Spartz, niegdyś mieszkanka wsi Nosiwka w obwodzie czernihowskim, stała się obiektem po tym jak zrobiłą sobie przyjazne zdjęcia ze słynną trumpistką Marjorie Taylor-Green. I po kilku poprawkach, które proponowały usunięcie części pomocy dla Ukrainy z ustawy o wartości prawie 61 miliardów dolarów przyjętej przez przewodniczącego Izby Reprezentantów Mike'a Johnsona.
W sieci X Spartz napisała, że nie jest gotowa głosować za jakimikolwiek funduszami dla Kijowa z wyjątkiem finansowania dostaw broni. Stwierdziła: „nie poprę wysyłania pieniędzy ukraińskiemu rządowi – tylko śmiercionośną pomoc”.
Ostatecznie pomoc dla Ukrainy została przegłosowana, chociaż 112 Republikanów głosowało przeciw niej. Tyle że wszyscy najlepiej z tego wszystkiego zapamiętali postawę etnicznej Ukrainki.
W 2020 roku Spartz, która przed ślubem nosiła ukraińskie nazwisko Kulgejko, wygrała wybory do Izby Reprezentantów z jednego z okręgów Indiany. W tym czasie ukraińskie media masowo opisywały historię Ukrainki, która osiągnęła bezprecedensowy sukces w obcym kraju i stała się jasną gwiazdą Partii Republikańskiej.
Po rozpoczęciu przez Rosję ataku na Ukrainę na pełną skalę Victoria Spartz była jednym z pierwszych amerykańskich polityków, którzy wezwali amerykańskich urzędników na wszystkich szczeblach do zwiększenia wsparcia dla Ukrainy w obliczu rosyjskiej agresji.
W przemówieniu wygłoszonym w Kongresie 2 marca 2022 r. polityczka po raz pierwszy nazwała wojnę Rosji przeciwko Ukrainie „ludobójstwem”:
- Myślę, że musimy zrozumieć sytuację w Ukrainie. To nie jest wojna. To ludobójstwo narodu ukraińskiego przez szaloną osobę, która nie może zrozumieć, że naród ukraiński nie chce być ze Związkiem Radzieckim.
To jest rzeźnia. To mordowanie narodu ukraińskiego. A wolny świat stoi i patrzy. Ilu ludzi zabije Putin? Cóż, powiem wam: Zabije wszystkich i tylu, ilu będzie mógł, jeśli czegoś z tym nie zrobimy
W czasie wygłaszania tego przemówienia lwia część obwodu czernihowskiego znajdowała się pod okupacją, co dodało słowom amerykańskiej kongresmenki dodatkowej wagi.
Co więcej, Spartz była jedną z pierwszych osób, które wezwały prezydenta Bidena do dostarczenia Ukrainie pocisków ATACMS. Była jednym z symboli walki o pomoc dla Ukraińców wśród Republikanów i towarzyszyła prezydentowi USA podczas podpisywania lend-lease. Odbyła również sześć wizyt na linię frontu ze swoimi kolegami z Kongresu.
Już wtedy Kancelaria Prezydenta Ukrainy nie była zadowolona z faktu, że burmistrzowie Dniepru i Odessy, Borys Filatow i Hennadij Truchanow, osobiście spotykali się z amerykańską polityczką i bezpośrednio z nią negocjowali pomoc. Wtedy po raz pierwszy obaj burmistrzowie otrzymali ostrzeżenie od najwyższego kierownictwa politycznego, że lepiej nie stroić się w laury zwycięzców wojny, ponieważ bohater powinien być tylko jeden.
Jednak w lipcu 2022 r., kiedy Zachód zaczął zdawać sobie sprawę, że wojna rosyjsko-ukraińska jest ciężka i potrwa długo, zaczęto mówić o pierwszych poważnych pakietach zbrojeniowych.
A potem stało się jasne, że Spartz ma osobisty konflikt z Andrijem Jermakiem
Wszystko zaczęło się od listu przedstawicielki Izby Reprezentantów z 9 lipca 2022 r., w którym domagała się od prezydenta USA wyjaśnienia procedur nadzoru związanych z szefem Kancelarii Prezydenta Ukrainy.
List zawiera krótkie odniesienie do rzekomego istnienia „różnych informacji wywiadowczych dotyczących działań pana Jermaka w Ukrainie i jego rzekomych powiązań z Rosją”:
„Pan Jermak jest źródłem wielkiego niepokoju dla wielu osób w Stanach Zjednoczonych i za granicą, i uważa się, że jest wysoko ceniony przez Pańskiego doradcę ds. bezpieczeństwa narodowego Jake'a Sullivana”.
W odpowiedzi na to oświadczenie Ukraińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych oskarżyło Victorię Spartz o próbę „grania zgodnie z rosyjskimi narracjami”. Ona nie milczała: wezwała Yermaka do rezygnacji:
„Gdyby był mężem stanu, jako osoba o już wątpliwej reputacji, podałby się do dymisji tej zimy, zapewniając ukraińskie przywództwo, że nie będzie ataku ze strony Rosji, co zmniejszyło gotowość Ukrainy. Jednak nigdy nie jest za późno, aby postąpić właściwie”.
Główny głos Bankowej [na ul. Bankowej w Kijowie znajduje się siedziba administracji prezydenta Ukrainy – red.] w tamtym czasie, Ołeksij Arestowycz, nie zgadzał się z takimi stwierdzeniami. W wywiadzie dla rosyjskiej liberalnej propagandystki Julii Łatyniny powiedział, że Spartz została oszukana przez mera Dniepru Borysa Fiłatowa i Andrija Bileckiego, legendarnego dowódcę 3 Brygady Szturmowej. Miała z nimi ponoć przyjazne i bliskie kontakty robocze.
Ten osobisty konflikt między politykami zaczął wpływać na stanowisko Spartz w sprawie Ukrainy. Później kongresmenka stała się jednym z największych krytyków ukraińskiego rządu i udzielania pomocy Kijowowi bez należytej odpowiedzialności
Skrytykowała jednak z drugiej strony Bidena za powolne dostarczanie pomocy i oskarżyła go o nadmierne upolitycznienie, mówiąc, że powinien był przejść procedurę lend-lease od samego początku, zamiast bawić się w kontrolowaną eskalację.
Przy okazji warto wyjaśnić, dlaczego część retoryki obecnego Spartza pokrywa się ze stanowiskiem Donalda Trumpa.
W wywiadzie z maja 2022 r. publicznie oświadczyła, że nie popiera stanowiska swojego lidera w sprawie Ukrainy. Warto jednak w tym miejscu przypomnieć, że ta etniczna Ukrainka nie jest posłanką ukraińską: jest amerykańską polityczką, która odpowiada przed swoimi konserwatywnymi wyborcami z piątego okręgu stanu Indiana. Jej okręg jest zamieszkany przez hodowców kukurydzy i świń i uważa się go za najbogatszy w stanie pod względem średniego dochodu na mieszkańca.
Przez ostatnie 30 lat Republikanie wygrywali tu wybory do Izby Reprezentantów, a Donald Trump triumfalnie wygrał tutaj wybory prezydenckie w 2016 i 2020 roku
I tu zaczyna się zabawa. W lutym 2023 r. Victoria Spartz nagle ogłosiła, że nie będzie kandydować do Kongresu w wyborach w listopadzie 2024 roku. Wyjaśniła, że chce poświęcić więcej uwagi swojej rodzinie, córkom i prywatnemu biznesowi. Później jednak zmieniła zdanie i powiedziała, że kandyduje, ponieważ „praca nie jest jeszcze skończona”.
Dla ośmiu innych republikańskich kandydatów w piątym okręgu w Indianie, którzy zaczęli już inwestować w swoje kampanie, to był szok. Przygotowywali się również do prawyborów partyjnych bez Spartz. Po jej ponownym wejściu do gry musieli jednak zmienić swoje kampanie, ponieważ urzędujący kongresman jest bardzo poważnym przeciwnikiem – z koneksjami i rozpoznawalnością w mediach.
Głównym rywalem Victorii Spartz jest Chuck Goodrich, lokalny biznesmen i prezes kompanii Gaylor Electric. Rozpoczął niszczycielską kampanię przeciwko swojej rywalce pod hasłem: „Dla Spartz Ukraina jest ważniejsza niż Stany Zjednoczone”. Odpowiedziała kampanią informacyjną oskarżającą Goodricha o powiązania z Chinami. Republikańscy stratedzy nie poparli jeszcze ani Goodricha, ani Spartz..
W końcu w okręgu, w którym ludność bardzo popiera Donalda Trumpa, czynnik bliskości z nim i jego hasłami będzie istotny
Zdjęcia z Marjorie Taylor-Green, radykalną trumpistką, oraz poprawki przeciwko części pomocy dla Ukrainy w Kongresie są dokładnie tym elementem gry wyborczej, który Spartz chce wykorzystać do wygrania przez siebie wyborów.
Czy powinniśmy więc nazwać ją wrogiem Ukrainy i zerwać z nią wszelkie więzi? Oczywiste jest, że od całej tej sprawy należy oddzielić osobisty konflikt kongresmenki z ulicą Bankową. Musimy również zrozumieć, że politycy mogą się zmieniać i tu, i tam – lecz więzi horyzontalne muszą pozostać.
Przypadek Spartz może posłużyć jako wskazówka, jak pracować z ukraińską diasporą w przyszłości, która ostatecznie może stać się albo potężnym narzędziem wpływu, albo przeszkodą dla naszych interesów. Za jakieś 5-10 lat w parlamentach i rządach krajów zachodnich mogą pojawić się nowe twarze z ukraińskimi nazwiskami.
Jednak nie będzie to już Ukrainiec, który ma obowiązek bronić ukraińskich interesów. Będzie to polski, czeski lub niemiecki polityk ukraińskiego pochodzenia, który będzie traktował priorytetowo swój własny okręg wyborczy i swoich wyborców
Dlatego obecną Victorię Spartz należy postrzegać jako drapieżnika na polowaniu. Polityk w okresie wyborczym jest ubogi w konstruktywne pomysły, a bogaty w populizm i emocje, które pomogą zebrać głosy. Szkoda, że temat ukraiński stał się celem kampanii wyborczej w okręgu Spartz – ale takie są realia polityki i nie ma od nich ucieczki.
Były ambasador Ukrainy w Stanach Zjednoczonych Walerij Czałyj uważa, że Spartz ma dobre perspektywy na reelekcję do Kongresu i powinniśmy dążyć do dyplomatycznego dialogu z nią. W końcu w obecnej wojnie zdecydowanie nie potrzebujemy nowych wrogów, zwłaszcza wśród etnicznych Ukraińców.
Warto też pamiętać, że prezydenci i ich sekretarze się zmieniają, a my zawsze będziemy potrzebować dodatkowej amerykańskiej pomocy w postaci pieniędzy i broni
Projekt jest współfinansowany przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności w ramach programu „Wspieraj Ukrainę”, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji
Wesprzyj Sestry
Nawet mały wkład w prawdziwe dziennikarstwo pomaga demokracji przetrwać. Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie ludzi walczących o wolność!
