Ranking szkół średnich w Polsce 2023:

1. XIV Gimnazjum im. Stanisława Staszica (Warszawa);

2. V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego (Kraków);

3. XIII Liceum Ogólnokształcące (Szczecin);

4. Liceum Uniwersyteckie (Toruń);

5. III Liceum Ogólnokształcące im. Marynarki Wojennej RP (Gdynia);

6. III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza (Wrocław);

7. IX Liceum Ogólnokształcące imienia Klementyny Hoffmanowej (Warszawa);

8. XXVII Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Czackiego (Warszawa);

9. Liceum Akademickie PWr (Wrocław);

10. II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego (Warszawa).‍

Czytaj także: Polska szkoła dla Ukraińców: co się zmieniło od jesieni?

Jak wybrać szkołę w Polsce dla ukraińskich uczniów ‍

Wybór szkoły dla ukraińskich dzieci w Polsce powinien opierać się na własnych preferencjach i zainteresowaniach dziecka. Należy przeprowadzić szczegółową analizę tego, co wzbudza zainteresowanie dziecka i na czym lubi ono spędzać czas.

Jeśli wybierasz szkołę średnią dla swojego dziecka w Polsce, zalecamy rozważenie następujących kwestii:

• dalsze plany edukacyjne;
• interesy edukacyjne dziecka;
• jego talenty i upodobania;
• lokalizacja szkoły;
• oferta pozalekcyjna szkoły (zajęcia dodatkowe);
• opinie i informacje zwrotne od innych uczniów tej szkoły i jej absolwentów.

‍

Marian Savchyshyn, redaktor Sestry

Niełatwo przetrwać najkrótsze dni w roku bez popadania w zimową melancholię, tym bardziej że zimą jest zimno i ślisko, a organizmowi brakuje światła. Nawet zdrowi i aktywni ludzie znają stan zimowej depresji. To przez procesy chemiczne zachodzące w naszych mózgach, przede wszystkim spadek poziomu serotoniny i niedobór witaminy D. Ale zima nie musi być szara. Może być jasna, intensywna i bardzo przytulna.

Sestry zebrały dziesięć wskazówek od szczęśliwych ludzi, które pomogą Ci nie tylko przetrwać zimę, ale wręcz cieszyć się nią. Nie lekceważ ich, jeśli wydadzą Ci się proste. Po prostu je wypróbuj:

1. Jazda na łyżwach w czapce z pomponem

Nawet jeśli jesteś już po pięćdziesiątce, nigdy nie jeździłaś na łyżwach i nie jesteś pewna, czy dasz radę, możesz założyć sweter, ciepłą czapkę z pomponem i udać się na lodowisko. Najlepiej wybrać się na odkryte lodowisko wieczorem, by pojeździć na łyżwach w świetle latarni ulicznych przy romantycznych melodiach. Porozmawiaj z przyjaciółmi, rozgrzej się grzanym winem i nie bój się upadku - małe siniaki to nic w porównaniu z przyjemnością, której doświadczysz!

2. Stwórz listę dobrych filmów o świętach

Świąteczne komedie i melodramaty, w których dobro zwycięża zło, to dobry sposób na zanurzenie się we wspomnieniach z dzieciństwa, pierwszych miłości i romantycznych wzruszeń. Choć świat w tych filmach nie zawsze jest realny, ich bohaterowie przenoszą nas do czasów, gdy czuliśmy się bezpiecznie. A jeśli do ekscytującej fabuły dodamy migoczące światełka na choince, to świąteczny nastrój i restart gwarantowane.

3. Stwórz szczęśliwą skarbonkę

Mówi się, że złe rzeczy się pamięta, a dobre zapomina. Aby obalić ten stereotyp, wystarczy zwykły słoik z pokrywką, kawałek kolorowego papieru i marker. Ilekroć przydarzy ci się coś dobrego, odnotuj ten szczęśliwy moment na kartce papieru z datą i umieść ją w słoiku. I rób tak przez cały rok. Nie chodzi tylko o globalne wydarzenia - wrzucaj do słoika wszystko, co sprawiło, że się uśmiechnęłaś. A potem otwórz go w zimowy wieczór i ogrzej swoją duszę wspomnieniami.

4. Ulep z dziećmi bałwana

To zimowe must-have, ponieważ niezawodnie rozwesela. Gdy tylko pogoda na to pozwoli, weź więc marchewkę, plastikowe wiaderko i udaj się z dziećmi do parku. A gdyby tak połączyć tę zabawę z jazdą na sankach i bitwą na śnieżki? О!

5. Pojedź na zimową wycieczkę

Nie ma znaczenia, czy wybierzesz się za granicę, czy poza miasto - o ile masz narty lub snowboard. I trafisz w miejsce, w którym są duże drzewa pokryte puszystym śniegiem. Oczywiście idealnie jest wybrać się w góry zimą, ale jeśli nie możesz lub nie lubisz jeździć na nartach, możesz zastąpić to zimowym wędkowaniem. A potem zafundować sobie i swoim bliskim pyszną zupę rybną.

6. Zabawa w sekretnego Mikołaja

Zaproś swoich przyjaciół, współpracowników lub znajomych z mediów społecznościowych do anonimowej wymiany prezentów. Imię osoby, której wręczasz prezent, jest wybierane losowo i znane tylko Tobie. Nikt nie wie, kto podaruje mu prezent, aż do momentu jego wymiany. Wymiana prezentów odbywa się w wyznaczonym dniu, a do tego czasu każdy uczestnik musi przygotować prezent dla swojego odbiorcy. Z własnego doświadczenia i doświadczenia moich znajomych wiem, że najciekawsze i najbardziej nieoczekiwane niespodzianki sprawiają nieznajomi.

7. Kąpiel w odkrytym basenie termalnym

Zimą, kiedy szczególnie brakuje hormonu szczęścia, warto się zrelaksować i zafundować sobie dzień odprężenia. Kąpiel w gorących źródłach jest o tej porze roku niezwykle relaksująca i kojąca. Warto po niej rozgrzać się w saunie i zaparzyć ziołową herbatę zgodnie z zasadami herbacianej ceremonii. Teraz masz gwarancję dobrego snu i przyjemnego zmęczenia.

8. Zjazd na sankach z wysokiej góry

Zapomnij o swoim wieku i strachu - po prostu wejdź na najwyższe wzniesienie w okolicy i bez wahania zjedź na sankach. W Warszawie taką górkę można znaleźć na przykład na Stadionie Narodowym lub w Parku Szczęśliwickim. Będzie o wiele zabawniej, jeśli ktoś nagra dla Ciebie filmik, abyś mogła go później obejrzeć i uśmiechnąć się na myśl o tym, jak niefortunnie wypadłaś z sanek na zakręcie lub jak włosy wypadły ci spod czapki.

9. Noś w torbie mandarynki - dla współpracowników

Po pierwsze, to bardzo miły gest. A po drugie, zapach mandarynek i ich kolor rozweselą nie tylko innych wokół, ale też Ciebie samą.

10. Kup świece i stwórz wokół siebie przytulną atmosferę

Świece są szczególnie magiczne i pomocne zimą. Kup sobie duże i małe świece o zapachu jabłka i cynamonu - i ciesz się ciepłem i przytulnością. Zaaranżuj w swoim mieszkaniu miejsce, w którym mogłabyś się zrelaksować, poczytać lub pomarzyć w skandynawskim stylu hygge (hygge oznacza komfort, który przynosi szczęście). O tym, jak stworzyć nastrój hygge, przeczytasz w naszych następnych tekstach.

‍