Exclusive
Oblicza wojny
20
min

Roman Krywdyk: To nie bandaże ratują życie żołnierza, lecz amunicja

Mieliśmy próbę w teatrze, a za oknem byli studenci, którzy przyszli na lwowski Majdan. Patrzyłem na nich i nagle zdałem sobie sprawę, że tkwię we własnej bańce, oderwany od rzeczywistości. Odszedłem więc z teatru, by zrobić coś ważniejszego – mówi aktor i wojskowy sanitariusz Roman Krywdyk. Oto kolejna opowieść powstała w ramach naszego specjalnego projektu „Oblicza wojny. Młodzież”

Kateryna Kopanieva

Roman Krywdyk. Zdjęcia z prywatnego archiwum

No items found.

Zostań naszym Patronem

Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy.

Dołącz

Pierwsze kroki swojej córeczki oglądał na telefonie, z okopu w pobliżu Awdijiki. Kiedy w 2014 r. Rosja zaanektowała Krym, ten aktor Pierwszego Ukraińskiego Teatru dla Dzieci i Młodzieży we Lwowie ustawił się w kolejce do poboru. Po kilku latach spędzonych w strefie działań wojennych powrócił do cywila. Potem nastąpiła rehabilitacja, nowe projekty i plany. Teraz wrócił na front jako pełniący obowiązki szefa jednostki medycznej batalionu.

To nie był wyczyn, ale obowiązek

– Nikt nie może być w stu procentach gotowy do walki. Wydaje mi się, że nie da się do niej przygotować – mówi Roman. – Na samej wojnie nie tyle się uczysz, co adaptujesz. Niektórzy ludzie przechodzą przez ten proces łatwiej i szybciej, inni mają bardzo ciężko. Patrząc na chłopaków, którzy teraz wstępują w szeregi ukraińskich sił zbrojnych, widzę w nich siebie z 2014 roku. Faceta z mnóstwem stereotypów na temat wojny i absolutnym brakiem pojęcia o tym, co go czeka. Czy bałem się, kiedy w marcu 2014 roku poszedłem z ojcem do biura rejestracji wojskowej i poboru? W ogóle o tym nie myślałem. Po prostu nie mogłem postąpić inaczej. Dla mnie to nie był wyczyn, ale obowiązek.

Nie masz doświadczenia wojskowego?

– Miałem tylko dziewięć miesięcy służby poborowej, ale trudno to nazwać doświadczeniem. Służyłem w artylerii rakietowej, lecz tak naprawdę bardziej zajmowałem się pokazywaniem chłopakom filmów i ustawianiem głośników. Jestem aktorem, a ukraińska armia w 2008 roku nie wiedziała, co ze mną zrobić.

Roman i Oksana Baczynska-Błaszczuk w spektaklu Teatru Pierwszego „Tajemnica bytu”. Zdjęcie z prywatnego archiwum

W tym czasie moja żona (obecnie była żona) i ja spodziewaliśmy się dziecka... Jej ciąża była jedynym powodem, dla którego nie mogłem często jeździć do Kijowa na Majdan zimą 2014 roku. Dlatego ominęły mnie najbardziej tragiczne dni. Ale wydarzenia na Majdanie wiele dla mnie zmieniły.Były też protesty we Lwowie.

Dobrze pamiętam ten moment: mieliśmy próbę w teatrze, a za oknem studenci wyszli na miejscowy Majdan. Patrzyłem na nich i nagle zdałem sobie sprawę, że jestem we własnej bańce, oderwany od rzeczywistości. Odszedłem z teatru, żeby zrobić coś ważniejszego. Dołączyłem do organizacji charytatywnej 100% Life, która pomaga pacjentom z HIV.

Śmierć Supermana

– W marcu 2015 roku byłem już na pierwszej linii frontu. Urodziła się moja córka, a wielu moich zmobilizowanych wcześniej przyjaciół zginęło. Przez cały ten czas wstydziłem się, że nie byłem jeszcze na wojnie.Nie mogłem spojrzeć w oczy matce mojego przyjaciela, który zginął w walce.

Wyobrażałem sobie, jak moja córka dorasta i pyta: „Tato, co robiłeś podczas wojny?”. Więc kiedy w końcu znalazłem się w strefie walk, w pewnym sensie czułem się spokojniejszy.

Składanie przysięgi. Zdjęcia z prywatnego archiwum

Na początku szkolono mnie na strzelca przeciwlotniczego. Ale potem przydzielili mnie do sprzętu, który nie był jeszcze dostępny (w tamtych czasach normą było, że ludzie byli szkoleni, ale sprzęt wojskowy wciąż czekał). Żeby nie tracić czasu, poszedłem na studia z medycyny taktycznej.

Zdobyłem specjalizację instruktora sanitarnego kompanii baterii i po powrocie do swojej jednostki zacząłem pełnić obowiązki zarówno operatora sprzętu, jak medyka.Roman został wysłany bezpośrednio na linię frontu w Awdijiwce. Teraz ta nazwa ma zupełnie inną konotację, ale wtedy było to miasto wyzwolone przez armię ukraińską. Ukraińscy żołnierze zajęli tam tak zwaną strefę przemysłową. Roman trafił tam jako sanitariusz batalionu.

– Ewakuowaliście rannych z pola walki?

– Odbieraliśmy rannych w miejscu, do którego chłopaki przenosili ich z linii frontu. Moim zadaniem było udzielenie im pierwszej pomocy i zabranie do ośrodka stabilizacyjnego lub szpitala. Wtedy zdobyłem pierwsze bezcenne umiejętności praktyczne. Zrozumiałem, jak to jest widzieć towarzysza broni umierającego w twoich ramionach.

„Nie da się przyzwyczaić do śmierci. Zwłaszcza tych, których znałeś. Zdjęcie z prywatnego archiwum

Pamiętam bardzo młodego chłopaka ze znakiem wywoławczym Rubicon. Mimo zagrażających życiu obrażeń był przytomny. Zapytał mnie: „Czy wszystko się spierdoliło?”. Próbuję go uspokoić, mówię, że wszystko będzie dobrze. Ale widzę 15-centymetrową ranę w jego kręgosłupie i zdaję sobie sprawę, że lada chwila umrze. Zdążył powiedzieć, że chce być z ukochaną i napić się piwa... I umarł w moich ramionach. Takich sytuacji było wiele, wciąż się zdarzają. Nie da się przyzwyczaić do śmierci. Zwłaszcza do śmierci tych, których znałeś.

Straciłeś na wojnie bliskiego przyjaciela...

– On też był medykiem. Biały kruk, zawsze wyróżniał się z tłumu. Wspinacz, podróżnik, jogin, fantastyczny człowiek z wyjątkowym poczuciem humoru. Zginął, ratując życie żołnierzy. Zmarł natychmiast, nie czuł bólu. Kiedy go znaleźliśmy, jego ręka była uniesiona do góry, jak u Supermana. Ciało szybko zesztywniało, więc załadowaliśmy go do auta w tej pozie.

Na froncie wszystko jest czarno-białe

Co pomaga ci to znieść?

— Terapia. Kiedy wróciłem do cywila w 2017 roku, próbowałem różnych rodzajów terapii: poznawczo-behawioralnej, psychoanalizy i Gestalt. Wraz z wybuchem wojny na pełną skalę musiałem zawiesić sesje ze specjalistą, ale teraz szukam możliwości ich wznowienia.Wtedy dosłownie musiałem odzyskać prawo do pełnego życia. Wróciłem z frontu jako inna osoba – z doświadczeniem, którego nie potrafiłem zastosować w cywilu. Nie było dla mnie miejsca w teatrze, rodzina mnie nie rozumiała.

We Lwowie wszystko było takie romantyczne, poetyckie i dalekie od mojej rzeczywistości. Zasady, które pomagają ci być skutecznym na polu bitwy, zupełnie nie sprawdzają się w cywilu. Na froncie wszystko jest czarno-białe i masz jeden cel: przetrwać

„Nie wiem, jak zastosować umiejętności wojenne w spokojnym życiu”. Zdjęcie: Nadieżda Marczenko

Kolejnym obciążeniem dla osób powracających z frontu jest poczucie, że nie skończyłeś swojej pracy, bo wojna trwa. Już cię tam nie ma, ale pozostajesz w wojennej przestrzeni informacyjnej...
W rzeczywistości rehabilitacja personelu wojskowego w kraju ogarniętym wojną jest nieskuteczna. Zwłaszcza teraz, w czasie inwazji na pełną skalę. Nie możesz rehabilitować się w pokoju, gdy twoja kuchnia płonie, gdy z jednej strony masz rachunki za czynsz, a z drugiej naloty. Rozumiem, że jest to kosztowne dla państwa, ale uważam, że pełna rehabilitacja żołnierzy jest obecnie możliwa tylko za granicą.
Nie mogłem wtedy normalnie jeść ani spać, irytowała mnie konieczność pisania na prośbę psychologa listy „150 rzeczy, o których marzę”. Ale w końcu terapia pomogła – plus udział w ciekawych projektach. Na przykład zagrałem w filmie „Cyborgi” Akhtema Seitablaeva. Znalazłem również projekty w dziedzinie tak zwanego teatru politycznego i krytycznego, dołączyłem też do przedsiębiorczości społecznej.

24 lutego 2022 roku byłem o krok od otwarcia małej fabryki odzieży we Lwowie.

Nie utknąć w wojnie na całe życie

Nie wierzyłeś w nieuchronność rosyjskiej inwazji na pełną skalę?

—  Nie, nie wierzyłem. Wydawało mi się, że taki scenariusz był prawdopodobny wcześniej, ale na pewno nie w 2022 roku, kiedy większość Ukraińców znała już odpowiedź na pytanie o swoją tożsamość. Znając nastroje wewnątrz kraju nie rozumiałem, dlaczego i w jakim celu to zrobili. Bo było oczywiste, że nikt tu nie czekał na Rosję.Teraz wiemy na pewno, że poglądy Ukraińców nie mają dla okupantów znaczenia: dla bardziej lojalnych mają obozy filtracyjne, a niewolę i śmierć dla nielojalnych... Pierwszego dnia wojny na pełną skalę moi przyjaciele i ja zrobiliśmy ogromną liczbę koktajli Mołotowa. Nie pytajcie, po co nam one we Lwowie, to był rodzaj paniki. Tego samego dnia poszedłem do wojskowego biura rejestracji i poboru, które było pełne ludzi.Do końca 2023 roku służyłem w kompanii piechoty jako sanitariusz bojowy, ewakuując rannych.

Teraz tymczasowo pełnię funkcję szefa jednostki medycznej batalionu. Do moich dotychczasowych obowiązków dodałem organizację logistyki medycznej.Z jednej strony to wszystko na pewno stało się trudniejsze: nie można porównywać skali wojny sprzed 2022 roku i obecnej. Ale z drugiej strony w ciągu tych lat udało mi się dostosować. Zmęczenie narasta, lecz świadomość potrzeby pozostania tutaj i kontynuowania walki pozostaje.

Co motywuje cię do kontynuowania tej walki?

– Przede wszystkim moi bliscy: moja córka, moja dziewczyna. Myślę o ich przyszłości. Chcę, żeby żyły w wolnym i bezpiecznym kraju.

Roman z córką. Zdjęcia z prywatnego archiwum

Kiedy jestem na froncie, nie ma nic ważniejszego niż moi towarzysze. Jesteśmy dla siebie kimś więcej niż tylko przyjaciółmi.Nie mogę powiedzieć, że walczę abstrakcyjnie: „za wszystkich ludzi” lub patetycznie: „za Ukrainę”. Ukraina jest dla nas zupełnie inna. Kiedy rozmawiam o tym z chłopakami w szatni, wciąż przekonuję się, jak różnie widzimy naszą przyszłość.

Wydaje mi się, że to, że jesteśmy tak różni, jest naszą siłą. Chciałbym, abyśmy byli w stanie zbudować wielokulturowe społeczeństwo, w którym panuje prawdziwa równość i szacunek dla różnych opinii. Nie widzę naszego kraju jako dłoni z pięcioma identycznymi palcami. Wszystkie nasze palce są wyjątkowe i chciałbym, aby miały prawo i możliwość takimi pozostać.

Jestem na wojnie również dlatego, że walczę o swoje prawo do życia. Czuję, że jeszcze nie pożyłem, jeszcze nie poznałem siebie i tego świata.

Staram się wywalczyć prawo do zaprzestania opowiadania historii z pierwszej linii frontu, bo są one tylko częścią mojego życia. Nie chcę utkwić w tym na zawsze. Chcę innych doświadczeń i wydarzeń, które nie są związane z wojną. Dlatego robię wszystko, co w mojej mocy, aby przybliżyć nasze zwycięstwo.

Trudną sytuację na froncie komplikuje brak amunicji. Czy teraz brakuje pocisków?

— To jest bardzo odczuwalne. Wszyscy wiedzą, że nasi ludzie mają do czynienia z niesamowicie trudnymi warunkami, ale nie wiem, jak opisać sytuację, gdy jesteś prawie w tym samym okopie co wróg i otrzymujesz dwie wiadomości z kwatery głównej: dobrą i złą.

Dobra jest taka, że trafiliśmy trzy moździerze wroga. Zła – że to były trzy moździerze z czterdziestu.

Jednym z największych problemów są kierowane bomby wroga. Jesteśmy w ziemiance, która znajduje się dwa metry pod ziemią. Atak z powietrza tworzy dziurę głęboką na dwa piętra. Sytuacja z bronią i amunicją jest bardzo trudna i nie przeżyjemy bez pomocy naszych partnerów.

Jako medyk zawsze powtarzam, że to nie bandaże ratują życie żołnierza, lecz amunicja. Pocisk wystrzelony w kierunku pozycji wroga pomaga ocalić o wiele więcej istnień niż pierwsza pomoc dla rannych. Potrzebujemy broni.
No items found.
Р Е К Л А М А
Dołącz do newslettera
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.

Ukraińska dziennikarka z 15-letnim doświadczeniem. Pracowała jako specjalna korespondent gazety „Fakty”, gdzie omawiała niezwykłe wydarzenia, głośne, pisała o wybitnych osobach, życiu i edukacji Ukraińców za granicą. Współpracowała z wieloma międzynarodowymi mediami.

Zostań naszym Patronem

Nic nie przetrwa bez słów.
Wspierając Sestry jesteś siłą, która niesie nasz głos dalej.

Dołącz
Kateryna Bakalczuk-Kłosowska Ukraińcy za granicą

Zaczęło się tak, jak w przypadku dziesiątek tysięcy innych ukraińskich uchodźczyń: długa podróż, pierwsze trudne miesiące adaptacji, pełna obaw codzienność, strach przed utratą siebie w nowym kraju.

– Najpierw trafiliśmy do Bytomia – wspomina Kateryna Bakalczuk-Kłosowska. – Przez tydzień mieszkaliśmy w tamtejszej szkole policealnej. To była zwykła sala, w której rozstawiono łóżka polowe, a na cały pięciopiętrowy budynek był tylko jeden prysznic. Kto wstał najwcześniej, ten mógł umyć się w ciepłej wodzie.

Kateryna ma polskie korzenie, w Ukrainie była członkinią Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków. Organizacją ewakuacji członków związku zajmowała się Wiktoria Laskowska-Szczur, przewodnicząca związku. Autobusy, które wywoziły żytomierzan do Polski, wracały do Ukrainy pełne pomocy humanitarnej. Zorganizowano 16 takich kursów, Kateryna przyjechała przedostatnim, 5 marca 2022 r. Jej rodziców udało się ewakuować dopiero 3 tygodnie później.

Kolędnicy z Żytomierza

– Rodzice mieszkali na Lewym Brzegu, w okolicach Kijowa – mówi Kateryna. – Te straszne wydarzenia, które miały miejsce w Buczy i Irpieniu, nie dawały mi spokojnie spać. Chociaż rodzice byli już wtedy po drugiej stronie Dniepru, blisko Boryspola, i tak bardzo się martwiłam, bo transport nie działał. Mój tato jest po udarze mózgu, ma całkowicie sparaliżowaną prawą stronę ciała. Był ogromny problem z doprowadzeniem ich na dworzec kolejowy, ale bardzo chciałam ich zabrać, gdy tylko nadarzyła się okazja. Gmina Pilica zgodziła się przyjąć całą naszą rodzinę.

Począwszy od 2012 r. Kateryna co roku razem z artystami i zespołami Związku Polaków jeździła na koncerty na Śląsk, organizowane przez Wiktorię Laskowską-Szczur w ramach festiwalu „Kolędnicy z Żytomierza”. Patronem festiwalu był Marszałek Mojewództwa Śląskiego, więc w Pilicy zespoły z Żytomierza były dobrze znane. Rodzinę Kateryny przyjęli tam, jak swoich.

– To było coś podobnego do pensjonatu albo obozu dziecięcego – wspomina Kateryna. – Cztery kilometry od miasta, mieszkaliśmy w domkach letniskowych. Pomogli mi także z pracą w szkole i w bibliotece. Na początku do pracy podwoziły mnie mamy ukraińskich dzieci, które chodziły do szkoły w Pilicy, albo jeździłam szkolnym autobusem. Potem przeprowadziłam się do miasta i mieszkałam tam przez ponad dwa lata. Bardzo się cieszymy, że trafiliśmy do Pilicy. Opiekowali się tam nami, jak własną rodziną.

Występ na koncercie charytatywnym na Stadionie Śląskim, 2022. Zrzut ekranu

Pierwsze występy

Kateryna szukała każdej możliwości udziału w koncertach. Angażowała się w liczne projekty muzyczne, głównie charytatywne. Pierwszy taki koncert odbył się już 10 marca, zaledwie 5 dni po jej przyjeździe do Polski, na Stadionie Śląskim.

– Koncert był ogromny, z transmisją w polskiej telewizji – mówi Kateryna. – Udało się zebrać pół miliona złotych na potrzeby Ukrainy

Miała też wiele występów solowych. Za udział w ważnych społecznie wydarzeniach otrzymała tytuł Honorowego Ambasadora Żytomierszczyzny. W bibliotece prowadziła zajęcia muzyczne dla dzieci i dorosłych. To była przyjemna praca, ale jej największą pasją było śpiewanie na scenie.

Pierwsze porażki

– Szukałam wszelkich sposobności, by dostać się do muzycznej wspólnoty – mówi Kateryna. – Wysyłałam CV, jeździłam na przesłuchania, pytałam znajomych o oferty. W końcu przyszła mi do głowy myśl, by pójść na studia, więc spróbowałam dostać się na Akademię Muzyczną w Katowicach. Podczas przesłuchania zasugerowano mi jednak, że na studia jestem już trochę za stara, a na doktorat mają jedno miejsce na całą akademię, więc w pierwszej kolejności przyjmują swoich.

Powiedziałam, że jestem gotowa pójść na studia magisterskie, lecz usłyszałam, że nie ma sensu powtarzać tego, czego już się nauczyłam w Ukrainie

Próbowała też dostać się na Akademie Muzyczne we Wrocławiu, w Szczecinie i Warszawie. We Wrocławiu powiedzieli jej to samo co w Katowicach. Do Szczecina i Warszawy się dostała, ale nie zdążyła złożyć dokumentów na czas. Mimo to nie poddała się. Chodziła na koncerty, starała się poznawać wpływowych ludzi. I ukraińskich muzyków, którzy mieszkali w Polsce.

– Pierwsze ważne spotkanie miałam przy okazji koncertu w Operze Śląskiej – wspomina. – Podczas występu wyszłam na chwilę z sali, a kiedy wróciłam, już nie poszłam na swoje miejsce, tylko stanęłam przy drzwiach i tam słuchałam występu. Z drugiej strony drzwi stała dyrygentka chóru. Po koncercie podeszłam do niej i powiedziałam, że jestem śpiewaczką z Ukrainy, ukończyłam akademię i chciałabym śpiewać tutaj.

„Świetnie, bo akurat teraz potrzebujemy artystów do chóru” – odpowiedziała pani Krystyna Krzyżanowska. I zaprosiła mnie na przesłuchanie.

Podczas warszawskiego występu na charytatywnej aukcji ikon malowanych przez współczesnych ukraińskich i polskich artystów udało się zebrać kilkadziesiąt tysięcy złotych na rehabilitację dzieci poległych żołnierzy

Jednak do chóru jej nie przyjęli. Dyrektor opery stwierdził, że ma głos solistki, a kiedy przyjmowali solistów, to ich ambicje szkodziły spójności zespołu

Jednak znajomość ze znaną dyrygentką zaowocowała. Pani Krystyna zaprosiła Katerynę do swojego amatorskiego chóru.

– To był wolontariat – wspomina Kateryna. – Jeździłam na próby i koncerty za własne pieniądze. Daleko, z przesiadkami. Wracałam późno, a rano musiałam iść do biblioteki. Bywało, że uciekał mi ostatni pociąg i musiałam nocować u koleżanek. W takim rytmie żyłam przez pół roku.

Powiedziałam sobie: „Dasz radę”

Jednak nie zamierzała się poddać. Przeglądała ogłoszenia na stronach instytucji muzycznych, wysyłała CV, jeździła na przesłuchania konkursowe, szukała projektów, składała wnioski. W końcu uzyskała dwumiesięczne stypendium w Filharmonii Śląskiej. A kiedy dowiedziała się o wolnym miejscu w zespole Camerata Silesia, wysłała swoje CV.

– Dużo o tym zespole słyszałam, ale bałam się, że to dla mnie za wysokie progi. Oni pracują z różnymi gatunkami muzyki, mają szeroki repertuar, od współczesnej klasyki, muzyki operowej, barokowej – po jazz i muzykę rozrywkową. Zespół jest mały, tylko 19 osób, podczas gdy w chórze Filharmonii Śląskiej jest 50 artystów. Dlatego trzeba ciężej pracować, a tempo uczenia się nowych utworów jest oszałamiające.

W Ukrainie Kateryna była solistką, w Polsce musiała nauczyć się pracy w zespole

Od pierwszego przesłuchania do propozycji pracy na etacie minęło pięć miesięcy.

– Oficjalnie w Cameracie pracuję od 23 października 2024 r. Na pierwszym przesłuchaniu, w maju, dali mi nuty i powiedzieli: „Przyjdziesz za kilka dni i pokażesz, co zrobiłaś”. Ja patrzę na te nuty i myślę: „Boże, od czego zacząć?” Ale powiedziałam sobie: „Dasz radę” – i dałam. Potem w Cameracie śpiewałam utwory wybitnych ukraińskich kompozytorów epoki baroku i klasycyzmu — Dmytra Bortnianskiego, Maksyma Berezowskiego i Artema Wedla. Podczas prób robiłam transkrypcje i uczyłam Polaków, jak poprawnie wymawiać ukraińskie słowa.

Przyjeżdżaj jutro

Po tych koncertach trzeba było wrócić do zwykłego życia. Powiedzieli jej, że na razie nie ma etatu – ale obiecali, że będą ją zapraszać na projekty. Wróciła do biblioteki.

– Chciało mi się płakać – wyznaje artystka. – Wtedy wynajmowałam już mieszkanie i brakowało mi pensji, którą zarabiałam w bibliotece. Myślałam, jak tu przeżyć, tym bardziej że ceny rosły w strasznym tempie.

Jakoś pod koniec września zadzwoniła do mnie nasza dyrygentka, pani Anna Szostak: „Jeśli chcesz, przyjeżdżaj na miesiąc próbny”.

„Kiedy?” – zapytałam. „Jutro”. Poprosiłam dyrektora biblioteki o miesięczny urlop bezpłatny. Wiedziałam, że taka okazja już się nie powtórzy

Dziś Katarzyna śpiewa w Cameracie, w katowickim NOSPR-ze, i planuje własne projekty: nagranie płyty z ukraińskimi pieśniami oraz koncert solowy z ukraińskim kompozytorem.

Camerata Silesia

Rady dla tych, którzy szukają siebie

Droga do samorealizacji może być trudna, zwłaszcza w nowym środowisku. Jednak historia Kateryny dowodzi, że znalezienie swojego miejsca pod słońcem jest możliwe. Oto kilka jej wskazówek dla tych, którzy nie chcą porzucić marzeń.

Próbuj. Każde doświadczenie to krok naprzód. Nawet jeśli coś się nie uda, porażki przyniosą ci cenną wiedzę i przybliżą sukces.

Pukaj do wszystkich drzwi. Nie bój się nawiązywać znajomości, pytać o możliwości, angażować się w projekty. Z setki drzwi przynajmniej jedne się otworzą.

Nie bój się. Często blokują nas opinie innych lub własne lęki. Katerynę powstrzymywała myśl, że do Cameraty trudno dostać się nawet Polakom. Mimo to poszła na przesłuchanie. Nie ulegaj swoim obawom. Dopóki nie spróbujesz, nie dowiesz się, na co cię stać.

Nie porzucaj swoich pasji. Rób to, co kochasz. Przekwalifikowanie się jest dobre, szczególnie na początkowym etapie adaptacji – ale nie rezygnuj z tego, co kochasz. To właśnie pasja pomoże ci odnaleźć swoje miejsce pod słońcem.

Doceniaj każdą chwilę. Nawet mały sukces jest ważny. Każda nowo poznana osoba czy nowe wydarzenie może otworzyć przed tobą nowe możliwości.

Wierz w siebie. Nawet jeśli wszystko wydaje się beznadziejne, pamiętaj: najciemniej jest tuż przed świtem. Droga do spełnienia marzeń może być trudna, ale każda próba przybliża cię do celu. Nie poddawaj się, idź naprzód i ciesz się samą podróżą.

Zdjęcia: archiwum prywatne Kateryny Bakalczuk-Kłosowskiej

20
хв

Z biblioteki na scenę. Opowieść o Ukraince, która żyje, by śpiewać

Tetiana Wygowska
ołeksandr kanibołocki wolontariat ukraina

Najtrudniej, gdy konto jest puste

Oksana Szczyrba: Jak się Pan dziś czuje? Wiem, że ostatnie wyprawy znacznie podkopały Pana zdrowie.

Ołeksandr Kanibołocki: Przejechałem na rowerze około 400 kilometrów z otwartym wrzodem. Jechałem z Jaremcza do Użhorodu, a potem przez obwód lwowski. Teraz jestem pod opieką lekarską. Przygotowuję się do kolejnej przejażdżki. Może już w maju, zależy od zdrowia.

Kiedy postanowił Pan zbierać pieniądze na wojsko?

W 2014 roku, gdy zaczęła się rosyjska agresja na Krymie. Rozumiałem, że nie będę w stanie walczyć, bo to już nie te lata, ale chciałem pomóc. W 2019 roku po raz pierwszy zacząłem zbierać pieniądze dla wojska w mojej wsi. Wysłałem dwie przesyłki do batalionu Szejka Mansura.

Ale samo tylko chodzenie i proszenie to nie moja bajka. W 2022 roku postanowiłem więc połączyć pomaganie wojsku z czymś, co mnie uspokaja. A uspokaja mnie jazda na rowerze. Wtedy odbyłem swoją pierwszą przejażdżkę: 500 km na rowerze „Ukraina”, 250 km do Baturyna i z powrotem. Zebrałem 12 000 hrywien, które przeznaczyłem na zakup opon dla samochodów 72 brygady.

Angażował się Pan w politykę?

W 2018 roku byłem zastępcą szefa rady sołeckiej. Chciałem służyć ludziom i kontrolować władze, lecz spotkałem się z presją i groźbami. Na przykład wtedy, kiedy ujawniłem, że podczas kampanii wyborczej w 2018 roku jeden ze sztabów przekupywał wyborców, dając im po 300-400 hrywien, i zamawiał brudne artykuły o przeciwnikach. By ukoić nerwy, jeździłem na rowerze po okolicy. A potem pomyślałem: dlaczego nie połączyć tego z wolontariatem?

Mój rower jest dla mnie niezawodnym pomocnikiem. Jest prosty, bez przerzutek, ale bardzo wytrzymały. Ma ponad 40 lat, mam go bodaj od 1982 roku. Jeśli coś pójdzie nie tak, coś dokręcę, coś nasmaruję – i jadę dalej. Zawsze mam ze sobą części zamienne. Nigdy mnie nie zawiódł.

Podobno chciał Pan wstąpić do wojska, ale Pana odrzucili.

Zadzwoniłem do batalionu ochotniczego „Słoneczko”. Poradzili mi, żebym pozostał na tyłach i robił to, co robiłem wcześniej.

Bliscy nie próbowali Pana odwieść od pomysłu z rowerem?

Próbowali. „Masz wnuki, masz dzieci” – mówili. Ale ja się uparłem.

Pierwsza przejażdżka była testem. Kiedy dotarłem do Romn [miasto w Ukrainie – red.], zacząłem szukać miejsca na nocleg. Dzwoniłem do znajomych, ale nikt nie odbierał, bo był dzień wolny. Postanowiłem więc jechać dalej, do Łypowej Dołyny. Tyle że jakieś 3-4 kilometry przed nią mój organizm przestał funkcjonować, serce zaczęło mi walić. Zatrzymałem się, a potem próbowałem dojść z tym rowerem do jakichś ludzi, ale nie miałem siły.

Stanąłem na poboczu, położyłem rower na ziemi. Było ciemno, padał deszcz, a ja na kolanach, nie wiedząc, co dalej robić

Wtedy zadzwoniła córka. Zapytała, gdzie jestem. Zrazu nie byłem w stanie odpowiedzieć, ale gdy doszedłem do siebie, powiedziałem jej, że wszystko w porządku, że jestem już prawie w Łypowej Dołynie. Tyle że ona zrozumiała, że nie wszystko jest w porządku.

Tak czy inaczej, bez względu na to, jak było ciężko, pedałowałem dalej. Bo nie mogłem strzelać, a chciałem pomóc.

Dotarłem do szpitala w Łypowej Dołynie, wolontariusze załatwili mi przyjęcie. Zbadali mnie. Deszcz nie przestawał padać, więc zostałem na dwa dni. A gdy pogoda się poprawiła, wróciłem na rower i kontynuowałem podróż. Tym razem bez komplikacji.

Planuje Pan swoje trasy?

Tak, ale czasami zmieniam je w zależności od sytuacji. Pytam miejscowych, gdzie jest najlepsza droga, gdzie mogę się zatrzymać. Wolontariusze pomagają mi znaleźć miejsca na nocleg.

Czasami nocowałem na posterunkach policji, w szpitalach albo hotelach opłacanych przez ludzi wspierających moją sprawę. Nawet przez posłów

Która wyprawa była najdłuższa?

Trzecia, 1200 km. Zebrałem wtedy około 1,6 mln hrywien.

Nie spodziewałem się, że uzbieram aż tyle. Przeżyłem nawet pewne rozczarowanie, gdy na początku nie było na koncie niemal nic. Ale wtedy niewiele osób o mnie jeszcze słyszało. Później dziennikarze zrobili o mnie materiał. I zadzwonił jakiś mężczyzna, który powiedział: „Chcę ci pomóc”. Ludzie zaczęli przekazywać darowizny.

Zbieram fundusze na własnych kontach. Nigdy nie daję pieniędzy komuś innemu, bo widziałem już, że czasami dary trafiają w niepowołane ręce. Wszystko sam mam pod kontrolą.

Gdy wolontariusze prosili o jakiś materiał o moich wyprawach, płaciłem za jego produkcję. Mam wszystkie rachunki, paragony, raporty – wszystko upubliczniam, pełna przejrzystość. Za zebrane przeze mnie pieniądze kupowaliśmy opony, drony, a nawet samochody. Ludzie to widzą i ufają.

Ile w sumie kilometrów przejechał Pan na rowerze?

Pierwsza przejażdżka to 500 km, druga 850 km, trzecia 1200 km, a czwarta 1100 km. Łącznie ponad 3600 kilometrów. Zebrałem już ponad 2 mln hrywien. Jedna wyprawa trwa 10-12 dni, w zależności od trasy. Przemierzyłem już wiele dróg.

Co jest najtrudniejsze podróży?

Moment kiedy sprawdzasz konto i nic tam nie ma. To bardzo trudne psychicznie. A fizycznie – podjazdy w Karpatach. Drogi są tam dobre, ale jest dużo zjazdów i podjazdów, a mój rower nie ma przerzutek, więc często muszę go nieść.

Bywa, że spędzam w trasie nawet 12 godzin dziennie. Czasami ludzie mi pomagali i mnie karmili, ale takie przekąski w pośpiechu podkopywały moje zdrowie.

Muszę jeździć w różnych warunkach pogodowych, także w ulewnym deszczu albo w upale. Ale zawsze jadę dalej, bo robię to dla tych, którzy trzymają front

Wyznaczam sobie cel, na przykład: „Dziś muszę dojechać do Sum”. Jak komputer – ustawiasz program i go wykonujesz. Czasami wyjeżdżałem w trasę o 2 nad ranem. Był też taki dzień, kiedy przejechałem 186 km. Wszystko jest możliwe, gdy masz cel.

To jest nasza Ukraina

Co Pan odkrył w czasie tych podróży?

Dużo piękna, wielu dobrych ludzi. To zmieniło mój ogląd spraw. Lecz chociaż podarowali mi rower sportowy, nadal jeżdżę na mojej starej, dobrej „Ukrainie”.

Jak ludzie reagują, gdy dowiadują się o Pana misji?

Bardzo dobrze. Szczególnie dobrze pamiętam okolice Iwano-Frankiwska. Sceneria była niesamowita – piękne domy, zadbane drogi. Zatrzymałem się i zacząłem robić zdjęcia. I wtedy z podwórka wyszedł mężczyzna: „Kim jesteś?”. Potem wyszedł kolejny, z sąsiedniego podwórka. Zanim zdążyłem to wyjaśnić, zaczęli przynosić mi pomidory, smalec, herbatniki. Podziękowałem, ale nalegali: „Bierz, jesteś wolontariuszem”.

Innym razem jechałem z Kijowa do Niżyna. Był ranek, miałem ochotę na coś gorącego. Zobaczyłem kobietę i zapytałem ją, gdzie mogę zjeść śniadanie. Była zaskoczona: „Co się stało?”. Wyjaśniłem, kim jestem, a ona otworzyła swoją torbę i wyjęła kilka kawałków domowego ciasta: „Weź, jeszcze gorące, właśnie upiekłam”. To było bardzo wzruszające. Tacy ludzie są prawdziwi, to jest nasza Ukraina. I to daje mi siłę, by iść dalej.

Jakieś zabawne historie?

Z Boryspola do Żytomierza wyjeżdżałem o 2 nad ranem, chciałem zdążyć przed końcem godziny policyjenj. Jechałem autem, w punkcie kontrolnym zatrzymała mnie policja. „A ty kto, dokąd, dlaczego tak wcześnie?” Wyjaśniam, że jestem wolontariuszem, jadę do Żytomierza. „A ty w ogóle wiesz, gdzie jesteś?”.

Już miałem im pokazać moje dokumenty, strony w Internecie, na których o mnie pisali, ale jeden mnie rozpoznał: „Więc to jest ten wolontariusz, który jeździ po całej Ukrainie!”. Pośmialiśmy się, zrobiliśmy sobie zdjęcie i ruszyłem w dalszą drogę.

Nieraz sprawdzali moje bagaże i pytali, czy nie mam w nich czegoś niebezpiecznego. Zawsze mam tylko ubrania i jedzenie.

Nie myślał Pan o jeżdżeniu w grupie?

Myślałem, ale nie każdy pojedzie na takim rowerze, jak mój. To nie jest rower sportowy. Kiedy jeździsz z kimś, musisz się dostosować, a ja jestem przyzwyczajony do własnego tempa. Gdy poczuję się źle, siadam, odpoczywam, piję wodę, a potem wracam na drogę. Jestem swoim własnym szefem.

Czuje Pan satysfakcję?

Tak. Naprawdę chciałem być przydatny i udało mi się. Zebrałem sporo pieniędzy, więcej niż mogłem sobie wyobrazić. Wolontariusze dzwonili i prosili mnie o pomoc dla różnych jednostek, a ja pomagałem.

Ludzie w Pana wsi są teraz życzliwsi?

Tak. Wiele osób podchodzi do mnie, dziękuje i życzy sukcesów. Są jednak tacy, którzy nadal wspierają lokalne władze, a te, delikatnie mówiąc, nie zawsze działają otwarcie. W mojej wsi sytuacja wciąż jest trudna: dużo polityki, opozycja pod presją, władze mi groziły. Ale ja zawsze mówię ludziom prawdę, dlatego większość mnie popiera.

Kiedyś zapytano mnie, dlaczego pensje w radzie sołeckiej są tak wysokie. Gdy oficjalnie poprosiłem o informacje na ten temat, zaczęła się nagonka. Poszedłem na policję. Jednak odkąd zacząłem działać jako wolontariusz, wszystko się uspokoiło.

Jak wolontariat zmienił Pana życie?

Przywrócił mi godność. Ci, którzy mnie atakowali lub kłamali na mój temat, przestali to robić. Bo poznali moją sprawę.

Ale najbardziej wzruszające jest to, że nawet wojskowi mi dziękują.

Gdy byłem w szpitalu, zadzwonił do mnie pewien żołnierz i powiedział: „Dziękuję za to, co zrobiłeś”. To dla mnie ważniejsze niż jakikolwiek medal

Zdjęcia: prywatne archiwum bohatera

20
хв

Ołeksandr Kanibołocki: – Wolontariat przywrócił mi godność

Oksana Szczyrba

Możesz być zainteresowany...

Ексклюзив
20
хв

Im więcej kobiet w armii, tym większe ich prawa

Ексклюзив
20
хв

Agnieszka Holland: Światło jest w nas

Ексклюзив
20
хв

Ołena Gergel: – Wojna nauczyła mnie żyć teraźniejszością

Skontaktuj się z redakcją

Jesteśmy tutaj, aby słuchać i współpracować z naszą społecznością. Napisz do nas jeśli masz jakieś pytania, sugestie lub ciekawe pomysły na artykuły.

Napisz do nas
Article in progress