Exclusive
20
min

"On tam, a ja tutaj". Jak Ukraińcy radzą sobie z rozłąką

Kiedy pytam moje przyjaciółki i znajome, żyjące z dala od swych mężów, jak sobie radzą, słyszę: „Nijak”. Jednak w rzeczywistości nie jest aż tak beznadziejnie. Każda para ma własny sposób na utrzymanie związku. Wypracowuje go intuicyjnie albo metodą prób i błędów – i potem się go trzyma. Dlatego, mimo wyzwań, pozostaje parą

Olga Gembik

Zdjęcie: Shutterstock

No items found.

Zostań naszym Patronem

Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy.

Dołącz

Widzę to u moich znajomych – związki zwieńczone małżeństwem na samym początku inwazji, kiedy zakochani zdali sobie sprawę z kruchości życia i spieszyli się pokazać, że mają poważne zamiary, po cichu się rozpadają. Nawet zahartowane w życiowych próbach małżeństwa powoli dobiegają końca, wpadając w strefę turbulencji na linii: wojna – ewakuacja – rodzina.

Kiedy mężczyzna jest w wojsku lub po prostu przebywa w Ukrainie, a kobieta – za granicą lub w jakimś mieście na tyłach, utrzymanie związku może być bardzo trudne. Jeszcze trudniej jest go rozwijać, pracować nad nimi na odległość.

Zdjęcie: BULENT KILIC/AFP/Eastern News

– Czuję, że mam coraz mniej sił – mówi Iwanna. – 24/7 jestem zajęta pracą, wolontariatem. Oni walczą tam, a my musimy walczyć tutaj, bo wokół jest dużo „rosyjskiego świata”. Język rosyjski opanował miasta i wsie w jeszcze większym stopniu niż wcześniej. Teraz wszędzie go słyszę.

Iwanna mówi o ciągłym poczuciu winy. Wydaje się jej, że nie robi wystarczająco dużo. Skupiła się całkowicie na swoich dzieciach, które z powodu nieobecności ojca cierpią emocjonalnie:

– Nie mam ani ochoty, ani siły, by dołączyć do jakiejkolwiek grupy wsparcia, bo odnoszę wrażenie, że jeśli otworzę przed kimś tę swoją ślimaczą muszlę, to się załamię

Ołena Kuzniecowa, psycholożka z Centrum Edukacji i Rozwoju w Warszawie, pomaga Ukrainkom wyjść ze stanów depresyjnych spowodowanych rozstaniem. Swym podopiecznym radzi szukać wsparcia – choćby w kręgu podobnych do siebie Ukrainek. Teraz szczególnie ważne jest, by skupić się na własnych uczuciach, słuchać siebie i koncentrować się na tym, co najsilniej łączy pary.

Według Kuzniecowej kobiety świadomie lub intuicyjnie starają się znaleźć coś, co pomoże im poradzić sobie z separacją. Czasami nawet spacer albo trening na siłowni z przyjaciółmi ma wpływ na przezwyciężenie smutku.

– Przyjaciółka powiedziała mi, że gdy była rozdzielona z mężem, ćwiczyła jogę, by być spokojniejszą – potwierdza opinię psycholożki Natalia.

– Koncentruję się na tym, na co mam wpływ: sprawach domowych, zdrowiu, dzieciach, pracy. To daje mi możliwość zajęcia czymś umysłu. Kiedy tego nie robię, mój mózg zaczyna zadawać bolesne pytania, na które nie mam odpowiedzi – mówi Iryna.

– Nawet jeśli będę musiała przejechać 700 kilometrów w jedną stronę, by pobyć z mężem przez dwa dni, to pojadę – mówi Alina, której mąż walczy od pierwszego dnia inwazji. – Zarobię potrzebne do tego pieniądze, bo bycie razem jest bezcenne. Staramy się widywać tak często, jak to tylko możliwe.

To jest jej sposób na przetrwanie rozłąki bez utraty uczuć. Bardzo pomocna jest też komunikacja przez Internet – nawet jeśli wiadomości nie były przez niego czytane przez długi czas.

– On jest tam, ja jestem tutaj. Chłonę go wszystkimi zmysłami. Śpię w jego w koszuli, słucham jego głosu w wiadomościach audio, które dla mnie nagrywa – wyznaje Nadia

– Mój mąż opowiada przez telefon naszemu synkowi bajki na dobranoc. Nawet takie drobne rzeczy trochę pomagają – dodaje.

Giennadij Mustafajew, psycholog i terapeuta Gestalt, który zapewnia pomoc psychologiczną parom, uważa, że podczas separacji absolutne zaangażowanie w życie partnera jest jednym z najważniejszych sposobów na zachowanie uczuć. Rozmawiając z ukraińskimi kobietami, które znalazły się w Polsce z powodu wojny, podkreśla ważność wspólnego planowania i omawiania wszystkich aspektów życia w najdrobniejszych szczegółach.

– Kiedy wybieracie kubki, rozmawiajcie o kubkach. Nie ma znaczenia, że dzielą was setki kilometrów – radzi Mustafajew.

Pary, które doszły do tego intuicyjnie, mają wszelkie szanse na utrzymanie swojego związku.

Zdjęcie: Ukrinform/East News

ZDJĘCIE z kwiatem Zdjęcie: Vadim Ghirda/Associated Press/Eastern News

– Mój mąż jest na wojnie od pierwszych dni – mówi Ołeksandra. – Już dawno temu zdałam sobie sprawę, że ona potrwa długo, więc staram się inwestować w nasz związek tu i teraz. Co mi pomaga? Small talks o czymś radosnym. I sprośne rozmowy, seksting, nagie zdjęcia. Cokolwiek, by poczuć tę seksualną więź między nami.

Wysyłam mu też zdjęcia naszego syna ze szczegółami na temat tego, jak spędzamy czas. Słucham męża, kiedy pyta i kiedy opowiada. Nie naciskam, gdy milczy. Staramy się jak najczęściej się widywać – albo on bierze kilka dni wolnego i pędzi do nas, albo ja zabieram ze sobą pracę i jadę do niego „na wakacje”.

Harmonogram i planowanie to kolejny sposób ratowania związku.

– Mój mąż kiedyś z siebie wykrztusił, że gdy pewnego ranka znalazł się ze swoimi towarzyszami broni w środku wielkiej nawałnicy, myśl o tym, że następnego dnia o 10 rano mamy telefoniczne rodzinne „planowanie”, dała mu siłę przetrwać – mówi Nadia.

–  A mój wielokrotnie powtarzał, że czuje się tak, jakby był blisko mnie, kiedy opowiadam mu wszystko ze szczegółami i wysyłam zdjęcia, kiedy doradzam mu w codziennych sprawach i dzielę się codziennymi radościami – dodaje Ołeksandra.

Pary, które zdecydowały się pozostać razem mimo problemów i ogólnego wyczerpania, przyznają, że musiały poprawić swoją komunikację

– Najważniejsze jest to, że staram się pomyśleć, zanim coś napiszę i wyślę, zwłaszcza jeśli chodzi o tematy wojskowe – mówi Ołeksandra. – Jeśli chodzi o moje marudzenie, to mąż chce wiedzieć, co mi nie wychodzi, bo wtedy może mnie wspierać. Więc dzielę się tym z nim, ale oczywiście w granicach rozsądku. Często daję też wyraz swojej bezsilności, mówiąc, że chcę być dla niego wsparciem, lecz nie mogę mu pomóc ani go pocieszyć. On też dzieli się ze mną swoją bezsilnością.

No items found.
Р Е К Л А М А
Dołącz do newslettera
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.

Redaktorka i dziennikarka. Ukończyła polonistykę na Wołyńskim Uniwersytecie Narodowym Lesia Ukrainka oraz Turkologię w Instytucie Yunusa Emre (Turcja). Była redaktorką i felietonistką „Gazety po ukraińsku” i magazynu „Kraina”, pracowała dla diaspory ukraińskiej w Radiu Olsztyn, publikowała w Forbes, Leadership Journey, Huxley, Landlord i innych. Absolwent Thomas PPA International Certified Course (Wielka Brytania) z doświadczeniem w zakresie zasobów ludzkich. Pierwsza książka „Kobiety niskiego” ukazała się w wydawnictwie „Nora-druk” w 2016 roku, druga została opracowana przy pomocy Instytutu Literatury w Krakowie już podczas inwazji na pełną skalę.

Zostań naszym Patronem

Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie. Nawet mały wkład się liczy.

Dołącz
World Press Photo 2025 скандал

Wybuchła burza komentarzy po ogłoszeniu tegorocznych zwycięskich fotografii w konkursie World Press Photo. W jednej kategorii bowiem znalazł się oprawca i ofiara.
Na pierwszym zdjęciu, autorstwa Floriana Bachmeiera, jest sześcioletnia Anhelina, uchodźczyni z jednej z przyfrontowych wiosek niedaleko Kupiańska. Dziewczynka  ma traumę spowodowaną wojną i cierpi na ataki paniki. Autor zdjęcia uwiecznił ją kilka chwil właśnie po takim ataku, który mógł być wywołały kolejnym rosyjskim bombardowaniem.

Ranny rosyjski żołnierz, który odniósł obrażenia w pobliżu miasta Bachmut, leży w szpitalu polowym urządzonym w podziemnej winnicy. Później amputowano mu lewą nogę i rękę. Donbas, Ukraina, 22 stycznia 2024 r. Zdjęcie: Nanna Heitmann/Magnum Photos, dla The New York Times / World Press Photo

Drugie zdjęcie przedstawia rosyjski punkt stabilizacyjny, znajdujący się w podziemnej winiarni niedaleko okupowanego przez Rosję Bachmutu. Żołnierz ze zdjęcia został wcielony do armii wspieranej przez Rosję separatystycznej “Donieckiej Republiki Ludowej” dwa dni przed początkiem pełnowymiarowej inwazji. Gdzieś na polu boju, na terenach okupowanych przez Rosję, mężczyzna stracił rękę i nogę. 

Agresor i zaatakowany to nie są takie same ofiary wojny

Z jakiegoś powodu uznano, że oba te zdjęcia można połączyć w jednym konkursie, w jednej, europejskiej kategorii. Że można postawić znak równości pomiędzy ofiarą, a oprawcą. Pokazać małe dziecko ze zniszczoną psychiką i tego, kto tę psychikę niszczy. Poprzez stylizację i symbolikę (nawiązanie do piety, zdjęcia Chrystusa z krzyża) stworzyć wrażenie, że obie osoby są ofiarami tej wojny, i obu stronom należy współczuć. Tymczasem to kolejny przykład normalizacji rosyjskich zbrodni, które, na rozkaz Putina, popełniane są w Ukrainie codziennie - zarówno na żołnierzach, jak i na ludności cywilnej. 

Świat powoli daje przyzwolenie na udział rosyjskich artystów w życiu kulturalnym świata. Występy muzyków, rozgrywki sportowe, oscarowe filmy, udział w światowych konferencjach i debatach. A teraz, w prestiżowym konkursie fotografii prasowej, znalazł się rosyjski żołnierz. Leży w winiarni, prawdopodobniej tej, w jakiej produkowano słynne ukraińskie wino, lubiane na całym świecie, a która została zrównana z ziemią przez rosyjską artylerię. Jego cierpienie wzbudza współczucie. I zapominamy, kto jest tu agresorem.

Wiele osób, po wyzwoleniu z okupacji Buczy, mówiło: tego świat przecież Rosji nie wybaczy.

A później były odkryte masowe groby w lesie w Iziumie, żółta kuchnia w przepołowionym rosyjską rakietą bloku mieszkalnym w Dnipro, czy zasypywanie ukraińskich żołnierzy zakazaną przez Konwencję Genewską bronią fosforową. Dziś potężne bomby lotnicze, spadające na centrum Zaporoża, na nikim nie robią już wrażenia. Nocne ataki Szahedów na ukraińskie miasta traktowane są w kategorii kolejnego już “newsa z wojny”, która jest gdzieś daleko i nas przecież nie dotyczy. Tej nocy znowu zginęli niewinni ludzie. 

A jurorzy konkursu World Press Photo stawiają znak równości między ofiarami i agresorami, idąc w sukurs rosyjskiej propagandzie.

Zmienia dyskurs społeczny, uczłowiecza działania nieludzi, którzy bezwstydnie i systematycznie, każdego dnia i nocy, mordują takie sześciolatki jak Anhelina, ich matki i ojców. 

20
хв

Agresor i zaatakowany to nie są takie same ofiary wojny

Aldona Hartwińska

Wiadomość o wycofaniu się USA z Międzynarodowego Centrum Badania Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie, w skład którego wchodzili prokuratorzy zbierający wstępne dowody zbrodni popełnionych przez Rosjan, spadła jak grom z jasnego nieba. Rzeczniczka Białego Domu Caroline Leavitt w nieśmiałym komentarzu stwierdziła, że… nic o tej decyzji nie słyszała.

Tak czy inaczej, wpisuje się to w logikę przedłużającego się miesiąca miodowego administracji Donalda Trumpa z Władimirem Putinem. 47. prezydent USA wręcz pali się do zawarcia umowy z rosyjskim dyktatorem. Tak bardzo, że gotów jest przymknąć oko na fakt, że kwestie Ukrainy, irańskiego programu nuklearnego czy współpracy w zakresie syberyjskich minerałów będzie musiał załatwiać z prawdziwym zbrodniarzem wojennym.

Ciała cywilów na ulicy Jabłońskiej w Buczy. Zdjęcie: RONALDO SCHEMIDT/AFP/East News

Kiedy chodzi o okupantów z Federacji Rosyjskiej, nie wierzę w przyzwoite sądy. Wierzę w likwidację. Przemyślaną i podstępną. W grudniu ubiegłego roku Ukraińcy odczuli pewną satysfakcję po tym jak w Moskwie zlikwidowano Igora Kiryłowa, generała, który wydał rozkaz użycia broni chemicznej przeciwko ukraińskim żołnierzom. Kiedy opuszczał swój dom, w pobliżu wejścia eksplodowała hulajnoga.

„Urzędnik był odpowiedzialny za użycie broni chemicznej na wschodnim i południowym froncie Ukrainy. Z powodu rozkazu Kiriłłowa od początku wojny na pełną skalę odnotowano ponad 4800 przypadków użycia amunicji chemicznej przez wroga” – napisała Służba Bezpieczeństwa Ukrainy w jego nekrologu.

To na jego rozkaz okupanci zrzucali z dronów na punkty obrony Ukraińców amunicję z substancjami toksycznymi. Wielu żołnierzy trafiło do szpitala z poważnymi oparzeniami błon śluzowych i dróg oddechowych.

Likwidacja Kiryłowa była ciosem dla Putina znacznie cięższym niż zaoczne procesy, gdziekolwiek by one się nie odbywały

To po raz kolejny potwierdza, że to Rosjanie powinni bać się Ukraińców, Polaków, Litwinów – i wszystkich innych, w stronę których zwrócą swoje oczy i łapy – wszędzie. Na lądzie, na morzu czy w barach z alkoholem w pięciogwiazdkowych tureckich hotelach.

Polityczny stawka działań prezydenta Trumpa jest jasna. Jeśli zamierza odbywać zwycięskie spotkania z przywódcami Rosji, Iranu i Korei Północnej, z pewnością nie chce, aby zostali uznani za zbrodniarzy wojennych. W przeciwnym razie nie mógłby ściskać ich dłoni.

W otwartych źródłach można znaleźć informacje o tym, za co Stany Zjednoczone były odpowiedzialne w grupie, z której się wycofały: zapewniały pomoc logistyczną i pomagały naszym prokuratorom. Ale większość pracy spoczywa na ukraińskich ekspertach, których jest bardzo niewielu i którzy oprócz zbrodni wojennych badają też sprawy cywilne.

Jaki jest zakres tej pracy? Od początku inwazji na terytorium Ukrainy odnotowano ponad 150 000 rosyjskich zbrodni wojennych

Wszystkie te przypadki muszą zostać przynajmniej wniesione do jakiegoś sądu, by krewni torturowanych i zamordowanych otrzymali odszkodowanie i moralną satysfakcję. Pamiątkowy krzyż i drewniana kapliczka nie powinny być jedynymi śladami po ludobójstwie.

Dodajmy do tego jeszcze kilka nieprzyjemnych decyzji Stanów Zjednoczonych, które mogą tylko utwierdzić dyktatorów w przekonaniu, że „kto silny, ten ma rację”. Zaczęło się w lutym, gdy przedstawiciele USA na spotkaniu Core Group – krajów przygotowujących międzynarodowy trybunał dla Putina za jego zbrodnie wojenne w Ukrainie – odmówili nazwania Rosji „agresorem”. Co więcej, Waszyngton znienacka odmówił podpisania się pod oświadczeniem ONZ wspierającym integralność terytorialną Ukrainy i żądającym od Moskwy wycofania wojsk z okupowanych terytoriów.

Administracja Trumpa odmówiła też podpisania komunikatu G7 nazywającego Rosję „agresorem” w wojnie z Ukrainą z okazji trzeciej rocznicy wojny, przypadającej 24 lutego 2025 r.

„Europejscy urzędnicy obawiają się, że pochlebstwa pana Trumpa dla Putina mogą doprowadzić do tego, że rosyjski dyktator zostanie oszczędzony przed konsekwencjami swojej inwazji w ramach jakiegokolwiek porozumienia pokojowego” – napisała brytyjska gazeta „The Telegraph”.

Ostatnio na światło dzienne wypłynęła też inna sprawa. Otóż 43-letnia prokuratorka Jessica Aber, która prowadziła śledztwo w sprawie rosyjskich zbrodni wojennych, została znaleziona martwa w swoim domu. Przed dojściem Trumpa do władzy była członkinią zespołu Departamentu Sprawiedliwości USA badającego zbrodnie wojenne Rosji w Ukrainie. Prowadziła też przeciwko Rosjanom szereg dochodzeń w sprawie cyberprzestępczości i prania pieniędzy.

Gdy świadkowie zbrodni wojennych umierają, a uprowadzone dzieci są poddawane przez Rosję praniu mózgu, niezwykle trudno zebrać informacje o zbrodniach wojennych. A każdy stracony dzień to szansa dla zbrodniarzy na uniknięcie odpowiedzialności, wygodne życie i zdobywanie nowych doświadczeń dla kolejnych aktów ludobójstwa w przyszłych wojnach.

Ratownicy podczas ekshumacji w rejonie Iziumu. Fot: Evgeniy Maloletka/Associated Press/East News

Może się zdarzyć, że po jakimś czasie, gdy rozmowy pokojowe zakończą się fiaskiem, USA zmienią swoje nastawienie do Putina i Rosji. Jeśli jednak Waszyngton wycofuje się gdzieś z gry, oznacza to tylko jedno: kraje europejskie muszą być bardziej aktywne i twarde. Bo rosyjscy „bohaterowie” tzw. specjalnej operacji wojskowej, którzy dziś publikują filmiki pokazujące zabijanie ukraińskich jeńców na Donbasie, jutro mogą nadawać gdzieś z nadbałtyckich lasów.

Projekt jest współfinansowany przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności w ramach programu „Wspieraj Ukrainę”, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji

20
хв

Nie będzie Norymbergi dla rosyjskich zbrodniarzy?

Marina Daniluk-Jarmolajewa

Możesz być zainteresowany...

Ексклюзив
20
хв

Niewola i uwolnienie: życie od nowa

Ексклюзив
20
хв

Jest Ci źle? Zastosuj metodę "Bezpiecznej ręki". To działa!

Ексклюзив
20
хв

Dzieciom z ADHD trzeba pokazywać ich supermoce

Skontaktuj się z redakcją

Jesteśmy tutaj, aby słuchać i współpracować z naszą społecznością. Napisz do nas jeśli masz jakieś pytania, sugestie lub ciekawe pomysły na artykuły.

Napisz do nas
Article in progress