2 lipca odbyły się dwie ważne wizyty międzynarodowe: premiera Węgier Viktora Orbana w Kijowie i Olafa Scholza w Warszawie. Zdaniem Andreas Umlanda, niemieckiego politologa i analityka Sztokholmskiego Centrum Studiów Wschodnioeuropejskich, oba spotkania są ważne dla sytuacji w Europie.
- Jest nadzieja, że spotkanie Orbana z Zełenskim w Kijowie będzie pierwszym krokiem w kierunku zmiany negatywnego nastawienia węgierskiego establishmentu wobec Ukrainy i że półroczny okres prezydencji Węgier w Radzie UE, który rozpoczął się w poniedziałek, nie przyniesie Ukrainie problemów nie do pokonania – mówi Umland. – Premier Węgier już powiedział, że chce zawrzeć umowę o stosunkach dwustronnych. Jednak czas pokaże, jak te wzajemne stosunki faktycznie będą się rozwijać. Wygląda na to, że najbliższych sześć miesięcy będzie bardzo trudnych dla Ukrainy zarówno w wymiarze wewnętrznym - społecznym i gospodarczym - jak w relacjach z partnerami, zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi. Jeśli chodzi o początek jakiegoś ruchu w kierunku pokoju, o którym dzień wcześniej wspominał węgierski premier, uważam, że takie rozmowy są nieodpowiednie.
Nie warto mówić o przygotowaniu i implementacji żadnych planów pokojowych z udziałem strony rosyjskiej do czasu zmiany reżimu w Rosji
Umland uważa, że o losie Ukrainy nadal będą decydować walki na jej terytorium oraz przesuwanie się linii frontu w jednym lub drugim kierunku. To właśnie ten czynnik będzie miał znaczenie przed rozpoczęciem prawdziwych negocjacji.
<span class="teaser"><img src="https://cdn.prod.website-files.com/64ae8bc0e4312cd55033950d/66840d2fb194a5d115eea921_02_07_2024_01_00654.jpg">Orban w Kijowie: Wzywa do zawieszenia broni i rozmowy z Rosją</span>
Według analityka Sztokholmskiego Centrum Studiów Wschodnioeuropejskich spotkanie Tuska i Scholza jest naturalnym wydarzeniem, którego można było spodziewać się od jakiegoś czasu. Wizyta ta świadczy o ociepleniu stosunków między Berlinem a Warszawą, co znajduje odzwierciedlenie nie tylko w symbolicznych, choć znaczących gestach, takich jak obietnica wsparcia na rzecz osób ocalałych z okupacji i ponowne uznanie swojej historycznej odpowiedzialności za II wojnę światową – ale także we wzajemnie korzystnych umowach dotyczących bezpieczeństwa.
Jeszcze przed rozmowami między Tuskiem a Scholzem obserwatorzy zauważyli, że Warszawa była zainteresowana otrzymaniem europejskich funduszy na wzmocnienie zewnętrznej granicy Polski, podczas gdy Berlin i Bruksela wolałyby widzieć zaangażowanie Polski w program Sky Shield.
Pomimo słów poparcia dla integracji Ukrainy z UE i gwarancji dalszego wsparcia ze strony Niemiec, Umland uważa, że jest mało prawdopodobne, aby Berlin znacząco zwiększył poziom wojskowego wsparcia dla objętego wojną kraju
Według niego, pomimo dużych kwot udzielonej pomocy, niemiecka pomoc pozostaje niewielka w stosunku do produktu krajowego brutto.
- W przeciwieństwie do Wielkiej Brytanii czy Francji, gdzie retoryka i częściowo działania są bardziej stanowcze, bierność Scholza jest obecnie całkowicie zgodna z oczekiwaniami niemieckiej opinii publicznej. Niedostarczanie Ukrainie tak potrzebnej broni spowodowane jest lękiem Niemców przed możliwością zaangażowania ich kraju w konflikt zbrojny – ocenia politolog.
Jego zdaniem dopóki Scholz jest u władzy, Ukraina raczej nie otrzyma pocisków Taurus. Dlatego dopóki ta sytuacja będzie się utrzymywać, stosunek do Berlina ze strony nie tylko Ukraińców, ale także sojuszników w NATO: Polaków, Bałtów, Duńczyków i Szwedów pod tym względem pozostanie raczej ambiwalentny.
– Można natomiast mieć nadzieję, że wizyta kanclerza Niemiec będzie pożyteczna nie tylko dla dwustronnej współpracy polsko-niemieckiej, ale także pozytywnie wpłynie na współpracę w ramach Trójkąta Weimarskiego, który po przerwie wreszcie zacznie działać na pełnych obrotach – podkreśla Andreas Umland. – Pozwoliłoby to skoordynować wysiłki trzech państw – Polski, Niemiec i Francji – na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w Europie w ramach UE i NATO. To ważne, biorąc pod uwagę, że USA są obecnie pochłonięte wyścigiem wyborczym.
A jak współpraca w formacie Trójkąta Weimarskiego i wsparcie dla Ukrainy, udzielane przez Francję, może się zmienić w świetle sukcesu Zjednoczenia Narodowego w I turze wyborów we Francji? Według Umlanda „ komponent bezpieczeństwa dla Europy Środkowej” raczej nie ulegnie znaczącej zmianie.
– Prawdopodobnie nie powinniśmy oczekiwać dużych zmian we wsparciu Francji dla Ukrainy – zauważa ekspert. – Po pierwsze, Macron pozostanie na stanowisku do 2027 roku. Po drugie, Marine Le Pen od pewnego czasu zmieniła swoją retorykę, potępiła rosyjską agresję i przynajmniej deklaratywnie zdystansowała się od Rosji. Dlatego nie przewiduję zbyt drastycznych zmian we francuskiej polityce zagranicznej.
Oczywiście należy spodziewać się tak otwarcie proukraińskiego kursu, jak to ma miejsce w przypadku prawicowego włoskiego rządu kierowanego przez Giorgię Meloni. Ale pewne wsparcie pozostanie
Chociaż w Parlamencie Europejskim powstaje nowa prawicowo-populistyczna grupa z udziałem węgierskiego Fideszu, Austriackiej Partii Wolności (FPOe) Herberta Kickla, partii ANO Andreja Babiša i portugalskiej prawicy, nie powinniśmy oczekiwać, że Parlament Europejski przestanie być w jakimś stopniu proukraiński. Zdaniem eksperta, większość posłów wyraźnie popiera Ukrainę, a powstająca frakcja będzie już trzecią prawicowo-populistyczną siłą w Parlamencie Europejskim.
– Interesujące jest to, jakie będą relacje między tymi wszystkimi prawicowcami, zwłaszcza jeśli przedstawiciele AfD (Alternatywy dla Niemiec), których nie jest tak mało, dołączą do bloku Orbana – mówi Umland. – W takich okolicznościach nie będzie można ich ignorować, ale poza tym nie postrzegam pojawienia się tego klubu w Parlamencie Europejskim jako powodu do radykalnej zmiany w krajobrazie politycznym Starego Kontynentu.
Tekst dostępny w języku ukraińskim i polskim na stronie PAP.
Wesprzyj Sestry
Nawet mały wkład w prawdziwe dziennikarstwo pomaga demokracji przetrwać. Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie ludzi walczących o wolność!