Zostań naszym Patronem
Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy.
Dwaj dokumentaliści, francusko-algierski reporter wojenny Mani Yacir Benchela i włosko-australijski fotograf Patrick Tombola, przez 55 dni filmowali w Charkowie początek inwazji Rosji na Ukrainę. Pracując pod ostrzałem ryzykowali życiem, ale jako dziennikarze już od 25 lat działający w strefach wojen – w tym w Syrii, Dżakarcie, Egipcie, Gazie, Ameryce Łacińskiej – wiedzieli, w co się pakują. Dobrze rozumieli cel swojego zadania i wybraną koncepcję: pokazać ogromne miasto i jego mieszkańców, głównie rosyjskojęzycznych ludzi mających krewnych w Rosji – w ogniu. Taka koncepcja była uzasadniona i trafna, ponieważ obalała bezczelny i fałszywy mit stworzony przez najeźdźców – że ratują język rosyjski i rosyjskojęzycznych obywateli Ukrainy. Bo w rzeczywistości Rosjanie ich zabijali – w przenośni i dosłownie. Celem filmu było przekazanie tego faktu amerykańskiej i globalnej społeczności.
W tym sensie warto zauważyć, że film, opisywany przez wiele światowych mediów i dostępny na największym na świecie serwerze filmowym IMDB, z jakiegoś powodu otrzymał zmodyfikowany tytuł, z którego usunięto słowo „Rosja”, przez co napastnik w Ukrainie staje się bezimienny: „Ukraine: Life Under Attack”. W ten sposób ujawnił się wciąż istniejący strach przed cywilizacją rosyjskich barbarzyńców z pałką nuklearną
Bez wyrażania swojego stanowiska, bez deklaratywności i manipulacji, zgodnie ze standardami dziennikarstwa, Benchela i Tombola pokazali ludzi atakowanych przez tych barbarzyńców, przechodząc od bohatera do bohatera, przez płomienie zniszczenia i śmierci na ulicach i w domach. Na początku dziennikarze spotykają Romana, strażaka, który mieszka z rodziną w remizie. Między akcjami w kolejnych płonących budynkach jest on w stanie wyjaśnić w prostych słowach, że „Putin to fakt”, „życie jest życiem” i że pochował już 40 swoich kolegów strażaków.

Następnie kamera przenosi się do zniszczonych wieżowców w słynnej dzielnicy Sałtiwka w Charkowie, których wypalone dziury w budynkach po trafieniach pocisków, niczym czarne oczy zmarłych, powinny pozostać w pamięci wszystkich widzów. Pod ścianami tych betonowych portretów śmierci kryje się kolejny odnaleziony przez filmowców bohater, bezzębny Serhij. Stracił rękę (a może i zęby), gdy pocisk uderzył w jego dom. Spod gruzów wyciągnęli go strażacy (a może sanitariusze) i teraz mieszka w schronisku z dziesiątkami innych takich jak on przymusowych bezdomnych. Czasami przychodzi do szkieletu swojego domu. Wspina się wtedy po tym, co zostało z podłogi, z otwartymi ustami zagląda do mieszkania przez puste otwory okien, w stosie pokruszonych cegieł znajduje kubek i wspomina, jak pił z niego herbatę.
Być może i jego uratowała sanitariuszka Tetiana, ku której teraz zwraca się kamera. Być może, bo w chaosie codziennego ostrzału i masowego zapominania nie da się już tego ustalić. Tetiana idzie tam, gdzie jej każą, i ratuje tych, których może. Czasami ranni, których udaje się jej ustabilizować w karetce, w szpitalu oddają swoje dusze Bogu. Bo nie wszystkie prośby, takie jak córki rannego mężczyzny: „ratujcie ojca!” – udaje się spełnić. Rosyjskojęzycznych mieszkańców Charkowa Rosjanie zabijają tak samo bezwzględnie, jak mordują wszystkich innych.
Ulice Charkowa, niegdyś tętniącego życiem 1,5-milionowego miasto, zamarły i opustoszały. Tysiące ludzi, decydując się na pozostanie tutaj, przeniosły się pod ziemię, do stacji metra, które wyglądają jak jakiś piekielny panoptikon
Na torach zatrzymany pociąg z otwartymi drzwiami; na peronie setki łóżek, koców i materacy; wszędzie termosy i słoiki z wodą; namioty, klatki z papugami, wiadra, psy, a nawet pralki, których nie dosięgły jeszcze ręce rosyjskich szabrowników.

86-letni Witalij zabawia ludzi grą na gitarze i rosyjskojęzycznymi piosenkami o Cyganach, podczas gdy 10-letnia dziewczynka, Wika, mówi o strachu, dodając, że wie, że wokół jest wojna, ale nie rozumie dlaczego. W dziewiątym roku wojny nie wie, dlaczego jest wojna. Nikt jej nic nie powiedział. Może jej rodzice też nie wiedzą? W pewnym sensie twórcy filmu potwierdzają to przypuszczenie materiałem z innego miejsca – ze schronu, w którym ludzie oglądają radzieckie filmy o II wojnie światowej. Jakby nic się nie stało, jakby byli zaskoczeni obecną wojną rozpętaną przez Rosjan i tłumaczyli to swoje zaskoczenie stwierdzeniem: „nasi dziadkowie razem walczyli, beznadzieja”.
Czy ludzie zrozumieją, co się stało, dlaczego wybuchła wojna i co należy zmienić w przyszłości, aby to się nie powtórzyło? Twórcy filmu nie odpowiadają na to pytanie. Bo odpowiadanie na pytania nie jest ich zadaniem
Rejestrują rzeczywistość tylko po to, by widz mógł się nad nią zastanowić. O ile jest do tego zdolny. Film „Ukraine: Life Under Russia's Attack” to po prostu obraz Charkowa z wiosny 2022 r., dokument o Ukraińcach w momencie ich życiowej katastrofy, horroru i bólu.
Osiem miesięcy później filmowcy powrócili do swoich bohaterów i nakręcili swego rodzaju epilog – kiedy Rosjanie zostali już wyparci spod Kijowa, a ze zdobycia Charkowa nic nie wyszło. Ludzie odważyli się opuścić metro i wyjść na świat. Bezręki Serhij wciąż odwiedza ruiny swojego domu. Strażak Roman przeprowadził się z rodziną do Niemiec. A muzyk Witalij zamienił gitarę na akordeon i nadal gra rosyjskojęzyczne piosenki w metrze, w którym nie ma już łóżek i ludzi. Jego marzeniem jest zapomnieć o pierwszych miesiącach wojny. Teraz chce żyć z nowymi myślami.
Wtedy, na początku 2023 roku, bohaterowie filmu nie mogli wiedzieć, że Charków będzie ostrzeliwany jeszcze straszniej, rakietami, bombami i z dział.

P.S. Film powstał w latach 2022-23 na zlecenie brytyjskiego kanału Channel 4 Television i amerykańskiego nadawcy publicznego Frontline PBS – tego samego, który wyprodukował oscarowego „20 dni w Mariupolu” Mścisława Czernowa i Jewhena Małoletki.
Dziennikarz, krytyk filmowy, scenarzysta. Został opublikowany w ponad 60 czasopismach, gazetach i stronach internetowych. Opublikował ponad 3 tysiące materiałów. Był redaktorem działu „kina” w magazynie „SHO”, w magazynie „Cinema Digest” był redaktorem naczelnym, a także w ukraińskim przedstawicielstwie międzynarodowego magazynu Total Film. W 2015 roku rozpoczął festiwal „Tydzień Odrodzenia Strzelania” (przy wsparciu finansowym Państwowej Agencji Filmowej). W 2018 roku brał udział w tworzeniu festiwalu „Tydzień Odrodzenia Strzelania” (przy wsparciu finansowym Państwowej Agencji Filmowej). W 2018 roku brał udział w tworzeniu Związków Krytyków Filmowych Ukrainy, festiwalu „Tydzień Krytyków Filmowych”, a później — w tworzeniu nagrody Związku Krytyków Filmowych „Kinokolo”. W 2021 roku był współtwórcą Korosten Street Film Festival. W 2020 roku napisał scenariusz pełnometrażowego filmu fabularnego wojskowego filmu akcji „Prawo do zemsty” (we współpracy z Julią Czerniawską), aw 2021 roku scenariusz pełnometrażowego filmu fabularnego kryminalnego thrillera erotycznego „Klucze do piekła i raju”. Członek Związku Krytyków Filmowych Ukrainy, Ukraińskiej Akademii Filmowej, Związku Dziennikarzy Ukrainy.
Zostań naszym Patronem
Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy..