Dlaczego Polska nie waha się wydawać miliardów na broń i kupowała czołgi setkami jeszcze przed lutym 2022 roku?

Negocjacji z Rosją nie będzie

– Planem na zwycięstwo jest wzmocnienie Ukrainy. Dlatego prosimy naszych przyjaciół, naszych sojuszników, by nas wzmocnili. To bardzo ważne. Myślę, że jesteśmy bliżej pokoju, niż nam się wydaje. Jesteśmy bliżej końca wojny. Musimy tylko być bardzo, bardzo silni – powiedział Wołodymyr Zełenski w wywiadzie dla ABC News.

Prezydent Ukrainy i Pierwsza Dama przebywają z oficjalną wizytą w Stanach Zjednoczonych. Wołodymyr Zełenski pozostanie w Nowym Jorku do środy, gdzie weźmie udział w posiedzeniu wysokiego szczebla Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 26 września planuje natomiast przedstawić w Waszyngtonie „Plan zwycięstwa” prezydentowi USA Joe Bidenowi. Szef ukraińskiego państwa podkreślił, że plan ten nie obejmuje negocjacji z Rosją:

– Tu nie chodzi o negocjacje z Rosją. To jest pomost do dyplomatycznego rozwiązania, aby zatrzymać wojnę.

Tylko dzięki silnej pozycji będziemy w stanie dyplomatycznie naciskać na Putina, aby zatrzymał wojnę

Prezydent Zełenski stwierdził również, że Putin obawia się operacji kurskiej prowadzonej przez ukraińską armię:

– To prawda. Bardzo się boi. Dlaczego? Ponieważ jego naród zobaczył, że nie jest w stanie go obronić, że nie jest w stanie obronić swojego terytorium.

Droga do NATO

Zaproszenie Ukrainy do NATO jest częścią „Planu zwycięstwa” Wołodymyra Zełenskiego. Powiedział o tym szef prezydenckiego sztabu Andrij Jermak, przemawiając w Council on Foreign Relations w Nowym Jorku – i wezwał partnerów do ignorowania rosyjskich gróźb eskalacji. Podkreślił, że ukraiński plan zawiera jasną wizję kroków, które należy podjąć w celu zapewnienia sprawiedliwego i trwałego pokoju. Składa się on z części wojskowej i dyplomatycznej:

– Musimy mieć przewagę na polu bitwy, by zmusić Putina do zaprzestania walk. Bardzo się staramy. Bez okrętów zniszczyliśmy już Flotę Czarnomorską.

Bez przewagi powietrznej zatrzymaliśmy rosyjskie natarcie na większości kierunków, w tym na charkowskim. Bez strachu sprowadziliśmy wojnę z powrotem do Rosji

Duda atakuje polski rząd

W USA dyskutowano również o przystąpieniu Ukrainy do Unii Europejskiej. W szczególności temat ten poruszył prezydent Polski Andrzej Duda. Podkreślił on, że próby zablokowania przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej są na rękę Putinowi. W ten sposób polski prezydent skomentował oświadczenie polskiego wicepremiera i ministra obrony Władysława Kosiniaka-Kamysza, że Ukraina nie może przystąpić do UE bez załatwienia kwestii wołyńskiej:

– Starałem się działać tak, by w jak największym stopniu nie tworzyć napięcia między Warszawą a Kijowem – stwierdził Duda. – Nie było to łatwe, bo są między nami trudne tematy. Ale rozmawiałem też na te tematy z prezydentem Zełenskim, czego najlepszym przykładem była obecność prezydenta w Łucku w rocznicę tragedii wołyńskiej. Znalezienie porozumienia z nami we wszystkich trudnych kwestiach, w tym historycznych, leży również w interesie Ukrainy. Pamiętajcie, że Ukraińcy mają wiele problemów z przeszłością od czasów II wojny światowej.

Duda zaznaczył przy tym, że Putin zaatakował Ukrainę m.in. po to, by powstrzymać jej integrację z Unią:

– Jeśli ktoś mówi w związku z tym, że zablokuje Ukrainie dostęp do Unii Europejskiej, to wpisuje się tym samym w politykę Władimira Putina.

– Jeśli Putin myśli, że może przetrzymać Ukrainę lub kogokolwiek z nas, to się myli. Nasza pomoc przyniosła praktyczne rezultaty, a Ukraina jest w stanie odeprzeć rosyjską agresję. Chcemy jednak mieć pewność, że Ukraina odniesie sukces, że stanie na własnych nogach gospodarczo, militarnie i demokratycznie. Szczyt NATO nam w tym pomoże – oświadczył sekretarz stanu USA Anthony Blinken.

Prezydent Wołodymyr Zełenski został zaproszony na waszyngtoński szczyt, a Biały Dom ogłosił jego spotkanie z amerykańskim prezydentem. Jaka mapa drogowa została przygotowana dla Ukrainy w Waszyngtonie? Czy Kijów otrzyma zaproszenie do NATO w dającej się przewidzieć przyszłości? Jak zmiana przywództwa w NATO może wpłynąć na stosunki z Ukrainą?

Odpowiedzi na te pytania szukaliśmy u ukraińskich, europejskich i amerykańskich ekspertów.

Długoterminowe zobowiązania

Więcej systemów obrony powietrznej, w tym Patriot, oraz podpisanie nowych umów dotyczących bezpieczeństwa – takie są oczekiwania ukraińskiego prezydenta wobec szczytu NATO. Wołodymyr Zełenski jest optymistą w obu kwestiach, zapowiadając zarówno dobre wiadomości na temat obrony powietrznej, jak bardzo poważne umowy: – Będzie porozumienie, które naprawdę wesprze całą naszą architekturę porozumień o bezpieczeństwie. I to właśnie zagwarantuje nam bezpieczeństwo do czasu przystąpienia Ukrainy do NATO. To decyzja nieodwracalna.

Według Petera Dickinsona, członka Atlantic Council, priorytetowe dla Ukrainy na szczycie będą dwie kwestie: większa pomoc wojskowa i bardziej długoterminowe wsparcie systemowe.

– Przywódcy NATO będą dążyli do podjęcia długoterminowych zobowiązań finansowych i wojskowych, aby upewnić się, że Ukraina ma długoterminową perspektywę. Tak aby co sześć miesięcy albo co rok nie trzeba było myśleć o tym, kto co jej zapewni i skąd to będzie pochodzić – uważa ekspert.

W opinii Dickinsona jednym z ważnych rezultatów szczytu może być znaczące systemowe wzmocnienie obrony powietrznej Ukrainy, w tym dostawa myśliwców F-16, francuskich samolotów Mirage, szwedzkich samolotów rozpoznawczych, a także dronów i sprzętu do walki elektronicznej

Na szczycie w Waszyngtonie może dojść do pewnego wzrostu temperatury, jeśli chodzi o zaangażowanie NATO w wojnę z Rosją, ocenia Mathieu Boulegue, pracownik naukowy Chatham House:

– Nie twierdzę, że NATO pójdzie na wojnę przeciwko Rosji, ale może dojść do szerszej formy porozumienia między sojusznikami, żeby przyspieszyć pomoc wojskową albo zwiększyć jej wartość. Być może najważniejsza częścią dyskusji będzie dotyczyła potencjalnej obecności wojsk w Ukrainie. Nie wojsk NATO, ponieważ byłaby to forma wypowiedzenia wojny Kremlowi. Chodzi np. o szkolenia, które mogłoby odbywać się pod auspicjami czołowych państw NATO, choć nie pod flagą bloku. Jeśli chodzi o zaangażowanie NATO w wojnę, myślę, że jest to krok, na który nie jesteśmy jeszcze gotowi.

Szczyt w Waszyngtonie ma wyłonić osobę odpowiedzialną za długoterminową pomoc dla Ukrainy. Według „The Wall Street Journal” ta rola zostanie powierzona wysokiemu rangą urzędnikowi cywilnemu, który będzie podlegał Brukseli i nowemu dowództwu w Wiesbaden. Dowództwo to zostanie utworzone dla koordynowania dostaw uzbrojenia do Ukrainy i szkolenia ukraińskich żołnierzy. Kroki te pomogą NATO lepiej koordynować swoje działania i powinny chronić długoterminową pomoc przed prawicowymi siłami w Europie. A także przed Donaldem Trumpem, jeśli zostanie prezydentem USA.

Ionela Maria Ciolan, pracowniczka naukowa ds. europejskiej polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony w Centrum Studiów Europejskich Wilfrieda Martensa, twierdzi, że być może najważniejszym rezultatem szczytu będzie przyjęcie przez NATO roli koordynatora i dostarczyciela międzynarodowej pomocy.

– Do tej pory rolę koordynatora odgrywała administracja USA za pośrednictwem Grupy Rammstein, będącą grupą kontaktową działającą na rzecz zapewnienia Ukrainie zdolności obronnych. Będziemy świadkami silnego wsparcia politycznego, wojskowego, finansowego i logistycznego dla Ukrainy. Zgodnie z proponowanym planem, NATO będzie koordynować pomoc szkoleniową i sprzętową, ułatwiać logistykę związaną ze sprzętem i wspierać długoterminowy rozwój ukraińskich sił zbrojnych. Kraje NATO muszą uzgodnić ten plan w Waszyngtonie.

To znacząca zmiana w podejściu Sojuszu, ponieważ Węgry wcześniej uniemożliwiały NATO wprowadzenie strukturalnych ram wsparcia wojskowego i finansowego dla Ukrainy

‍Z „mostem”, ale bez zaproszenia

Oczekiwanie przez Ukrainę zaproszenia do członkostwa w Sojuszu jest mało realistyczne, ocenia dr Stanisław Żelichowski, politolog i ekspert do spraw międzynarodowych:

– Pierwszym czynnikiem jest wojna Rosji przeciwko Ukrainie. Drugim – niepewność co do przyszłej wewnętrznej sytuacji politycznej w Stanach Zjednoczonych, a co za tym idzie – niepewność w kwestii równowagi sił na arenie międzynarodowej.

Nadal istnieje wiele zmiennych, które uniemożliwiają składanie obietnic Ukrainie

Tymczasem Mathieu Boulegue uważa, że Ukraina powinna jak najszybciej dołączyć do Sojuszu. Zaznacza jednak, że po obu stronach istnieje wiele czynników ograniczających tę akcesję. Po stronie ukraińskiej trwa wojna i nie będzie formalnego członkostwa w NATO, dopóki rosyjski okupant nie zostanie całkowicie usunięty z terytorium Ukrainy. To zajmie dużo czasu, zwłaszcza jeśli mówimy o granicach uznanych przez społeczność międzynarodową, w tym o Krymie.

Po stronie NATO istnieje również ryzyko dla sojuszników związane z tym, że dołączenie Ukrainy może stanowić problem zarówno pod względem odstraszania Rosji, jak operacji wojskowych. Jednocześnie Mathieu Boulegue sugeruje, że szczyt w Waszyngtonie może przynieść pewne postępy:

– Wciąż jest dużo niepewności wokół tej kwestii. Ale to nie znaczy, że nie może istnieć ścieżka w postaci planu działania na rzecz członkostwa. Albo w postaci rozszerzonego planu, który dałby Ukrainie możliwość uzyskania większej interoperacyjności z NATO bez nazywania tego członkostwem. I bez członkostwa można mieć jakąś formę porozumienia, umowy ramowej czy jakkolwiek to nazwać, między krajami NATO a Ukrainą, która mogłaby być przedmiotem dyskusji.

To, w jaki sposób perspektywa przystąpienia Ukrainy do NATO zostanie sformułowana w deklaracji końcowej, jest jedną z zasadniczych tematów zbliżającego się spotkania w Waszyngtonie. Przedstawiciele administracji Bidena nie wierzą, że określenie „nieodwracalne” w odniesieniu do perspektyw przystąpienia Ukrainy do NATO zostanie poparte przez cały Sojusz. W Waszyngtonie mówią więc o „moście” do członkostwa Kijowa w NATO – i chcieliby o nim wspomnieć w deklaracji. W praktyce może jednak skończyć się na stwierdzeniu o „otwartych drzwiach”, tyle że jemu brakuje treści. Jest wiele głosów sprzeciwu wobec akcesji Ukrainy wśród kluczowych członków NATO. Peter Dickinson sądzi, że dotyczy to zwłaszcza Amerykanów:

– Joe Biden bardzo otwarcie powiedział w wywiadzie dla magazynu „Time”, że nie popiera idei Ukrainy w NATO. Popiera współpracę między NATO a Ukrainą, ale nie jest zwolennikiem członkostwa Kijowa. Niemcy też są od lat sceptyczni w tej kwestii i nadal tacy pozostają.

Szczerze mówiąc, myślę, że bardzo trudno uzyskać zaproszenie do NATO, gdy trwa wojna z Rosją. I będzie to trudne nawet po wojnie

Przyszłość Ukrainy jest w Sojuszu Północnoatlantyckim, to oczywiste. Tak uważa Ionela Maria Ciolan. Wszystkie decyzje polityczne podjęte na ostatnich szczytach NATO wskazują na zwiększoną integrację, interoperacyjność i współpracę między politycznymi i wojskowymi przywódcami Ukrainy i państw członkowskich Paktu. W szczególności w Waszyngtonie możemy spodziewać się wzmocnienia Rady NATO – Ukraina, która jest formatem zajmującym się współpracą polityczną, a także synchronizacją wojskową i dostosowaniem ukraińskich sił zbrojnych do standardów NATO. Dlatego według eksperta z Centrum Studiów Europejskich Wilfrieda Martensa Ukraina stanie się członkiem NATO w dającej się przewidzieć przyszłości, choć daty tego wydarzenia jeszcze nie znamy:

– Z jednej strony negocjacje w sprawie członkostwa nie mogą rozpocząć się przed zakończeniem wojny, ponieważ państwom członkowskim brakuje woli politycznej do podjęcia działań, które mogłyby zostać odebrane przez Rosję jako eskalacja konfliktu. Z drugiej strony w dyskusji będzie trzeba poruszyć delikatną kwestię tego, jak zintegrować ukraińskie terytoria z NATO. Tutaj jedną z opcji może być zachodnioniemiecki model integracji z Sojuszem.

‍Nowy sekretarz generalny

26 czerwca były premier Holandii Mark Rutte został nowym sekretarzem generalnym NATO . Jak podkreśla Stanisław Żelichowski, kandydatura Holendra, biorąc pod uwagę jego 14-letnie doświadczenie na najwyższych stanowiskach, a także konsekwentne wspieranie Ukrainy, została pozytywnie przyjęta w większości krajów NATO:

– Rutte szybko zyskał poparcie tak ważnych krajów NATO, jak Stany Zjednoczone, Francja, Niemcy i Wielka Brytania. Jest też popierany przez kraje G7. Kolejnym jego ważnym atutem jest to, że ma dobre relacje z Donaldem Trumpem i wydaje się, że jest w stanie z nim rozmawiać. To dla nas dobre.

Już jako premier Holandii Rutte był zdecydowanym stronnikiem Ukrainy. Tyle że stojąc na czele NATO będzie musiał reprezentować wszystkie 32 kraje Sojuszu, zauważa Ionela Maria Ciolan:

– Przed nim trudna i wymagająca droga, ponieważ będzie musiał stawić czoło wzrostowi skrajnie prawicowych, antyukraińskich narracji, a także możliwości pojawienia się silniejszych prorosyjskich głosów w przywództwie niektórych krajów NATO oraz implikacjom, jakie ewentualna druga kadencja Trumpa będzie miała dla przyszłości NATO i wsparcia Sojuszu dla Ukrainy.

Rutte będzie musiał być doskonałym negocjatorem, aby zjednoczyć wszystkie te rozbieżne głosy wokół wspólnego celu, jakim jest Ukraina w NATO

Kadencja Rutte’ego rozpocznie się wraz z wygaszeniem mandatu jego poprzednika, Jensa Stoltenberga, 1 października 2024 roku.

Wyzwania i zagrożenia

Mark Rutte jest silną i bardzo przyjazną Ukrainie postacią. Każdy nowy przywódca NATO będzie miał silne proukraińskie stanowisko, bo w zasadzie nie ma scenariusza, w którym Sojusz wspierałby Ukrainę w mniejszym stopniu – zaznacza Peter Dickinson, członek Rady Atlantyckiej:

– Liderzy NATO rozumieją, że bezpieczeństwo w Europie jest nierozerwalnie związane z bezpieczeństwem Ukrainy. Jeżeli Ukraina nie jest bezpieczna, Europa nie może być bezpieczna.

Przywódcy NATO rozumieją, że dopóki Ukraina jest w niebezpieczeństwie, będzie celem rosyjskiej agresji. Nawet jeśli obecna wojna zostanie w jakiś sposób zatrzymana lub zamrożona, zagrożenie pozostanie

Jak podkreśla Mathieu Boulegue, od czasu inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku sytuacja bezpieczeństwa w Europie zmieniła się dramatycznie. Rosja nie jest już postrzegana jako wyzwanie – ale jako zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego i bezpieczeństwa NATO. I to głównie z tego powodu do Sojuszu dołączyły Szwecja i Finlandia, co dowodzi, że NATO powinno odstraszać Kreml:

