Exclusive
20
min

Kiedy tańczę, czuję, że ci, którzy odeszli, owijają wokół mnie swoje skrzydła i mnie chronią

"Podczas pierwszego pokazu "Skrzydła Ukrainy" publiczność wstała, gdy pojawiły się zdjęcia mojego brata i ojca. Myślę, że nie ma w Ukrainie osoby, której ta wojna nie dotknęła. Dlatego wszyscy przeżywają ten taniec razem ze mną"

Kateryna Kopanieva

Zdjęcie: Narodowa Opera Ukrainy im. Tarasa Szewczenki

No items found.

Zostań naszym Patronem

Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy.

Dołącz

Brat Olgi Kifyak-von-Kraimer, primabaleriny Opery Narodowej i Honorowej Artystki Ukrainy, zginął na froncie. Jej ojciec zmarł w pierwszych dniach inwazji: nagłe zatrzymanie akcji serca wskutek silnych emocji. A kiedy Olga kończyła pracę nad tańcem, który zadedykowała swojej rodzinie, do teatru przywieziono trumnę jej kolegi i partnera na scenie, Honorowego Artysty Ukrainy Ołeksandra Szapowała. On również zginął na froncie.

- Sasza został tu przywieziony, byśmy mogli się z nim pożegnać"- mówi Olga. - Podobnie jak mój brat Dmytro poszedł na front na ochotnika. Nie wiem, jak to wyjaśnić, ale podczas pracy nad tańcem miałam wrażenie, że Dmytro i Ołeksandr przy mnie byli.

Spektakl poszedł bardzo łatwo, jak gdyby obaj obserwowali nas z góry i pomagali nam. Mój taniec-requiem nazywa się "Skrzydła Ukrainy", ponieważ czuję, że ci, którzy odeszli, owijają nas skrzydłami i chronią.

Do tej pory "Skrzydła Ukrainy" widziała tylko publiczność Opery Narodowej. Olga ma jednak nadzieję, że wkrótce jej niezwykle wrażliwy i emocjonalny taniec zobaczą także Europejczycy.

"Skrzydła Ukrainy" to moja osobista historia, a jednocześnie historia milionów Ukraińców. Chciałbym, aby zagraniczna publiczność obejrzała ten występ i zrozumiała, przez co my, Ukraińcy, przechodzimy każdego dnia.

Olga Kifyak-von-Kraimer tańczy "Skrzydła Ukrainy". Zdjęcie: Narodowa Opera Ukrainy im. Tarasa Szewczenki

Kilka minut przed swą nagłą śmiercią mój ojciec powiedział matce: "Teraz cię zostawię"

Wiadomość o rozpoczęciu rosyjskiej inwazji dotarła do niej w Stanach Zjednoczonych, gdzie była w trasie koncertowej. Wraz z rodzeństwem próbowała zorganizować ewakuację rodziców z Kijowa.

- Moi rodzice mieszkali ostatnio w obwodzie czerniowieckim. Do Kijowa przyjechali w interesach 22 lutego, dwa dni przed inwazją - mówi Olga. - Kiedy Rosjanie już bombardowali miasto, matka powiedziała, że ojciec chce opuścić Kijów i planuje jechać autostradą na Żytomierz. Błagałam ich, żeby tego nie robili - były już informacje, że okupanci strzelają do ludzi w samochodach. Rodzice przenieśli się więc do mieszkania mojej siostry w centrum Kijowa, gdzie spędzili kilka tygodni. Przez ten ciągły ostrzał ojciec był przygnębiony. Nie chciał schodzić do schronu podczas ataków rakietowych.

Mój brat Dmytro był w stanie ewakuować ich z Kijowa. W tym czasie służył już w siłach zbrojnych. Jego żona i syn pochodzą z Buczy. Cudem udało im się wyjechać, nim Rosjanie wkroczyli do miasta. Kiedy upewnił się, że oboje są bezpieczni, Dmytro dołączył do obrony terytorialnej. Po wyzwoleniu Buczy pojechał tam jako wolontariusz, by dostarczyć leki i żywność tym, którzy przeżyli. Blok, w którym mieszkał z rodziną, ocalał, ale wszystkie mieszkania były splądrowane przez okupantów.

To wtedy Dmytro zdecydował się wstąpić do sił zbrojnych. Przed wojną pracował w branży IT, tworzył oprogramowanie dla dużych firm. Przed podpisaniem kontraktu powiedział o tym rodzicom. Ojciec prosił go, by tego nie robił, jednak kilka godzin później oddzwonił i powiedział: "Synu, rób to, co podpowiada ci serce. Nie mogę cię powstrzymać".

Po powrocie do domu w obwodzie czerniowieckim mój ojciec, który nigdy wcześniej nie narzekał na zdrowie, powiedział, że czuje ucisk w klatce piersiowej. Tydzień później obudził się chory, ciśnienie krwi gwałtownie spadło. W pewnej chwili powiedział do matki: "Teraz cię opuszczę. Chcę się z tobą pożegnać".

Petro i Feodosia, rodzice Olgi. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Rodzice żyli ze sobą przez wiele lat, każde było dla tego drugiego miłością życia. Tata zdołał jeszcze powiedzieć mamie, że bardzo ją kocha. Wybiegła z pokoju tylko na sekundę, a kiedy wróciła, był już nieprzytomny. Zmarł przed przyjazdem karetki. Nagłe zatrzymanie akcji serca. Nie trzeba być wielkim ekspertem, by zrozumieć, że przyczyną był silny stres.

Przykro mi, że nie uratowaliśmy twojego brata

Dmytro był jedynym dzieckiem, które mogło uczestniczyć w pogrzebie ojca.

Mogłam wrócić do Ukrainy dopiero po zakończeniu trasy. Udało mi się zobaczyć z Dmytro, nim pojechał na front. Pamiętam, jak wrócił do domu i zaczął się pakować. "Jutro jedziemy do Bachmutu - powiedział - Nie wiem, czy stamtąd wrócę". Przytulił mnie, a ja tak bardzo chciałam wierzyć, że wróci.

Dmytro z synem Łuką. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Byliśmy w stałym kontakcie. Wysyłałam mu śpiwór, powerbank, różne rzeczy... 8 sierpnia 2022 r. kontakt się urwał. Dwa dni później bratowa odebrała telefon z wojskowego biura rekrutacyjnego: "Mamy dla ciebie wiadomość. Przyjedziemy". Przywieźli pogrzeb.

O okolicznościach śmierci brata Olga dowiedziała się później.

- Wróg ostrzelał ich pozycje z wyrzutni rakiet Grad - mówi Olga. - W momencie rozpoczęcia ostrzału Dmytro i inni chłopcy byli w domu. Wybiegli, bym się ukryć, i wtedy zobaczyli, że żołnierz, który sterował dronem, leży przy wejściu do schronu. Trzeba było go ewakuować, więc Dmytroj otworzył drzwi do stojącego w pobliżu samochodu... Wtedy rąbnęła druga salwa. Na auto poleciały cegły, szkło i kawałki betonu. Później chłopaki zadzwonili do nas i powiedzieli: "Wybaczcie, że go nie uratowaliśmy".

Miejsce śmierci Dmytro. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Nie mogliśmy zobaczyć Dmytro po raz ostatni - widzieliśmy tylko jego zamkniętą trumnę. Kiedy Julia, jego żona, i ja dotarłyśmy do kostnicy, przebierali go w mundur wojskowy. Żołnierze stanęli przed nami i nie pozwolili nam na niego spojrzeć. Prosiliśmy, by pokazali nam chociaż rękę lub nogę, ale odmówili. "Zapamiętajcie go takim, jakim był za życia" - powiedzieli. Potem zamknęli trumnę na kłódkę i złamali klucz, byśmy nie mogły jej otworzyć.

Nigdy nie zapomnę chwili, kiedy trumnę przywieziono do domu, a mama krzyczała: "Otwórz, chcę dotknąć mojego syna!". Do dziś nie wiem, czy decyzja o zamknięciu trumny była słuszna. Ale nie wiem też, czy bylibyśmy w stanie żyć dalej, gdyby została otwarta...

Noc przed pogrzebem Dmytro spędził w domu, jak to jest w zwyczaju na ukraińskich wsiach. O świcie moja matka zasnęła obok trumny. Po zmianie świec, które miały palić się przy zmarłym przez cały czas, wyszłam na ganek, usiadłam na schodach i pomyślałam: "Dimasik, mój kochany, co ja mogę dla ciebie zrobić?". I wtedy narodził się pomysł tańca - który teraz nazywa się "Skrzydła Ukrainy". Chciałam wyrazić swój ból i ból wszystkich tych, którzy stracili bliskich w tej strasznej wojnie.

Po pogrzebie wróciłam do Kijowa. Zwróciłam się do Ksenii Iwanienko, naszej utalentowanej choreografki, i razem stworzyłyśmy ten numer. Występuję w nim ze śpiewaczką operową Ksenią Bachritdinową-Krawczuk, dyrygentką jest Ałła Kulbaba. Jestem bardzo wdzięczna koleżankom, które wsparły mój pomysł.

Podczas pracy nad tym numerem naprawdę czułam obecność Dmytra. Czuję ją za każdym razem, gdy tańczę. Nawet nie tańczysz tego numeru, ty nim żyjesz. Kiedy zdjęcia brata i ojca pojawiają się podczas mojego tańca, to tak, jakbym znów mogła być z nimi. To sprawia, że czuję się lepiej.

Czasami przychodzą do nas w snach. Mamie śniło się, że tata i Dmytro są razem. Szli, trzymając się za ręce, obaj mieli na sobie białe koszule, które zdawały się świecić. Są pochowani obok siebie. Zawsze łączyła ich szczególna więź.

Małemu Łuce, mojemu bratankowi, powiedzieli, że tata jest w niebie. Kiedy przynieśli trumnę, zapytał: "Mamo, jeśli będę bardzo, bardzo smutny, czy Bóg wskrzesi mojego tatę?". Wyciął serduszka z papieru i przyczepił je do trumny...

