We wtorek Centralna Komisja Wyborcza ogłosiła ostateczne wyniki wyborów parlamentarnych w Polsce. Prawo i Sprawiedliwość zajęło pierwsze miejsce, Koalicja Obywatelska - drugie, Trzecia Droga - trzecie, Lewica - czwarte, a Konfederacja - piąte. Jak ułożą się stosunki między ukraińskim i polskim rządem po wyborach w Polsce? Mykoła Kniażycki, członek ukraińskiego parlamentu i dziennikarz, podzielił się swoimi przemyśleniami w swoim felietonie na stronie Espresso - publikujemy go w ramach współpracy.
Polityczne przeciąganie liny
Liderzy opozycji Donald Tusk, Szymon Hołownia i Włodzimierz Czarzasty wezwali prezydenta Andrzeja Dudę do jak najszybszego zwołania pierwszej sesji nowo wybranego parlamentu i powierzenia misji utworzenia nowej Rady Ministrów kandydatowi z ich koalicji. Kandydatem tym będzie prawdopodobnie Tusk.
Rzeczniczka Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA Adrienne Watson pogratulowała Polakom rekordowej frekwencji w wyborach, podkreślając, że USA "z niecierpliwością czekają na współpracę z kolejnym polskim rządem".
Europejska prasa napisała, że Bruksela "odetchnęła z ulgą" po informacji o wynikach wyborów w Polsce i perspektywie utworzenia przez Tuska nowego gabinetu. Tusk jest politykiem bardzo dobrze znanym i pamiętanym w Europie jako szef polskiego rządu, przewodniczący Rady Europejskiej i szef Europejskiej Partii Ludowej.
Wydaje się, że otoczenie Dudy nie chce dostrzec tych sygnałów, mówiąc w kuluarach, że prezydent nie będzie się spieszył. Sam prezydent podkreślił, że na premiera powoła polityka z partii, która wygrała wybory. Może to oznaczać, że kandydatem będzie przedstawiciel PiS, którego członkowie już zaczęli mówić, że "jeszcze nie wszystko stracone", bo w Sejmie będzie wystarczająco dużo posłów, by poprzeć ich kandydata.
Jaka będzie decyzja prezydenta Dudy? Na razie nie wiadomo, bo prezydentowi się nie spieszy. Konstytucja daje głowie państwa 30 dni od daty głosowania, czyli nie później niż 15 listopada, na zwołanie pierwszego posiedzenia nowego parlamentu. Jednocześnie kandydat na premiera wskazany przez prezydenta ma 14 dni na uzyskanie wotum zaufania w Sejmie. Tym samym opozycja może rozpocząć tworzenie rządu po 1 grudnia.
Smoleńsk był katastrofą, a nie atakiem terrorystycznym
Piszę o zawiłościach polskiego procesu politycznego i konstytucyjnego ze względu na ich bezpośrednie znaczenie dla polityki ukraińskiej i stosunków ukraińsko-polskich.
Przedstawiciele partii Sługa Narodu i niektórzy eksperci twierdzą, że w interesie Ukrainy jest utrzymanie PiS u władzy, ponieważ jest on proukraiński. W przeciwieństwie do partii Donalda Tuska, której stanowisko w sprawie Ukrainy jest nadal "kwestionowane", podobnie jak podejście innych partii koalicyjnych. Należy również zauważyć, że Tusk, kiedy był premierem, wdrożył politykę "resetu" w stosunkach z Rosją. Jest więc niemal wrogiem Ukrainy.
Uważam takie oskarżenia za nieodpowiedzialne i szkodliwe dla interesów Ukrainy i naszej polityki wobec Polski. Powielając je, władze udają niewinne dziecko, któremu jeszcze nie udało się nic zrobić - ani dobrego, ani złego.
Jednak ukraiński rząd zdecydowanie nie jest politycznym dzieckiem. Musi zdać sobie sprawę, że jego polska polityka była kompletnym fiaskiem. Zawiodła, ponieważ polegała na osobistych relacjach między Wołodymyrem Zełenskim a Andrzejem Dudą i próbowała za wszelką cenę przypodobać się Jarosławowi Kaczyńskiemu, całkowicie ignorując opozycję i Tuska osobiście. Aż do stwierdzenia Zełenskiego, że katastrofa smoleńska z 2010 roku, w której zginął prezydent Lech Kaczyński i 95 innych wysokich rangą urzędników, była wynikiem zamachu terrorystycznego.
Nie znaleziono ani jednego dowodu na poparcie wersji o zamachu terrorystycznym, choć PiS rządził przez 8 lat i wykorzystał cały aparat państwowy do udowodnienia tego założenia. Bez pozytywnego rezultatu. W tym samym czasie polska komisja rządowa przy premierze Tusku ustaliła, że tragedia smoleńska była katastrofą lotniczą, a nie zamachem terrorystycznym.
Pomoc rosyjskiemu aktorowi
Ukraiński rząd zdawał sobie z tego sprawę, a także wiedział, że jego oświadczenie opowiada się po jednej ze stron wewnętrznego konfliktu w Polsce. Innymi słowy, opowiedział się za Kaczyńskim i przeciwko Tuskowi, co również skutkowało embargiem na wszelkie kontakty z liderem opozycji i opozycyjnymi mediami.
Do pewnego stopnia można zrozumieć Zełenskiego i nasz rząd, ponieważ aby otrzymać krytyczną pomoc od Polski podczas wojny na pełną skalę (zwłaszcza w jej pierwszej fazie), można było jeszcze poświęcić prawdę i wymogi rozsądnej polityki, która nakazuje nie ingerować w wewnętrzne sprawy sąsiedniego kraju. Jednak kwestie historyczne, kryzys zbożowy i oświadczenia polskiego premiera o niedostarczaniu broni Ukrainie położyły kres tej polityce ukraińskich władz. A Zełenski zakończył, mówią toc (w przemówieniu na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ 23 września), że niektórzy europejscy partnerzy kręcą "thriller" swoimi działaniami w sprawie ukraińskiego zboża. Ponieważ działają razem z Rosją, grając w "teatrze politycznym" i "pomagając moskiewskiemu aktorowi wejść na scenę".
W Polsce słowa te zostały odebrane bardzo boleśnie. W rezultacie prezydenci już się nie spotykają, a polscy urzędnicy wielokrotnie grozili zablokowaniem integracji Ukrainy z UE.
Kto ponosi winę za gwałtowne ochłodzenie stosunków ukraińsko-polskich? W miarę rozwoju kryzysu wielokrotnie pisałem i mówiłem, że winni są politycy PiS, ponieważ poświęcili stosunki z Ukrainą, która desperacko walczy z rosyjską agresją, na rzecz dodatkowych punktów w wyborach.
Tusk powinien zostać zaproszony do Kijowa
Winę za ochłodzenie stosunków ukraińsko-polskich ponosi również ukraiński rząd, ponieważ jego bezwarunkowe poleganie na PiS i zaniedbywanie opozycji stworzyło wrażenie, że ukraińska polityka jest całkowicie zależna od PiS i wahań jego interesów politycznych. A kiedy takie podejście okazało się błędne i sprzeczne z interesami narodowymi naszego kraju, powstał głęboki kryzys.
Wyjściem z tej sytuacji nie może być zaklęcie "proukraińskiego" PiS i "antyukraińskiej" Koalicji Obywatelskiej, bo taki podział polskiej polityki jest kompletnym nonsensem. Relacje między państwami powinny być budowane jako relacje państwowe, a nie partyjne.
Wyniki wyborów parlamentarnych w Polsce pokazały, że kluczem do zakończenia kryzysu w relacjach między naszymi krajami jest powołanie nowego rządu w Polsce. Tylko on będzie w stanie zbudować dwustronne relacje od podstaw. W rzeczywistości od "strony 24 lutego 2022 roku", kiedy Polacy i Polska okazali niezwykłą solidarność z Ukrainą i ukraińskimi uchodźcami.
Jesteśmy im za to niezmiernie wdzięczni. Jest to fundament, na którym musimy rozwijać stosunki między naszymi narodami i państwami.
Jestem przekonany, że dzisiejsza polska opozycja utworzy rząd, a Donald Tusk stanie na jego czele. Prędzej czy później. Tusk bardzo dobrze zna Ukrainę, jest naszym przyjacielem, co udowodnił podczas Majdanu, na początku wojny rosyjsko-ukraińskiej i w procesie naszej integracji europejskiej, którą zapoczątkowała umowa stowarzyszeniowa, strefa wolnego handlu i ruch bezwizowy między Ukrainą a UE.
Polskie media i środowiska eksperckie dyskutują o pierwszych wizytach, które Tusk powinien odbyć jako premier lub nawet lider przyszłej koalicji rządowej. Wśród wymienianych stolic są Bruksela i Kijów. Bruksela, ponieważ Polska musi otrzymać 30 miliardów euro z Europejskiego Funduszu Odbudowy Gospodarczej po epidemii COVID-19. Kijów, ponieważ Polska musi przywrócić przyjazne stosunki z Ukrainą.
Ukraiński rząd powinien postąpić słusznie i zaprosić Donalda Tuska do Kijowa, bo ma takie zaproszenie od swoich przyjaciół z opozycji.
Pierwsze zdjęcie przedstawia prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego i przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska w obwodzie ługańskim, lipiec 2019 r. Fot: Biuro Prasowe Prezydenta Ukrainy via AP
Dziennikarz, poseł do parlamentu Ukrainy. Zanim został wybrany do Rady Najwyższej Ukrainy, pracował jako dziennikarz, producent i menedżer mediów, awansując od korespondenta do szefa krajowej firmy telewizyjnej. Pracując w dziennikarstwie, stworzył demokratyczne proukraińskie media i walczył z atakami na wolność słowa. Stworzył kanały telewizyjne STB, Tonis i TVi. W 2013 r. założył Espresso, kanał telewizyjny Majdanu, który relacjonował wydarzenia Rewolucji Godności przez całą dobę od pierwszych dni. Po raz pierwszy został wybrany do parlamentu w 2012 roku. Jako poseł do parlamentu i członek komisji Rady Najwyższej ds. wolności słowa i informacji, koncentrował swoją pracę legislacyjną na kwestiach zawodowych, takich jak regulacja przestrzeni medialnej. Jest szefem ukraińskiej części Komisji Stowarzyszenia Parlamentarnego UE-Ukraina i współprzewodniczącym grupy parlamentarnej ds. stosunków międzyparlamentarnych z Rzeczpospolitą Polską.
Wesprzyj Sestry
Nawet mały wkład w prawdziwe dziennikarstwo pomaga demokracji przetrwać. Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie ludzi walczących o wolność!