– Sądzę, że wśród krajów NATO panuje przytłaczająca zgoda co do dalszych działań przeciwko Rosji. Jednak zawsze znajdzie się kilku opieszałych i kilka krajów, które odmawiają dostrzeżenia rzeczywistości. Na przykład Węgry Orbana, który, o ile mi wiadomo, jest zagranicznym agentem Kremla i pożytecznym idiotą Moskwy. Turcja również odgrywa interesującą rolę, jeśli chodzi o Rosję, będąc w dość dziwnym położeniu. Z jednej strony postrzega Rosję jako zagrożenie, ale jednocześnie współpracuje z Kremlem dla zapewnienia bezpieczeństwa w regionie, zwłaszcza na Morzu Czarnym i poza nim. Jednak, ogólnie rzecz biorąc, zdecydowana większość rozumie, że Kreml jest zagrożeniem.

Co powinniśmy z tym zrobić? Trzeba zorganizować dyskusję na temat tego, w jaki sposób możemy wywrzeć większą presję na Rosję. Tyle że to powolna, długoterminowa praca, nad którą musimy pracować konsekwentnie, spójnie i zjednoczeni. Uważam, że poczyniliśmy znaczne postępy na drodze odstraszania. Pozostaje tylko kwestia utrzymania presji.

Kijów prosi swoich zachodnich partnerów o egzekwowanie strefy zakazu lotów i zamknięcie nieba przed rosyjskimi rakietami od pierwszych godzin wojny na pełną skalę. Ale co teraz, gdy kraje NATO obawiają się eskalacji ze strony Rosji? W wywiadzie dla agencji Reuters Wołodymyr Zełenski zauważył, że podczas zmasowanych ataków Polska regularnie podnosi samoloty, które jednak nie zestrzeliwują rosyjskich rakiet. „Czy mogą to zrobić. Jestem pewien, że mogą. Czy jest to atak krajów NATO, ich zaangażowanie? Nie” – powiedział ukraiński prezydent. Sestry zapytały polityków i ekspertów o wahania innych krajów NATO w obronie ukraińskiego nieba i kto jest gotów dostarczyć broń do uderzenia w cele w Rosji.

‍Koalicja "zamkniętego" nieba‍

Podczas niedawnego telemaratonu [ujednolicony, kontrolowany przez władze Ukrainy blok informacyjny dotyczący wojny i sytuacji w państwie – red.] Ilia Jewłasz, rzecznik ukraińskich sił powietrznych, powiedział, że technicznie rzecz biorąc, Polska jest w stanie zamknąć niebo nad zachodnimi regionami Ukrainy, ponieważ posiada Patrioty. Ale by wdrożyć taki plan, potrzeba woli politycznej – i oczywiście konsensusu między wszystkimi sojusznikami. Dyskusja na temat tego, czy NATO mogłoby zamknąć niebo nad częścią Ukrainy, została zainicjowana przez Polskę, która rozważa możliwość utworzenia koalicji w celu wzmocnienia ukraińskiej obrony powietrznej z terytorium Sojuszu. Poinformował o tym niemiecki „Bild”.

Realizacja tego pomysłu jest całkiem możliwa, ponieważ aktywa obrony powietrznej są dostępne w Europie Wschodniej. Pytanie brzmi jednak, czy są one wystarczające do ochrony zachodniej części Ukrainy i powstrzymania ewentualnego rosyjskiego ataku na państwo członkowskie NATO – uważa Julia Kazdobina, starsza badaczka w programie studiów nad bezpieczeństwem „Ukraiński Pryzmat”:

– Pomimo sankcji Rosja zachowała zdolność do produkcji pocisków manewrujących dalekiego zasięgu i już grozi atakiem na kraje, które pomagają Ukrainie. Jako że istnieją wątpliwości co do zdolności obrony przed takim atakiem, trudno będzie podjąć taką decyzję politycznie.