Łuka na pogrzebie ojca. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Niedawno Łuka skończył siedem lat i na przyjęciu urodzinowym powiedział, że chce zostać wynalazcą. Kiedy zapytałam go, co chciałby wynaleźć, odpowiedział: "Robota, który ma broń zamiast ramion. Tak zemszczę się za tatę". Nigdy nie mówiliśmy przy nim o zemście, nasza rodzina zawsze żyła w miłości. I nawet teraz, kiedy ludzie pytają mnie, czy czuję nienawiść do Rosjan, odpowiadam, że nie. Jest mi ich żal, bo pewnego dnia zdadzą sobie sprawę z tego, co zrobili. Ta świadomość będzie dla nich najstraszniejszą karą.

Jak możemy wykonać "Jezioro łabędzie", skoro Moskwa wystawia je na wsparcie rosyjskiej armii?

Olga mówi, że praca pomogła jej przetrwać tragedie. Jest tym, co ją teraz trzyma.

- Opera Narodowa Ukrainy została ponownie otwarta w maju 2022 r. - mówi. - Gdyby teatr był zamknięty, pewnie bym oszalała. Mówią, że czas leczy, ale nie w moim przypadku. Ból jest stępiony, ale nie znika. Często chodzę do pracy i widzę przed sobą tatę i brata. Przypominam sobie nasze serdeczne rozmowy, a moja ręka sięga po telefon, by zadzwonić do jednego z nich. I wtedy zdaję sobie sprawę, że już nigdy nie będę w stanie tego zrobić.

Dmytro i Łuka przyszli obejrzeć występ Olgi. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Praca pomaga mi się przestawić. Emocjonalny kontakt z publicznością też jest teraz wyjątkowy. Kiedy rozlega się alarm przeciwlotniczy, przerywamy występ i wszyscy udają się do schronów przeciwbombowych. Ale kiedy alarm się wyłącza, wracają i kontynuujemy.

Pamiętam, jak w sylwestra 2023 roku tańczyliśmy "Królową Śniegu" dla dzieci. Występ przerwał alarm, rozpoczął się ostrzał Kijowa. My, artyści, byliśmy w naszym schronie, a publiczność w swoim. Zaproponowałam kolegom, byśmy poszli do tamtego schronu podnieść dzieci na duchu. Były przeszczęśliwe!

Cała kolejka ludzi chciała zrobić sobie z nami zdjęcia. Naliczyłam dwanaście wybuchów, ale dzieci ich nie słyszały - były szczęśliwe, że artyści do nich przyszli. W naszym schronie życie toczyło się dalej!

Po rozpoczęciu inwazji wielu moich kolegów wyjechało za granicę i są tam do dziś. Ale ja, mimo ciągłego ostrzału, czuję się bezpieczniej w Ukrainie. Na początku wielkiej wojny w Stanach Zjednoczonych wariowałam z powodu nieznanego, martwiłam się o moich bliskich. W Ukrainie, paradoksalnie, czuję się lepiej. Tutaj jestem u siebie.

Olga na scenie. Zdjęcie: Narodowa Opera Ukrainy im. Tarasa Szewczenki

W maju 2022 r., po powrocie do domu, pojechałam do Buczy. Było dla mnie ważne, by zobaczyć wszystko na własne oczy. Na żywo to było o wiele bardziej przerażające niż na zdjęciach: spalone, zrujnowane domy, samochody, w których żywcem spłonęli ludzie. Ta podróż tylko wzmocniła moje pragnienie pozostania w Ukrainie z moim narodem.

Wyjeżdżam za granicę w trasę koncertową, której celem jest mi.n. zbieranie funduszy dla Ukrainy. Teraz, w styczniu, zaczynamy trasę w Kanadzie, gdzie mamy zaplanowane 22 koncerty galowe. Będziemy zbierać pieniądze dla fundacji Ołeny Zełenskiej, Pierwszej Damy Ukrainy, o nazwie "Nadia Ukraina". Zostaną one przeznaczone na pomoc naszemu krajowi i odbudowę. Zaprezentujemy kulturę ukraińską, a także fragmenty znanych na całym świecie baletów "Korsarz", "Giselle" i "Don Kichot".

Olga podczas występu z nieżyjącym już Ołeksandrem Szapowałem w spektaklu "Pieśń lasu". Zdjęcie: Narodowa Opera Ukrainy im. Tarasa Szewczenki

Już na początku inwazji nasz repertuar uległ zmianie: teatr odmówił wykonywania dzieł rosyjskich kompozytorów. Jak możemy wystawiać "Jezioro Łabędzie", skoro Teatr Bolszoj w Moskwie wystawia je, by wesprzeć rosyjską armię? Teraz wystawiamy wspaniałe ukraińskie sztuki - "Lileję", "Pieśń lasu" i inne.

Jeśli chodzi o występy w Ukrainie, to teraz, w czasie wojny, każdy z nich stał się dla mnie wyjątkowy. Podczas pierwszego pokazu "Skrzydeł Ukrainy" wszyscy widzowie wstali w chwili, gdy pojawiły się zdjęcia mojego brata i ojca. Myślę, że nie ma na Ukrainie osoby, której ta wojna by nie dotknęła. Dlatego wszyscy przeżywają ten taniec razem ze mną...

No items found.
Р Е К Л А М А
Dołącz do newslettera
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.

Ukraińska dziennikarka z 15-letnim doświadczeniem. Pracowała jako specjalna korespondent gazety „Fakty”, gdzie omawiała niezwykłe wydarzenia, głośne, pisała o wybitnych osobach, życiu i edukacji Ukraińców za granicą. Współpracowała z wieloma międzynarodowymi mediami.

Zostań naszym Patronem

Nic nie przetrwa bez słów.
Wspierając Sestry jesteś siłą, która niesie nasz głos dalej.

Dołącz
Kateryna Bakalczuk-Kłosowska Ukraińcy za granicą

Zaczęło się tak, jak w przypadku dziesiątek tysięcy innych ukraińskich uchodźczyń: długa podróż, pierwsze trudne miesiące adaptacji, pełna obaw codzienność, strach przed utratą siebie w nowym kraju.

– Najpierw trafiliśmy do Bytomia – wspomina Kateryna Bakalczuk-Kłosowska. – Przez tydzień mieszkaliśmy w tamtejszej szkole policealnej. To była zwykła sala, w której rozstawiono łóżka polowe, a na cały pięciopiętrowy budynek był tylko jeden prysznic. Kto wstał najwcześniej, ten mógł umyć się w ciepłej wodzie.

Kateryna ma polskie korzenie, w Ukrainie była członkinią Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków. Organizacją ewakuacji członków związku zajmowała się Wiktoria Laskowska-Szczur, przewodnicząca związku. Autobusy, które wywoziły żytomierzan do Polski, wracały do Ukrainy pełne pomocy humanitarnej. Zorganizowano 16 takich kursów, Kateryna przyjechała przedostatnim, 5 marca 2022 r. Jej rodziców udało się ewakuować dopiero 3 tygodnie później.

Kolędnicy z Żytomierza

– Rodzice mieszkali na Lewym Brzegu, w okolicach Kijowa – mówi Kateryna. – Te straszne wydarzenia, które miały miejsce w Buczy i Irpieniu, nie dawały mi spokojnie spać. Chociaż rodzice byli już wtedy po drugiej stronie Dniepru, blisko Boryspola, i tak bardzo się martwiłam, bo transport nie działał. Mój tato jest po udarze mózgu, ma całkowicie sparaliżowaną prawą stronę ciała. Był ogromny problem z doprowadzeniem ich na dworzec kolejowy, ale bardzo chciałam ich zabrać, gdy tylko nadarzyła się okazja. Gmina Pilica zgodziła się przyjąć całą naszą rodzinę.

Począwszy od 2012 r. Kateryna co roku razem z artystami i zespołami Związku Polaków jeździła na koncerty na Śląsk, organizowane przez Wiktorię Laskowską-Szczur w ramach festiwalu „Kolędnicy z Żytomierza”. Patronem festiwalu był Marszałek Mojewództwa Śląskiego, więc w Pilicy zespoły z Żytomierza były dobrze znane. Rodzinę Kateryny przyjęli tam, jak swoich.

– To było coś podobnego do pensjonatu albo obozu dziecięcego – wspomina Kateryna. – Cztery kilometry od miasta, mieszkaliśmy w domkach letniskowych. Pomogli mi także z pracą w szkole i w bibliotece. Na początku do pracy podwoziły mnie mamy ukraińskich dzieci, które chodziły do szkoły w Pilicy, albo jeździłam szkolnym autobusem. Potem przeprowadziłam się do miasta i mieszkałam tam przez ponad dwa lata. Bardzo się cieszymy, że trafiliśmy do Pilicy. Opiekowali się tam nami, jak własną rodziną.

Występ na koncercie charytatywnym na Stadionie Śląskim, 2022. Zrzut ekranu

Pierwsze występy

Kateryna szukała każdej możliwości udziału w koncertach. Angażowała się w liczne projekty muzyczne, głównie charytatywne. Pierwszy taki koncert odbył się już 10 marca, zaledwie 5 dni po jej przyjeździe do Polski, na Stadionie Śląskim.

– Koncert był ogromny, z transmisją w polskiej telewizji – mówi Kateryna. – Udało się zebrać pół miliona złotych na potrzeby Ukrainy

Miała też wiele występów solowych. Za udział w ważnych społecznie wydarzeniach otrzymała tytuł Honorowego Ambasadora Żytomierszczyzny. W bibliotece prowadziła zajęcia muzyczne dla dzieci i dorosłych. To była przyjemna praca, ale jej największą pasją było śpiewanie na scenie.

Pierwsze porażki

– Szukałam wszelkich sposobności, by dostać się do muzycznej wspólnoty – mówi Kateryna. – Wysyłałam CV, jeździłam na przesłuchania, pytałam znajomych o oferty. W końcu przyszła mi do głowy myśl, by pójść na studia, więc spróbowałam dostać się na Akademię Muzyczną w Katowicach. Podczas przesłuchania zasugerowano mi jednak, że na studia jestem już trochę za stara, a na doktorat mają jedno miejsce na całą akademię, więc w pierwszej kolejności przyjmują swoich.

Powiedziałam, że jestem gotowa pójść na studia magisterskie, lecz usłyszałam, że nie ma sensu powtarzać tego, czego już się nauczyłam w Ukrainie

Próbowała też dostać się na Akademie Muzyczne we Wrocławiu, w Szczecinie i Warszawie. We Wrocławiu powiedzieli jej to samo co w Katowicach. Do Szczecina i Warszawy się dostała, ale nie zdążyła złożyć dokumentów na czas. Mimo to nie poddała się. Chodziła na koncerty, starała się poznawać wpływowych ludzi. I ukraińskich muzyków, którzy mieszkali w Polsce.

– Pierwsze ważne spotkanie miałam przy okazji koncertu w Operze Śląskiej – wspomina. – Podczas występu wyszłam na chwilę z sali, a kiedy wróciłam, już nie poszłam na swoje miejsce, tylko stanęłam przy drzwiach i tam słuchałam występu. Z drugiej strony drzwi stała dyrygentka chóru. Po koncercie podeszłam do niej i powiedziałam, że jestem śpiewaczką z Ukrainy, ukończyłam akademię i chciałabym śpiewać tutaj.

„Świetnie, bo akurat teraz potrzebujemy artystów do chóru” – odpowiedziała pani Krystyna Krzyżanowska. I zaprosiła mnie na przesłuchanie.

Podczas warszawskiego występu na charytatywnej aukcji ikon malowanych przez współczesnych ukraińskich i polskich artystów udało się zebrać kilkadziesiąt tysięcy złotych na rehabilitację dzieci poległych żołnierzy

Jednak do chóru jej nie przyjęli. Dyrektor opery stwierdził, że ma głos solistki, a kiedy przyjmowali solistów, to ich ambicje szkodziły spójności zespołu

Jednak znajomość ze znaną dyrygentką zaowocowała. Pani Krystyna zaprosiła Katerynę do swojego amatorskiego chóru.

– To był wolontariat – wspomina Kateryna. – Jeździłam na próby i koncerty za własne pieniądze. Daleko, z przesiadkami. Wracałam późno, a rano musiałam iść do biblioteki. Bywało, że uciekał mi ostatni pociąg i musiałam nocować u koleżanek. W takim rytmie żyłam przez pół roku.

Powiedziałam sobie: „Dasz radę”

Jednak nie zamierzała się poddać. Przeglądała ogłoszenia na stronach instytucji muzycznych, wysyłała CV, jeździła na przesłuchania konkursowe, szukała projektów, składała wnioski. W końcu uzyskała dwumiesięczne stypendium w Filharmonii Śląskiej. A kiedy dowiedziała się o wolnym miejscu w zespole Camerata Silesia, wysłała swoje CV.

– Dużo o tym zespole słyszałam, ale bałam się, że to dla mnie za wysokie progi. Oni pracują z różnymi gatunkami muzyki, mają szeroki repertuar, od współczesnej klasyki, muzyki operowej, barokowej – po jazz i muzykę rozrywkową. Zespół jest mały, tylko 19 osób, podczas gdy w chórze Filharmonii Śląskiej jest 50 artystów. Dlatego trzeba ciężej pracować, a tempo uczenia się nowych utworów jest oszałamiające.

W Ukrainie Kateryna była solistką, w Polsce musiała nauczyć się pracy w zespole

Od pierwszego przesłuchania do propozycji pracy na etacie minęło pięć miesięcy.

– Oficjalnie w Cameracie pracuję od 23 października 2024 r. Na pierwszym przesłuchaniu, w maju, dali mi nuty i powiedzieli: „Przyjdziesz za kilka dni i pokażesz, co zrobiłaś”. Ja patrzę na te nuty i myślę: „Boże, od czego zacząć?” Ale powiedziałam sobie: „Dasz radę” – i dałam. Potem w Cameracie śpiewałam utwory wybitnych ukraińskich kompozytorów epoki baroku i klasycyzmu — Dmytra Bortnianskiego, Maksyma Berezowskiego i Artema Wedla. Podczas prób robiłam transkrypcje i uczyłam Polaków, jak poprawnie wymawiać ukraińskie słowa.

Przyjeżdżaj jutro

Po tych koncertach trzeba było wrócić do zwykłego życia. Powiedzieli jej, że na razie nie ma etatu – ale obiecali, że będą ją zapraszać na projekty. Wróciła do biblioteki.

– Chciało mi się płakać – wyznaje artystka. – Wtedy wynajmowałam już mieszkanie i brakowało mi pensji, którą zarabiałam w bibliotece. Myślałam, jak tu przeżyć, tym bardziej że ceny rosły w strasznym tempie.

Jakoś pod koniec września zadzwoniła do mnie nasza dyrygentka, pani Anna Szostak: „Jeśli chcesz, przyjeżdżaj na miesiąc próbny”.

„Kiedy?” – zapytałam. „Jutro”. Poprosiłam dyrektora biblioteki o miesięczny urlop bezpłatny. Wiedziałam, że taka okazja już się nie powtórzy

Dziś Katarzyna śpiewa w Cameracie, w katowickim NOSPR-ze, i planuje własne projekty: nagranie płyty z ukraińskimi pieśniami oraz koncert solowy z ukraińskim kompozytorem.

Camerata Silesia

Rady dla tych, którzy szukają siebie

Droga do samorealizacji może być trudna, zwłaszcza w nowym środowisku. Jednak historia Kateryny dowodzi, że znalezienie swojego miejsca pod słońcem jest możliwe. Oto kilka jej wskazówek dla tych, którzy nie chcą porzucić marzeń.

Próbuj. Każde doświadczenie to krok naprzód. Nawet jeśli coś się nie uda, porażki przyniosą ci cenną wiedzę i przybliżą sukces.

Pukaj do wszystkich drzwi. Nie bój się nawiązywać znajomości, pytać o możliwości, angażować się w projekty. Z setki drzwi przynajmniej jedne się otworzą.

Nie bój się. Często blokują nas opinie innych lub własne lęki. Katerynę powstrzymywała myśl, że do Cameraty trudno dostać się nawet Polakom. Mimo to poszła na przesłuchanie. Nie ulegaj swoim obawom. Dopóki nie spróbujesz, nie dowiesz się, na co cię stać.

Nie porzucaj swoich pasji. Rób to, co kochasz. Przekwalifikowanie się jest dobre, szczególnie na początkowym etapie adaptacji – ale nie rezygnuj z tego, co kochasz. To właśnie pasja pomoże ci odnaleźć swoje miejsce pod słońcem.

Doceniaj każdą chwilę. Nawet mały sukces jest ważny. Każda nowo poznana osoba czy nowe wydarzenie może otworzyć przed tobą nowe możliwości.

Wierz w siebie. Nawet jeśli wszystko wydaje się beznadziejne, pamiętaj: najciemniej jest tuż przed świtem. Droga do spełnienia marzeń może być trudna, ale każda próba przybliża cię do celu. Nie poddawaj się, idź naprzód i ciesz się samą podróżą.

Zdjęcia: archiwum prywatne Kateryny Bakalczuk-Kłosowskiej

20
хв

Z biblioteki na scenę. Opowieść o Ukraince, która żyje, by śpiewać

Tetiana Wygowska
ołeksandr kanibołocki wolontariat ukraina

Najtrudniej, gdy konto jest puste

Oksana Szczyrba: Jak się Pan dziś czuje? Wiem, że ostatnie wyprawy znacznie podkopały Pana zdrowie.

Ołeksandr Kanibołocki: Przejechałem na rowerze około 400 kilometrów z otwartym wrzodem. Jechałem z Jaremcza do Użhorodu, a potem przez obwód lwowski. Teraz jestem pod opieką lekarską. Przygotowuję się do kolejnej przejażdżki. Może już w maju, zależy od zdrowia.

Kiedy postanowił Pan zbierać pieniądze na wojsko?

W 2014 roku, gdy zaczęła się rosyjska agresja na Krymie. Rozumiałem, że nie będę w stanie walczyć, bo to już nie te lata, ale chciałem pomóc. W 2019 roku po raz pierwszy zacząłem zbierać pieniądze dla wojska w mojej wsi. Wysłałem dwie przesyłki do batalionu Szejka Mansura.

Ale samo tylko chodzenie i proszenie to nie moja bajka. W 2022 roku postanowiłem więc połączyć pomaganie wojsku z czymś, co mnie uspokaja. A uspokaja mnie jazda na rowerze. Wtedy odbyłem swoją pierwszą przejażdżkę: 500 km na rowerze „Ukraina”, 250 km do Baturyna i z powrotem. Zebrałem 12 000 hrywien, które przeznaczyłem na zakup opon dla samochodów 72 brygady.

Angażował się Pan w politykę?

W 2018 roku byłem zastępcą szefa rady sołeckiej. Chciałem służyć ludziom i kontrolować władze, lecz spotkałem się z presją i groźbami. Na przykład wtedy, kiedy ujawniłem, że podczas kampanii wyborczej w 2018 roku jeden ze sztabów przekupywał wyborców, dając im po 300-400 hrywien, i zamawiał brudne artykuły o przeciwnikach. By ukoić nerwy, jeździłem na rowerze po okolicy. A potem pomyślałem: dlaczego nie połączyć tego z wolontariatem?

Mój rower jest dla mnie niezawodnym pomocnikiem. Jest prosty, bez przerzutek, ale bardzo wytrzymały. Ma ponad 40 lat, mam go bodaj od 1982 roku. Jeśli coś pójdzie nie tak, coś dokręcę, coś nasmaruję – i jadę dalej. Zawsze mam ze sobą części zamienne. Nigdy mnie nie zawiódł.

Podobno chciał Pan wstąpić do wojska, ale Pana odrzucili.

Zadzwoniłem do batalionu ochotniczego „Słoneczko”. Poradzili mi, żebym pozostał na tyłach i robił to, co robiłem wcześniej.

Bliscy nie próbowali Pana odwieść od pomysłu z rowerem?

Próbowali. „Masz wnuki, masz dzieci” – mówili. Ale ja się uparłem.

Pierwsza przejażdżka była testem. Kiedy dotarłem do Romn [miasto w Ukrainie – red.], zacząłem szukać miejsca na nocleg. Dzwoniłem do znajomych, ale nikt nie odbierał, bo był dzień wolny. Postanowiłem więc jechać dalej, do Łypowej Dołyny. Tyle że jakieś 3-4 kilometry przed nią mój organizm przestał funkcjonować, serce zaczęło mi walić. Zatrzymałem się, a potem próbowałem dojść z tym rowerem do jakichś ludzi, ale nie miałem siły.

Stanąłem na poboczu, położyłem rower na ziemi. Było ciemno, padał deszcz, a ja na kolanach, nie wiedząc, co dalej robić

Wtedy zadzwoniła córka. Zapytała, gdzie jestem. Zrazu nie byłem w stanie odpowiedzieć, ale gdy doszedłem do siebie, powiedziałem jej, że wszystko w porządku, że jestem już prawie w Łypowej Dołynie. Tyle że ona zrozumiała, że nie wszystko jest w porządku.

Tak czy inaczej, bez względu na to, jak było ciężko, pedałowałem dalej. Bo nie mogłem strzelać, a chciałem pomóc.

Dotarłem do szpitala w Łypowej Dołynie, wolontariusze załatwili mi przyjęcie. Zbadali mnie. Deszcz nie przestawał padać, więc zostałem na dwa dni. A gdy pogoda się poprawiła, wróciłem na rower i kontynuowałem podróż. Tym razem bez komplikacji.

Planuje Pan swoje trasy?

Tak, ale czasami zmieniam je w zależności od sytuacji. Pytam miejscowych, gdzie jest najlepsza droga, gdzie mogę się zatrzymać. Wolontariusze pomagają mi znaleźć miejsca na nocleg.

Czasami nocowałem na posterunkach policji, w szpitalach albo hotelach opłacanych przez ludzi wspierających moją sprawę. Nawet przez posłów

Która wyprawa była najdłuższa?

Trzecia, 1200 km. Zebrałem wtedy około 1,6 mln hrywien.

Nie spodziewałem się, że uzbieram aż tyle. Przeżyłem nawet pewne rozczarowanie, gdy na początku nie było na koncie niemal nic. Ale wtedy niewiele osób o mnie jeszcze słyszało. Później dziennikarze zrobili o mnie materiał. I zadzwonił jakiś mężczyzna, który powiedział: „Chcę ci pomóc”. Ludzie zaczęli przekazywać darowizny.

Zbieram fundusze na własnych kontach. Nigdy nie daję pieniędzy komuś innemu, bo widziałem już, że czasami dary trafiają w niepowołane ręce. Wszystko sam mam pod kontrolą.

Gdy wolontariusze prosili o jakiś materiał o moich wyprawach, płaciłem za jego produkcję. Mam wszystkie rachunki, paragony, raporty – wszystko upubliczniam, pełna przejrzystość. Za zebrane przeze mnie pieniądze kupowaliśmy opony, drony, a nawet samochody. Ludzie to widzą i ufają.

Ile w sumie kilometrów przejechał Pan na rowerze?

Pierwsza przejażdżka to 500 km, druga 850 km, trzecia 1200 km, a czwarta 1100 km. Łącznie ponad 3600 kilometrów. Zebrałem już ponad 2 mln hrywien. Jedna wyprawa trwa 10-12 dni, w zależności od trasy. Przemierzyłem już wiele dróg.

Co jest najtrudniejsze podróży?

Moment kiedy sprawdzasz konto i nic tam nie ma. To bardzo trudne psychicznie. A fizycznie – podjazdy w Karpatach. Drogi są tam dobre, ale jest dużo zjazdów i podjazdów, a mój rower nie ma przerzutek, więc często muszę go nieść.

Bywa, że spędzam w trasie nawet 12 godzin dziennie. Czasami ludzie mi pomagali i mnie karmili, ale takie przekąski w pośpiechu podkopywały moje zdrowie.

Muszę jeździć w różnych warunkach pogodowych, także w ulewnym deszczu albo w upale. Ale zawsze jadę dalej, bo robię to dla tych, którzy trzymają front

Wyznaczam sobie cel, na przykład: „Dziś muszę dojechać do Sum”. Jak komputer – ustawiasz program i go wykonujesz. Czasami wyjeżdżałem w trasę o 2 nad ranem. Był też taki dzień, kiedy przejechałem 186 km. Wszystko jest możliwe, gdy masz cel.

To jest nasza Ukraina

Co Pan odkrył w czasie tych podróży?

Dużo piękna, wielu dobrych ludzi. To zmieniło mój ogląd spraw. Lecz chociaż podarowali mi rower sportowy, nadal jeżdżę na mojej starej, dobrej „Ukrainie”.

Jak ludzie reagują, gdy dowiadują się o Pana misji?

Bardzo dobrze. Szczególnie dobrze pamiętam okolice Iwano-Frankiwska. Sceneria była niesamowita – piękne domy, zadbane drogi. Zatrzymałem się i zacząłem robić zdjęcia. I wtedy z podwórka wyszedł mężczyzna: „Kim jesteś?”. Potem wyszedł kolejny, z sąsiedniego podwórka. Zanim zdążyłem to wyjaśnić, zaczęli przynosić mi pomidory, smalec, herbatniki. Podziękowałem, ale nalegali: „Bierz, jesteś wolontariuszem”.

Innym razem jechałem z Kijowa do Niżyna. Był ranek, miałem ochotę na coś gorącego. Zobaczyłem kobietę i zapytałem ją, gdzie mogę zjeść śniadanie. Była zaskoczona: „Co się stało?”. Wyjaśniłem, kim jestem, a ona otworzyła swoją torbę i wyjęła kilka kawałków domowego ciasta: „Weź, jeszcze gorące, właśnie upiekłam”. To było bardzo wzruszające. Tacy ludzie są prawdziwi, to jest nasza Ukraina. I to daje mi siłę, by iść dalej.

Jakieś zabawne historie?

Z Boryspola do Żytomierza wyjeżdżałem o 2 nad ranem, chciałem zdążyć przed końcem godziny policyjenj. Jechałem autem, w punkcie kontrolnym zatrzymała mnie policja. „A ty kto, dokąd, dlaczego tak wcześnie?” Wyjaśniam, że jestem wolontariuszem, jadę do Żytomierza. „A ty w ogóle wiesz, gdzie jesteś?”.

Już miałem im pokazać moje dokumenty, strony w Internecie, na których o mnie pisali, ale jeden mnie rozpoznał: „Więc to jest ten wolontariusz, który jeździ po całej Ukrainie!”. Pośmialiśmy się, zrobiliśmy sobie zdjęcie i ruszyłem w dalszą drogę.

Nieraz sprawdzali moje bagaże i pytali, czy nie mam w nich czegoś niebezpiecznego. Zawsze mam tylko ubrania i jedzenie.

Nie myślał Pan o jeżdżeniu w grupie?

Myślałem, ale nie każdy pojedzie na takim rowerze, jak mój. To nie jest rower sportowy. Kiedy jeździsz z kimś, musisz się dostosować, a ja jestem przyzwyczajony do własnego tempa. Gdy poczuję się źle, siadam, odpoczywam, piję wodę, a potem wracam na drogę. Jestem swoim własnym szefem.

Czuje Pan satysfakcję?

Tak. Naprawdę chciałem być przydatny i udało mi się. Zebrałem sporo pieniędzy, więcej niż mogłem sobie wyobrazić. Wolontariusze dzwonili i prosili mnie o pomoc dla różnych jednostek, a ja pomagałem.

Ludzie w Pana wsi są teraz życzliwsi?

Tak. Wiele osób podchodzi do mnie, dziękuje i życzy sukcesów. Są jednak tacy, którzy nadal wspierają lokalne władze, a te, delikatnie mówiąc, nie zawsze działają otwarcie. W mojej wsi sytuacja wciąż jest trudna: dużo polityki, opozycja pod presją, władze mi groziły. Ale ja zawsze mówię ludziom prawdę, dlatego większość mnie popiera.

Kiedyś zapytano mnie, dlaczego pensje w radzie sołeckiej są tak wysokie. Gdy oficjalnie poprosiłem o informacje na ten temat, zaczęła się nagonka. Poszedłem na policję. Jednak odkąd zacząłem działać jako wolontariusz, wszystko się uspokoiło.

Jak wolontariat zmienił Pana życie?

Przywrócił mi godność. Ci, którzy mnie atakowali lub kłamali na mój temat, przestali to robić. Bo poznali moją sprawę.

Ale najbardziej wzruszające jest to, że nawet wojskowi mi dziękują.

Gdy byłem w szpitalu, zadzwonił do mnie pewien żołnierz i powiedział: „Dziękuję za to, co zrobiłeś”. To dla mnie ważniejsze niż jakikolwiek medal

Zdjęcia: prywatne archiwum bohatera

20
хв

Ołeksandr Kanibołocki: – Wolontariat przywrócił mi godność

Oksana Szczyrba

Możesz być zainteresowany...

Ексклюзив
20
хв

Im więcej kobiet w armii, tym większe ich prawa

Ексклюзив
20
хв

Agnieszka Holland: Światło jest w nas

Ексклюзив
20
хв

Jurij Andruchowycz: Dziś polityczni liderzy nie prowadzą — oni gonią społeczne trendy. I zamieniają się w klaunów

Skontaktuj się z redakcją

Jesteśmy tutaj, aby słuchać i współpracować z naszą społecznością. Napisz do nas jeśli masz jakieś pytania, sugestie lub ciekawe pomysły na artykuły.

Napisz do nas
Article in progress