Istnieje również polityka NATO polegająca na unikaniu bezpośredniej konfrontacji z Rosją. I raczej nie ulegnie ona zmianie, dopóki Sojusz nie poczuje się wystarczająco bezpiecznie

Wszystko zależy od tego, co nazywamy zamkniętym niebem – zastrzega Roderich Kiesewetter, poseł do Bundestagu z Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej. Kraje zachodnie jak dotąd odrzucały pomysł wprowadzenia strefy zakazu lotów nad Ukrainą, ale mogą być rozważane inne opcje:

– Byłoby technicznie i politycznie wykonalne, by sąsiednie państwa, takie jak Polska czy Rumunia, rozszerzyły swoją obronę powietrzną na zachodnią Ukrainę w koalicji z innymi państwami i przechwytywały pociski rakietowe i drony nad terytorium Ukrainy. Inne państwa mogłyby dostarczyć systemy obrony powietrznej lub zakupić systemy Patriot bezpośrednio od Stanów Zjednoczonych. Mogłoby to stworzyć bezpieczny korytarz o długości od 60 do 100 km w zachodniej Ukrainie. Odciążyłoby to ukraińską obronę powietrzną w zachodniej części kraju i pozwoliłoby siłom zbrojnym na rozmieszczenie systemów obrony powietrznej dalej, we wschodniej Ukrainie. Jest to zgodne z prawem międzynarodowym, artykułem 51 Karty Narodów Zjednoczonych, i zwiększyłoby skuteczność wojskową kraju. Są państwa, które już o tym myślą.

Mam wielką nadzieję, że sojusznicy znajdą sposób na przynajmniej częściowe zamknięcie nieba nad zachodnią Ukrainą poprzez rozbudowę własnych systemów obrony powietrznej

Stany Zjednoczone zazwyczaj zajmują bardzo ostrożne stanowisko w sprawie zwiększenia pomocy dla Kijowa. Jednak według źródeł „The Washington Post” Ukraina nie ma żadnych ograniczeń w używaniu amerykańskich systemów obrony powietrznej do zestrzeliwania rosyjskich rakiet lub myśliwców nad terytorium Rosji, jeśli stanowią one dla niej zagrożenie.

‍Za czerwonymi liniami obrony‍

Ukraina chce mieć możliwość atakowania rosyjskich celów wojskowych przy użyciu zachodniej broni. Z uwagi na to, że nie jest to ofensywa, ale działanie obronne, Wołodymyr Zełenskij stwierdził, że może to służyć jako ostrzeżenie dla Rosji.

To wezwanie jest warte poparcia, podkreśla Grzegorz Małecki, były szef Agencji Wywiadu:

– Zdecydowanie popieram tę inicjatywę jako oczywisty sposób wywarcia presji na Rosję i powstrzymania ataków lotniczych na Ukrainę, a przede wszystkim jako naturalną formę obrony.

Uważam, że zgoda NATO na użycie zachodniej broni przeciwko Rosji, jest nieunikniona

Niedawno sekretarz generalny NATO powiedział, że zakaz użycia zachodniej broni na terytorium Rosji utrudnia obronę Ukrainy i że prawdopodobnie nadszedł czas, aby go ponownie rozważyć. Pogląd ten podzielają przywódcy wielu krajów zachodnich, w tym Wielkiej Brytanii, Danii, Czech i Francji. Polski wiceminister obrony Cezary Tomczyk powiedział, że na polską broń, którą Warszawa przekazuje Kijowowi, nie nałożono ograniczeń dotyczących uderzeń na cele wojskowe w Rosji. Finlandia i Kanada wydały podobne oświadczenia. Francja również nie ograniczyła użycia przez Ukrainę pocisków manewrujących Storm Shadow.

Nawet Berlin zmienił swoje stanowisko. Według rzecznika niemieckiego rządu Steffena Gebestreita, Ukraina może użyć broni dostarczonej przez Niemcy do wyzwolenia swojego terytorium i obrony.

Stanowisko Waszyngtonu również powoli się zmienia. Podczas niedawnej wizyty w Mołdawii amerykański sekretarz stanu Anthony Blinken zasugerował, że Stany Zjednoczone mogą dostosować i skorygować swoje stanowisko w sprawie zezwolenia Ukrainie na atakowanie celów w Rosji za pomocą amerykańskiej broni. Kilka dni później kilka mediów doniosło, że administracja Bidena zezwoliła Ukrainie na atakowanie terytorium Rosji amerykańską bronią, ale tylko w pobliżu regionu Charkowa.

31 maja, podczas konferencji prasowej w Pradze, sekretarz Blinken potwierdził, że prezydent Joe Biden udzielił Ukrainie pozwolenia na użycie amerykańskiej broni do ataku na terytorium Rosji:

– W ostatnich kilku tygodniach Ukraina przyszła do nas i poprosiła o pozwolenie na użycie broni, którą dostarczamy do obrony przed tą agresją, w tym przeciwko siłom rosyjskim, które koncentrują się po rosyjskiej stronie granicy, a następnie atakują Ukrainę. Jest to prawo prezydenta i jak słyszeliście, zatwierdził on użycie naszej broni w tym celu.

Jednak Waszyngton nie udzielił jeszcze Ukrainie pozwolenia na użycie w Rosji pocisków ATACMS, o dalszym zasięgu.

‍Pułapka pseudonegocjacji‍

Władimir Putin wydaje się być gotowy do zaprzestania działań wojennych i rozpoczęcia negocjacji pod warunkiem, że Rosja zachowa ukraińskie terytoria, które do tej pory zajęła. Poinformował o tym Reuters, powołując się na cztery źródła w Rosji. W przeciwnym razie, według rozmówców agencji, Putin może walczyć tak długo, jak będzie tego potrzebował.

To wszystko jest częścią gry ze strony Rosji, która dziś nie jest zainteresowana prawdziwymi negocjacjami, uważa Grzegorz Małecki:

–Putinowi chodzi, przynajmniej na tym etapie, o zamrożenie konfliktu i poczekanie, aż pojawią się warunki do jego wznowienia dla osiągnięcia celów, które pozwolą mu uważać się za zwycięzcę.

„Putin jest chory, ale nie szalony. Jest niebezpieczny i nie zatrzyma się” – powiedział Wołodymyr Zełenskij w wywiadzie dla „The Guardian”. Rozmowy o porozumieniach pokojowych lub negocjacjach są zdaniem ukraińskiego prezydenta pułapką. Działania Rosji porównał do tych z czasów II wojny światowej, mówiąc, że metodologia Putina jest taka sama jak w nazistowskich Niemczech – z masowymi egzekucjami i przemocą.

Rosja zamienia negocjacje w broń, podobnie jak wiele innych czysto pokojowych instrumentów, twierdzi z kolei Julia Kazdobina:

– Ważne jest, aby nie zapominać, że Rosja oferuje negocjacje, jednocześnie mobilizując się, zwiększając produkcję broni, szukając sposobów na obejście sankcji i kupując broń od krajów, które są nam wrogie. Najprawdopodobniej celem nie jest pokój, ale zmuszenie nas do kapitulacji.

Jeśli to się nie uda i dojdzie do negocjacji, powinniśmy zrobić sobie przerwę, by przygotować się na kolejny etap agresji. Ale jeśli nie pójdziemy na negocjacje, oskarżą nas o chęć kontynuowania wojny

Warunek zwycięstwa

Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg uważa, że Ukraina wciąż może wygrać wojnę z Rosją – ale tylko wtedy, gdy będzie otrzymywać aktywne wsparcie od swoich sojuszników. Według niego na lipcowym szczycie w Waszyngtonie wsparcie dla Kijowa zostanie wzmocnione poprzez zwiększenie roli NATO w koordynowaniu pomocy w zakresie bezpieczeństwa i wieloletnie zobowiązanie finansowe.

Jednocześnie według „The Telegraph” Wołodymyr Zełenski został ostrzeżony, aby w tym roku nie domagał się poparcia dla członkostwa Ukrainy w Sojuszu. Źródła brytyjskiej gazety twierdzą, że Niemcy i Stany Zjednoczone są bardzo sceptycznie nastawione do dalszych postępów Ukrainy w kierunku pełnego członkostwa w NATO w tym roku.

Najlepszym rozwiązaniem dla NATO i Ukrainy byłoby formalne zaproszenie Ukrainy do przystąpienia do Sojuszu na szczycie w lipcu i uzgodnienie konkretnego harmonogramu. Szkoda tylko, zaznacza Roderich Kiesewetter, że niemiecki rząd jest przeciwny takiej decyzji:

– Mogliśmy znaleźć sformułowanie w rodzaju „przyjęcie powinno nastąpić tak szybko, jak pozwolą na to warunki bezpieczeństwa”. Dałoby to Ukrainie jasną perspektywę, a NATO mogłoby już teraz rozpocząć jeszcze ściślejszą współpracę i uczyć się od Ukrainy, w szczególności w dziedzinie obrony przed wojną hybrydową i nowoczesnymi działaniami wojennymi.

Byłoby to bardzo ważne wsparcie polityczne, ponieważ tylko członkostwo w NATO jest wiarygodną gwarancją bezpieczeństwa dla Ukrainy

‍

Projekt jest współfinansowany przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności w ramach programu „Wspieraj Ukrainę” realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji